De Duitsche slavenjacht Euwe en Prins verliezen De schade bij de Spoorwegen Onzuiverheden in de zuivering PHILIPS DRAAIT WEER NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 19 JANUARI 1946 PAGINA 2 Steeds weer bewijzen van Seyss' schuld Het tornooi te Londen De vijfde ronde De moeilijkheden van de hreinverlichting Katholieke Actie en Actie „Voor God" Dag vol verrassingen Fraaie partij van Tartakower De regeering antwoordt Dinsdag De Habsburgers in Oostenrijk Twee arrestaties xicH hersteld Hel thema „slavenarbeid" be- beerschle Vrijdag het verloop der rilling van hel wereldlribunaal le Neurenberg. Het was Jacques Herzog, die als woordvoerder der Fransche prosecuiie zijn zeer uit voerige documentatie over dit on derwerp begon met de vaststelling, dat hel recruteeren van butlen- landsche arbeiders voor de Duit sche industrie de uilvoering was van een reeds tevoren vastgelegde politiek. Hij bewees dit met een memorandum van het Duitsche oppercommando, gegeven vóór den aanval op Tsjecho-Slowakïje. Het opzettelijk doel der Duit schers was het menschelijk poten tieel van de bezette landen te ver zwakken en geheele volksgroepen te vernietigen, welke laatste be schuldiging hij door een rapport over besprekingen tusschen Goeb- bel? en Thierack op 14 Sept. 1942 staafde. Slavenarbeid werd ook ge bruikt als middel tot germanisee ring. Was het beginsel der depor tatie misdadig, de uitvoering was het nog meer. Goering. Keitel, Speer en Funk droegen naast Sauckel hier de grootste verant woordelijkheid Maar ook Seyss Inquart was in hooae male mede schuldig. De maatregelen, die deze nam ter uit voering van de politiek van Sauckel. waren veel strenger dan "elders. Ten bewijze hiervan legde hij één der verordeningen van Seyss voor. Spr. toonde aan dat de toeleg van de Duitschers wa». kunstma tig werkloosheid te scheppen. Herzog maakte duidelijk dat „vrijwillige" werving van arbei ders door de Duitschers tot 1942 toegepast, een volkomen fictie was. Maar. ondanks alle middelen, bleef die werving een mislukking en de Duit-chers ginren over tot recht- streekschen dwang Steeds weer Seyss. Nadat spr. het systematisch' ge bruik van krijgsgevangenen voor gevaarlijk en met den oorlog sa menhangend werk. dat in strijd was met de Haagsche conventie, had behandeld (987 000 Fransche krijgsgevangenen waren in werk commando's ingeschakeld) kwam Herzog opnieuw te spreken over de verantwoordelijkheid van Sevss Inquart voor de gedwongen recru- teering van arbeiders in Nederland Seyss' verordening van Februari 1943 stelde hem in siaat, alle maat regelen te nemen voor het ge bruik van arbeidskrachten, die werden noodïg geacht Herzeg schilderde beo eind 1944 de Duit scho auio-iteïten hun druk op Ne. derland ook in dit opricht ver sterkten door menschenïachten in allo grootere steden van Holland Ook toen aan het slot van de aanklacht cijfers over het aantal slavenarbeiders uit het Westen ge geven werden, bleek weer. dat Ne derland dank zij den ïiver. waar mee Seyss de verlangens van Sauckel inwilligde, een biizonder zweren tol heeft moeten betalen Volgen* officieele Ned»-laidsche statistieken werden 431 000 Neder landers tot arbeid in de Duitsche oorlogsindustrie gedwongen, maar daarbij zi.in de systematische men. scheniaehten van 1944 en de de portaties van 1945 niet inbegrepen Het Fransche totaal was 2 601 000. ■waaronder biina een millioen ^„;jcr*crevangenen. Belgie moest 150.000 slavenarbeiders afstaan Misdadige behandeling der arbeiders. Het laatste hoofdstuk van