Patience of kaartleggen?
Organisatie van het bedrijfsleven
Tweede Kamer
Een langgerekte
middag
Hef vertrek der Cana-
deezen
Regeering ontvouwt
haar plannen
Mgr. L. J. Willenborg
Stichter van het intern,
ziekenapostolaat
Wereldhandvest voor
mijnwerkers
-><
(fo; - H v. Langelaaü»
(Van onzen parlementairen
redacteur)
Den Haag, 13 December 1945
kiEVROUW De Vries-Bruins
■VI speelt patience. En de Kamer
met haar Drie uren lang zit me
vrouw De Vries-Bruins de kaart te
leggen met drie heeren en een
hekje om zich .heen. Af en toe
Staat zij op en dan tikt de voor
zitter met zijn hamer en dan zegt
zij iets waar veel cijfers in voor
komen en dan gaat zij weer zitten
patiencen. Voor de rest roeze
moest de Kamer om haar heen.
Geduld oefenend. En telkens op
nieuw stemmend. Eerst vier maal
om een nieuwen commies-griffier.
Daar ging een uur mee heen. Toen
om een voordracht voor den Hoo-
gen Raad. Ook enkele uren. Uren
van afschuwelijk niets doen en
maar wachten. Van zitten in de
bankjes en een praatje maken met
dezen en gene.
Een verloren middag?
Toch niet. De stembiljetjes, waar
mevrouw De Vries-Bruins de kaart
mee legt, hebben inderdaad iets
van een kaartspel waaruit deze
vrouw, af en toe opstaande, iets
over de toekomst voorspelt. Dit is
geen patience dit is lezen uit
de kaart!
De stemming over den Hoogen
Raad begon met een voordracht,
waarop mr. P. H. Smits, een onzer
meest bekwame kenners van het
burgerlijk recht, als nummer één
was geplaatst. Mr. Smits is echter
een man, die zich gedurende de
bezetting een benoeming tot raads
heer in den Hoogen Raad liet wel
gevallen. Hij is weliswaar door de
Regeering zuiver bevonden, maar
zal de Kamer deze meening dee-
len? Zal de Kamer hem óók aan
het hoofd van de eerste voordracht
plaatsen? Aanvankelijk zag het er
niet naar uit. Mr. Smits kreeg nog
dertig stemmen. De .anderen
eenter hadden er nog minder en er
Kwam herstemming. Tot drie maal
toe moest er gestemd worden voor
aleer er overeenstemming was be
reikt, Dat wil zeggen: vooraleer er
een meerderheid was gevormd
op mr. Smits. Een aantal leden, die
kennelijk alleen in eersten termijn
de persoon van mr. Smits wilden
afvallen om daarmee hun misnoe
gen over de houding van den Hoo-
gen Raad te kennen te geven,
draaiden bij en mr. Smits kwam
met de hakken over de sloot. In
dezen gang van zaken kan men
nauwelijks iets anders zien dan een
afkeuring van het beleid van den
Hoogen Raad door de Kamer. De
kaarten van mevrouw De Vries-
Bruins lagen niet te best voor het
hoogste rechtsprekend college
Intusschen is het half vijf ge
worden.
Er liggen nog een paar kleine
wetsvoorstellen. De meeste gaan
onder den hamer door, o.a. het
wetsontwerp, houdende goedkeu
ring van de leening van twee mil-
lioen ten laste van Curacao, Alleen
de aansluiting van Nederland bij
de overeenkomst van Bretton
Woodt gaf dr. Kortenlhorst aan-
leiding tot een zéér lange beschou-
win, waarin hij deze overeen
komst prees als een belangrijken
stap naar een wereldorde op
economisch terrein, die den
mensch in staat zal stellen in rust
te arbeiden aan zijn welvaart. Hij
prees haar bovenal, oemdat zij rust
op de erkenning van een .zeker
subsidiariteitsbeginsel in het
internationale leven. Zij trekt niet
meer naar de centrale internatio
nale instituten dan strikt noodza
kelijk is. Een ander goed ding: in
het besturend lichaam van de
internationale bank spreken ook
vertegenwoordigers van de arbei-
ders een woordje mee. Een begin
van economische medezeggenschap
constateert dr. Kortenhorst me"?
vreugde. Zijn scherp spiedend oog
waren natuurlijk de feiten niel
ontgaan, maar deze bewogen hem
toch niet tot tegenkanting. Even
min waren de heeren Hofs'tra niet
Schilthuis onvriendelijk gestemd.
