RUSSISCHE SPEELFILM
Protestanten en de politiek
Weerbericht
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ZATERDAG 26 JANUARI 1946
Pagina
Mr. v. Walsum spreekt
De Partij van den Arbeid
DE GEZINSWEEK
Reünie V. en L.
Jonqemcinnenelub
Ha ven parochie
DISTRIBUTIENIEUWS
Nieuwe vischbon
BIOSCOPEN
Monopole
Passage
Zondagsdienst
DE MINISTER ZEGT*
SPAREN
De eenvoudige methode
voor iedereen
Verlofgangerstrein
verongelukt
Vijf dooden bij botsing
te Ravenstein
Van hef witte doek
„REGENBOOG"
Prinselijk Paar naa»;
Scandinavië
Hevige aardbeving
in Zwitserland
Scheepvaarberichten
Op de vergadering van het
Staatkundig Centrum, waarvan wj
reeds gisteren melding maakten
sprak Mr. v. Walsum ook over de
Partii van den Arbeid. De vooruit
strevende richting in de Protestant-
Iché partijen heeft grootendeels
len plaats gevonden in de N.V.B.
Deze beweging had immers als
actiepunt het doorbreken van de
antithese, de tegenstelling op grond
van de geloofsovertuiging. Daar
naast was er het streven van de
A.R. om te komen tot een fusie
met de C.H.U. Dit werd van de
ziide der C.H.U. afgewezen, omdat
men het onjuist vond, zich reeds
direct uit te spreken voor een af
zonderlijke partij, nu de politieke
ontwikkeling nog in een begin
stadium was.
Een van de meest kenmerkende
groepen in de protestantsche ge
lederen is dus wel de C.H.U., om
dat men daar uitgaat van de ge
dachte, dat het noodig kan zijn. de
eigen partijformatie te ontbinden.
Zeer sterk is die tendenz bij
diegenen in de party, die voor
standers zijn van de Partij van den
Arbeid. Naast deze groep is er een,
die wil komen tot een formatie
van vooruitstrevende christelijke
elementen en een derde groep wil
heraansluiting bij de A.R.
De tweede groep zal echter, naar
de meening van den heer van
Walsum, toch ééns moeten kiezen
voor een grootere groepeering, die
hij in de Partij van den Arbeid
ziet.
Waarom is er in die kringen aar
zeling voor die Partij? Spreker
noemt drie kardinale punten, die
ook de belangrijkste onderwerpen
bij de besprekingen hebben uit
gemaakt. Ie. De Socialisatie; 2e.
De geestelijke inhoud van de poli
tiek; 3e. De kwestie van de sym
bolen.
Deze moeilijkheden gelden voor
alle groepeeringen. Het stond vóór
de besprekingen en het staat nu
nog vast. dat wij, aldus de heer
van Walsum, nooit een partij kun
nen aanvaarden, die leeft vanuit
een Marxistische en historisch
materialistische wereldbeschou
wing. Socialisatie kan nooit een
principe zijn. maar alleen de om
standigheden' van het oogenblik, de
opportuniteit, kunnen het aan de
gemeenschap trekken van bepaalde
bedrijven of bedrijfstakken nood
zakelijk maken
Het is met het nuchtere verstand
duidelijk te zien, dat wij nooit so
cialisatie als beginsel kunnen aan
vaarden. omdat dit altijd tot
staatssocialisme voert iets. wat de
go-
brengt Krachtens onze personalis;!
S'Cij v.
buurt blijven van alles wat tot
staatssocialisme voert. Het wezen
van ons socialisme is het beginsel,
dat niet het winsmoief
snoer voor het maatschappelijk en
economisch leven moet zijn. De
productie moet gericht zijn op een
doelmatige en rechtvaardige ver
deeling van de geestelijke en stof
felijke goederen.
Op dezen grondslag hebben de
partijen elkaar gevonden en het
is dus steeds mogelijk, dat men bin
nen het raam van de nieuwe partij
schakeeringen aantreft. De oude
S.D.A.P.-er zal eerder noodzaak
tot socialisatie zien, dan een an
der, maar dit is van onderge
schikte beteekenis. Ook binnen
de oude partijen kwam groot ver
schil van opvatting over bet uit
leggen van programmapunten naar
voren.
