Voorontwerp bedrijfschappen
Rusland en de Katholieke Kerk
Fransch beraad over verder,
optreden tegen Spanje
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
DIK TER BUIK ontmoet boeven
Oordeel der Kath. sociale
organisaties
Ernstig bezwaar tegen
Hen commissaris
Egypte antwoordt
GONGSLAGEN
CURZON-LIJN IS
SCHEIDINGSLIJN
Merkwaardige
opvattingen
Het Kroonprinselijk
Paar
Een levende taal
Rol der Ver. Staten in de
Spaansche
aangelegenheid
Inlevering Coupon- enj
Dividendbladen
R'dam Giro 9093
Directeur:
Joh. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
Dr. J Witlox.
Ajig. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Ui tg v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1946
66ste JAARGANG No. 19947
\bonnementspi
f 3.25 p. kwart
f 1.10 p.maand
C 0.26 p week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel 66804
AdVertentiën
15 ets p. mm.
Na uitvoerige besprekingen- wel
ke den geheelen dag duurden, heb
ben de R.K. sociale organisaties
van werkgevers, middenstanders,
arbeiders en boeren, waarvan de
bestuurders gisteren in hei Jaar
beursrestaurant te Utrecht in con
gres bijeen waren, een resolutie
aangenomen met betrekking tot
hei voorontwerp van wet op de
bedrijfschappen, dat door minister
Vos is békend gemaakt.
In deze resolutie spreekt het
congres er op de eerste plaats zijn
voldoening over uit, dat is hn.lk
gegeven van een juist inzicht in
het doel van den staat (algemeen
belang) en het doel van de bedrijf
schappen (het bedrijfsbelang bin
nen het algemeen beten*?'-
Voorts dat aan de bedrijfschap
pen zoowel een economisch als een
sociaal werkterrein aangewezen
en tenslotte, dat behalve het onder-
nemen- ook het werknemers
element bij het bestuur van het
bedrijfschap is betrokken.
De commissaris.
Het congres geeft vervolgens in
het critische deel der memorie als
zijn meeninig te kennen, dat het
voorontwerp, juist ter accentu
eering van de juiste verhouding
tusschen overheid en bedrijfsleven
wijziging behoeft in dien zin, dat
aan het hoofd van het bedrijfschap
niet de door de regeerimg bedoelde
commissaris moet worden ge
plaatst. doch een raad van ver
trouwensmannen der bedrijfsge-
nooten en dat de staat zich voor
het oefenen van toezicht dient te
beperken tot waarnemers.
Autonomie.
Verder, dat aan het bedrijfschap
- autonomie zal worden verleend in al
die aangelegenheden, waar zulks
zonder schade voor het algemeen be
lang eewenscht ls, op grond van het
subsidiariteitsbeginsel, dat o.m. de
eerbied5 gn»? van het zelfstandig ka
rakter van de ondernemingen inhoudt
r>e resolutie vraagt zelfbestuur in ?lle
andere aanKelegenheden. waar het
8-gemeen belann** de leiding van den
staat vordert.
Ook geeft het congres ls zijn oor
deel te kennen, dat. de verticale be
orijfschappen moeten worden opge
bouwd uit horizontale en dat deze
laatste ook bestaansrecht heb1 en, wan
neer in een bepaalde bedrijfskolom-)
de 11 d voor een verticaal bedrijf
schap nog niet rijp is. Vervolgens
moet ook hier het subsidiariteits
beginsel worden toegepast en aan het
horizontale bedrijfschap, voorzoover
het ziin werkzaamheid tot één be
drijfschap beperkt, de regeling worden
overgelaten van die aangelegenheden,
die evengoed door het horizontale als
door het groote verticale kunnen
worden verzorgd
Recht van vereeniging.