Minister Lieftinck had het niet
moeilijk.
Het werd alleen maar laat....
Wacht maar: de volgende week
begint het poljjieke .tournooi in
vollen omvang. Dinsdag komt de
Regeeringsnota in behandeling. De
voorzitter heeft er voorloopig een
paar fiksche kluiven uitgepikt, die
het eerst aan de orde komen. Als
Van Mook niet overkomt, zullen
het de kabinetsformatie en het al
gemeen regeeringsbeleid zijn. Als
hij wel overkomt het blijft met
Van Mook maar steeds hetzelfde
spel: zal hij wel, zal hij niet?
kunnen de Kamerleden het eerst
op den kluif van de loon- en prijs
politiek toehappen. En dan gaat
het laat worden. „Avondzittingen"
heeft de president in het vooruit
zicht gesteld. Goed, dat Stastok
geen lid van de Kamer is. Hij zou
om den dood niet willen dat er
nachtwerk van wierd. En dat
wordt het zeker.
De Kamer benoemde tot com
mies-griffier jhr. mr. D. A W van
Tets, adj.-secr. van het scheidsge
recht voor de voedselvoorziening
te 's-Gravenhage. Op de twee aan
bevelingen voor de vacatures, ont
staan door het bedanken als nd
der Kamer van de heeren Brug-
mans (s.d.) en Bommêr (s.d.) wer
den geplaatst: eerste vacature: drs.
J. M. Nederhorst te Gouda en drs.
W. J. van de Woestijne te Bus sum;
tweede vacature de heeren W. Ren-
gelink te Amsterdam en A. L. Ver
meer te Naarden. (Alphabetische
volgorde). De voordrachten ter
vervulling van drie vacatures in
den Hoogen Raad werden als volgt
opgemaakt: Ter voorziening in de
vacature mr. P. van Regteren Al-
tena worden aanbevolen: 1. mr. P.
H. Smits, tijderlijk uitoefenende het
ambt van raadsheer in den Hoogen
Raad, 2. mr. T. Y. Boltjes, raads
heer in het gerechtshof te Amster
dam, 3. mr. A. E. J. Nijsingh, adv.
en proc. te 's-Gravenhage; voor de
vacature mr. dr. J. van Gelem
Vitringa: 1. jhr. mr. P. J. H. van
der Does de Willebois, raadsheer
in het hof te Amsterdam, 2. mr.
Feber, adv.-gen. bij het Haags.che
gerechtshof, 3. mr. J. A. L. M. Loeff,
adv. en proc. te Rotterdam; m de
vacature mr. R. de Menthon Bake.
1 mr. A Rombach, adv.-gen. bij
den Hoogen Raad, 2. prof. mx J.
Offerhaus. hoogleeraar aan deAm-
sterdamsche universiteit, 3. mr.
M Westerouen van Meeteren,
adv. en proc. te 's-Gravenhage.
In hotel „Hof van Holland" te
Hilversum is bij het afscheid van
It. gen. Simonds, bevelhebber der
Canadeesche strijdkrachten in Ne
derland, een officieele maaltijd ge
houden, namens de Ned. regeering
aangeboden door het Entertainment
Committee of the Netherlands.