2e De geestelijke inhoud van de
politiek. Wij stellen ons op het
standpunt, aldus spreker, dat de
politiek nauw verbonden is met
onze levensovertuiging. Het is niet
zoo dat de zakelijke politiek te
lhkelderf zou 7-iin van onze geeste-
'Godsdien^ zedel'Jke opvattingen
Die opvattin!? ,geen privaaitzaak.
gehuldigd en °Pk de N.V.B
ln de Partij van den
Arbeid is een analoge oplossing
gevonden.
In het beginselprogramma van
de nieuwe partij wordt dictatuur
en staatsabsolutisme afgewezen.
Voor het geestelijke en zedelijke
leven van het volk heeft de over
heid zorg te dragen en de kerken
hebben hierbij een eigen plaats en
een positieve taak te vervullen.
De waarde van huwelijk en gezin
worden erkend. Het gezag wordt
erkend als het eenige middel om
een gezond maatschappelijk bestel
op te bouwen. In dit punt werd
vooral aan de principieele gezags-
opvatting van de Protestantsche
medestanders gehoor gegeven.
3e De symbolen. De roede vlag
en de Internationale konden on
mogelijk de uiting zijn van een ge
heel nieuwe"partij. Toch was deze
kwestie bijzonder moeilijk, omdat
het begrijpelijk is, dat de symbo
len, die jarenlang den strijd voor
sociale rechtvaardigheid hebben
verzinnebeeld, niet zonder meer
uit de harten van de aanhangers
zijn weg te rukken.
De roode vlag en de Internatio
nale zijn dus niet de symbolen van
de Partij van den Arbeid, maar
men zal daarin loyaal zijn t-o.v.
anderen, daarbij uitgaand van de
idee. dat deze symbolen langzaam
door de nieuwe zullen worden ver
vangen.
Tot slot behandelde spreker nog
even de verhouding van Partij van
den Arbeid en K.V.P. Volgens hem
kan voor geen enkelen buitenstaan
der deze partij iets anders zijn dan
de oude Staatspartij. Al is dan
principieel de antithese doorbro
ken, naar buiten blijkt daar niets
van. Al staat de partij ook open
voor andersdenkenden, dit heeft
practisch geen beteekenis. Het
speet spreker, dat de stoutmoedige
stap naar ontbinding van eigen
Partijformatie niet was gezet, maar
spreker wist, dat de ontwikkeling
in het politieke leven nog niet af
gesloten was en hij had dus nog
hoop.
Ir v. d. Toorn zeide hierop in de
gedachtenwisseling, dat hij zich le
vendig kon voorstellen, dat naar
buiten van verandering niets bleek,
maar dat het de geest is, die le
vend maalkt. Bovendien is -in het
advies voor het optreden van ka
tholieken bij de a.s. verkiezingen
de deur opengelaten voor een
voortgezette evolutie daarna. Wan
neer de Katholieke Actie volop
werkt en de standsorganisaties zijn
aan den gang, dan zal ongetwijfeld
de politieke ontwikkeling voort
schrijden, omdat het isolement
slechts een kwestie van o-ppo-rtu
nifeit is.
Ds. Faber deelt ons mede, dat de
onderteek ening van de circulaire
voor de Gezinsweek van het N.V.H.
in het geheel geen voorbijgaan van
de R.K. Pastorieën was geweest.
In het Comité heeft een R.K. gees
telijke zitting en het feit, dat het
stuk alleen door twee predikanten
wa" onderteekend was louter toe
val, Dat enkele pastorieën hier
niets van wisten, was buiten de
schuld van de beide onderteeke
naars.
Wij hopen, dat de gerezen mis
verstanden niet tot een opzegging
zal leiden van de samenwerking
die tijdens de bezetting zoo schit
terend groeide.
