EEN PRAATJE BIJ DEN HAARD MET
DR. PAUL JULIEN
van chemicus
tot antropoloog
Weerbericht
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ZATERDAG 19 JANUARI 1946
PAÖINA 3
STADSNIEUWS
Uitbreiding buslijnen
Cabaret-avond
S.V.D.P.W
Zondagsdienst
BIOSCOPEN
Passage
Monopole
SPAREN EN NOG
EENS SPAREN 1.
Maar niet ten kostef
van de voeding
Wel kolen maar geen
warmte
Onderden beheersraad
der Uno
Burgerlijke Stand
OFFICIEELE
KENNISGEVING
Bevoorrading detaillisten
w-
Oe Ramblers
Die rare wereld
De directie van de R.E.T. maakt
officieel bekend, dat met ingang
van Maandag de autobuslijnen L
(Schiedam—Kethel) S (Hillegers
berg—Schiebroek) èn T (Hillegers-
bergTerbregge) in dienst worden
gesteld.
-•ijn L rijdt van 6.009.00, 12.00
—14.00 en 16.00—19.00 uur en op
Zaterdag van 6.00—9.00 en 12.00—
19.00 uur van Schiedam naar
Kethel. In omgekeerde richting
zijn deze tijden van 6.30 8.30, 11.30
—13.30 en 15.30—19.30 uur en op
Zaterdag van 6.308.30 en 11.30
19.30 uur.
Lijn s rijdt van 6.30—19.06 uur
van Hillegersberg naar Schiebroek
in omgekeerde richting van 6 30—
19.24 uur
Lijn T rijdt van Hillegersberg
naar Terbregge van 6.45—9.15, 11.45
14.15 en 15.4519.15; in omge
keerde richting van 6.309.30, 12.00
—14.30 en 16.00—19.30 uur. Op
Zaterdag zijn deze tijden respec
tievelijk: 6.45—9.15, 11.45—19.15 en
6.30—9.30 en 12.00—19.30 uur.
dta?-t^°n~ en feestdagen *s er ëeen
Op de lijnen L en S geldt een
uniformtarief van 15 cents; op
Jni geldt het normale 10 cents-
stadstarief.
Met ingang van Maandag zullen
bovendien de autobuslijnen D, F
en V zonder onderbreking tot 19.00
"uur rijden.
WxiWfrê
De voetbalvereeniging S.V.D.P.W
heeft een zeer geslaagden avond
gegeven voor zijn leden.
ue voorzitter opende den avond
me o een korte toespraak en gaf
vervolgens het woord aan den voor
zitter der feestcommissie, die aan
vier bestuursleden een bloemstuk
aanbood.
Hierna kwamen de cabaret-artis-
ten aan de beurt onder wie The
Tonny Boys,Hiily-Wiliy-Billy en de
Big Five met Zuidzeeklanken.
aan Stedenhouwer met accor
deonsolo's en Wiet van Holten met
een liedje en praatje op hun best.
Tot slot volgde een gezellig sa
menzijn onder leiding van Wiet van
Holten en The Gonny Boys.
D. Houthuysen jr., Swammer-
damsingel 43,. Tel. 68516.
W. T. P. Nijenhuis. Burg. Knap
perd. 154, Tel. 69880.
J. Ris, Tuinlaan 92, Tel. 67856.
Aportheek Evers, Lang'e Haven 81.
Alleen de naam wekt al een
menigte herinneringen. Eerst aan
den tjcrijd en de dagien van biijü-
scnap cue we bij de groute Duit-
scne nederlaag ao-ormaakten, maar
vervolgens ook aan krantenarti
kelen over de Russische documen
taire. Wanneer WJJ onze lezers een
wegwijzer willen zijn mi4, een:
„U moet deze film zien", zuüen
er menschen zijn, die wanneer ze
den raad opgevolgd hebben, zuden
beweren: alweer een oorWsfi.m
gestiet gemonteerma bug
Heeft u belangstelling l°urr.aais.
zult u e!„
film 5*
wiil all t Briases Margriet, ter-
numrr^ tweede Russische film-
nummer een voorfiimpje d.aait,
ui- Tschaikovsky's Notenkra-
jU1„. wondt gedanst en aria's
uit de Rigoletto worden gezongen.
