HET OPPERBEVEL IN 1940 De Vereenigde naties bijeen SUMATRA IN BEROERING Kamers ontbonden in België DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. Japansche troepen ingezet? EEN OPZIENBAREND GESCHRIFT Terugbetaling van de grensgelden Misverstand opgehelderd Na-inlevering bankpapier Het geval Ribbentrop Werk voor maanden Naar inzicht en samen werking 17 Februari nieuwe verkiezingen Van Acker over de positie van België Don Juan vertrekt- naar Portugal Weldra onderhoud met Franco R'dam Giro 908S Directeur: Joh. Kuüpers. f loofdred Mgr Dr j witlox. Alg Redacteur: H. A Paalvaat Drukker: N.H.C N.V Uitg v d Maas- bode-Sttchtlng NIEUWE SCHIEDAMSCKE COURANT DONDERDAG 10 JANUARI W668Sle JAARGANG No. 19906 A.bonn emen tspr 3.25 p. kwart. f 1.10 p maand f 0.26 p. week Tijd. adres: Broersvest 8 A Tel 68804 Advertentiën 15 ets per mm. lm dagbladen van 5 Feb*. 194U bevatten het bericht, dat generaal Reijndet-s als opperbevelhebber van Land- en Zeemacht on:s!ag had genomen en generaal Win kelman hem in zijn functie was opgevolgd Verschil van inzicht met de Regeering ten aanzien van technisch-militaire vraagstukken had generaal Reiinde-s genoopt heen te gaan 'ter-chil van inzictu met de rte- geering kon in dit geval niet anders beteekenen dan: met den minister van Defensie, want overste Dijxhoom was de eemge deskundige in het kant- nP .eiisctujnlijk Dieet alles bij he oude, maar eenigszins inge wijden vermochten in die dagen een gevoel van onbehagen om niet te zeggen van bezorgdheid, moeilijk van zich af te zetten. Een persoonswisseling op dezen post kon immers geen aflossen van de wacht zijn .'""iTiiiorin- **V vrppzen viel. dat veranaerm gen in hit krijgsplan het gevolg lluden zijn. En zulks terwijl aan het plan-Reijnders bijna een half jaar was gewerkt en op een oogenblik. dat de oorlogsdreiging met den dag naderbij scheen te komen Dr.e maanden later was de oor! oh een feit, het land werd onder den voet geloopen en over de r.iinlijke gebeurtenis van begin F^'.-iari is niet mee' gerept. teeft generaa Reijnders zelf de/ stilte verbroken met een opzienbarend geschrift: ,,De wis seling in het Op: erbevel" (Van S1 om. den Haag» "?r fcet conflict kunnen wij alle de hoofdzaak aanstippen en dan nog slechts vluchtig. Het liep inderdaad over het gebru'k van de strijdkrachten bij de verdedi ging ies lands. Een krijgsplan is altijd een keuze uit verschillende mogelijk heden. De vragen waren nu: moet de beslissende weerstand ge boden worden in de Grebbelime of meer westelijk achter het Oostfront van de Vesting Holland? En vervolgens: moet in Brabant stand worden gehouden of kunnen wü daar met een schijnv rdedi- gine volstaan en alle krach "en reserveeren voor den stirijd om fcet hart des lands? 7iedaar de problemen. Generaal au de Nederlandsche pers is verleden week een mededeeling verschenen van het ministerie van Financiën betreffende de uitbe taling van door repatrieerende Nederlanders aan de grens inge leverde gelden. Volgens deze mededeeling, we.it/ ook in ons blad is gepubli ceerd, moet daarbij een verklaring worden overgelegd van het gewes telijk arbeidsbureau <c. q. bijkan toor). waaruit blijkt, dat belang hebbende „naar het oordeel van den directeur van het gewestelijk arbeidsbureau niet geacht kan worden zich aan te werkstelling in het buitenland te hebben ont trokken." Uit deze zinsnede zou kunnen worden afgeleid ,dat personen, die wèl pogingen daartoe hebben ge daan, doch die door de Duitschers niettemin zijn gepakt en onder dwang naar Duitschland zijn over gebracht, niet in aanmerking ko men voor uitbetaling der grens gelden. Aangezien ons dat onwaarschijn lijk leek, hebben wij een nader onderzoek ingesteld. Daarbij is ons gebleken, dat de in de pers gepubliceerde tekst van de mededeeling niet