Tenslotte spreekt het congres in een
derde punt als zijn meening uit, dat
bij de erkenning van d'e organisaties,
die het bestuur van het bedrijfschap
kunnen formeeren, het recht van ver-
eeniging niet feitelijk mag worden
aangetast, doordat men per bedrijfs
tak «slechts één vereeniging of fede
ratie van vereenigingen wenscht te
erkennen doch dat men integendeel
de levensbeschouwelijke geledingen
van de vrije organisaties zoowel op
werkgevers- als werknemerster re in
dient te aanvaarden en te eerbiedigen
Prof Romime knoopte hier in zijn
inleiding zelifs de opmerking aan vast.
dat indien men meent, hier op deze
wijze de kiesgerechtigde organisaties
te kunnen beperken, men straks met
evenveel recht in de politiek zou
kunnen beweren. dat ook daar'
slechts ruimte is voor één enkele
Party
inleiders, nrof. v. d. Brink
opening Homme, die na een kort
voorzitte?ro2rd van den vergaderings
voorzitter' rt n keer A. C. de Bruljn,
ging, het woo ?atlh- ATbeidersibewe-
er zich in groot® i,y°erd©n- bepaalder.
lutie in den br«2!ren toe. deze reso-
oreede toe te lichte^.
De taak
overheid.
Prof. Van den Brink Va«
Universiteit deed dat doo? aan v£.
ontwerp den dubbelen eisch te stó1
len van èn sociaal en economisch
verantwoord te ziin en bovendien
zoo soepel, dat voor het individu
voor den particulieren ondernemer
voldoende speling zou overblijven.
.°v grond van de eerste overwe
ging kwam hii tot die conclusie, dat
Jte overheid het bedrijfsleven niet
ronder meer de vrije hand kan laten
aibnor-m buitendien in de huldigt
mers^üi10 verhoudingen, waar im-
adgerneen £Ufen «eeds het voll€^ifi
algemeen belang kan overzien, zelfs
■ew0!- v1°ornaamste punt in het
Egyptische antwoord op het Brit
sche protest tegen de woelingen
van de vorige week is. naar men
het voorstel, dat alle Brit-
en Aiiroep?n terstond uit Cairo
^Sget™v£drié 2ullen worden te
voorstel Aa«vaarding van dit
sfeer schISn0« gunstige atmo-
onderhand.eÏÏnge^_00r komende
zeer veel ter regeling aan zich zal
moeten voorbehouden.
Op grond echter van beide prae-
missen te zamen kwam hij langs an
deren weg tot, de slotsom, dat zij in
de publiekrechtelijke bedrijfsorgani
saties een gereede aanleiding kan
vinden o-m door toepassing van de
subsidiaire werkzaamheid haar per-
soneelsonkosten, die op deze begroe
ting op een bedrag van 700 millioen
gulden zijn geraamd, tegen 250 in
1939. aanzienlijk te verminderen.
De gevonden oplossing achtte hij
echter te grof, aangezien de bedrijf
schappen door de figuur van den
commissaris vrywel iedere aantrek
kelijkheid hebben verloren. Door
middel van voorbeelden over de
pry zen van goederen en diensten
verduidelijkte spr. tenslotte wde in de
resolutie gecreëerde figuur,1 dat het
bedrijfschap, daar waar zijn bemoei
ingen practisch niet de grenzen van
het bedrijfschap overschrijden., auto
noom moet zijn en dat daar, waar
het algemeen belang op het spel
staat zelfbestuur, d.w.z uitvoe
ringsbevoegdheid binnen het be
drijfschap volgens door de Overheid
aan te geven richtlijnen, moet wor
den verleend.
Doel niet bereikt.
Prof Romme begon met speciaal
zeer scherp de persoon van een
door minister Vos geschapen com
missaris aan te vallen, waarby hy
juist het ideaal, dat bij den minister
moet hebben voorgezeten, n.l. door
deze figuur zooveeil mogeiyk het al
gemeen belang te dienen, als niet
heredikt voorstelde. Immers, aldus
spr., deze man zóu óf onder het
departement moeten ressorteeren, óf
tenminste de outillage van eenige
departementen moeten hebben, wil
Z.H. de Pau* wordl den Sint Pieter binnengedragen voor de
plechtigheden van hel Openbaar Consistorie.
hy zich in ieder voorkomend geval
kunnen re&liseeren, wat het alge
meen belang vordert. Dit is echter
niet zoo en dus ziet men de zelf
standigheid van het bedryfschap op
geofferd voor een doeL dat niet
eens wordt bereikt. Hierop voort
bouwend kwam prof. Romme tot een
taakverdeeling in het bestuur, zoo
als die, naar hier boven kort werd
aangeduid, in de resolutie is om
schreven.