Aan deze film, die technisch zeer
goed is, is echter niets, wat op
typisch Russisch wijst. Het is ge-
^5 film naar Westerschen
standaard.
een^nn^L tooneel Tibor Gomory,
beheers3dnv Va" k.racht en spier-
het gebracht*.waarin de aard van
kleedmg ^^hrnn minlmum aa"
tend voor volwassenen!m Ui,tSlui"
Het is een niet-alledaagsche
gewaarwording om met een man,
die rond den evenaar zijn levens
werk heeft, in een Nederlandsche
huiskamer bij de kachel te duiken,
om hem bij een pruttelend water
keteltje te hooren vertellen over
zijn belevenissen onder de tropen-
zon.
„Een praatje bij den haard",
noemden we dit vraaggesprek, dal
voor onze lezers een introductie
is bij Dr. Paul Julien, den man,
die den ondernemingsgeest van
onze zestiende eeuwsche ontdek
kingsreizigers omzette in een twin
tigste eeuwsche wetenschapsdrang
naar de diepste oorzaak der dingen,
in dat geval de rassengeschiedenis
van de menschheid.
Hoe gaat het met een praatje?
Je vat dit onderwerp eens aan,
je spreekt eens over die kwestie,
je mengelmoest zoo'n beetje on
systematisch in een gezellige
kouterij. Vandaar dat we ook nu
zoo hier en daar een greep doen.
Hoe Dr. Julifen wel tot die ont
dekkingsreizen is gekomen? Dat is
inderdaad niet zoo heel vanzelf
gegaan. Van huis uit was Dr. Julien
chemicus en hij is als colloidr-
chemicus gepromoveerd. 20 jaar
geleden was hij in Indië en te
midden van de groote verscheiden
heid van menschen ontwaakte in
hem de belangstelling voor de
volkenkunde. Vandaar, dat hij het
plan opvatte om anthropologisch
werk in Nederlandsch-Indië te
gaan verrrichten. Er werd echter
anders beschikt en Dr. Julien
kwam in Afrika terecht, waar hij
zijn werk onder de Pygmeeën be
gon. Hij was de eerste, die dit
dwergvolk bestudeerde door middel
van bloedonderzoek, en het vast
stellen der bloedgroepen. Het
kwam daarbij vast te staan, dat
de Pygmeeën geen ras vormen. Er
is echter nog zoo weinig over deze
menschen bekend, dat de studie
voorloopig nog niet uitgeput is.
Het vermoeden, dat de kennis van
de Pygmeeën een sleutel zal blij
ken te zijn, die belangrijke gebie
den van de volkenkunde voor de
wetenschap zal openen, is daarbij
een stimulans om dit werk met de
grootste energie voort te zetten
Al houdt Dr. Julien zich voor
namelijk met het volkenkundig
onderzoek bezig, hij laat natuur
lijk niet na, op zijn reizen ook
andere aspecten van het leven van
deze eigenaardige menschen soort
te bestudeeren. De Pygmeeën die
reeds aan de Egyptenaren bekend
waren, staan op de laagste trap
van beschaving. In de geschiedenis
der menschheid kennen we als
eerste trap op de beschavingsladder
het palaeoliticum, het oud-steenen
tijdperk. De Pygmeeën hebben dit
stadium eigenlijk nog niet bereikt.
Er is geen spoor aanwezig van het
bewerken van steen, laat staan van
metalen. Deze primitiefste men-
schelijke bewoners van de aarde
vormen zwervende jagervolkjes
Een vaste woonplaats, tenten of
vaste hutten kennen ze niet. Bin
nen een bepaald gebied zwerven
zij rond en leven van de jacht.