juist is. De door het ministerie van Financiën opgestelde officieele tekst luidt als volgt: „dat naar het oordeel van den direceur van het Geweste lijk arbeidsbureau belanghebbende redelijkerwijze niet geacht kan worden zich aan tewerkstelling in oil, b"iVenl2nd te hebben kunnen onttrekken." M. a. w juist Der- aangewend See™ -p?ginSen hebben aangewend om zich aan te werk stelling in het buitenland te ont trekken en die dus vr«wiliig z?jn gegaan komen niet in aanmerking voor uitbetaling s DE INTERLOCALE TELEFOONGIDS De nieuwe interlocale telefoon gids. die, indien alles meewerkt, over drie maanden doch in elk geval binnen een half jaar zal ver. schijnen, wordt tengevolge van de papierschaarschte slechts in een zeer beperkte oplage gedrukt. Ver moedelijk zullen alleen postkanto- ren en soortgelijke instellingen een exemplaar kunnen krijgen. Reijnders wilde in de Grebbe tijdelijk weerstand bieden tot aan bepaalde voorwaarden was vol daan, daarna terugtrekken en achter het Oostfront van de Ves ting Holland den strijd voort zetten. In Brabant wilde hij stand houden Hij meende, dat wij dit tegenover onze bondgenooten vol strekt verplicht waren De Regeering (lees de minister van Defensie en de toen al on zekere figuur van De Geer), die zelf voor de benoeming van gene raal Reijnders verantwoordelijk was, bleek een andere oplossing voor te staan. Aan de mogelijk heid van een terugtocht uit de Grebbe-linie werd getwijfeld en generaal Winkelman concentreer de tenslotte de verdediging in deze stelling; Brabant zou op den eersten oorlogsdag worden ont ruimd Vooral dit laatste heeft nood lottige gevolgen gehad. Het heeft den opmarsch van den vijand be gunstigd. terwijl het beoogde doel niet is bereikt: fcet teruggenomen lilde Legerkorps is vrijwel geheel werkeloos gebleven. Doordat veei te zwakke krachten we/den inge zet om de Moerdijkbrug te her nemen (dat het mogelijk was ge weest bewijst de gang van zaken in het Noorden) lag het Zuidfront van de Vesting Holland als het ware open. Door dit front heen bereikte de vijand Rotterdam en dwong hij een beslissing af Zie daar wat generaal Rei j nders noemt het „beschamende verloop" van onze oorlogshandelingen Het is niet met zekerheid te zeggen of een ander krijgsplan een beter resultaat zou h bben opgeleverd. Strategie Is geen" wis kunde. Maar dat het ingrijpen van den minister en als gevolg daar van de wisse'ing in het opperbevel op dat oogenblik vijf minuten voor twaalf! ons duur te staan zijn gekomen, wordt door het boekje van generaal Reünders we) zeer waarschijnlijk gemaakt. Een enkel voorbeeld, waaruit mag blijken hoe fataal de ver andering in het krijgsplan te elfder ure is geweest. De neutraliteit verbood overleg te voeren met vreemde staven. Om nu in geval van oorlog geen minuut te verliezen waren mede- deelingen aan de vermoedelijke bondgenooten-van-het-eerste-uuir onder verzegeld couvert bij de verschillende gezanten gedepo neerd, die daarvan bij schending van ons grondgebied onmiddellijk gebruik konden maken Zoo wad aan Frankrijk steun verzocht bij de verdediging van de Peel Raamsfelling in Oost-Birabant- Deze steun is inderdaad verleend, maar de gemotoriseerde Fransche troepen, die te hulp sneMen, kon den slechts constateren dat de. Nederlanders zelf hun lang-voor- bereide stellingen verlaten hadden! Het is thans een tijd, dat allen in ons land, ook de nederigste werkers, ter verantwoording wor den geroepen voor hun houding onder den oorlog. De vraag mag worden gesteld of het onderzoek zich niet wat verder mag uitstrek ken naar degenen, van wie te vreezen staat, dat zij, op de hoog ste posten vóór den oorlog, zij het in anderen zin dan in den tegen woordig veelal gebruikelijken, be paald „fout" zijn geweest. Het Ministerie van Financiën maakt