De Zwitsersche „Weltiwoche" van
11 Januari j.l. publiceert een inter
view, dat de Bazelsche theoloog,
prof Lieb. met generaal-overste
Semeonoff, den gevolmachtigde van
maarschalk Zjoekoff voor de cultu-
reele problemen in de Russische
zone van Duitsehland, heeft gehad
Op de vraag van prof. Lieb of voor
de afsluiting van de Russische zone
door het ijzeren scherm" geen
russificeering van Oost-Duitschland
aannS,1!!1 was w©lke een latere
aaneensluiting van het Reich tot een
federatieven staat zou bemoeilijken
antwoordde de Russische^^IrSacf-*
tigde. die o.m een boek over Gior
dano Bruna heeft geschreven, het
volgende:
„Ik houd het ijzeren scherm niet
voor erg gevaarlyk. De Russen ken
nen precies de ideeële grenzen van
hun imperium, en als vele Duitschers
vreezen, dat wy ons niet meer terug
willen trekken, vergissen zy zich
schromeiyk
Rusland houdt geestelijk op
bij de Curzoniijn, we.ke de grens
vormt tusschen het orthodoxe
en het Roomsche katholicisme.
Deze natuurlijke grenzen hebben
de Russen bereikt, en hun eenige
zorg bestaat nu daarin er voor te
waken dat in hun eigen voorterrein
niet wederom een vyandelijke
springplank wordt aangelegd. Het
oogenblik komt, waarop de militaire
gezichtspunten door burgerlijke zul
len worden vervangen, en dan zal
het uzeren scherm langzaam om
hoog gaan. Het land echtef tusschen
Elbe en Oder is tot een grootsche
taak geroepenbehoorend tot het
Westen heeft het de ontmoeting met
het Oosten voltrokken. In dit gebied
kan de brug tusschen de twee
werelden geslagen worden, welke
alleen ons voor een nieuwen oorlog
kan behoeden; daar kan zich de
synthese vormen tusschen het Wes
telijk individualisme en den Ooste-
lijken geest der gemeenschap".
Wij hebben dit zeer merkwaardige
en karakteristiek citaat voorop ge
steld, als inleiding tot enkele kro
nieken over Rusland. In de zeld
zame gevallen, dat een Rus een
interview verleent, kan men er
zeker van zyn, dat de gedrukte
weergave zijn gedachten juist inter
preteert, in dit opzicht neemt hij
geen enkel risico; en vervolgens dat
hetgeen hü liet drukken, de offi-
cieeie inzichten in het behandelde
vraagstuk zuiver weergeeft. Als een
persoon m de functie van Semeo
noff dan ook bovenstaande uiteen
zetting geeft beteekent dit. dat zoo
wel zijn rechstreeksche superieur
Zjoekoff, als Moskou hetzelfde stand
punt innemen. Wellicht is het slechts
één aspect van het vraagstuk, maar
dit aspect is juist belicht Want Mos
kou is gewoon dergelijke aangelegen
heden met groote openhartigheid te
behandelen: vaak zwijgt Rusland,
maar als het spreekt, weet men ten
minste waar men aan toe is. Dat
heeft men ook in de Uno ervaren.
Dan is ongetwyfeld de belangrijk
ste. de kernzinsnede in bovenaange
haald citaat die, welke wy vet af
drukken; „Rusland houdt geestelijk
op by de Curzonlnn, welke de grens
vormt tusschen net orthodoxe
het Roomsche katholicisme".
Deze thesis, welke na alles wat
we van Rusland hebben gehoord,
verwondering zou kunnen wekken,
stemt echter volkomen overeen mei
hetgeen we vernamen van hen. die
dagelijks in deze aangelegenheid met
Russische autoriteiten in contact
komen. Er bestaan voor de Russen
slechts twee geestelijke, d. w. z
werkelijke machten in de wereld:
Rusland, dat zich na de ontwikke
ling. door dit land sinds 1936 maar
vooral sinds het uitbreken van den
oorlog medegemaakt, meer en meer
met de Russische orthodoxie begint
te vereenzelvigen (wij komen hierop
nader terug) en de Katholieke Kerk
Tusschen deze twee is geen com
promis, zelfs geen modus vïvendd
d w. z. een wijze van ln verdraag
zaamheid samenleven, mogelyk Zij
zijn twee totalitare levensbeschou
wingen, die elkaar wel onmetelijke
schade kunnen toebrengen, echter
niet kunnen vërnietigen Daarom is
het voor beider rust en welvaart
in Moskousche opvatting het best.