Er werd wel eens beweerd, dat de
uitvinding van de pijl en boog
aan de Pygmeeën te danken zou
zijn, maar Dr. Julien had twee
groepen Pygmeeën, de Centraal en
West Pygmeeën gevonden, waar
van alleen de eerste het gebruik
van pijl en boog kende, de andere
gebruikte speren. Het is niet waar
schijnlijk, dat een zoo belangrijk
middel voor het onderhoud van het
leven in den loop der tijden ver
loren zou zijn gegaan.
Wanneer we het zoo over Pyg
meeën, over hun bestaan en hun
beschaving hebben, zullen er wel
menschen zijn, die zich verwonderd
afvragen, hoe een ontdekkings
reiziger zich in een praatje bij
't kampvuur met de Pygmeeën on
derhoudt, want zoo'n uithoekje van
den Belgischen Congo of Fransch
Cameroen is niet de plaats, waar
ia_ Neurenfoergsche koptelefoons,
oee.je anders. Wanneer
men de Pygmeeën -iets wil vragen,
wordt de vraag eerst in 't Fransch
aan een goeden negertolk gesteld,
die brengt haar in de negertaal
over aan een neger, die door zijn
contact met de Pygmeeën ook hun
taal kent. Het antwoord maakt
denzelfden weg terug. En nu we
het toch over het contact tusschen
negers en Pygmeeën hebben, kun
nen we ook daarover verschillende
vragen beantwoorden. De neger
beschouwt den Pygmee als een
„stinkend dier uit het bosch",
waarmee zeker niet bedoeld is, dat
de verstandhouding goed is. De
Pygmeeën worden door de negers
als een soort hoorigen gebruikt.
Toch komt vermenging voor:
negers huwen dikwijls Pygmeeën-
vrouwen. De Pygmeevrouwen zijn
goedkooper dan de negervrouwen
maar zij zijn bovendien gezonder
en hebben over het algemeen veel
kinderen.
Het ontbreken van verkeer met
de blanken, zooals de negers dat
vrij intensief hebben, maakt de
Pygmeeën tot een volk. waarbij
longontsteking, influenza en pok
ken, typische import-ziekten uit
het Westen, weinig voorkomen.
Maar niet alleen van deze twijfel
achtige cadeaux, ook van de in-
heemsche ziekten, zooals haak-
worm, malaria en slaapziekte heb
ben ze minder te lijden. Wij zijn
intusschen aardig op weg een ar
tikel te schrijven en dus pakken
we weer een ander onderwerp bij
den kop. Hoeveel expedities hebt
u zoo gemaakt? Twaalf, antwoordt
de Afrikavorscher. De laatste was
nogal een emotioneele tocht, want
terwijl we ons op den terugweg in
Casablanca bevonden, brak de oor
log uit en omdat d° Duitsehers
zoo ridderlijk waren geweest hun
duikbooten maar vast als vooruit
geschoven pionnetjes op t schaak
bord in den Atlantic op de loer
te leggen, konden we met verder.
In Marokko kregen mevrouw en
Dr. Julien malaria, opgeloopen iif
West-Afrika en brachten langen
tijd in een ziekenhuis aldaar door
Via Spaansch Marokko. Fransch-
Marokko en Spanje, dat juist uit
den vernietigenden burgeroorlog
was gekomen kwam men via
Frankrijk naar Nederland.
Om nog eens op de expeditie
terug te komen Het aantal per
sonen waaruit zoo'n karavaan be
staat, kan zeer verschillend zijn.