bekend: Het bericht van 4 Januari inzake na-inlevering van oud bankpapier geeft aanleiding tot misverstand In verband met het zeer groote aantal aanvragen is het noodzakelijk gebleken, voor de behandeling een afzonderlijk bureau in het leven te -oepen. netwelk ressorteert onder Je Nederlandsche Bank te Amster- iam. Alle aanvragen, welke tot 1 fanuarl 1946 op het Ministerie van Financiën zijn ontvangen, zijn naar dit bureau doorgezonden Binnenkort zal een bericht wor den gepubliceerd op welke wijze nog aanvragen kunnen worden ngediend. Het heeft dus geen zin in dien .usschentijd over dit onderwerp te norrespondeeren Te Neurenberg was gisteren nog het geval-v. Ribbentrop aan de orde. Sir David Max- wel Fyfe, Britsohe aanklager, bracht een document te berde, waaruit von Ribbentrops plan nen bleken, om Engelands invloed uit Europa te weren" Na den oorlog zou het eilanden rijk mogen voortbestaan, maar de rest van het Britsche im perium zou worden verdeeld tusschen Duitschland en Japan en een deel zou aan de Ver- eenigde Staten toevallen. Italië zou uitbreiding van gebied krijgen in Afrika. Wat Duitsch land betreft, dit land verlangt boven alles de contröle over Europeesch Rusland Van de andere documenten, waarvan Fyfe voorlezing deed, had er een betrekking op een bijeen komst van Hitier, Ciano en von Ribbentrop op 12 Augustus 1939. Daar verklaarde Hitler: Over het algemeen zal het beter zijn. de zoogenaamde neutralen den een na den andere te liquideeren en dat zal zeer gemakkelijk gaan. als de eene as-genoot de achterhoede dekt van den andere. Italië kan Joego-Slavië als een der duibieuze neutralen beschouwen. In een ander document tracht v. Ribbentrop Japan over te halen tot een aanval op Rusland De Japansdie regeering antwoordde, dat zij de handen vol had met haar eigen oorlog en geen verdere verplichtingen op zich kon nemen. - ■-> De Fokkerfabriek heeft voor de KJL..M. verplaatsbare monlagebordes- sen gemaakt voor werkzaamheden aan de motoren van vliegtuigen op Schiphol. Deze kleine rijdende montageloodsje» maken het mogelijk in weer en wind aan de motoren te werken. De voortoopige agenda van de eerste algemeene vergadering van de Vereenigde Naties omvat 21 pun ten, waarvan er, naar men ver wacht, in den loop van deze week 12 zullen worden afgewerkt; daar mede zou dan het constitueerende •deel: de verkiezing van een voor •zitter; de definitieve agenda; de samenstelling der voornaamste oommissies; de verkiezing van de 7 vice-voorzitters van de vergade ring, van de 6 niet permanente leden van den veiligheidsraad en van de 18 leden van den econnmi- schen en socialen raad, voltooid zijn. Politiek van groot formaat levert in de zoo juist vermelde punten slechts de keuze van de zes niet- pei-manente leden van den veilig heidsraad (te vergelijken met den vroegeren volkenbondsraad) op Want in dit lichaam worden alle groote intemationaal-politieke vraagstukken samengebracht en behandeld; hier komen de perma nente leden: de Groote Drie met China en Frankrijk met de niet- permanente, de midden-groote en kleine naties samen om alle poli tieke problemen, welke momenteel aan de orde zijn en in den loop van 1946 nog zullen opdoemen, te be spreken. Een ieder te Londen be- Volgens een Axnerikaansch ra dio-bericht. dat steunt op inlich tingen uit Balavia verkregen, zou den Japansche troepen, onder ge allieerd commando, op Sumatra aan land zijn gezet om de orde en rust te herstellen in die gebieden, waar de moeilijkheden grooler worden. A.N.P.