Herzog's aanklacht omvatte de mis dadige behandeling van de gede porteerden. De arbeiders werden op verminderd rantsoen gesteld, zoo dra door overmatigen arbeidsduur (68 uur per week) hun prestatie verminderde. Zij werden dan „on nutte krachten, welker vernieti ging door nazi's beoogd werd". Zieken konden geen aanspraak maken op behoorlijke behandeling. Volgens een officieele schatting waren 25.000 Fransche arbeiders in Duitschland omgekomen. Zij stier ven deels door langzame uitput ting, deels door snelle vernietiging in concentratiekampen. Herzog verzocht het tribunaal niet alleen de schuldigen te ver- oordeelen, doch ook de misdaad der deportatie op zichzelf. Het 14-jarig Spaansche schaak- wonder Artur Pomar tijdens zijn spel. Er rijden weer treinen in ons land, zelfs verrassend veel, voor wien zich den chaos van begin Mei herinnert. Maar aan de treinen zelf ontbreekt nog wel het een en ander. Eén van de gebreken, die het publiek als zeer onaangenaam voelt, is het vaak ontbreken van verlichting. Vooral, nu vaak de ruiten nog zijn vervangen door triplex. Het is duidelijk, dat de Nederlandsche Spoorwegen dit be zwaar ook voelen, en men doet er dan ook zijn uiterste best om voor een lichtje in deze duisternis te zorgen Maarhet materiaal ontbreekt. De installaties van de drie eigen gasfabrieken der Ned. Spoorwegen, (te Amsterdam, Amersfoort en Ble- rik) waren vernield of zwaar be schadigd. Eén dezer gasfabrieken draait nu weer. de andere volgen binnenkort. Doch ook van de 113 gaswagens waarin het gas in groote reservoirs naar de onderhoudssta- tions der treinstellen werd vervoerd waren er in Mei j.l. nog maar 25 over. Thans zijn er weer zestig, dus iets meer dan de helft. In de rijtuigen zijn de verlich- tingsinstallaties zwaar beschadigd. Bovendien moet de apparatuur der lampen worden gewijzigd. In den oorlog moest er, wegens gebrek aan gasolie. worden overgegaan tot het gebruik van steenkolengas. Thans worden de lampen opnieuw ver bouwd. opdat er weer gasolie-gas kan worden gebruikt wat beter is. Reserve-onderdeelen zijn slechts in geringe mate aanwezig. Men is, in de door den oorlog ook al zoo zwaar getroffen rijtuigenwerkplaat- sen, druk bezig de verlichting te herstellen. Reeds in 100 rijtuigen is dit geschied. Een poging om reserve- onderdeelen uit het buitenland te betrekken, mislukte evenwel. Ook ls er een groot gebrek aan gloei kousjes. En zijn er 2000. maar er zijn er 6 a 7000 noodig! De electrische verlichting kost evenveel hoofdbrekens: De batte rijen waren vrijwel alle uit de rijtuigen verdwenen, de dynamo- riemen, van wielas op dynamo, waren gebruikt om er schoenen mee op te lappen! Een klein aantal van deze batterijen is boven water ge komen, grondig gereviseerd en weer geplaatst. Aandrijfkettingen en dynamoriemen komen nu geleidelijk aan; zoo noodig doet men het echter zonder en verlicht op de batterij, die dan echter telkens moet worden opgeladen. Tenslotte is er nog het gebrek aan electrische lampjes En ook die zijn moeilijk te krijgen. Voorloopig blijft het dus nog behelpen, maar de dagen lengen weer. Naar wij vernemen, is het Ka tholiek Comité van Actie „Voor God", dat onder voorzitterschap van prof. dr. Alph. Steger vijf jaar lang tot de opheffing door de Duitschers voortreffelijk werk heeft gedaan door een besluit van de leden opgeheven. Dit wil echter in het geheel niet zeggen, dat daardoor de acties zelf van dit comité niet meer zullen wor den hervat. Integendeel, dit zal nu geschieden in grooter verband, n.l. in en