ORPHEUS
Te gast op den Tjerk Hiddesz
Onderscheiding koopvaardij
Ten afscheid aan pater Th. Terwindt
NIEUWE SCHIEPAMSCHE COURANT
DINSDAG 5 FEBRUARI 1946
PAGINA 8
STADSNIEUWS
NOG STEEDS
IN
DEN HADES
KRIJGT SCHIEDAM EEN
SCHOUWBURG?
OFFICIEELE
KENNISGEVING
Hinderwet
Modernste installatie
Leering en Vermaak
Redding van honderden
Nederlanders
HOE DE „AAGTEKERK'
VERGING
Zilveren beker voor
kap. Romijn
Succesvolle arbeid in
Schiedam
„Eenvoudig priester, die
voorgaat in het goede
De epiloog der Redactie van 21
Jan. op het Orpheus-verweer van
15 Januari, gaf ons aanleiding
haar te verzoeken onhfrSdi.ec5t
nige kantteekenmgen bij de meest
essentieele feiten te mogen plaat-
verband met de
sen.
jiijkbaar in vexoanu mei cu
vaststelling der verantwoordelijk
heid wordt er druk gesehtirmd
met het bestuur van toen en
thans. Welnu, in het huidige be
stuur vervullen 3 hoeren hun
functies reeds van voor den oorlog
af, tevens zijn er nog 2 mede ver
antwoordelijk voor de dirigenten-
wisseling in 1945. Dat in punt 1
de nadruk gelegd wordt op 2
nieuwe functionarissen, die in een
(Ned.) kamp gezeten hebben we
gens hun anti-Duitsche gezind
heid (een vage aanduiding), impli
ceert niet, dat dit de vlag mag
zijn, welke de verkeerde hande
lingen van het geheele bestuur
dekt
_iai de 3 eerstbedoelden tegen
de „aanmelding" bij de kuituur
kamer geprotesteerd hebben, is
niet juist. Dit deden slechts on-
dergeteekenden. ieder afzonderlijk
en mondeling bij de instanties in
Den Haag. Van een „aanmelding
(bunt 8) was overigens geen spra
ke' Op 26 Mrt. 1942 stond^ m de
nlrs dat alle Zangkoren in den
Ned' Bond van Zangver. waren
ondergebracht en daardoor auto
matisch aangesloten bij de K. K.
Dit was voor vele leden,waaron
der 2e ondergeteekende, het sein
om principieele redenen al of
niet na ingewonnen advies
uit eigen beweging heen te gaan.
De meerderheid der leden was
niet te vinden voor een algeheele
stopzetting der Ver. Sommige le
den (ook uit zijn vroegeren colle
ga-kring) ontzagen zich zelfs niet
tegen den ex-secretaris achter
diens rug om te ageeren, hetgeen
culmineerde in een brief einde
1943 van het toenmalige Bestuur
aan „Apollo", Amsterdam, waarin
diens houding bij de oprichting
der K K. gelaakt werd.
Dat O. niet bij de K.K, to
aangesloten (eveneens punt 8) is
onju.st anders had men geien
vergunning voor concerten ver
kregen. Gesaboteerd is er wèl,
doch alleen tijdens het Voorzit
terschap van Isten ondergetee
kende, die op verzoek, zij het zeer
tegen zijn zin, in functie was ge
bleven om O. in dien tijd in het
goede spoor te houden. Niet alleen
Verd een passieve houding aan
genomen, doch ook elke vreemde
inmenging geweigerd. Op de
meest verlokkende aanbiedingen
Van den Bond v. Zangv. werd niet
mgegaan, de eisch van de K.K
®en Duitsch werk te zingen op
net concert van 30 April '42 werd
Dotweg afgewezen. Na zijn oe-
danken als voorzitter op 31 Jan.
liet men de straffe teugels
vieren. De kans op meer concer
ten dan voorheen werd aangegre
pen, de vraag: „waarom geen
Duitsch meer werd gezongen" ge-
steld, zoodat de ex-voorzitter,
mede daardoor, alle banden met
Orpheus per 1 Mei 1944 geheel
verbrak.
