DEUGD DER SOBERHEID IN DE KAMER
Loonvloer en prijs-plafond
Dr. Van Mook
land
in ons
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Opdracht voor
Fokk
De vergissingen van de N.S.B.
er
Het moeilijke vraagstuk
der inflatie
Extraatjes voor
Kerstmis
Koffie, cacao en suiker
GONGSLAGEN
Post uit Indië niet
meer franco
Laatste brief van
mr. Van Genechten
Oostenrijks kabinet
Door de geallieerden
aanvaard
„De slotacte van de
geldsaneering"
Deblokkeering van het
zwarte goud
Een kort woord van den luit.-G.G.
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Etuijper»
Hoofdred.: Mgr
Dr J Witlox
Alg Redacteur:
H. A. Paalvast
Drukker:
N.R.C N.V
Ultg. v. d Maas
bode-Stichting
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
«n.r. T
68ste JAARGANG No. 19890
A.barunementspr
3.25 p. kwart.
1.10 p maand
0 26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
15 ets per mm.
(Van onzen parlementairen
redacteur.)
Den Haag, 18 December 1945
NEDERLAND is een totaal ver
armd land. Uit deze harde
waarheid volgt de even harde
maar onafwendbare consequentie,
dat de Nederlanders, ook de Ne-
derlandsche arbeiders zich in de
naas e toekomst met een sober be
staan tevreden zullen moeten stel
len Daarover zijn men mag wel
zeggen alien, die vanmiddag het
woord hebben gevoerd over de
loon- en prijs-paragraaf van de
groote Regeeringsnota. eenzelfde
meening toegedaan Van den anti
revolutionnairen heer Smeenk tot
den katholiek Andriessen Van
den liberaal Bierema tot den so
ciaal-democraat Suurhofi De één
mocht den nadruk een weinig an
ders leggen dan de ander een
weinig teleurgesteld merkte b.v
mr. Schmall op. dat voorloopig van
sociale initiatieven wel geen spra
ke zal kunnen zijn in de kern
beschouwden zij allen de verarming
tengevolge van vijf jaren plunde
ring en vernieling als den nood,
waarvan Nederland de deugd der
soberheid moet zien te maken
Alléén: deze soberheid hoeft
niet zóó ver te worden gedreven,
dat men den arbeider laat werken
voor een loon, dat hem geen mi
nimaal levensonderhoud waar
borgt Ook daarover is men het
vrijwel over de heele linie eens.
Het loon mag niet beneden een
bepaaiae vloer komen te liggen
Het minste, dat de normale arbei
der zich moet kunnen ar ischaffen
is toch wel het distributie pakke
voor zichzelf en zijn gezin. En
daa is men op het oogenblik nog
lang niet overal aan toe. In ver
schillende groepen van arbeiders
en in verschillende streken van
het land worden loonen verdiend
die dit ..sociale minimum" niet ha
len Voor 60 a 63 cents per uur
een loon, dat volfjens den neer
Andriessen nog veela, wordt be
taald. kan een arbeider zichzelf,
zijn vrouw en twee kinderen
een „normaal" gezin niet dat
gene geven, waar zij in de distri
butie recht op hebben. Tusschen
stad en platteland bestaan ver
schillen van tusschen de 5 en 8
gulden per week terwijl, naar de
berekeningen van het Economisch
Technolpgisch Instituut in Noord-
Brabant dit verschil ten hoogste
f 1,50 mag bedragen. Weitkamp,
de goedmoedige Overijsselsche
boer. die zich altijd kwaad maakt
als hij over de verhouding tus
schen de belooning in de indus
trie en in den landbouw spreekt
en die voor wat deze ondeninge
verhouding betreft, maar één
ideaal kent: terug naar den toe
stand van vóór 1914. Weitkamp
voelde zich meer dan ooit geër
gerd over de thans nog versterkte
verschillen. Andriessen wees nog
op de positie der groote gezinnen.
JJe kindertoeslagen. waar deze
krachtens de wet recht op hebben
reiken ten eenenmale niet toe aan
net distributiepakket voor een
kind aan te schaffen. Ook hier
dus: misère. Er zitten nog velen in
den lande „onder de vloer" van
het loonminimum. Wat dat betreft
is de tijd van onderduiken nog
met voorbij. Daar moet verande
ring in komen.
nEHEERSCHING vau het loon-
peil, gelijk de Regeering zich
op het oogenblik ten doel stelt, moet
noodzakelijk arm in arm gaan
met beheersching van het prijs
peil.