dat zy ieder voor zich een gebied
vaststellen, waarin zij zich kunnen
ontplooien, terwijl zij zich van in
dringing op eikaars terrein onthou
den. De grens, in Centraal-Europa
loopt langs* de Curzoniijn (de Oost
grens van Polen). Het Russisch© ge
bied omvat alle Slavische volken.
De rest van Europa zou, vo-lgenjs
deze opvatting, aan het Roomsche
katholicisme derhalve aan de Katho
lieke Kerk, worden overgelaten. Met
andere belijdenissen en half reli
gieuze. half politieke complexen
houdt Rusland geen rekening meer:
het acht die ten doode gedoemd.
Tegenover of naast elkaar blijven
slechts over: orthodox en Roomsch
katholicisme. Zij zullen, naar Rus
sische mecning. de wereld moeten
deelen.
Z. K. H. Prin6 Bemhard Is
ln ernstige mate overwerkt
door de opeerahooping van ta
ken, welke hij vervult en moet
op medisch advies eenige we
ken volstrekte rust houden. Te
dien einde heeft Z. K. H. zich
naar een herstellingsoord be
geven. dat uitsluitend is gere
serveerd voor geallieerde of
ficieren. die rust behoeven.
De gezondheidstoestand van
H. K. H. Prinses Juliana is
langzaam vooruitgaande, doch
laat nog niet toe. dat H. K. H
den Prins vergezelt. Het ligt
in de bedoeling van de Prin
ses zich. zoodra zij geheel zal
zijn hersteld, naar de verblijf
plaats van den Prins te bege
ven.
Na volkomen te zijn uitge
rust zullen hunne Koninklijke
Hoogheden vervolgens de in
spannende reis naar Scandina
vië aanvaarden.
Er is een gezonde beweging gaan
de, welke zich ten doel stelt onze
taal op krachtige wijze te zuive
ren, vooral van Duitsche insluip
sels. Natuurlijk ben ik glad voor
een dergelijke zuivering. Doch dat
is maar een kant van het probleem
der levende taal. Een levende taal
is dynamisch, uitdrukkingen vallen
weg, nieuwe duiken op.
Botertje tot den boom" en „met
boter op je hoofd löopen" waren
overigens zegswijzen, die ik al had
afgeschreven, doch de Unilever-
affaire maakte ze weer levend.
De vernieuwing gaat me echter
niet hard genoeg, weshalve ik ben
besloten te gaan helpen. Onze
lezersschaar kan gratis meedoen.
Goede inzendingen worden gaarne
in dezen hoek opgenomen.
Hieronder dan de eerste reek»
van nieuwe spreekwoorden, vaak
gebaseerd op een bekend rhythme.
Zooals men hier „harkt", harkt
men nergens. (Het al of niet hate
lijke hangt van de plaatselijke om
standigheden af). Wien de schoen
past koope hem zwart Wie bun
kers zaait, zal reddingbooten oog
sten Een bon bekend, een rij voori
de deur. De appel valt niet ver van
den gifhandej De P.O.D verwijt
den burger, dat hij zwart ziet. Aan
zijn belasting herkent men den|
zwarthandelaar. Waar twee kijven,]
krijgt de regeering de schuld. Wiel
eeri bunker voor een ander bouwt, I
valt er zelf in Met „Vova" in da,
hand stond je voor gek in het!
gansche land. Al is W.A.-man nog
zoo snel. de P.O.D. die achterhaalt
hem wel. Als die Vos de passie
preekt, krant denk dan om nieuw
tjes. Beter ten halve gekeerd dan
heelemaal geen pak. Goed, dat
zonder bon is, verdwijnt, wat o zoo
krom is. Wie het laatst lacht, is ook
een Lieftinck Beter een halve Bel-
se, dan een leege Stroodesia Men
moet de kolen krijgen, als het koud
is. Beter één mud kolen thuis, dan
tien in Limburg.