In het Cornerhouse waren de
oud-leden van de korfbalclub Vlug
en Lenig gisteren gezellig bij
elkaar. Aart Schol zorgde voor uit
stekende dansmuziek. Daan Hooy-
kaas was als vanoud,-- een goede
conférencier de „Jubilees" be
kroonden hun 8-jadg optreden met
een verzorgden laatstèn avond,
kortom het was een geslaagde bij
eenkomst.
o
^eeds-ht"'!-1945 kwara het eerste
aan- De b'ood-schip te Delfzijl
die spoedic/a6 ladin9 margarine,
te ^°lteïdam aanlcwam' dekschuit
Maandagavond om 9 uur i's er
in het patronaatsgehouw aan d-e
Lange Haven 70 een buitenkerke
lijke bijeenkomst van de Jonge
Mannenclub.
maakt' bekend6d'^K te
de viscMkaart'is aan^ew<Ln wo™
het koopen van versche v4h Al
ER IS GLAS AANGEKOMEN
De eerste 25 wagons glas uit
België zijn in Nederland gearri
veerd en worden nu gelost, in
totaal ca. 30.000 m! tuindersglas.
Vrijwel de geheele partij wordt
onder de tuinders tn de geteister
de gebieden gedistribueerd Bin
nen enkele dagen, wellicht reeds
op dit moment, rollen weer wa
gons uit België naar ons land
die vensterglas zullen brengen
ten behoeve van den wederop
bouw De eerste zendingen gaan
naar Den Haag daarna komen
andere geteisterde gebieden aan
de beurt.
„J'accuse", een vredesfilm staat
er op de plakkaten. De datum van
vervaardiging is 19<36. We zijn 10
jaar verder 'en hebben toch weer
oorlog gehad, en er is geen Jean
Diaz (Victor Francen) geweest, die
de dooden liet verrijzen en mobi
lisatie en oorlogsverklaring daar
door onmogelijk maakte De scène
van de Vereenigde Staten van de
wereld, die tot nooit meer oorlog
besluiten, is een cynische mop bij
de gedachte aan U.N.O In één
woord deze film. hoe klemmend
van betoog ook, is geen vredes
film, het is een oorlogsfilm. En
als u ons vraagt; „Wat raad u mij
aan?" dan zeggen we: „Dat hangt
vain u af." We hebben twee com
mentaren van het publiek gehoord;
Wat een afschuweliike film" en
,iEen pracht film". Wij vonden de
opstaande en weer verdwijnende
doodenscènes te veel van het
goede. Het spel van Victor Fran
cen was onnavolgbaar.
Iedere bespreking van deze film
is het intrappen van open deuren.
Als U hem maar één keer gezien
hebt zult u beslist nog wel eens
willén lachen en hebt u George
met z"" banjo en den sergeant-
ma joor 1 niet gezien, neem dan
een zakdoek mee Tenminste als
u volwassen is„ want wederom
moeten we vanwege het variété
nummer voorbehoud maken. Als
de aankleeding van het vrouwelijk
deel net zoo pittoresk en origineel
was aïs dat van de beide man
nen, zou het geheel er door win
nen en het voorbehoud wegvallen.
In het voorprogramma; het pete
kind van de Koopvaardij onze
Margriet.
J A H v. d B-ere Lange Nieuw-
straat 175, Tel. 68881. de Maeyer,
Burg. Knapnertlaan 30, Tel 68163.
Dr. J. H. Örmel, Singel 76, Tel.
68250. Apotheek Het Cenrum,
Hoogstraat 118
DOOR DETAILLISTEN IN TE
LEVEREN
in de week van 27 Jan. t/m 2 'Febr.
Jam; 554 649 rest 524. 618
V2 rantsoen)
Brood' 700 t/rn 706. 800—801 (8 rts.)
B 61—62. D 61—62 (4 rts.)
Melk: A 01 rest A 55 rts.)
B C 01 B C 55 (rest. 114 rts.)
d] E 01 rest 650 214 rts.).
Aardappelen: 001 (2 rts.) 501 B 63
rest 555 651. B 56 1 rts.
Tabak: (grossiers) Coupures 589
590 rest coup 546 547
Petroleum 369 469 (l',4 rts.) in
nemen t/m 9 Febr. 1946. 730. 830
(lVn rts.) innemen t/m 16 Maart 1946
17 t/m 20 Maart 65 ..Petr 117118
(2 rts.)
Leder: de bekende bonnen
Brandstoffen: 43 t/m 48 (1 rts.).