De Regeering meent een prijs
politiek te moeten voeren, die
erop is gtricht den prijzen een
plafond aan te leggen, ze aan een
maximum te binden, bij voor
keur een zéér laag maximum, zoo
- it mogelijk bij het peil der
ijzen van vóór den oorlog. Tot
dat doel verstrekt zij toeslagen
op die goederen, die zq zelf uit
het buitenland moet koopen Deze
toeslagen eischen, wanneer de
toestand onveranderd blijft, de
prijzen der goederen op de bui-
tenlandsche markt dus niet nog
hooger oploopen. reeds circa 800
millioen per jaar. Verscheidene
leden, de heeren Smeenk en Bie
rema vooral, maakten zich ernstig
bezorgd over dezen gang van za
ken Zóó immers komen wij nooit
uit de impasse Blijven de prijzen
laag, lager dan in het buitenland,
dan kan het economisch leven
nauwelijks op gang komen. En
waar moet dan gegeven de op
vatting van minister Lieftinck.
dat het thans bereikte tekort
alleen is weg te werken door een
oolitiek van stimuleering der eco
nomische bedrijvigheid het geld
vandaan komen om die 800 mil
lioen plus nog vele andere dure
posten op de begrooting te beta
len? Met angst en beven zag de
heer Bierema een nieuwe inflatie
naderen
Zoo angstig was de heer An
driessen niet.
Integendeel: naar zijn oordeel
ware het zeer gezond indien de
Regeering de prijzen liet oploopen
tot bijvoorbeeld het prijspeil van
het buitenland vooropgezet na
tuurlijk. dat. zij haar loonpolitiek
daarbij aanpast en verder iedere
nieuwe prijsconstellafcie nagaat
waar het hierboven genoemde
oonminimum behoort te liggen.
Dan hoeft zij in ieder geval die
800 millioen niet meer uit te geven
en dan stimuleerd zij de nijver
heid in het binnenland zoodat er
weer geld in de lade komt. Men
men het is op het oogenblik
naar het oordeel van den neer
Andriessen, de eenige mogelijk
heid om uit de impasse te geraken.
Het prijsplafond moet naar boven.
RIJST tenslotte de vraag: is het
gezond, dat al deze dingen,
de vaststelling van loonen, de be
moeiingen met de regeling dei-
arbeidsverhoudingen, die zelfs zóo
ver kunnen gaan, dat een onder
neming geheel kan worden stilge
legd, het uitmeten van het sociale
minimum, is het gezond, dat al
deze dingen door overheidsorganen
worden uitgevoerd? Gaat de over
heid niet vee] te ver, wanneer zij
in de DUW loonen betaalt, hooger
niet alleen dan de loonen in het
bedrijfsleven, maar bovendien, op
grond var, typische ambtelijke
formalismen het bedrijfsleven nog
verplicht op zulke loonen toeslagen
bij te passen! Gaat zij niet veel te
ver in haar politiek om het be
drijfsleven door middel van hooge
salarissen de beste krachten te
onttrekken. Is zij er zich van be-
wust. dat het herstel van de wel
vaart des lands uiteindelijk van de
vrije bedrijvigheid der menschen
moet komen en niet van de over
heid? Aan verschillende kanten
bleek ernstige ongerustheid over
deze vraag te bestaan.
Alleen de heer Andriessen ech
ter kwam met een positief voor
stel- laat de Regeering deze be
voegdheden zoo spoedig mogelijk
overdragen aan de organen der be
trokkenen zelf met name aan
de Stichting van den Arbeid.
Waarom moet een college als dat
der Rijksbemiddelaars vaststellen
op welk plan het levensminimum
van een normaal gezin ligt. Dat
kunnen de betrokkenen zelf veel
beter De Stichting van den Arbeid
heeft hierover haar adviezen uit
gebracht Kan de Regeering niet
in beginsel toezeggen, dat zij zich
voor de bepaling van het loon
minimum aan het advies der
Stichting zal houden. Dan vervalt
het ambtelijk karakter harer be
slissingen en zullen deze veel meer
vertrouwen genieten onder de
Met het oog op de komende
feestdagen zal. gelijk gemeld, een
bon worden aangewezen voor één
extra-ransoen van 100 gram vleesch.
De aanwijzing der vleeschbonnen
zal voortaan per 14 dagen geschie
den met drie bonnen van 100 gram,
zoodat men voor de periode der
feestdagen in totaal over vier bon
nen kan beschikken.