-Aneta geeft de volgende bijzonderheden: Op Sumatra en vooral in Aljeh De Belgische premier van Acker heeft gisteren in he parlement voorlezing gedaan van het besluit van den regent tot ontbinding van het Belgische parlement. Ofschoon het nieuws al dagen in de lucht hing, werd blijkbaar in parlementaire kringen een zoo snel einde niet verwacht, want er was juist gisteren zóó weinig belang stelling in de kamers, dat van Acker het document voor vrijwel leege banken heeft moeten voor lezen. Het besluit verordent de on - binding van kamer en senaat ver kiezingen binnen 40 dagen en bijeenroeping der nieuwe kamers binnen twee maanden. Terwijl de eerste minister in een uitvoerige verklaring het werk van zijn op 12 Februari 1945 samengestelde regeering uiteen zette kwamen volks vertegen- woordigers de een na den ander de vergaderzaal binnen, eenigs- zins onthutst over het plotseling karakter van de gebeurtenis die hen voorloopig, sommigen echter voorgoed, weer in het. pa-ticulier leven terugbrengt In de senaatrio'ge woonde een twaalftal uit nieuwsgierigheid op gekomen leden der hooge verga dering het einde van deze in zoo veel opzichten historische gebeur tenis bij. De datum der verkiezingen Is op 17 Februari vastgesteld. In zijn rede zeide van Acker ten aanzien van de positie van België o.m. het volgende: „Het internationale prestige van België is gestegen. Dit is niet alleen aan de regeering van 1940 te danken, doch ook, aan de huidige regee ring. België is uitgenoodigd, deel te nemen aan de organisatie van den wereldvrede en in de toe komst zal België deel hebben in de bezetting van Duitschland". Van Acker verklaarde, dat het probleem van de vergoeding voor oorlogsschade aan Be'gië, tot een bedrag van verscheidene milliar- den francs, nog steeds op oplos sing wacht. „De Belgische finan ciën zijn gezond. België is zeer geïnte-esseerd in de wereldorga nisatie. welke de vrijheid van handel beveiligt. België staat nog voor beslissingen van primair be lang aangaande kwesties van po litieke en economische doctrines. Het zou" nutteloos zijn. dit te ont kennen. De regeering begrijpt, da! alleen een souverein volk zélf kan beslissen, welken weg 't land moet volgen. Deze beslissing moet wor den genomen op de basis van con- stitutionneele wettigheid. Daarom stelt de regeering, in overeen stemming met den prins-regent, voor. deze kwestie aan de kie zers voor te leggen". nemen de incidenten in aantal toe De toestand schijnt chaotisch. Men verneemt uit republikeinsche bron. nen, dat zware gevechten worden geleverd tusschen Indonesiërs en de Japanneezen, die na eerst weggetrokken te zijn naar At jeh trachten terug te keeren. Volgens dezelfde berichten heb ben^ de „republikeinsche autoritei ten" op Sumatra een protest ge richt tot het geallieerde hoofd kwartier te Medan en gevraagd om spoedige ontwapening van de Ja panneezen. Wat den toestand op Java be treft, wordt gemeld: „Generaal-majoor" Soebardjo is benoemd tot opperbevelhebber. Te Soerabaja wordt het leven lang zamerhand weer normaal, maar er zijn teekenen. dat met de vrede lievende burgers veel ongewensch- te elementen in de stad terugko men. Het leven te Buitenzorg biedt thans een rustig aspect. Rus tig is ook het Zuiden van Ban doeng. Naar A.F.P. uit betrouwbare bron verneemt, hebben de beide monarchistische lusschenpersonen generaal Kindelan en Oriol bericht van den troonpretendent ontvan gen, dat hij besloten heeft, in be ginsel een onderhoud met generaal Franco te aanvaarden, evenwel nadat inleidende besprekingen tus schen de gevolmachtigden van beide partijen zullen zijn gehouden. Franco, zoo wordt nader ver nomen, heeft als gevolmachtigden aangesteld Carrero Blanco en den minister van buitenlandsche zaken Artajo. De onderhandelingen zou den een aanvang nemen na aan komst van Don Juan in Portugal, vermoedelijk a.s. Zaterdag. Zij zullen verscheidene weken duren. Morgen vertrekken de secretaris van den troonpretendent, Juan Caro, en de hertog van Sotomayor naar Portugal om de voorbereidin gen voor de aankomst van Don