Dat hangt af van de lengte van
de reis en van de belangrijkheid
van den tocht. Hoezeer het .liften"
tot de algemeen en primitief
menschelijke eigenschappen be
hoort bleek wel uit het feit, dat
een karavaan van 25 man na
enkele dagen het dubbele aantal
omvatte. Wanneer een aantal dra
gers gehuurd is en de stoet ver
trekt, is alles prachtig volgens de
boeken in orde. De fourage is in
juiste hoeveelheden ingeslagen en
er kan niets gebeuren Na enkele
dagen blijkt echter bij een in
spectie, dat er vrouwvolk bij de
karavaan loopt. Geheel in over
eenstemming met het woord: „Het
is^niet goed, dat de man alleen
is," zijn de negervrouwen vaak
vast vooruitgeloopen, om zich na
enkele dagen bij haar man te voe
gen. Zij kunnen dan toch niet
meer terug. Ook het „arbeidsloos
inkomen" is bij deze laagontwik-
kelde volken bekend. Wanneer de
dragers, n.l. na enkele dagen trek
ken in een negerdorp komen, gaan
zij als loopende gewestelijke ar-
beidsbureaux rond om menschen
voor hun arbeidsinzet te 'vinden.
Ze komen dan overeen, dat de
aangeworven kracht voor enkele
francs het werk zal overnemen, en
voor de rest van de reis leven
deze heeren onbezorgd. Niet aldus
de leider van de expeditie, die op
zooveel meeëters niet heeft ge
rekend en dus met zijn handen
diep in zijn haar zit, vooral als
er behalve deze ijzeren loonwet-
slaven nog dagjesmenschen mee
gaan.
Als een neger zijn familie in een
ander deel van het land wil be
zoeken, is het voor hem dikwijls
bezwaarlijk om alleen de reis te
ondernemen. Hij grijpt dus graag de
gelegenheid aan om met een groote
karavaan, waarin zich bovendien
blanken bevinden, mee te reizen:
veilig, vlug en voordeelig.
De vertegenwoordigers van H.M.
de Koningin der Aarde zijn zoo'n
beetje kind aan huis geworden
bij Dr. Julien. Ons bezoek is het
achtste, dat hij in den laatsten
tijd heeft gehad van de pers.
Wanneer de haard brandt en het
gesprek alleen maar gezellige en
interessante onderwerpen heeft, is
het moeilijk wegkomen, maar het
leven n onzen Nederlandschen
ontdekkingsreiziger is erg druk
bezet en we moeten dus afscheid
van hem nemen. Afscheid voor
loopig maar voor enkele dagen,
want Zaterdag a.s hoopt hij voor
den Katholieken Kring, in Irene
over de Pygmeeën te komen spre
ken en nu Zondag de Omroepver-
eenigingen weer in den aether
gaan, zal hij als vanouds geregeld
in de K.R O.-programma's ver
schijnen. Er staan ook weer rei
zen op het programma en er zijn
plannen in „statu nascendimaar
daar mogen wij zelfs niets van
hooren. Té gevaarlijk, die pers-
menschen.
We nemen .afscheid van Dr
Julien en zijn huis „Mariahof" in
Wassenaar, van zijn werkkamer,
die in haar aankleeding een hoe
veelheid talen spreekt in haar
schoonsten vorm, die van het
mooie handwerk van aller Heeren
landen.
(Ingezonden Mededeeling)
Spaarzaamheid is een der eigen*
schappen, die het Nederland
sche karakter sieren. Spaarzaam
zijn is verstandig, utant ieder
oogenblik kan het leven U voor
onvoorziene uitgaven plaatsen
Sparen mag echter niet ten
koste van de voeding gaan, dan
zou de zuinigheid de wijsheid,
bedriegen. De Gruyter echler\
kan U in beide opzichten tege
moet komen. Gebiedt de wijs
heid V diens beter verzorgd»
waar boven andere te verkin*'
zen, zoo maken de fabricage in
eigen fabrieken, de verkoop in{
eigen winkels en de massal»
omzet het mogelijk, dat V een
belangrijke korting verleend kan
worden. De Gruyter geeft 10%
korting: Voor tien gulden aan
cassabons een gulden contant
terug.
De kwaliteit blijft gehandhaafd
toch kunt V sparen.