Bij de vóór Kerstmis te publi-
ceeren bonnen komen voorts een
koopbon voor het extra rantsoen
spijsolie en bonnen voor 100 gram
koffie en 100 gram cacao-poeder
voor. Het extraatje van 100 gram
suiker wordt niet op een afzonder
lijken bon gegeven, maar de nor
male rantsoenen voor de volgende
14 dagen zullen met deze hoeveel
heid worden verhoogd. Hetzelfde
geschiedt voor de peulvruchten,
welke ter compensatie van de
komende tijdelijke verlaging van
het kaasrantsoen extra zullen wor
den gegeven (250 gr per 4 weken
voor alle leeftijden).
De fruitvoorziening is zoo ge
reg^ld. dat omstreeks Kerstmis alle
groente- en fruithandelaren op den
loopenden fruitbon hun klanten
ongeveer één pond appelen zullen
kunnen verstrekken.
De frankeerkoslen voor stukken
die na 17 December 1945 per vlieg
tuig uit Ned.-Indië in den Neder-
landschen dienst worden aange
bracht. zullen van de geadresseer
den worden geheven. Deze kosten
bedragen voor brieven 30 cent per
10 gram en 20 cent voor een
briefkaart
mag dat een beetje inflatie noe- loontrekkers zelf.
Vereenig?ngtl'voo? ^ederlandsche
heeft aan de Fokker-fabriekeTte
Amsterdam opgedragen het bou*
wen van 72 zweefvliegtuigen, t.w.:
36 vliegtuigen type E.S.G.
24 Grunau Baby
6 Olympia
Gövier
eerste vliegtuigopdracht
kprf^u de bevrijding aan de Fok-
dr^w?rieken verstrekt. Deze op-
nmi.7-,zal in overleg met de Ko-
«mkhjke Maatschappij „De Schel-
st met de Fokkerfabrieken
liiu naar een gemeenschappe-
fOKe Nederlandsche vliegtuig
industrie, worden uitgevoerd Ver
der mag worden aangenomen dat
de K.L.M. binnen zeer korten ter
mijn aan de Fokkerfabrieken zal
opdragen herstel- en onderhouds
werkzaamheden aan twee Douglas
pC-3 vliegtuigen, alsmede het ver-,
bouwen tot passagiersvliegtuigen teel om door een beroep op goede
van een drietal „Dakota's". trouw gedekt te worden. Wan-
Mr. R. van Genechten heeft, voor
hij zich van het leven berooofde,
in zijn cel in de gevangenis te
Scheveningen een brief geschreven
aan den griffier van het bijz. ge
rechtshof te 's-Gravenhage. Het
volgende is er aan ontleend:
„Naarmate ik in de eenzaamheid
der cel de gebeurtenissen der laat
ste jaren overwogen heb, ben ik
mij mijn schuld hoe langer hoe
meer bewust geworden. Het is als
of ik uit een droom ontwaakt ben.
De houding, die de leidende Ned.
nationaal socialisten tijdens den
oorlog hebben ingenomen, werd
ingegeven door de gedachte, dat zij
,dan, de overgroot e meerder
heid der bevolking inzagen, waar
het belang en de toekomst van het
g' Zli werd bepaald
door drie overwegingen:
dat J}et nationaal socialisme
bij de volkeren, waarin het door-
drong, eigenschappen zou ontwik
kelen, die hen sterker zouden ma
ken en in staat stellen een krach
tige en rijke cultuur te scheppen;
2. dat Duitschland, dat door dien
Sedragen werd. Europa zou
beiaerïlen dat .h*x daarom een Ned
oelang was zich een vriend var
Duitschland te toonen en
"at, wanneer Duitschland ten
onder ging in dezen strijd om de
toekomst van Europa, dit onmid
dellijk den ondergang, ook van het
Westen zou beteekenen, omdat zich
dan een vernietigend bolsjewisme
hiervan zr-u meester maken.
Deze overwegingen wogen zoo
zwaar, dat zij zich zelfs van de
regeering en van de overgroote
meerderheid van het volk afscheid
den toen Duitschland Nederland
binnen vieL
Geen van deze drie overwegin
gen is echter door de feiten beves
tigd.
Het nationaal socialisme heeft
tijdens den oorlog tot consequen
ties geleid en sommige vooraan
staande Duitsche en ook Ned. per
soonlijkheden tot het volgen van
een politiek genoopt, die juist dat
gene brachten, wat wij van het bol-
schewisme duchten en die huive
ringwekkende gevolgen hadden
Duitschland heeft den oorlog niet
gewonnen en het Westen is niet. m
bolschewisme ten onder gegaan.
De vergissingen, die wij begaan
hebben, zijn dan ook te fundamen-
neer men zich in een zoo critisehen
tijd als het Ned. volk heeft mee
gemaakt, afscheidt van de over
groote meerderheid en van de poli
tiek der wettige regeering, kan dit
alleen verontschuldigd worden
doordat men blijkt juist te hebben
gezien.