Het ontslaan van Thoman en de
herbenoeming van diens opvolger
is dan ook een uitvloeisel dei-
verdwaalde geesten. Terwijl Tho
man na een maandenlange onder
duiking op den dag na de bevrii
ding' per fiets van Dordt naar
Orpheus ging om de repetities te
hervatten (onderweg moest hij
terug, dien dag bestond het „sper"-
gebied nog) werd Flipse herbe
noemd. 20 Maart '45 was aan
J??man o.a. nog geschreven:
Flipte was geneigd Uw functie
tijdelijk over te nemen, totdat
P-erso-onlijk contact met weer
Krijgt Schiedam een schouw
burg? Naar „Het Parool" gisteren
avond meldde, bestaan er bij den
Schiedamschen aannemer van
Dordt plannen om in het oude
venduhuis aan de Broersvest een
theater te vestigen.
Naar aanleiding hiervan hebben
wij nadere inlichtingen ingewon
nen, die de vraagKrijgt Schiedam
een schouwburg? zouden kunnen
beantwoorden.
Op die vraag kan ontkennend
worden geantwoord, omdat de
ruimte het optrekken van een
werkelijken schouwburg onmogelijk
maakt. Het tooneeJ zou 8 M. breed
en 6 M. diep zijn al niet gewel
dig maar het zou onmogelijk zijn
in de hoogte te bouwen. Vroeger is
het „Vendu" reeds als biscoop m
gebruik geweest en een verbouwing
zooals die is voorgenomen, zou met
de 550600 plaatsen in een sterk
gevoelde behoefte voorzien.
Alls hangt echter af van de
materialentoewijzing en van de
goedkeuring van den oppermach-
tigen Bioscoopbond.
Zeker is, dat het verrijzen van
een nieuwe filimpaleis geen kwestie
van enkele maanden is.
Ingekomen is een verzoek van de
Nederia ndscne Bereiderij van Bont
vellen Frans H. Piek te Haarlem.,
om vergunning tot het oprichten
van een Bereiderij van Bontvellen
in het pand Sohie 36, kadaster
Sectie A no. 1043, met één electro
motor van 5 P.K., drijvende twee
Lautertrommels, een schudtrommel
en een stampmachine, één electro
motor van 3 P.K., drijvende een
centrifuge en één electromotor van
2 P.K., drijvende een slijpmachine
en acht snijmachines.
Dit verzoek is tmet de bijlagen op
de Secretarie der gemeente ter visie
gelegd.
Op Dinsdag, 19 Februari 1946, des
voormiddags te llè uur, zal ten
Raadhuize gelegenheid worden ge
geven om bezwaren tegen het toe
staan van dit verzoek in te brengen
en die mondeling of schriftelijk toe
te lichten.
Schiedam, 5 Februari 1964.
- -- wiliabl IIlTTt w cv
In1 rfi an,d-,k?P, worden gebracht'
voorzaal 1Jke functie-overname
definufeve Ifilfe leden t.z.t. een
gen daaVromhehbeen°eTng S5 gin"
later in het huSL hd- dat
ting nam, brandmerkte'e1,UUr zit-
komende situatie in zij- *e.event.
van 12 Maart 1945 aan
Bestuurslid aldus: „Een terzijde"
stelling van Thoman zou ik een
zoodanige schoftenstreek vinden,
dat 'ik daaraan elke medeplich-'
tigheid wensch af te wijzen" Op
7 Mei d.a.v. wordt Thoman onder
referte aan een brief van Flipse
(dien Thoman nooit ontving, even-
het later toegezegde af
stuur! ^erdaad de laan uitge-
gebrek' waarom? Niet wegens
niet lanvoy caPaciteiten. Men kon
Ver moet wachten, „de Kon.
mende dingra^ zijn op de
maatregelen fhn ^aartoe reeds
troffen" (brief" OrpheuTaan" Th£
Sn" Mei '45> r>ieS .Jmmende
S" "meerden eerst ruim 7%
concert ln den vorm van een
hippertip nSr 6611 op Matste
Thnrno geroepen gast-dirigent,
mens het°£tvjng- na wni2e na
den toon ™.,UUr in laatdunken-
yan ziin v^ lde brieven, de rest
45. niet T0rarK,rn M 30 Juni
po^ngenan- 1946
Dinsdag 5 Febr.: Passage: Het
zit in de 'lucht, '24.3079.15
uux. Monopole: Moordend staal,
2479 uur. Gemeentemuseum:
„De Nederlandsche schilderskunst
na de Haagsche school", lezing
door Pieter Koomen, 8 uur.