Brandstoffen: coupures.
Ind. kolen: B. C. D. E
Mijncokes verbruikers.
Textielgoedéren: punten 1 en 10
1 t/m 15 VA 510
Idem: toew Distex MD 85
Smeermiddelen: periode H en J
(Ingezonden Mededeeling)
SparenI is het parool, dat de
minister ons gaf, en het is nood
zakelijk, want straks kunt V Uw
linnenkast aanvullen, zult U Uw
meubilair weer kunnen ver-
nieuwen. Heeft U dan het noo-
dige bedrag aan contanten bij
een? Hoe echter zult U sparen
Het antwoord is eenvoudig: De
Gruyter heeft Uw voorkeur om
zijn beter verzorgde waar. En
bovendien ontvangt U cassa-
bons, waardoor U 10% op Uw
uitgaven bespaart. Want U weet;
voor tien gulden aan caisabons,
een gulden contant terug.
Dat is de eenvoudige methode
voor iedereen: zoo wordt iedere
uitgave tevens een besparing.
661
In den afgeloopen nacht om
streeks een uur heeft nabij Ra
venstein een zeer ernstig spoor
wegongeluk plaats gehad. In den
dikken mist is daar een trein met
Engelsche verlofgangers, die uit
Duitschland kwam en via Nijme
genRoosendaal op weg was naar
Antwerpen op een goederentrein
geloopen, welke voor een onveilig
signaal stond te wachten.
De gevolgen waren verschrikke
lijk. Van den militairen trein wer
den drie rijtuigen geheel versplin
terd, terwijl van den goederentrein
zeven wagons uit het spoor werden
gelicht of in elkaar gedrukt.
Van de verlofgangers werden er
vijf gedood en acht zwaar gewond,
terwijl verscheidenen lichtere
kwesturen opliepen
Het baanvak RavensteinOss is
versperd. Reizigers voor Den Bosch
over Nijmegen naar Utrecht en
omgekeerd worden met bussen
vervoerd tusschen Geldermalsen
en Den Bosch. Locale reizigers
tusschen Nijmegen en Den Bosch
kunnen gebruik maken van een
aparten busdienst tusschen Oss en
Ravenstein.
MARINE-OPLEIDING.
In het verband Van den geleidelij
ken terugkeer der marine-Instellingen
uit Engeland naar Nederland, zal bin
nenkort het grootste opleidingskamp
voor eerste militaire vorming van de
manschappen der Kon. marine, te
Glendower in Wales, worden overge
plaatst naar Loosdrecht.
„Kracht is volhouden. Kracht is
zoo noodig zwijgen", zegt- een Rus
sische gijzelaar tot zijn lotgenooten
ln de Russische film „Regenboog"
(Raduga)
Inderdaad. Het duldzame dragen,
het stille zwijgen is altijd de
onoverwinnelijke kracht van het
Russische volk geweest. En thans
is het weer het zwijgende beeld
van de film, dat ons, beter en
feller dan woorden, vertelt van het
heroïeke verzet van den eenvou-
digen Rus tegen den Duitschen
overweldiger Het zwijgende beeld,
waarin juis' de overtuigende macht
van „Raduga" is gelegen.
„Raduga" is de eerste Russische
speelfilm, welke in ons land na de
bevrijding in het openbaar wordt
vertoond.
„Stalingrad" was een uitmun
tende reportagefilm, maar met alle
gebreken welke daaraan onver
mijdelijk kleven. „Invasie" is
slechts, in besloten kring vertoond
en miste bovendien alle eigen
schappen. welke haar tot een film
van formaat konden maken.
Maar „Raduga" bewijst, waartoe
de Russische filmproductie in staat
is. Zeker, de fototechnische afwer
king is met zoo „volmaakt" als de
Amerikaansche, (naar dat doet aan
de artistieke waarde van de film
niets af. De wijze, waarop de
scènes zijn verfilmd en de montage
maken haar tot een epos van den
Russischen partisanenstrijd.