Daarbij komt in mijn persoonlijk
geval, dat ik er mij bewust van ben
geworden, dat ik door mijn optre
den het Ned, volk ten diepste heb
geriefd, zulks alhoewel ik mij er
steeds ten zeerste mede verbonden
heb gevoeld en zeer gelukkig was
temidden er van te kunnen leven.
De oorzaak van dit optreden ligt
in een verbitterden verstandelij
ken hoogmoed".
Dit alles is voor mr. van Genech
ten aanleiding zich bij de senten
tie van het bijz. gerechtshof neer
te leggen en de aanteekening van
het beroep in cassatie in te trekken.
Hij zet verder de motieven uiteen,
welke hem er toe gebracht hebben
zelf het vonnis te executeeren.
De brief vervolgt dan:
,Het is mij duidelijk geworden,
dat alleen de verdwijning van de
leidende nationaal socialisten een
werkelijke verzoening met de dui
zenden ongelukkigen, voor wier ge
dachtengang wij m hooge mate ver
antwoordelijk zijn, kan mogeiijx
"Delingen om deze diepgewor
telde behoefte aan vergrid'ng m
een strafrechtelijken vorm te gie
ten, heeft, geloof ik, alleen een
zienlijke verergering va" het
voor alle betrokkenen tengevolge,
van de volgelingen, van de leiden
de persoonlijkheden en van hea
die deze straffen moeten hantee
ren. Op deze wijze zal men deze
tegenstelling als een etterende
de in het volkslichaam blijver
dragen, terwijl zij. door d
De geallieerde bestuursraad van
Oostenrijk heeft zijn goedkeuring
gehecht aan de herziene minister-
lijst van dr. Leopold Figl.
Donderdag zullen de beide kamers
van het Oostenrijksche parlement
bijeenkomen, om dr. Karl Renner,
die gefungeerd heeft als kanselier
van de voorloopige regeering, tot
president te kiezen. Alle partijen
zijn het over deze keuze eens ge
worden.
Na deze presidentsverkiezing zal
dr. Figl, als kanselier, het regee-
ringsprogram bekend maken.
diïk"dZank "dat er tengevolge
va? mijn optreden niemand den
dood heeft gevondenendatiknie
mand heb aangezet m het Duitscne
leger te dienen, maar meerderen
daarvan heb weerhouden. Ik
tuig in het bijzonder mijn spijt over
de bitsige en haatdragende woor-
den, die ik tegenover de joden heb
gebruikt op een tijd. dat zij reeds
zoo getroffen waren, al draag ik
niet de minste schuld aan hun af-
slachting en heb ik die altijd hul-
verinffwekkend gevonden.
War ik er een verzoenende wer
king van verwacht, hoop ik, dat u
miine schulderkenning zult willen
publiceeren en ik roeip het mede-
doogen van heit Ned. volk in voor
mijn gezin".
De minister van financiën,
prof. mr. P. L. Lieftinck, zal
Vrijdagavond te 21.00 uur in
het praatje op'de brug" spre
ken over: „De slotacte van de
geldsaneering".
In den „rooksalon" te Nijmegen
heeft Z. Ec. minister van Schaick
de huismoeders gerustgesteld met
de mededeeling, dat de achtste ko-
lenbon zal worden gehonoreerd.
De huismoeders maar meer nog de
huisvaders rekenen er echter op,
dat dit honoreeren niet eerst in
Mei plaats vindt.
Kolen zijn een begeerenswaar-
dig goed. Met deze verklaring trap
pen we een open deur in, doch
daarom zij er aanstonds aan toege
voegd, dat de huismoeders der
ministerieele gezinnen wel ver
heugd zullen zijn geweest, toen
extra kolen werden aangewezen
voor de Excellenties in verband met
werkzaamheden in hun werkka
mer thuis. Zulks natuurlijk ïn het
raam van de disttributierageling.
Als voorbeeld wordt dan genoemd
de extra beschikking voor een
dokter ten behoeve van zijn
spreekkamer. Inderdaad de minis
ters „dokteren" aan staatszaken,
We gunnen hunnen Excellenties de
deblokkeering van het zwarte goud
van harte, maar het Nederland
sche rechtsgevoel is door de ver
klaring van den regeeringsvoor-
lichtingsdienst niet uitermate be
vredigd, temeer daar aan het be
richt nog werd toegevoegd, dat de
toegewezen hoeveelheden sterk
varieeren. Het gaat hierbij dus
niet om 5 of 10 mud.