door de Katholieke Ac tie in Nederland. Om dat mogelijk te maken en aldus ook dubbele activiteit en versnippering van krachten te voorkomen heeft het comité voornoemd genoemd be sluit genomen. Het comité „Voor God" heeft de geldmiddelen overgedragen aan de Katholieke Actie. De weldoeners van het comité kunnen dus de overtuiging behouden, dat de gel den worden besteed volgens het door hen beoogde doel. De secre taris van het voormalig comité, mr. A. Diepenbrock is tot lande lijk Priester-Secretaris der Katho lieke Actie benoemd. Het lande lijk secretariaat is voorloopig ge vestigd Raadhuisplein 5, Heem stede, met het postadres: Postbus 2, Heemstede Dr. M. Euwe seinde Vrijdagavond uit Londen: De uitslagen van de vijfde ronde luiden: Groep A; BroacTbentSteiner 01; PrinsTartakower 01; ListFried- mann 10. Groep BNewmanChristoffel 01; WoodDenker 01: Devos Euwe 1—0; MedinaAbrahams 01; ThomasLupi 01 In groep A worden de partijen GolombekStone BernsteinOpo- ce-nsky en PomarFaifhurst afge broken; in groep B werd de partij Koenig—Winter afgebroken. Een dag vol verrassingen, maar bevens een dag van fraai en sterk spel. E>e hetö van den dag was Tartako wer. Na een minder gunstig begin tegen onzen landgenoot Prins lan ceerde hij een serie verrassende zet ten. waardoor het Prins niet moge lijk was van zijn mate -M voordeel gebruik te maken. Integendeel, Prins werd steeds meer in de verdediging gedrongen, van welke taak hij zich weliswaar aanvankelijk uitstekend kweet, maar in tijdnood het slacht offer werd van een bij zoneter fraaien zet van zijn vindingrijken tegenstan der. Devos behandelde de opening tegen Euwe zwak. zoodat deze zonder veel moeite een geweldige stelling kon opbouwen. Op e^n goed oogenblik versmaadde Euwe een sterke voort zetting. welke zijn tegenstander vol komen zou hebben ingesloten, daar hji meende een onmiddellijke door braak te kunnen forceeren De door braak gelukte, maar de Belg be schikte daarna oveT een verrassende voortzetting welke de stelling weer op een dood punt bracht. In de hoop alsnog voordeel te bereiken onder nam Euwe een gewaagde win-tpo. ging, welke hem noodlottig werd. Wit: Dr. Zwart: Tartakower. Broadbent. Siciliaansche verdediging 1 e2e4, c7c5; 2. Pgle2. d7~ <36; 3. g2g3 (het bekende konings- fiancheito, dat populair gaat worden. Tartakower heeft echter nog een extra verrassing in petto.) Pb8c6; fi Lfl—g2 g7g6; 5. c2—c3 (in deze stelling geheel nieuw; wit komt nu op den duur tot de fraaie centrum pionnen d4e4) Lf8g7; 6. 0—O Dd8b6; (zwart kan den opmarsch d2d4 slechts tijdelijk verhinderen); 7. Pbla3 Pg8f6; 8. h2h3 00; 9. d2d4 c5Xd4; 10 c3Xd4 (wit staat prachtig) Lc8—d7; 11. b2—b3 Tf8—d8; 12. Lel—b2 Db6a6; 13. Ddl—d2 Pf6 e8; 14. f2f4 Ta8—c8; 15. Pa3c4 b7b5; 16. Pc4e3 Pe8—c7; 17 f4—f5 Da6b6; 18. Kgl—h2 Ld7—e8 (wit heeft een belangrijk overwcht aan terrein, maar oogenschijnliik be schikt zwart over voldoende mogelijk heden van verdediging); 19. f5f6 (diep berekend) Lg7xf6; 20 Tflxf6l! (een schitterend kwaliteitsoffer, waarmee wit geforceerd wint, zooals het vervolg leert) e7Xf6: 21. Pe3g4 d6—d5 (om althans Lb2 v&n den aanval uit te sluiten); 22. Dd2—h6 Pc6e723. Tal—fl Td8—d6(op 23. f5 beslist 24. eXf5, Pxf5; 25. Txf5): 24. e4e5 (de pointe) Pe7 f5; 25. Tflxf5 (het sluit als een bus) g6Xf5; 26. Pg4xf6 schaak Td6xf6; 27. e5Xf6 Pc7e6 (nog steeds is de af wikkeling onduidelijk); 28. Pe2f4 Db6b7; 29. Lb2—a3 Le8—c6: 30 La3 e7Zwart geeft bet op, want nu Db7 va*i de verdediging is afgesne den, heeft hij geen parade meer te