Do afd. Nijmegen en omstreken
van do vakgroep „detailhandel
brandstoffen", heeft zich telegra
fisch tot den minister van Finan
ciën, tot het Rijkskoïenbureau en
het Centraal Distributiekantoor
gericht. In dit telegram wordt ge-
wezen op het feit, dat de nu be
schikbaar gestelde Amerikaansc.be
kolen van zulk een slechte kwali
teit zijn, dat daarmede geen be
hoorlijke verwarming to verkri;
gen is in de huizen, welke slecht
gedeeltelijk hersteld zijn.
In de vergadering van het be
stuur van het Alg. Mijnwerkerfonds
is overeenstemming bereikt over de
nieuwe pensioenregeling voor ae
mijnwerkers.
De Belgische afgevaardigde ter
Unovergadering, van Langenhove,
heeft tijdens de avondzitting der
Assemblee verklaard, dat België
onmiddellijk onderhandelingen wil
openen, om het mandaatgebied
Ruanda-Urundi, waarvan het be
stuur in 1919 aan België werd
toevertrouwd, onder den beheers
raad te stellen.
De Australische gedelegeerde
mr. Makin bood aan, om het
Australische mandaatgebied op
Nieuw-Guinea en het fosfaat
eiland Nauroe onder het in het
handvest bedoelde trusteeschap te
plaatsen.
„Gezien in het juiste licht
brengt het handvest de koloniale
wereld in haar geheel in een sfeer
van internationale verantwoorde.
Hikheid''. verklaarde deze spreker.
Minister
Bevin.
v. Kleffens bij
Gistermiddag heeft de Neder
landsche minister van buitenland-
sche zaken, mr. van Kleffens een
bezoek gebracht aan zijn Engel-
schen collega Bevin op het Engel-
sche departement van buitenland-
sche zaken.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De BUt.
Verwachting tot Zondagavond:
Ir. den nacnt lichte vorst, over
dag temperatuur om het vries
punt, meest zwaar bewolkt, geen
neerslag van beteekenis. zwakke
wind
Zondag 20 Jan.: zon op 8.37 u.
onder 17 05 u.: maan op 20.34 u.
onder 10.32 a
Maandag 21 Jan.: zon op 8 36
u„ onder 17.07 u.; maan op 21.48
u.. onder 10.52 u,
Waarnemineen te Rotterdam van
hedenmorgen 11 30 uur:
Barometerstand: 762 2.
Windrichting: Oost: kracht 1.
Temperatuur: 0.4 gr C.
Weersgesteldheid: betrokken
Max -temperatuur (voorgekomen
tusschen 8 u. gister- en 8 u. heden
morgen): 0.0 .gr. C; min.: 6.2 gr C
jL® Neurenbergsche koptelefoons, k |"jri- l/rn C"T" OI I TTI C
De groote eisch voor een goede ï®len spreken mag ver- 11N r K PKS I "I 1/ /.I L
ïted.ieve film k riat wachten. Het gaat dan ook werke- I
detectieve film is, dat we tot op
het laatst niet ween, wie de mis
daad beging. Aan deze voorwaarde
dtwïSSÏ ..Kelly van den glhdmen
we^L/n hooge mate- Alles wat
maar vejvarieggen' zou u de clou
®vond spanning" ?Is u dus e®n
dan naar MonoJ? beleven, ga
is van veel mind^^J?® voorfilm
de politiehond Tarza^ al doet
in „Oproer in de Chinf£?d werk
*~nineezenwij V'.
Geboren: Cornelia, di v. j
Hertog en M. van Deurzen, Dr.
Noletstraat 1; Dicky, d. v. W. p'
van Schaverbeke en H. M. van
Stijn, Nassaulaan 75; Dirk H„ z
Y' jf- Kruijsifix en M. J. Hoog-
Boerhavelaan 1
«4 j eAwLden: T*1- B- Jaske.
pers," 23 i fSïraat 73J H. Kui-
Nassaulaan 75 van J* de Bo«r.