Woensdag 6 Febr.: Passage: Het
zit in de lucht, 2—4.3079.15
uur. Monopole: Moordend staal,
247—9 uur. R.K. Volksbond
(groote zaal), R.K. EHBO-feest-
avond, 8 uur. (Zaal 9) Ned. R.K.
Bond van Handels-, kantoor- en
winkelbedienden. Spreker: G. H.
J. Kriek, 8 uur.
Door den Marine Voorlichtings-
dierist zijn wij gisteren in de gele
genheid gesteld een bezoek te bren
gen aan den torpedobootjager
„Tjerk Hiddesz," die verleden
week Maandag voor het eerst in de
Rotterdamsche haven is gearri
veerd en die thans bij Wilton-
Feijenoord in Schiedam enkele
kleinere reparaties ondergaat.
In de longroom werden wij ont
•vangen door jhr. J. A. Feith, lui
tenant ter zee eerste klasse, aange
zien de commandant F. Th. Burg-
hardt, verhinderd is-
Vol trots vertelt de heer Feith
van de voortreffelijke eigenschap
pen van zijn schip, dat tot de
meest moderne van zijn klasse kan
worden gerekend.
Behalve de bewapening, waar
omtrent wij verleden week reeds
de bijzonderheden publiceerden,
heeft de „Tjerk Hiddesz" de nieuw
ste vindingen op het gebied van
radar en echo-peiling aan boord,
welke zijn aangebracht, toen het
schip in Dundee in reparatie lag..
Daar is namelijk de machinekamer,
welke ernstig had geleden door
den intensen dienst, die het schip
in Australië en later bij het con-
coyeeren van schepen van en naar
ae kust van Normandië in het
Kanaal heeft gedaan, bijna geheel
vernieuwd, terwijl er tevens het
meest moderne gevechtsinforma
tiecentrum is aangebracht.
De „Tjerk Hiddesz" heeft
sedert zijn korte leven het
schip werd immers in 1942 in
dienst gesteld reeds een praeh-
tigen staat van dienst achter den
rug Het heeft deelgenomen aan
de landing op Madagascar in eind
1942' en maakte tot driemaal toe
een reis naar Timor, waar het
honderden Nederlanders uit de
Japansche handen verloste. Dat
was in het najaar van 1942.
Kaar Timor.
Op het eiland Timor leefde nog
een groote groep guerillastrijders,
Nederlanders, Portugeezen en
Australiërs, die tot dusver ontko
men waren aan de Jappen.
Drie schepen hadden reeds ge
dacht, de guerilla's uit hun nete
lige positie te verlossen, Australi
sche en Engelscho 9ehepen. Zij
waren uitgevaren vsn p0rt Dar- eens zoo bel
win en niet mee- teruggekomen. .-Aagterkerk
Nooit had men ei meer 'iets van
rehoord. Nu was het de beurt van
4e ..Tjerk Hiddesz."
Een moreele steun van belang op
dezen gevaarlijken tocht was dat
een eskadrille van 12 Beauforts,
lange afstand ..fighters," constand
boven het schip hing ter bescher
ming. Een moreele steun. Want
niemand aan boord, met uitzonde
ring van den commandant, was op
de hoogte van het feit, dat die
Beauforts.niet bewapend wa
ren. Zij hadden voor deze lange
expeditie zooveel benzine aan
boord moeten nemen, dat h«it ge
wicht van de bewapening moest
worden gemist. Maar wat zou dat?
Het ging er maar om, dat de Jap
pen het evenmin wistenZij
zouden wel uit de buurt blijven.
Maar dan valt de nacht. De
Beauforts zijn als stipjes verdwe
nen in 't verschiet, huistoe, om
benzine te halen. De „Tjerk Hid
desz," vaart full speed op de kust
van Timor af. Idereen aan boord
weet het: er zij-n geen behoorlijke
zeekaarten beschikbaar; de kust
van Timor ligt vol met riffen. Dr%
schepen zijn al spoorloos verdwo»
nen. Er is een strenge order, dafc
niemand benedendeks mag ver
toeven, die daar niet «H hoofdtf
van zijn werkzaamheden noodza»
kelijkerwijs móét zijn. Eigenlijk!
is het gekkenwerk, maar heel dié
oorlog is gekkenwerk en die ke
rels op Timor moeten er al Basta.