gen PXe6 benevens Dg7 mat Niet minder dan 20 sprekers heb ben verleden en deze week intermit- teerend hun licht doen schijnen over het netelige probleem der zuivering. Zooals reeds aangestipt brachten echter met alle redevoeringen n;euwe gezichtspunten aan de orde: integen deel werd nogal vaak in herhaling getreden. Een uitzondering daarop vormde de rede van oud-minister Burger die intusschen zijn min of meer funda menteele opmerkingen ter zake van de zuivering plaatste tegen den achtergrond van een zelf-apolog:e en een verdediging der Londensche voorbereiding van deze materie Ook het betoog van den heer Kor- tenhorst. stelde de kwestie princip ëel aan de orde met zijn poging om het juiste antwoord te vinden od de vraag; wat is collaboratie of wel laakbare samenwerking met den vij and? Natuurlijk vallen de handelin gen zoowel van N.S.B.-ers als van verzetsmenschen hier buiten He* gaat om de doorsnee goede vader landers en om de juiste houding d e zij gedurende de verschillende perio den der bezetting had<ien moeten Een wereMherlriif heeff nut zijn nieuwe lampen, gecombi- cen wereiaoeanjr neerr ne€rde toepassingen van gasont- De Weensche correspondent van de „Daily Mail" meldt, dat twee broeders van Otto van Habsburg, •wier aanwezigheid in Oostenrijk reeds eerder werd opgemerkt, In Innsbrück gearresteerd zijn. De gearrestr'—ien, Karl Ludwig en Rudolf, c. :cegen volgens een ver klaring van de Fransche bezet tingsautoriteiten, een „geallieerde" uniform. Volgens den Weenschen cor respondent van de „Daily Ex press" hebben Otto en zijn beide broeders den laatsten tijd geregeld reizen gemaakt tusschen Liechten stein en Oostenrijksch Tirol, waar bij zij gekleed zouden zijn in Fransche uniformen. Het Oostenrijksche kabinet heeft vergaderd en heeft aan den mi nister van buitenlandsche zaken, Gruiber, opdracht gegeven te vra gen. hoe de officieele houding van de Fransche regeertag ten aanzien van deze aangelegenheid is. In het hoofdkwartier van den Franschen bevelhebber in Oosten rijk is verklaard, dat de Fransche houding nog onveranderd is. Het herstel van de Hab^aurgers is een Oostenrijksche binnenlandsche aan gelegenheid en de Franschen heb ben hierbij geen belang. De grooe poorten van Philips staan wijd open. In den kouden ochtendmist ve*loonen de straten van Eindhoven al een tamelijk druk verkeer en de voorbijgan gers. diep in den kraag van hun jassen gedoken, verdwijnen in de fabrieks- en kantoorgebouwen: het is of de industrie de stadsbe volking opslokt. Aangenaam is het geroepen te worden, sich een oogenblik te laten meedrijven op dien stroom. Maar het beteekent een deceptie voor een schrijvershart. Wat nin twee dagen voor roo'n giganti sche onderneming? Men sou er langer willen blijven, neen, men sou er een til willen leven om den napier te krijgen voor een b<Nu het slechts om een artikel gaat speuren wü in onze bundels pegevens allereerst naar nieuws Het is er. want het werk werd voortgezet, ook in de uitgebreide laboratoria. Zoo is aan de ontwikkeling van de televisie met succes verder ge arbeid. met name aan de ver wezenlijking van zendsysitemen. die een belangrijk belere beeld kwaliteit zouden toelaten. Wij zagen een ontvanger gedemon streerd. die een uit 567 lijnen on gebouwd beeld vertoont dat 25 maal per seconde wordt herhaald Het heeft een afmetng van 30 bij 40 cm het is scherp en rustig Voor dé televisie in de huiskamer zal kunnen doordringen moet er echter nog heel wat gebeuren. De samenstelling van de programma e is een uiterst