Er zijn meer personen en meer
groepen die in het belang van
Nederland ernstig werk verzetten,
doch ondanks alle mogelijkheden
van de distributiewet maar In de
kou de belangen moeten beharti
gen. Vraag eens wat extra electri-
citeft aan. Nul op het request.
Trouwens iemand, die als journa
list meer dan vier jaar distributie
ambtenaar is geweest kan men op
dit gebied niet veel wijs maken.
De deputaat-kolen gerechtigden
zijn velen een „doorn in het oog"
geweest maar daarvoor was ïn ver
band met zekere omstandigheden
of liever gevaren nog iets 1e fceg-
gen.
Deze toegepaste methode is ge
zocht, te meer daar het vervoer
slecht is en een groote groep bur
gers niet of nauwelijks de eerste
twee eenheden binnen heeft. Men
schakelt dit geval in onder de in
sinuatie: een tabakshandelaar
rookt, een slager eet vleesch. een
kruidenier enz enz.
Distributie is distributie. Gister
avond kregen we een prijspuzzle
onder de oogen. Daaraan kan rnen
meedoen onder voorwaarde, dat
men een deken, een paar schoenen
of een pak afstaat. Tot de prijzen
behooren: zakken kolen, extra
rantso-enen gas en electriciteit,
koek, chocolade en zeep Alle
maal distributiegoederen.
Veel snappen we er niet van.
Doch dat zal wel aan ons liggen.
HENK VAN DER MAZE.
VERKIEZINGEN IN JAPAN.
De verkiezingsstrijd in Japan is
begonnen. De verkiezingen zijn
voorloopig vastgesteld op 24 Jan.
Dr. v. Mook.
Luitenant-gouverneur-generaal dr. H. J. van
Mook is in ons land aangekomen. Met de
Skymasler van de Nederland-Indië-lijn onder
commando van den K.L.M.-piloot Both, landde
dr. van Mook Dinsdagmiddag omstreeks 3 uur
op Schiphol. Ter begroeting waren aanwezig:
prof. dr. J. H. A. Logemaan, minister van
overzeesche gebieden, met echlgenoote, gen.
J. C. J. Bongers. hoofd van Oost- en West-
Indische zaken, en luit.-kol. A. Baars, hoofd
van de afdeeling „transport" van het
ministerie van overzeesche gewesten, de heer
J. P. Bannier, gecommitteerde voor Indische
zaken van dit minsterie. de heer A. Plesman,
directeur van de K.L.M.. een delegatie van
de vereeniging Nederland-Indonesië en eenige
afgevaardigden van .Perhïmpoenan Indonesia",
die dr. van Mook een gesloten brief aanboden.
Nog juist voor de luit. G.G., die
vergezeld werd door zijn secreta
resse, mej. Stokwijk, in de auto
wilde wegrijden, Kwam een ach
ternichtje hem hijgend een ruiker
witte chrysanten aanbieden.
Voor de microfoon van „Herrij
zend Nederland" vertelde dr. van
Mook den luisteraars in Neder
land, dat hij hoopte, dat zijn ver
blijf in het moederland slechts
kort zou zijn en dat dit verblijf
voor Nederland en het koninkrijk
de gevolgen mag hebben, die men
er van verwacht.
Aardige tooneeltjes speelden zich
bij de aankomst van den luit.
G.-G- af.
Toen dr. van Mook al9 eerste
het vliegtuig verliet, begroette hij
minister Logemaan met een jo
viaal „halloEen andere beken
de van den luit. G.-G. verwelkom
de hem met een hartelijk „Ah,
Huibwaarna dr. van Mook, te
midden van de autoriteiten, voor
de talrijke persfotografen poseerde.
In het schrijven, dat de heer Da-
roesman, voorzitter van „Perhim-
poenan Indonesia", die dr. van
Mook met een handdruk verwel
komde, den luit. G.-G. overhandig
de, werd, naar we later vernamen,
de wensch uitgesproken, dat zijn
verblijf in Nederland verhelderend
mocht werken t.a.v. Indonesië en
mocht leiden tot een betere voor
lichting omtrent hetgeen daar ge
beurt. Tevens werd in dit schrij
ven namens P. I-, alsmede namena
het Verbond van Indonesische bur
gers en de Vereeniging van Chi-
neesche burgers in Indonesië, de
Chung Hwahui Nederland", een
audiëntie bij den lt. gouverneur-
generaal aangevraagd.
Nadat nog de noodige formali
teiten verricht waren, vertrok het
gezelschap naar Den Haag, waar
dr. van Mook zijn intrek nam in
Hotel Vieux Doelen.