Contact
Zoo, in den nacht, vindt de
„Tjerk Hiddes" de kust van Time*.
Er flikkert een licht aam den
donkeren oever. Drie vuren.
het afgesproken sein. De „Tjaril
Hiddesz" seint terug, een flitsend
licht, eventjes maar. Contact.
Aan boord van het m.s. „Oranje-
fontein", dat ligplaats heeft ge
nomen aan de terreinen van den
Dotterdamschen Lloyd, is heden
morgen in tegenwoordigheid van
Z.Exe. de minister van scheep
vaart, J. de Booy, aan den kapi
tein. den heer A. Romijn, een zil
veren beker uigereikt. welke be
schikbaar is gesteld door den
heer A. Groenenberg te Cardiff
voor den Nederlandschen zeeman,
die tijdens den oorlog door zijn
moedig optreden het meest heeft
uitgeblonken in dien dienst ter
zee.
Dat deze onderscheiding is ten
deel gevallen aan kapitein Ary
Romiifi, gezagvoerder bij de Ver.
Ned. Stoomvaart Mij zal niemand
verwonderen, als men weet, dat
hij onder de Nederlandsche zee
varenden de meest gedecoreerde
kapitein avn de Merchant Navy
wordt genoemd. Onder de vele
onderscheidingen, welke hem reeds
zijn ten deel gevallen, bevinden
zich de Engelsche O.B.T.-onder-
scheiding, de Lloydsmedaille, de
Militaire Willemsorde en het Kruis
van Verdienste.
Deze onderscheidingen zijn den
kapitein zeker niet zoo maar in
den schoot geworpen hetgeen wel
vernamen, bij zijn aankomst in
blijkt uit hetgeen wij van hem
ons land, na de afwezigheid van
ruim zes jaren.
Een kranig stuk zeemanswerk
heeft kapitein Romijn b.v. ver
richt als gezagvoerder van het
eens zoo bekende Ned stoomschip
van de V.N.S.M.,
waarover hij tot op het oogenblik,
dat dit schip in de Middellandsche
ten onder ging, het commando
heeft gevoerd.
Dat was in Januari 1942, toen
de strijd om de heerschappij ter
zee zijn hoogtepunt had bereikt.
Kapitein Romijn voer toen met de
„Aagterkerk" in convooi van En
geland naar Ned. Indië. Des mor
gens om 8.30 werden er duikboo
Door het onverwacht en ontijdig
overlijden van Pater Angelus
Simon Wolterbeek O.P., was een
vacature ontstaan, die moeilijk
was te vullen. Buiten het parochie
werk om, was zijn werkkring zóó
veeleischend, dat het zijn geheele
persoon in beslag nam. Bij de be
noeming van een opvolger moest
met den veelzijdige taak worden
rekening gehouden. Of het lang
beraad heeft gekost, een opvolger
te w-inden, is niet bekend, maar
wel kan men met zekerheid zeg
gen, dat de oversten in pater Tho
mas Terwindt een goeden opvolger
hebben aangewezen.
Anders van postuur en ook van
structuur heeft hij toch op mees
terlijke wijze zijn voorganger ver-
yfjtsen en de twee juist volge-
iar„„ e j^en in Schiedam zijn ook
geweestan 6611 succesvollen arbe
>sf om SchLhet hem moeite g
te verwisselen voor Rotterda
vaarden, die een taak te aan~
directe zielzorgTdfl e „buiten de
aan biechtstoel' en hu?=K?nd(ln -ls
parochieverband. Dit
hij weten te compense^.^*®^
werk, dat hem werd opgedreven
als directeur der Derde Orde van
den H. Dominicus. Bij de alge
van een zgn. con
tact-commissie om beide partijen
tot overleg te brengen strandde
op 7 December Jl. Het tegenwoor
dige bestuur, wenscht omtrent de
dirigentenkwestie geen discussie
toe te laten.
J F VAN DER MEER,
oud-voorzitter.