HENK VAN DER MAZE.
NEDERL. M.S. „CARIBIA" I
GESTRAND I
Het Nederlandsche inoiorkustvaar-
tuiig „Caribia" (312 ton) is op
Scroby Sand gestrand Alle opvsien
den, waaronder die vrouw van den
kapitein met haar beide kinderen,
zijn gered en naar Yarmouth ge
bracht. Alleen de kapitein is op de
„Caribia" achter gebleven. Er is
sleepboothulp ln de nabijheid.
De Fransche minister van bui-
ienlandsche zaken. Bidaull, heeft
gisteravond laat met drie andere
ministens beraad gehouden over
de uitvoering van hei besluit der
Fransche regeering. om met ingang
van 1 Maart a.s. de Fransch-
Spaansche grens te sluiten.
Dit besluit beteekent een vol
ledige stopzetting van de reizi
gers-, trein-, post-, telegraaf- en
telefoonverbindingen tusschen de
twee landen. Op de bijeenkomst
der ministers werd ook vastge
steld, in hoeverre de maatregelen
den buitenlandischen transitohan
del met Spanje zullen beïnvloeden,
voor zoover 'deze over Fransch
grondgebied loopt.
Eén van de belangrijkste ge
volgen zal zijn, dat de Franseh-
Spaansche handelsovereenkomst,
die in September 1945 voor den
duur van zes maanden is getee-
kend en de volgende maand zou
7. Dik had op het allerlaatste mo
ment in de gaten gehad, wat er
gebeuren zou, en had zich nog net
opzij kunnen werpen. Een toelijken
smak maakte hij echter wel.
Eentje minuten za£ hij niets dan
sterretjes, terwijl de twee boeven
hem opnamen en in het wagentje
legden, or liever smeten Blijkbaar
vonden ze dat reuze leuk want ze
schaterden van plezier.
Hierna stapten de gentlemen even-
eenq, to Julius Caesar's vroegere
eigendom, startten, en hobbelend
en springend verdween het wagen
tje, met in zijn binnenste twee
schurken en den bewustedoozen de
tective.
worden verlengd en uitgebreid,,
niet ten uitvoer zal worden ge
bracht.
Naar Reuter uit Londen meldt,
heeft het Foreign Office den Brit-
schen ambassadeur te Madrid,
Mallet, dringend verzocht, zoo
spoedig mogelijk het resultaat van
het onderzoek op te sturen, dat
hij heeft ingesteld naar de rede
nen, die Franco ertoe geleid heb
ben, om de executie van Garcia
en andere Spaansche republikei
nen te gelasten. Men hoopte dit
antwoord heden in Londen te
ontvangen.
„De Vereemgde Staten Hebben
nog geen mededeeling uit Parijs
ontvangen, waarin de Fransche
regeering aandringt op een geza
menlijke Fransch-Engelsch-Ame-
rikaansche actie tegen de regeering
van Franco' verklaarde Bymes
gisteren op een persconferentie.
Byrnes weigerde commentaar te
leveren op de sluiting van de
Fransch-Spaansche grens door de
Parijsche regeering.
Intusschen heeft „U.P." uit be
trouwbare bron vernomen, dat de]
Vereenigde Staten aan Engeland'
en Frankrijk een memorandum
gezonden hebben, waarin gezegd
wordt, dat Amerika voorstander]
is van een interim-regeering in
Spanje, als opvolgster van het
Franco-bewind. Er wordt in dat
memoradum de nadruk op gelegd,
dat er van buiten af niet geïnter
venieerd mag worden, om het
Spaansche volk een ander regime
op te leggen. De Vereenigde Staten
geven de voorkeur aan een interim-
regeering. omdat het Spaansche)
volk dan in de gelegenheid zouj
worden gesteld, door stemming den)
regeeringsvorm te kiezen, dien het|
wenscht.
Sluiting termijn 1 April
Naar wij vernemen zal de termijn
binnen welken de coupon- en divt-
dendbladen bij aë inJeveringsk®-
toren moeten worden aangemeld voor
de registratie van effecten, op X April
ajL worden gestoten.