Toch zouden wij, ook ten'aanzien
van de gevoelens, welke deze sug
gestieve film in ons wekt, het
voorbehoud willen maken, dat
o.i. ook gold voor eenige tooneel-
stukken, welke sinds de bevrijding
in ons land zijn opgevoerd: de
Dujtsche agressie, het Duitsche
optreden, waarvan ook wij het
slachtoffer werden, liggen ons nog
te versch in bet geheugen, de ge
beurtenissen, welke de film toont,
liggen nog te kort achter ons.
Twee van de meest ontroerende
momenten zijn ongetwijfeld het
rondcirkelende Russische vliegtuig
dat door middel van pamfletten de
komst van de bevrijders aankon
digt, alsmede de komst van de be
vrijders zelf. Maar in deze gevallen
is het niet het beeld, dat ons ont
roert. maar de associatie van ge
voelens in ons eigen hart, dat nog
zoo kort geleden de intense, alles
overweldigende vreugde van de
bevrijding heeft gekend. De reactie
in de zaal bij het zien van de
razende menigte, welke de Duit
sche krijgsgevangenen te lijf wil,
is daarvoor een bewijs te meer.
R. Perelstein, de regisseur, die
de film vervaardigde naar de met
de Stalin-prijs bekroonde novelle
van de Poolsche schrijfster Wanda
Wassilewska. is er niettemin in
geslaagd, méér te maken dan
alleen maar een anti-Duitsche film.
„Raduga" is een monument gewor
den van Russische vaderlandsliefde
en van het zwijgende, maar toch
welsprekende verzet tegen de
Duitsche overheersching, al kan
niet worden ontkend, dat de regis
seur enkele concessies heeft gedaan
aan de meer primitieve gevoelens
van. het publiek. Zoo laat hij, na
de bevrijding van het bezette dorp
door de geregelde Russische troe
pen. als dus mag worden veronder
steld, dat recht en orde terugkee-
ren, de vrouw, die heeft samen
geleefd met den Duitschen com
mandant, door haar eigen man, zelf
partisanenleider. neerschieten.
Indrukwekkend daarentegen is
het pleidooi van de eenvoudige
Russische dorpsvrouw voor een
strikt rechtvaardige behandeling
van de Duitsche krijgsgevangenen,
die zelf zoozeer tegen het recht en
menschelijkheid he'bben misdreven.
Een film. die wij van harte aan
personen boven de 18 jaar kunnen
aanbevelen.
Zondag 27 Jan. zon op 8.29 uurj,
onder 17.18 uur; maan op 3.31
uur. onder 12.36 uur. Maandag
28 Jan. zon op 8.27 uur, onder
17.20 uur; maan op 4.39 uur,
onder 13.03 uur.
Waarnemingen te Rotterdam van
hedenmorgen 11.30 uur.
Barometerstand: 764,0 mm.
Windrichting: Z.-Z.-O.; kracht: 3.
Temperatuur: 1,0 C.
Weergesteldheid: onbewolkt.
Maxim um- temperatuur (voorge
komen tusschen 8 u_ gisteren- en
8 u. hedenmorgen) 0.1 C.{ mini
mum 4,6 C~
Prinses Juliana en Prina
Bemhard zullen tegen het ein
de van de maand Februari
een officieus bezoek aan Dene
marken en Zweden brengen,
teneinde den dank van Neder- i
land te vertolken voor de door
deze landen georganiseerde
hulpacties.
Aan deze reis zal tevens
een beleefdheidsbezoek aan
Noorwegen worden verbonden.
Onze Parijsche correspondent
telefoneert ons hedenmorgen:
Hedennacht ontving men t«
Parijs bericht, dat er in Zwitser
land een hevige aardbeving had
plaats gehad, waarvan hei cen-
trum in het Kanton Valaix gele
gen zou zijn.
De Simplon-tunnel is beschadigd
en de verbinding ParijsRome
verbroken. Alle seismografische
toestellen zijn beschadigd.
De Zwitsersche Bondsraad was
juist in vergadering bijeen, toen
plotseling een zware lichtkroon
tengevolge van de aardbeving op
de conferentietafel viel. In som*
mige plaatsen is de electriciteits-
voorziening verstoord. Men vreest,
dat men met een aantal slachtof
fers zal moeten rekenen.
