Mgr. De Jong benoemd tot Kardinaal
Nationale voldoening
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
In een extra-uitgaaf bracht de „Osservatore Romano'
gisteren voor Nederland een bijzonder heuglijke tijding:
Het heeft Z.H. den Paus behaagd den Aartsbisschop
van Utrecht, Z.H. Exc. mgr. dr. J. de Jong, tot Kardinaal
te verheffen.
m
Een nationale figuur
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Kuljpere.
Hoofdred.: Mgr
Dr. J Witlox.
Alg. Redacteur:
H. A. Paalvaat.
Drukker:
N.R.C N.V.
üitg. v. d. Maas
bode-Stichting
COURANT
JAARGANG No. 19894
MAANDAG 24 DECEMBER 1945
Abontnement&pr
3.25 p. kwart.
f 1.10 p maand
0 26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
15 ets per mm.
Een blijde jubel slaat door het hart van Neêrlands Katholieken.
Wat zoo vaak reeds in stilte werd gemompeld; waarnaar zoo lang reeds werd
uitgezien als naar iets, dat toch eindelijk eens eenmaal komen moest, is heerlijke
werkelijkheid. De aartsbisschop van Utrecht, de opvolger van St. Willibrord, het
hoofd der Nederlandsche kerkprovincie werd Kardinaal der heilige 'kerk.
We hebben er lang op moeten wachten, maar wij kunnen er ons niet anders
dan over verheugen, dat het vreugdvolle feit plaats greep op een moment, waar
op het ook aan de niet-katholieke Nederlanders niet moeilijk zal vallen om zich met
ons te verblijden.
Immers het geldt een persoon, die niet alleen in zijn historisch wetenschap
pelijk werk ook tegenover niet-katholieken een zoo rustige en objectieve houding
wist aan te nemen, maar die in de jaren van de bezetting uitgroeide tot een natio
nale figuur van de eerste orde.
Als een niet-katholiek, geloovig-protestantsch hoogleeraar en een socialistisch
journalist spontaan en in volle overtuiging konden verklaren: Voor Mgr. de Jong
moet een standbeeld worden opgericht, dan kunnen ook niet-katholieke Nederlan
ders zich verheugen in deze eere, aan een groot Nederlander gebracht.
En dit te meer, omda' de veronderstelling niet te stout is, dat deze hooge
onderscheiding eindelijk juist aan dezen aartsbisschop ten deel valt om zijne door
ons allen, Katholieken en niet-katholieken, zoo bewonderde houding tegenover den
overweldiger van onzen Nederlandschen grond.
Ondubbelzinnig en herhaaldelijk heeft immers de Paus zijn hooge bewonde
ring uitgesproken voor de stoere, onverzettelijke houding van de Nederlandsche
bisschoppen onder loidina van Mer. de Jong in de jaren der bezetting.
En daarom zal heel Nederland in ééne, gemeenschappelijke, echt-natïonale
voldoening kunnen opzien naar den nieuwen kardinaal, die in de oorlogsjaren stond
temidden van ons volk als een bolwerk, als een monument van nationaal verzet en
een bron van nationale kracht.
„Ecce sacerdos magnus"
Heeft onze roemrijk regeerende Paus
Pius XII Z.Exc. Mgr. dr. Joannes de Jong
tot het kardinalaat verheven, de openbare
meening van heel katholiek Nederland,
hier waarlijk „vox populi vox Dei" had
onzen vereerden aartsbisschop deze aller
hoogste kerkelijke onderscheiding reeds
lang eenstemmig toegedacht.
De facto nu zal deze heuglijke erkenning
van zijn vereerde persoon een algemeene
voldoening en rechtmatige vreugde wek
ken, zoowel bij de Nederlandsche Katho
lieken als onder de overige landgenooten,
die eveneens de laatste jaren de krachtig
leidende figuur van Mgr. de Jong zoo zeer
hebben leeren waardeeren en bewonderen.