H. M. J. KOENEN,
oud-secretaris.
meene leiding heeft hij aan de ie
den ook een persoonlijke leiding
gegeven door zijn bezoek en het
meeleven in al hun persoonlijke
moeilijkheden. De zelfheiliging, de
persoonlijke vervolmaking, heeft
hij in de leden bevorderd, niet
zoozeer door zijn woord, als wel
door het persoonlijke contact,
waarbij men bemerkte hoe het
hart sprak en zorgen en moeiten
niet werden ontzien, om nooden te
lenigen en leed te verzachten, dat
de oorlogsjaren ons in zoo over
stelpende mate hebben gebracht.
Er zijn minstens één paar fietsban
den voor versleten.
Naast dit stuk werk, dat meer
ging van hart tot hart, heeft hij
gesproken tot den geest en in de
leden der Derde Orde de geloofs
kennis en het geloofsleven ver
diept. Hij gaf hun de onvervalschte
geestelijke melk der waarheid.
Hierdoor heeft hij allen aan zich
verplicht Hij heeft hen dichter
bij den oneindig goeden God ge
bracht
Als rector en leeraar was hij
stipt. Steeds in de plooi en toch
kon er wel een studentikoos
grapje af. Een wandeling met hoo-
gen hoed van Korte Haven tot
Hoogstraat met een onverstoord,
strak, rechtskundig gezicht, waar
door hij een weddenschap won,
illustreert de humoristische zijde,
die gelukkig aan zijn aard niet
vreemd is. De eerwaarde zusters
zullen hem noode missen. Ook voor
haar ziin banden versleten en zijn
pleidooien gehouden, die niet zon
der succes zijn geweest.
Sterk als een rechter, had hij
toch voor meisjes een zwak hart.
Voor zijn meisjescongregatie was
hem niets te veel. En, al is dit werk
ai™)k een zeer ondankbaar werk,
roet net geduld van een hengelaar
beeft hij gevischt, maar helaas alle
bakvissehen hebben niet gebeten.
Het werk met de gidsen had
meer succes De groepen daar ge
vormd zullen zeker een steun
vormen voor de Katholieke Actie.
Heeft hij dus op bijzondere wijze
de vrouwelijke jeugd aan zich
verplicht door onderwijs en lei
ding, ook bij de hoogere rangen
van onderwijs is hij geen onbe
kende gebleven-
Rector Campfens en pater Wol
terbeek hadden den cursus opge
richt, waarin zij samen de lessen
gaven voor den B-cursus voor
godsdienstonderricht. De eerste
zorgde voor de H. Schrift en de
laatste voor het tneologische ge
deelte, dat volledig door pater Ter
windt werd overgenomen. Met
anderen hebben vooral de onder
wijzers en onderwijzeressen van
dezen cursus geprofiteerd. En zoo
zij dit niet hebben gedaan, heb
ben zij tekort gedaan aan den
godsdienstigen ondergrond, dien zij
in hun opvoedkunde en weten
schappelijke vorming van het kind
zoo broodnoodig hebben.
Met het heengaan van pater
Thomas Terwindt sluit dus een
heel klein stukje geschiedenis van
Katholiek Schiedam. 'n Kleine
bladzijde, die zeker niet de slecht
ste is. Iedereen, die pater Ter
windt kent, hoopt van harte, dat
hij als Meester in de Rechten, de
rechten zal hoog houden en in het
rechte spoor zal blijven vóór gaan
in de communiteit, waarvan hij
nu 't hoofd wordt.
Dat de keuze judst op hem ge
vallen is, sluit iederen twijfel uit.
Allen, die hem kennen, zijn er
van overtuigd, dat deze keuze
voor het huis, waar hij komt, een
zegen zal zijn. Nu eenmaal, zoo
geheel onverwacht, in de prelatuur
verzeild, is het niet onmogelijk,
dat hij met deze waardigheid om
hangen blijft. Hij zal misschien
gaan van het eene convent naar
het andere- Maar als een goede
trekvogel zal hij blijven, wat hij
is: „de eenvoudige priester, die
anderen voorgaat in het goede en
daardoor velen aan zich verplicht."
God geve hem in zijn nieuwen
werkkring nog vele, lange, geluk
kige en rijk gezeeende jaren.
Ad muitos annos!
ent gesignaleerd. Het Eng. sj.
„Llangibby Castle", dat vóór de
„Aagterkerk" voer. werd plotse
ling door een torpedo getroffen.