Vrijdag werden de volgende de
taillisten bevoorraad met spruiten,
°P grondslag van kg1 per per-
di?k van Hattum, Rotterd.
simroi i>u de Ronde. Tuin-
33- Th ti- Eerman, Oostsingel
C. de nT,rumirlE> Voltastraat 4;
E. van Eart2S', .Boerhavelaan 119;
der Kaag Sinl flstraat 46; J van
160; H. van den
van den
Boogert, v.„
130; J. W. Lenos L^renï?!
W Tanic T. v-„,.u.^.®n1zlaan
32
Ouden, Leliestraat
Sosef, v.m. Kethel
en C. J.
De rebus in het Kerstnummer bleek zulk een attractie voor onze
lezersschaar, dat we reeds zijn begonnen met opnieuw, zoo mogelijk
wekelijks, een dergelijke puzzle te geven.
De inzendsters en inzenders van het Kerst-probleem zijn natuurlijk
heel nieuwsgierig naar de gelukkigen, die een prijs uit de bus trokken.
Het tiental dat kan worden gefeliciteerd, omvat de volgende
personen:
C. JANSEN, v. 's-Gravenzandestr. 21 b, Schiedam.
H E. BROUWER, Lehstraat 54, Schiedam.
Wed. S. T. D. ENGERING, Hoogstraat 180. Schiedam.
M. LOOG, Gasstraat 15, Schiedam.
HANS KOENEN, Gr. Florisstraat 28, Schiedam.
TINY WITBERG, Rembrandtlaan 12 A, Schiedam.
MIEP EYKENBROEK, Sdhie 74 B. Schiedam.
M MULDER—VERHAAS, Aleddastraat 11, Schiedam.
J. UYTDEWILLIGEN, Vondellaan 35a, Schiedam.
W. GROENHORSTv. LEEUWE, Anthonie Muysstraat 9b, Schiedam.
Aan de gelukkigen zal dezer dagen een postwissel van vijf gulden
worden verzonden. de
Dank aan allen voor de medewerking en voorts geluk met
nieuwe problemen. DE DirectIE.
Nadat zij bij hun optreden te
Haarlem gehinderd waren, beslo
ten de Ramblers niet eerder voor
het voetlicht te treden, voor de
geheele pers volledig op de hoog
te zou zijn gesteld van de juiste
toedracht van zuivering,
In een drukbezochte persconfe
rentie is thans volledig inzicht
gegeven. In het kort onze conclu
sie:
De Ramblers Dieven tijdens de
bezetting voor de radio spelen,
aanvankelijk om Joodsche band
leden te sauveeren en later om
de orkestleden voor uitzending
naar Duitschland te vrijwaren.
Het optreden voor aan de N.S.B.-
verwante organisaties geschiedde
in omroepverband, niet vrijwillig,
zelfs onder zekere pressie Het
honorarium was niet belangrijk-
Voor de gemaakte fouten is straf
opgelegd. De overheid maakt tegen
het wederoptreden van de Ram
blers verder geen bezwaar.
NIEUWE VERKEERSWET
In een vergadering van „Veilig
Verkeer" te Groningen is medege
deeld. dat vermoedelijk binnen
kort een nieuwe verkeerswet zal
worden ingediend, waardoor in de
verk eerswetgeving meer eenheid
zal komen
Tengevolge van een ongelukkig
misverstand heeft de bekende
Nederlandsche filmproducent R-
Olprent, de rechten aangekocht
van een verhaal getiteld* .Gijs-
brecht, de spion"
Toen de heer Olprent tot de ont
dekking kwam dat het met van
Vondel was, maakte hij groot mis
baar Hij haa de „Gijsbrecht van
Amstel" in gedachten gehad en
was voornemen: geweest, er een
groote muzikale show-film van te
maken. Hij had reeds 500 Brazi-
liaansche valkenjagers, duizend
Middeleeuwsc'ie wapenrustingen,
300 telgange. s, een kunstijsbaan
met gekleurd, electrisch verlicb*
lis, 5000 toumooi-laraen en w»
groot aantal stormramOB» oesUem.
Alles voor niets!