Reeds .in de eerste oorlogsjaren mocht een
bekend sociaal-democratisch journalist, die
Ameland, den geboortegrond van Mgr. De
Jong bezocht, spontaan'getuigen, dat dit
het land was, waar eerstdaags een stand
beeld diende te worden opgericht voor den
moedigen aartsbisschop van Utrecht,
fiffinm ,Z-fGr,> had toen reeds de heroïeke
eXleIaren doSblfCh0p De Jong' dle pas
bezette, den eerlij TVWmebr°rd
poneerd en met onverdeeld erlanaer gel™~
Ameland, het do£*£ pect vervu'd-
land, dat traditioneel de °msp°elde
teins en stuurlui leverde Z T
zeil- en stoomvaart, schond T
stoeren en sterken e °°k dezen
Nederlands kerk. BezaSvoerder aan
Een, die het schip der
zeker wist te sturen, ook in h-Vel118
hooge en gevaarlijke zeeën en vaJ„de" van
de stormen. Van Wlelen'
Een stoere, stugge Fries, die bedacht
zaam wakend stil het beslissende woord
Aimineert. dat hij straks, als 't om beve-
Baat, spreken zal.
die (ïfe^°nderd de Utrechtsche burgers,
baren a*56 gestalte van den onverstoor-
schrokkenaidSbisschop daëeli-ks onver
van de Domstadde Vaak roenge straten
moedigend sein, ,i&Sen gaan als het be"
len maar weinigen^*1'3 er nog was- zul'
recht hebben hem n dGn lande het voor
schijn te kennen, P rs°°nl«k van aan
lang verdoken seminar]e-|"otP"este"aren
was, de ingetogen kamergeleerde, ^oo't
kenner der historie, gelijk zijn geroemd
standaardwerk over de Kerkgeschiedenis
getuigt.
Maar de naam van dezen Aartsbisschop
van Utrecht leefde de laatste jaren op
aller lippen, en lag als een anker van ver
trouwen vastgeslagen in het hart van
iederon oprechten vaderlander.
Men heeft hem, den Aartsbisschop, leeren
zien en begrijpen als den eerste en sterk
ste in het geestelijk verzet. Vanuit zijn
stille hoofdkwartier in de Utrechtsche
Maliebaan heeft hij den vijand weten te
weerstaan en zijn wachtwoord weten uit
te geven.
In het gedocumenteerd boek van Magis
ter Dr. Stokman is voor de geschiedenis
verantwoord, hoe het Nederlandsch Epis
copaat onder leiding van den krachtigen
Aartsbisschop stelling heeft gekozen tegen
het verderfelijk nationaal-socialisme, en
de tyrannie der bezetters heeft weten te
oreken.
De Aartsbisschop bleek een man van
heiligen moed en onwrikbare vastheid in
geloof en beginselen.
Niet ij del heeft hij op den dag van zijn
bisschopskeuze de woorden in zijn wapen
geschreven „Dominus mihi adjutor". „De
Heer is mij een helper."
Hij toonde zich een strijder, maar in
tegenstelling met den overmoedigen vijand,
zonder de wapenen van het geweld.
Van God had hij zijn wapen.
„Heerlijk wapen!" zooals die andere
grëote Rijsenburger, Schaepman, eens ge
tuigde „dat een pantser smeedt om de
borst en onsterfelijken moed stort in het
hart; dat ,het scherpe zwaard in de hand
geeft en de spieren staalt van den zwakken
arm."
Deze Aartsbisschop is een kenner der
geschiedenis welke hij waardeert als de
groote leermeesteres des levens. In de ge
schiedenis heeft hij naar eigen zeggen
steeds voor oogen gehad de heerlijke voor
beelden van heiligheid en deugd, van
zielenijver, van moed en offergeest.
Zijn heilige moed is een oninneembare
vesting gebleken.
Toen de bekende Ds. Giavemeijer. de
secre^'i' ran de Svnode. naar de gevange
nis van Scheveningen werd gebracht, was
Si
v, -
-V
V
«V-I**;-
U'AlfC,
Z. EM. JOANNES KARDINAAL DE JONG
door Z.Exc. minister-president
W. SCHERMERHORN
De aankondiging van de verheffing van
den Aartsbisschop van Utrecht, Mgr. Dr.