Tot de genoodigden behoorden
Prinses Juliana, Prins Bernhard,
de ministers mr. J.. Meijnen en
prof. dr. G. van der Leeuw, de
burgemeesters der steden, waar de
Canadeezen gelegerd zijn of wa
ren, en vele bestuursleden van het
E.C.N. met hun dames; van Cana
deesche zijde een groot aanital
hooge officieren niet beneden
den rang van kolonel en de
Canadeesche ambasadeur in Ne
derland, M. Pierre Dupuy.
Verschillende sprekers hebben
tijdens den maaltijd het woord ge
voerd, waarna generaal Simonds in
een uitvoerige rede uiting gaf aan
zijn erkentelijkheid voor alles, wat
Nederland voor het op zijn grond
gebied vertoevende Canadeesche
leger heeft gedaan.
Binnenkort zal een voorontwerp
van wet op de bedrijfschappen met
bljbehoorende memorie aan het, be
drijfsleven en andere belanghebben
den om advies gezonden worden. De
zelfde stukken zullen binnenkort in
den boekhandel algemeen verkrijg
baar worden gesteld. Door bekend
making van het voorontwerp wil de
regeering discussie daarover uitlok
ken.
27 Juni heeft de minister-pre-
eroote rs-diorede a.in-
1 c re^«ering eon rege
ling zal ontwerpen voor de organi
satie van het bedrijfsleven- in groot e
samenvattende eenheden, waarin
overheid, ondernemers en arbeiders
hun plaats verkrijgen, welke organen
onder goedkeuring van hooger gezag,
algemeen bindende regelingen zoo
wel op sociaal als op economisch ter
rein voor die bedrijfstakken kunnen
vaststellen.
Deze denkbeelden zijn in het voor
ontwerp nader uitgewerkt.
Bedrijfschappen.
Bdj algemeenen maatregel van be
stuur kunnen, aldus wordt voorge
steld, voor bepaalde gebieden der
volkshuishouding bedrijfschappen wor
den ingesteld.
Het voorontwerp bevat geen uit
drukkelijke uitspraak over de vraag
of een bedrijfschap alle bedrijfstak-
ken, die met eenzelfde soort van pro
ducten te maken hebben, zal om
vatten, m.a.w. of de organisatie ver
ticaal zal zijn, dan wel. of de groot
handel in grondstoffen, de verwer
kende industrie, de detailhandel, enz.
zuilen worden ondergebracht in ver
schillende bedrijfschappen, hetgeen
een^ horizontale organisatie zou vor-
daYitrtj,e„t3eli£htir"g blijkt evenwel,
saan in ^2f°ï1'ten van d<: regeering
laf^eerstgenoemde richting al
het vStiVn zi-iTh b-v- voor
zen ïfï het verzekeringswe-
alStai h^H^°erwezen ®Pn een
fcfPi 3 chappen een horizon
taal karakter te geven.
De bestuursleden van de bedrijfs-
schappen in het algemeen worden be
noemd door daartoe door de regee-
san to wzen organisaties van
e?- w«rknemers in de be-
akken, die onder het bedrij-f-
de ml3!. of- zoo noodig, door
Het vSÜ? aan wijzen lichamen.
uit dat P gSflt er duj3 van
bedriifVtJjl n regtl iu de diverse
^[bfetekte" privaatrechtelijke or
ganisaties van ondernemers en ar
beiders zullen bestaan, welke voldoen
de representatief zij n om de bestuurs
leden van het bedrijfschap aan te
wijden.
Het voorzitterschap van het bedrijf-
wordt vervuld door een, door de re
geering aan te wijzen overheidsper
soon. den zg. commissaris. Binnen
zekere grenzen kan de regeeiring ook
nog andere bestuursleden benoemen,
b.v wetenschappelijke deskundigen of
consumentenvertegenwoordigers.
Het ligt in de bedoeling, dat
het geheele sociaal-economische
hc'"!d voor zoover de centrale
overheid dat niet zelf in den
hand moet houden, door de orga
nen va de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie wordt gevoerd,
zonder dat daarnaast een plaats
wordt ingeruimd voor functioneel
gedecentraliseerde ambtelijke or
ganen.