kostbare aangelegen heid: opbouw van zenders en apparaturen een kwestie van ja ren. De prijs van een ontvangtoe stel zal tusschen de 500 en 1000 gulden liggen. Van meer onmiddellijk practlsch ladingen en luminesceerende stof fen. Zij geven per Watt ongeveer twee en een half maal zooveel licht als de moderne gloeilamp. Het gebruik van deze buisvormige fluorescentie-lampen neemt zoo snel toe. dat men ze spoedig overal in winkels bedrijven en kan toren zal zien Nieuws is er ook op het ge bied van de geluidsweergave. Daaraan kleefde tot dusver steeds het bezwaar dat zij uit één rich ting komt (uit den luidspreker! en ruimteliik karakter mist Dit be zwaar is ondervangen door een systeem van z.g. stereofonische reproductie, waarbij in het bij zonder de muziek een veel na tuurlijker klank krijgt. Dit ts uiteraard van veel belang voor de film De onderzoekingen op het ge bied van de kemphysica worden voortgezet met nieuwe hulpmid delen. thans in aanbouw. Voor het oogenblik is vooral van belang het radioactief maken van bepaal de stoffen, waar o.a. de genees kunde van profiteert. Ook het vraagstuk, hoe de kernenergie vrij te maken voor nuttige toepas sing behoudt d» aandacht Met dat al is het niet de voor naamste bedoeling geweest be paalde nieuwigheden aan het pu bliek bekend te maken. De ge houden persexcursie had een meer algemeene strekikng: na vijf jaren het contact te hernieuwen een in zicht te geven omtrent den stand van zaken op het oogenblik. Philips draait weer aardig op toeren al moet er nog veel ge beuren. Een vierde van de in dustrie was vernietigd; daarvan is de helft alweer opgebouwd en de uitvoering van grooe plannen staat voor de deur. De__Tnoeiliik slomp. Berekend is. dat voor het verkrijgen van één draaibank een ons papier noodig is Overigens heeft de directie wat betreft hulp m overheidswege met te klagen Moeilijkheden doen zich OOK voor met de personeelsvoorziening Vrouwelijke werkkrachten zijn on voldoende te krijgen. De oorzaken daarvan zijn veelsoortig en niet geheel opgehelderd; wellicht speen daarbij ook het tekort aan pas sende kleeding een rol. Meisje' ziin voor het fijne werk in de fabriek bepaald noodig. Er is_ een beperkt aantal ui' België in dienst genomen (300) Een bezwarende factor bii de personeelsvoorziening is het tekort aan woningen Veel wordt er gedaan ten bate vbii de sociale sfeer, door ir F J. Philips omschreven als de „stemming m de klas. Het leidend beginsel ts daarbij ieder het zijne te geven Over gebrek aan arbeidsluri valt niet meer te klagen: wel is het ziektepercentage nog meer dan het dubbele van voor den oorlog. Niet alle producten zijn thans leverbaar. Export heeft voorrang, maar waar het noodïg was in Nederland te leveren is dat ook geschied Dit jaar zal steeds meer artikelen aan de markt brengen Waarschijnlijk een teleurstelling voor velen: een goedkoop radio- appargat is binnenkort niet te verwachten Het gezelschap Journalisten zal in een fabriek van een goederen lift gebruik maken. Juist konrt er een karretje met grondstoffen aangereden. „Goederen gaai voor zeg de man die he bedient en het is hem aan te zien. dat hij het be treurt nu daarop een uitzondering gemaakt gaat worden. Het is deze zin voor orde en regelmaat, die het meest impo neert in dit enorm en ingewikkeld bedrii f, de kristalliseering van een tuchtbesef, dat in-wend'gbij de menschen leeft. Dat de voor treffelijke «astheeren een excuse hadden georganiseerd, ^die^ klopte aannemen volgens hun vaderland- schen plicht. Het persoonlijk