Juan te treffen, die vermoedelijk ziin tntrek zal nemen bij den markies van Pelayo in Estoril. seft, dat ln deze aangelegenheid een felle, zij het stille strijd, tussohen de grooten zal ontbran den. want al kan het vetorecht ver nielend in elke bespreking ingrij pen, van een dergelijk ontplofbaar privilegie kan slechts zelden, mis schien slechts éénmaal gebruik wor den gemaakt; daarom zullen de stemmers nauwkeurig toezien wien zij kiezen, en hierbij zal de ideo logische instelling een overheer- schende rol spelen. Zoodra de veiligheidsraad is sa mengesteld, staat zij voor een dub bele taak: de aanbevelingen voor de keuze van den permanenten se cretaris-generaal en voor de toela ting van nieuwe leden. Men hoopt ook met deze twee zaken nog deze week gereed te komen. In het begin der volgende week komt het rapport van de voorbe reidende commissie aan de orde; tijdens de debatten zullen waar schijnlijk alle delegaties het woord voeren en daarbij kunnen zeer be langwekkende gezichtspunten naar voren komen. Als deze debatten beëindigd zijn, gaan de commissies van de aigemeene vergadering aan het werk. en men berekent, dat zij minstens drie weken noodig zul'ea hebben om haar arbeid te voltooien en rapporten op te stellen. Eerst daarna, dus over ongeveer een maand, worden in openbar» zittingen de groote brokken aange sneden: de stad op Amerika's Oost kust, waar de Uno haar definitie- ven zetel zal hebben; de penibele kwestie van het trusteeschap: de moeilijkheden met de z.g. verplaat ste personen; en Last but. not least: de kwestie van het gébruik van de atoomkracht, o.m. in de atoombom. Terwijl dan voorts alle kwesties van groot internationaal debat aan d» orde zullen komen, welke in de weken dat de algemeene vergade ring bijeen is. een acuut karakbsr zullen krijgen. Londen is momenteel, d.w.z. voudf een bepaald aantal weken, het spectaculaire centrum der wereld politiek. Dit beteekent niet, dat daar de eindbeslissingen zullen val len, maar wel dat daar, gedurende de bijeenkomst van de Uno, ten slotte alle draden zullen samenko men. Het feit, dat in de EngoLsche hoofdstad zooveel ministers van buitenlandsohe zaken samen zijn, geeft een inzicht in problemen, welke op verren afstand vaak on duidelijk zijn. Wellicht dat daar standpunten tot elkaar komen, welke elkaar elders nooit zouden hebben geraakt. Deze unieke gele genheid tot contact moge aange grepen worden om tot beter inzicht en nauwer samenwerking te ge raken. Dat is ten slotte het voor naamste agendapunt van de Uno. OVERNEMING VAN VIER MIJNENVEGERS. De Ned. marine-voorlichtings. dienst te Batavia deelt mede: EX besprekingen tusschen de Nedert, marine en de Britsche Royal Navy in zake het overnemen van vier mijnenvegers zijn thans in eeir vergevorderd stadium. De schepen behooren tot de „Bathurst"-klass« en zijn in 1940 en 1941 voor Brit sche rekening in Australië ge bouwd. De bemanningen zullen gerecruteerd worden uit werkloos marinepersoneel en vrijgelaten krijgsgevangenen. Koningin Wil- hclmina heeft de volgende nieuwe namen voor de vier mijnenvegers goedgekeurd: Ternate, Tidor, Am- bon en Banda. GEVORDERDE AUTO'S Het Tweede Kamerlid Receveur. wijst er den minister van verkeer energie op. dat er m de z.g dumps ie Maastricht meer dan 150 auto's slaan, eenige maanden geleden door het R.D.M. gevorderd, welke nieti zijn toegewezen. Hieronder bevinden! zich twee geheel rijdbare ambulance-, wagens. Gevraagd wordt het opdracht te geven deze wagens on verwijld Vrij te geven en te dlstrt-l bueeren. President Truman heeft tijden» zijn persconferentie verklaard, dat de regeering van de Vereenigde j Staten geen redenen heeft te geloo- ven. dat Sowjet-Rustand in het buit j is van de atoombom. *4

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 1