Be zorg voor de eenheid van het
gevolgde sociaal-economische beleid
berust bjj den commissaris, die de be
voegdheid bezit, schorsing van be
sluiten van het bestuur te bewerk
stelligen en aan den minister voor
te stellen, zulk een besluit te ver
nietigen.
Twee kamers.
Ook voor de coördinatie van de
door het bedrijfschap gevolgde so
ciale en economische politiek is de
commissaris een belangrijke figuur. De
besturen der bedrijfschappen zullen
namelijk uit twee kamers kunnen be
staan. een sociale en een economische
kamer.
De eerstgenoemde kamer is pa
ritair samengesteld, voor zoover het
werkgevers en werknemers betreft.
Voor de economische kamer is dat
niet voorgeschreven, al zullen ook daar
in arbeidersvertegenwoordigers een
plaats moeten hebben. Daar de com
missaris van beide kamers het voor
zitterschap voert, is, zelfs al zou geen
der overige bestuursleden in beide
kamers zitting hebben, de eenheid
vian beleid voldoende gewaarborgd.
De bedrijfschappen hebben verorde
nende bevoegdheid en bezitten eigen
geldmiddelen, te verkrijgen door het
opleggen van heffingen of het in re
kening brengen van retributiën.
Sociaal-economische raad.
In het toelichtend schrijven stelt de
regeering als toporgaan voor het ge
heele bedrijfsleven de stichting van
een sociaai-eoonomischen raad in uit
zicht welke lichaam de regeering
van advies heeft te dienen over alle
algemecne vraagstuikken van sociaal-
economischi beleid en
regelingen van de bedrijfschappen
waarover de regeering, een oojde.®
moet uitsprken. °m de eenheid ta
het sociaal-economisch beleid en van
uitvoering hiervan te waarborgen -
het noodig dat de overheid in ae
dagelijksche leiding der bedrijfschap-
pen medezeggenschap heeft.
Op 69 jarigen leeftijd is gelijk
in een groot deel der vorige editie
gemeld, in de Mariastiohting te
Haarlem, alwaar hij dezer dagen
een ernstige operatie moest on
dergaan, overleden. Mgr. L. J. Wil
lenborg, pastoor te Bloemendaal,
waar hij sinds 1917 deze herder
lijke functie uitoefende.
In Mgr. L. J. Willenborg is een
zeer opmerkelijke priester en zie
lenherder heengegaan, wiens naam
de laatste tientallen jaren over
heel de katholieke wereld met eer
bied en dankbaarheid is uitgedra
gen. Pastoor Willenborg is name
lijk de pieuse grondlegger en stich
ter geworden van het alom zoo ge
zegend Internationaal Ziekenapos
tolaat.
't WWas in de dagen, dat na het
zoo schitterend geslaagde Intern.
Eucharistisch Congres te Amster
dam besloten werd in dezelfde stad
een permament Eucharistisch Bu
reau te stichten dat de bedoeling
zou hebben het Eucharistisch leven
in de vaderlandsche parochies tot
hoogen bloei te brengen. Pastoor
WWiWllenborg had als een der
eersten op zich genomen om een
priestervergadering een conferen
tie te houden over de bevordering
van het Eucharistisch leven in
eigen parochie.
In den heiligen Pastoor van Ars
had postoor Willenborg daartoe een
aantrekkelijk voorbeeld gevonden
Pastoor van Ars had in zijn tijd
een beroep gedaan op de zieken
van zijn parochie om door het offer
van bun lijden het geestelijk leven
der parochie te willen bevorderen.
Dit nu werd de grondgedachte
voor Pastoor Willenborg'h voor
dracht op de priesterconferentie:
de zieken moeten de priesters hel
pen door hun gebed en het offer
van hun lijden".