ge weten kon h.ier geen uitkomst sten gen. De aanwijzingen door de regee ring van 1937. die onverkort van kracht" werden verklaard mo sten den doorslag geven Van de secreta rissen-generaal heeft het kabmet te Londen zich verder niets aan^e rok ken. De facto bleef ten slotte br hen gedurende eenigen tijd bet gezag be rusten. zeker n?. de verwijderine van generaal Wmke'man Ook de capitulatie, waarvan nog nooit d«e tekst ts gepubliceerd en waarvan dr. Kortenhorst overlegging aan de Kamer vroeg, vormt een ele ment bij de beantwoording der kwestie Zot goed als de besprekin gen door autoriteiten en fabrikanten reeds in 1940 gevoerd met den bezet ter: en niet minc'er de illegaliteit. Ter zake een 9-tal vragen tot de regeerimg richtend trok spr de con clusie d»at wij met de zuiver ngs- kwestie niet klaar komen Tn aan sluiting op zijn uiteenzetting gaf hij als zijn meening dat de secretarissen- generaal niet het volle pond hebben gekregen. De heer Frederiks b.v ts als zuiver beschouwd voor d ngen die aanleiding waren dat burgemees- tiers worden ..gestaakt" Op over legging van het dossier-Fr' derik* drone de afgevaardigde daarom aan. De bron van het recht achi sur. het feit en tot zuivere rechtsbegrip pen zullen wij niet terugkeeren ten zij door kennis van de feiten Vroe ger heette het: wat gaan der iurist de feiten aan; nu: het zijn juist de feiten die den jurist en den gezag drager moeten bewegen Maa- voor het oogenblik weten wti van mets.... heHen ziin echter aauz'pnlirfc voor- als een bv*. A Kk te «mbteljjken romp- slechts een kleuugheid Voor de rest rezen op dezen dradigen Vrijdagmiddag ten over het systeem der zuivering zelve dat uit de noodwetgcvme voor gekomen, een knoop blijkt erge- dan de Gordiaansehe en gelijkt op bet schriftuurlijke bee d op leem ten; een systeem dat vaak je d' tot de ergerlijkste willekeur, omda het door gebrek aan omschrijv ne van hetgeen laakbaar is oorzaak van rechtsongelijkheid Eni ta i passeerden de de politie. (£*ï£re%n 1 61 Domatieke en consu- voire vertegenwoordiger»; de rp-cnter- lij kc macht niet het minst de Hooge Raad d*ie door het „super-zuive ngs- kabimet" zooals de heer Burger het laatste kabinet-Gerbrandy noem de tn eere is hersteld; do bui-ge- meesters. die al heel uiteenlopende bejegeningen ondervinden: d<_ pers, ten aanzien waarvan de heer Burger meende dat prachtige kansen waren gemist en waarbij nu het parool gekitcollaboratie is toch voordee- liger*. de kunstenaars, ter wier .ver dere" zuiverirw de reeeerine zoo pas een wetsontwerp heeft inged end; en natuurlijk nogmaals de studenten. Wat deze laatste cstegor:e betreft moeten we met een enkel Woord de aandacht vestigen op de maiden speech van mej de Vink w er sym pathieke beschouwingen m het bij zonder het oor van de kamer hadden Een nieuw getuid ter zake deed katholieke afgevaa-digde bn hoeren dat zij vooral vollen naorxiK legde op den geest van baTToh«rfghe,d die ook OP dit terrein de moet bezielen Allen, nlfb°(iv verzetsmannen zij die ljjde ft*toe gezien hebben en zelfs zd di hehben gefaald, moeten aan den herbomv meehelpen Daarom PI?® en jo halve dan voor de N b.ti.-ers deuren der universiteiten *£{£- scholen weeT open e" de n'®' mo- naars op normale wijze re om- gen loopen Wat te mejr»^ dat ten aanzien sSJ>rdt aange- veel strengere maatstaf—"™ Wad dan voor de „n Dinsdag a s zal de reP®erin« een viertal ministers komen aan het pro bleem te pas de Un«e ril spreker» beantwoorden L. H. U

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 2