J. de Jong tot Kardinaal wordt door het
geheele Nederlandsche volk met groote
voldoening en met vreugde begroet.
Dit geschiedt niet alleen om der wille
van onze katholieke l&ndgenooten, die wij
de hooge eer, die aan den Nederlandschen
Kerkvorst te beurt is gevallen van harte
gunnen en dien wij onze welgemeende ge
luk wenschen aanbieden."
De tijd is voorbij, dat zulk een gebeur
tenis in de Roomseh-Katholieke kerke
lijke wereld de rest van het Nederland
sche volk niet zou raken Wij weten, dat
de kerk haar bijzondere plaats in het
nationale leven heeft. Wij weten tevens,
dat wij elkander alleen dan als Neder
landers naar den diepsten zin kunnen
waardeeren, indien wij bereid zijn ook
de heiligste geestelijke grondslagen in den
medemensch hun volle recht te doen
wedervaren. Daarom kunnen alle Neder
landers de groote beteekenis van deze
heugelijke en zeldzame benoeming waar
deeren.
Onze katholieke landgenooten kunnen
in de verheffing van Mgr. de Jong het
eeren van een geloovig Christen en van
een groot geleerde zien. Dat zou op zich
zelf voldoende kunnen zijn geweest, om
tot de zeldzame verschijning van een
Nederlandsch Kardinaal te komen. Zeld
zaam: immers, slechts drie Nederlanders
gingen Dr. de Jong daarin voor. Zeer
bijzondere kwaliteiten en verdiensten
moeten daarom tot deze heugelijke benoe
ming hebben geleid.
Zonder twijfel zal daarbij ook de moe
dige houding tegenover den nationaal-
socialistischen bezetter van gewicht zijn
geweest, want het was Dr. Jong, die niet
alleen Aartsbisschop, maar bovendien
Fries is, die de onverzettelijke leider in
dezen taaien strijd is geweest. Mgr. de
Jong is in de jaren van druk, die achter
ons liggen, gegroeid tot een nationale fi
guur, tot een man, wiens woord en lei
derschap in den strijd tegen de verkrach
ting van christelijke waarden ver buiten
den katholieken kring erkenning en waar
deering vond.
Het geheele Nederlandsche volk, katho
liek, protestant en onkerkelijk ziet in de
verheffing van dr. de Jong tot Kardinaal
de erkenning van de juistheid van het
standpunt van het Nederlandsche Epis
copaat en de waardeering voor den moed,
waarmede de Aartsbisschop van Utrecht
het geestelijk verzet tegen een onchriste
lijke levensbeschouwing heeft geleid. Wij
brengen daarom heden uit naam van dit
volk den Aartsbisschop van Utrecht hulde
en bieden aan Mgr. de Jong onze eer
biedige gelukwenschen aan.
zijn eerste vraag aan de Duitschers:
„Waarom hebt u den Aartsbisschop niet
gearresteerd? Ik kan het u wel zeggen:
u durft dat niet!"
Misschien gedachtig het woord van hun
grooten landgenoot Mgr. Clemens August
von Droste Visschering bij zijn gevangen
neming gesproken: „Gelobt sei Jezus
Christus, thans geschiedt geweld", heb
ben de Duitschers Aartsbisschop de Jong
niet aangedurfd.
Daarvoor was zijn positie in Nederland
te sterk.
En nü, de Duitschers gevallen en ver
slagen, en Aartsbisschop De Jong tot kar
dinaal verheven als hoogste erkenning van
zijn verdiensten voor kerk en vaderland.
Wien komen hier niet triomfeerend de
woorden van den psalmist naar de lippen:
„Dezen beroepen zich op hun oorlogs
wagens, genen op hunne paarden; wij
echter roepen aan den naam van onzen
God.
„Dezen zijn in hun strikken verward en
gevallen; wij echter zijn ojJgestaan eo
staan opgericht".