Maar Pastoor Willenborg be.
paalde zich niet tot de schoone
woorden alleen, hij zou zelf een
aanschouwelijke proeve geven van
wat hem eigenlijk voor oogen
zweefden. Hij was de eerste die in
zijn idyllisch kerkje van Bloemen
daal. dat zich daartoe zoo prachtig
leende, een Triduum voor de zie
ken organiseerde. Drie dagen ach
tereen zouden de zieken, die mis
schien geen jaren buiten waren
geweest, naar de kerk worden ge
bracht. Drie dagen zou pastoor
Willenborg deze zieken in de kerk
op bedden, draag- en ligstoelen
geestelijk bezig houden.
Bij dit eerste triduum had pas
toor Willenborg op tien, twaalf
zieken gerekend. Hij kreeg er 130
Het woord uit de Handelingen der
Apostelen ging ook hier in ver
vulling: ,Ook ui4 de steden rondom
r.Teuzalem bracht men de zieken
bijeen".
Het eerste ziekentriduum werd
een groot succes, en wekte alom
in den lande geestdriftige navo1-
ging. Pastoor Willenborg werd de
groote propagandist van het zie
kenapostolaat. Hij bemaalde zich
niet tot Nederland alleen, maar
trok er ook de grenzen mee over.
Overal wekten zijn woord en
voorbeeld bezieling en navolging
Pastoor Willenborg zag ziin zon
eenvoudigen opzet uitgroeien tot
een wereldapostolaat. De bisschop
pen der wereld begonnen zich er
voor te intereseeren. de Paus
sprak er ziin dankbare instem
ming over uit.
Het bescheiden Bloemendaal.
dat de bakermat was van h°t zie.
kenapostplaat. werd reeds in 1933
door Paus Pins Kt_ glorievol
verheven tot Prima Primaria van
het Internationale Ziekenaposto
laat
Pastoor Willenborg die tientallen
van jaren duizenden en duizenden
zieken over heel een wereld heefl
getroost en geheiligd, is nu zelf
na een kort lijden de eeuwigheid
ingegaan. Maar zijn gezegende
naam is als die van een apostel
over heel een wereld uitgegaan,
waar ziin geestelijk woord troost
en kracht heeft gebracht, en bü
het gerucht van ziin dood zal de
echo van dien naam nog eens-
ontroerd opklinken uit de dank
bare harten van tien- en tiendui
zenden. die in dezen heiligen Hol-
'andschen nriester hun weldoener
en geestelijken vader hebben mo
gen vinden.
P. H. H.
De commissie voor de kolen»
mijnen van de internationale orga
nisatie voor den arbeid, welke da
afgeloopen week te Londen heeft
vergaderd, heeft een wereldhand.
vest voor mijnwerkers opgesteld,
dat acht punten omvat, welke als
volgt luiden:
1) blijvende werkgelegenheid,
met behulp van stabilisatie van de
productie en het gebruik van k<H
len, alsmede het ontwikkelen
van andere verbruiksmogelijkheden
voor kolen,
2) oonen, welke een aantrekk&j
lijk inkomen beteekenen, in ve!M
gelijking met die in de industn®
in. het algemeen; redelijke j aar-
lij ksche vacantie met toeslag,
3) een kortere werktijd in dA
mijnen dan in de overige industrie-
takken,
4) gunstige omstandigheden, wat
betreft veiligheid, gezondheid «e
comfort; maatregelen ter voorko.
ming van ongevallen; uitkeeringen
aan arbeiders,
5) sociale verbeteringen,
6) voldoende pensioenen,
7) scholingscursus.
8) samenwerking tusschen de bij
het succes van de kolenindustrie
betrokken belangen, met inbeg ip
van collectieve arbedersovereen-
komsten.
In de toelichting op dit hand st
wordt er op gewezen, dat de ge
noemde doeleinden fundamenteel
noodzakelijk zijn voor het hand
haven van een hoogen standaard
der productiviteit.