Direct daarna verscheen de duik.
boot aan de oppervlakte, blijkbaar
om het schip het genadeschot te
geven, echter precies in het front
van de „Aagterkerk". Door handig
te manoeuvreeren en de machine
vol- aan stuurboord te late»
draaien, gelukte het kapitein Ro
mijn de duikboot te overvaren,
die langs de „Aagterkerk" heen-
gleed en in verticalen stand in het
water bleef drijven. Eenige goed
gerichte schoten uit den vuurmond
op het achterdek, waren voldoen
de om den onderzeeër naar den
bodem te doen verhuizen
Kapitein Romijn kreeg opdracht
van den commandant van het con
vooi, de „Llangibby Castle", welk
schip zwaar was beschadigd, naar
de Azor ente begeleiden. Hoewel
eenige viermotorige Fokker Wulf
bommenwerpers dit poogden te
verhinderen de bommen kwa
men in het water terecht, dank
zij het afweervuur van de „Aag
terkerk" werd deze opdracht
uitgevoerd.
De reis naar Ned. Indië Kon niet
worden vervolgd, aangezien dej».
panners inmiddels waren geland.
Het schip voer daarop naar
Suez, kreeg een nog zwaardere be
wapening aan boord en ontging
opdracht, troepen naar Mai's te
brengen Dat was de laatst reis
van de „Aagterkerk". Onderweg
kreeg kapitein Romijn n 1. bevel
het convooi te verlaten er naar
het belegerde Tobroek te varen.
In het zich van Tobroek werd het
schip aangevallen door 36 Stoma's.
Eenige bommen troffen d< -nig;
de eerste, derde en vieioe stuur
man, benevens de ro«srs»nge wer
den gedood. Door d» lucMdruk
werd kap. Romijn van de brug ge
slagen. maar, hoewel hij zwnar
gewond was, nam hij direct de
leiding van het reddingswerk ofr
zich, want de „Aagterkerk" was
in brand geraakt en de opvaren
den moesten direct het schip ver
laten. Het meerendeel der beman
ning sprong te water, want de
vlotten en reddingssloepen ston
den in brand
47 opvarenden vonden aen aood
in de golven. De 120 overige schip,
breukelingen werden naar Tobioek
gebracht, waar kapitein Romijn in
een houten ziekenhuis werd opgei
nomen. Toen kwam echter Rom
mel en moest men ijlings Tobroek
verlaten en met ziekenhuis en al
werd kap. Romijn per schip naar
veiliger oorden gebracht. Thans
vertoeft kap. R. weer temidden
van de zijnen om te genieten van
een korte maar wolvprdien-'p rust.
Hedenmorgen «era Kapitein
Romijn dan om zijn vele verdien
sten den zilveren beker aange
boden. Om twaalf uur arriveerde
Zijne Excellentie J. de Boo.v aan
boord van de „Oranjefontein",
eenige oogenlikken later gevolgd
door de heer en mevrouw Groene-
berg. In het begin van toespraak
deelde Zijne Excellentie mede, dat
het voor de onderscheidingscum-
missie en voor hem zeer moeilijk
was om uit de vele dapperen der
koopvaardij een keuze te maken.
„Ik heb daarom toen besloten",
aluds minister de Booy, „om aan
de commissie, die belast was om
onder voorzitterschap van admi
raal Vos van Steenwijk, voorstel
len te doen voor het maken van
voordrachten aan H.M. de Konin
gin voor het toekennen van Ko
ninklijke onderscheidingen, te vra
gen mij te advtwer-fu
Het verheugde minister de Booy
ten zeerste, dat de commissie, die
van alle wapenfeiten van de Koop
vaardij op de hoogte is, den sti
ver en beker heeft toegekend aan
kapitein Romijn. Tevens wees
Zijne Excellentie op de helden
daden avn den kapiein, vooral bij
he verloren gaan van de „Aagte-
kerk". Tot slot verzocht de mi
nister mevrouw Groeneberg om
kapitein Romijn den zih» ca
beker te overlsandist»
KapiteiK Rornijit- danke vervol
gens voor ie sympahieke w»orden
van den minisW en voor de -eie
gehxkwenschen en wees eto>j. ':t
h ijdeze eer tc tiankt her T «<n
varensgezellen die hun mede er-
king zoo voortreffelijk hebben
verleend