HOOFDAALMOEZENIER
NAAR ENGELAND
Naar wij vernemen zal de hoofd
aalmoezenier van het Ned. leger
kolonel Van Straelen dezer dagen
naar Engeland vertrekken voor een
inspectiereis. Hij zal daarbij o.a.'
de aalmoezeniers bij de Nederland-
sche legeronderdeelen te Londen,
Wolverhampton en Glasgow be
zoeken. De reis zal ongeveer veer
tien dagen duren.
ROTTERDAM aangek. 25 lan.:
ZUIJDERBURGH. Sfax T nier,
Vlaardingen. fosfaat; CRESC "DO,
Immingham Holscher, Bir enh
ijzer; GAASTERLAND. Grange
mouth, S.S M„ Jobsh.. ijzer; RA-
MAVA, Hamburg Vinke, Waalh 131,
ledig; PRAGE. Immingham Burger.
IJsselh., ledig: 26 Jan JAN STEEN.
New York, H.A.L., Wilhetminak.,
stukg.; ZUIDERHAVEN. Grange
mouth, van Sprang. 2e Katendr h,.
ijzer; NORFART. Boulogne. Burger.
Parkkade ledig.
Vertrokken 25 Jan.: CONSUI.
BRATT. Newcastle: KUWI. Middles-
bro; EMPIRE CHAPMAN. Falmouth;
BAILEY FORSTER, Rouaan; CO-
VALT. Dieppe; MECKLENBURG.
Harwich: 26 Jan.: HANESTROM V.
Goole
IJMUIDEN, aangekomen 25 Jan.:
SVERRE NERGAAJtD, Kopmans'nol-
men. voor Velsen. houtpulp; KANO.
PUS. Mantyluoto, voor A'dam stuk
goed; ODYSSEUS, Gefle, voor Am
sterdam. cellulose; VLIESTROOM,
Londen, voor A'dam, stukg
Vertrokken 24 Jan.: STAD ARN
HEM. Barry,
25 Jan.: ORESTES, Dublin: BER-
KELSTROOM. R'dam; ENSINIA Em-
den; MARTHA. Antwerpen.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
ARIADNE. Jaffa n Nederland p 24
Gibraltar: BANTAM 21 v Vancouver:
FRANS VAN MIERIS 24 te Baltimore;
JAVA, 21 v R'dam te Port Talbot;
KOTA GEDé 24 v Fremantle n Ne
derland 12/2 te Port Said verw.; MIJ
DRECHT 30 v Aruba te R'dam verw.;
NIÉUW-HOLLAND 22 v Lagos te
Glasgow; SIBAJAK 28 v Singapore
te Colombo verw.; SALAWATI 24 v;
Batavia n Bombay; TITUS 23 v Lon
den n Southampton; VAN DER
CAPELLE 22 v R'dam te Barry; JAN
LIEVENS 20 v New-Orleans naar
Houston.
HOOG WATER TE ROTTERDAM.
27 Jan. le tfl 11.28; 2e tt)
28 Jan le tfl 0.28; Ze tfl 12.42.
WATERSTAND TE DORDRECHT
Zondag 27 Januari 1946 le hoog
water 11.38 2e hoogw. Maandag
28 Januari 1946 le hoogw. 1.40. 2e
hoogw. 13.42.
WATERSTANDEN 26 JANUARI.
Keulen (Rijn) 1.90 013), Ruhrort
0 16 (—0.09), Nijmegen (Waal)
7.68 0.14), Arnhem (Nederrijn en
Lek) 7.67 0.13), Westervoort
(IJssel) Pley 8.39 0.14), Deventer
(IJssel) 2.17 0.10), Borghar-.*
41.33 0 02). Belfeld (Maas) be
neden 11.03 0 55), Grave (bene
den de sluis) 4.71 005).
VISSCHERIJ.
IJMUIDEN, 25 Jan. Heden waren
alhier aan de markt: IJM 103 met
f 5614, K.W 107 met f 3056, K.W.
20 met f 4221 de Kustvisschers IJM.
262 met f 3689 IJM 202 met f 1095,
UK. 86 met f 1369. VL. 60 met
f 1320 en H 'SO met f 1483, netto be
somming aan versche visch. _i