KERST- EN NIEUWJAARS-
GRATIFICATIES
Onlangs meldden we, dat voor het
toekennen van een gratificatie ter
gelegenheid van het a.s. Kerstfeest of
wel met Nieuwjaar geen vergunning
noodig was. indien zulke gratificaties
ook voor den oorlog werden gegeven..
Met het oog op de heerschende bij
zondere omstandigheden is het toe
kennen van hoogstens een week loon
of een kwart maandsalaris voor dit
jaar ook toegestaan aan die werk
gevers, bij wie de loonen niet hoo
ger liggen dan 115 pet. van het op
31 October 1942 of 125 pet. van het 04»
10 Mei 1940 geldende loon.
Voor het overige zijn deze gratifu
caties alleen toegestaan bij special"
toestemming van het college van rijk
bemiddelaars. Een dergelijke special»
toestemming zal slechts worden ver
leend bij hooge uitzondering en na
verkregen volledig inzicht in ""e loo
nen bij den betrokken werkgever.
DE
INDIE-VUEGTUIGEN.
der Indië-vliegtudgen 1.t
De stand
als volgt
NL 304 gezagvoerder Van Vee-
nendaal (inkomend) 12 Dec. 15.23
gmt geland te Benghasi wegens
onweer, 13 Dec. 4.50 gmt vertrokkeai
van Benghasi. 17.00 gmt vermoede-
lii ke aankomst Schiphol.
NX, 305 gezagvoerder Brink
huis (uitgaand) 12 Dee. 15.20 gmt
van Napels vertrokken naar Cairo,
13 Dec. 0.30 gmt uit Cairo vertrok
ken naar Karachi.
TIEN JAAR TEGEN VOORMAN
UIT VTJGHT.
De Oostzaner monteur Wesse!
Norden, die met enkele dorpsge-
nooten, als clandestiene slachter i:i
Amersfoort en Vught een straf
moest uitziten, had zich dermate
voor de Duitschers uitgesloofd, dat
hij een baantje als voorman kreet,
in welke positie hij verschillend
medegevangenen herhaalde malen
had geslagen en geschopt; ook had
hii van de extra rantsoenen biuod,
voor gevangenen, die zwaren arbeid
verrichtten, regelmatig de noodige
porties voor zich afgehouden. Zelfs
had verd. eens een strafcommandc-
waargenomen en zijn medegevange
nen allerlei strafoefeningen late -
maken. Eisch 10 jaar gev. met ont
zegging van kiesrecht. Uitspraak
22 December.
«<*?••-
VRIJWILLIG BIJ KRIEGS-
MARINE DOODSTRAF
GEËSCHT.
Voor het Bijz. gerechtshof ta
Amsterdam stond terecht de 20-
jarige Alkmaarder W. Hollen,berg,
die in Juli 1943 vrijwillig dienst
nam bij de Kriegsmarine. Verd.
zeide tot zijn daad gekomen te zijn,-
omdat hij, nadat hij in Berlijn op
zwarten handel betrapt was, door
de Gestapo voor de keus gesteld
werd concentratiekamp of soldaat'
worden. Hij voelde er niets voor
soldaat of S.S.-man te worden era
bood zich aan als scheepskok hii
de Kriegsmarine. Onderduiken durf
de hij niet uit vrees voor rep-csail*
les tegen zijn ouders. De fisr-al
mr. Bakhoven achtte vrijwillige;
dienstneming bewezen en daarm
deelneming aan den strijd tegen
eigen landgenooten; hij eisch te de
doodstraf.
De verdediger concludeerde tfcO
vrijspraak.
Uitspraak 22 December.
Ondanks slecht weer werd gistere-
een tweetal, door Penn Baudu»^
te Dordrecht gemonteerde Engel-
sche bruggen in de verkeersbrugge
van den Moerdijk geplaatst. T!&
voetbrug n.l. wordt met overspan-*
ningen van de spoorbrug en mel|
deelen van Engelsche bruggen voo»»
loc- iq hersteld
