Staatkundige richtlijnen
herdenking
1
1
Duizenden trokken weer langs
den nachtelijken beeweg
Soekarno keurt kabinet goed
van het Nederlandsch verzet
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
,KS
DIK TER BUIK neemt maatregelen
Communisme te Berlijn
De crisis in België
Liberalen weigeren
Mandsjoerije komt vrij
Alleen twintig-plus kaas
Onderhandelingen met de
Nederlanders
Aanhankelijkheids
betuiging van Timoreexen
De Ned. vluchtelingen op
Ceylon naar Nederland
Stille Omgang in
Amsterdam
Dr. Kortenhorst over
de bedrijfschappen
Voorontwerp reoctionnair,
conservatief en antiek
Rouwavond op 3 Mei
R'darn Giro9099
Directeur:
Joh. Kuijpers
HooSdred.Mgr
Dr. J Wttlox.
Alg. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drultker:
N.R.C. N.V
Ultg v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
\bonnementspi
f3.25 p. kwart
11.10 p. maand
10.26 p week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
15 ets p. mm.
MAANDAG 11 MAART 1946
n (Slot.)
het recht
IN ee^taTt)kuridige vereen-iging
LtV^n krachtige bescherming van
2f democratie. Dergelijke bescher
ming zien wij ook, al moge som
migen dit vreemd schijnen, m den
eisoh tot beperking van de werk
zaamheden der volksvertegenwoor
diging Of deze beperking moet
geschieden tot regelingen, waarbij
gewichtige beginselen ™«ro°^
volksbelangen op het spel staan.is
een andere vraag mder
aan detail-punten zal in ieder
geval van de publieke behandeling
van de geheeld Kamer uitsluitend^
naar die van kleine deskundige
commissies moeten worden dver-
geplaatst Voor '40 was onze voiks-
vertegenwoordiging overbelast, met
name op sociaal-economisch ter
rein Dat het ontwerp ook vooral
hieraan denkt blijkt uit het
noemen, hier ter plaatse. van
bedrijf- en beroepschappen en ut
den e'sch dat met de inschakeling
in cte wetgeving d« lands vau
afvevaardigden van het publiek
rechtelijk bedrijfsleven een begin
wo'de gemaakt In verband hier-
me- - wordt de afschaffing gevraagd
van de Eerste Kamer Bij de op be
richten puibliek-rechtelijke beha-
men worde gewaakt voor de noodige
ruimte voor het particulier initia-
tip-f en thesen bureaucratie en
sta a tssoci altfme „De vorm en
gemeanschapsbedrijf worde slechts
gekozen in die gevallen waarin
het algemeen welzijn zulks klaa,
blijkelijk vereischt. Waakzaamheid
op dit punt zal in de naastetoe-
komst werkelijk dringend noodig
zi.in
Gedurende de laatste dagen zijn
Het verkrijgen van de boManlg- Dmtech^e^saientschap^^^
l^is^ondefd^m^t Sto steld en zullen zij voor een militair
WE stappen verder nog aan:
De openbare school worde
beschouwd als aanvulling van de
bijzondere". Geen verschil in finan-
cieele behandeling van openbaar en
bijzonder onderwijs over de ge-
heele Unie. Ietwat vreemd klink, de
bepaling: „In de huidige o
standigheden worde nauw
lettend aandacht besteed aan de
lichameUjke opvoeding en de ge
zondheid van het opgroeiend^
slacht" Moet daaraan met onder
alle omstandigheden nauw,etttm
de aandacht worden besteedt
Bedoeling is natuurlijk, j
teren woordige omstandigheden
Svoor een zeer bijzondere aan
dacht vragen.
Allen, die hetzij zelfstandig, het
zij in dienstbetrekking aan he>,
economisch leven deelnemen,
moeten tot bestaanszekerheid en
tot voldoende eigen bezit worden
gebradht.
miuuöun uHUfjiviwtvu --
gemakkelijk worden. Er worde een
nationaal welvaartsplan ontworpen.
Oorlogsschade worde moge
lijk door de gemeenschap vergoed.
Tot slot de radio-kwestie: „De
Staat schenke aan de belangrijke
geestesstroomingen gelegenheid om
zich door de radao te uiten Dit
worde nader bij de wet geresejh-
Dus- ook bij een of anderen vonn
van Nationalen Omroep blijve de
uitin&sniiogeüjkheid voot
langrijke geeste-s-stroommgen on-
aansewist. Zoo zouden wij dit wu
len Interpreteeren en aanvullen,
door autonome, alleen voor eigen
principieele uitzendingen verant
woordelijke organisaties.
In Belgische parlementaire krin
gen heeft men den indruk gekre
gen dat minister Spaak het voor
nemen heeft, een kabinet te vor
men, bestaande uit socialistische
politieke personaliteiten en uit
technici, die geheel buiten de par
tijen staan.
Een dergelijk kabinet
beide vergaderingen een meerder
heid vinden, die het in staat zou
stellen te regeeren.
Door de uitvoering van een be
perkt programma zou deze regee
ring het land uit de impasse halen,
waarin het zich thans bevmdt. ten
gevolge van de onvereenig-bare
Standpunten der politieke partijen.
Intusschen heeft het dagelijksch
bestuur der Belgische liberale P®r-
tij verklaard, na bespreking van de
nieuwe voorstellen van Spaak, deze
niet te kunnen aanvaarden.
tribunaal worden gebracht onder
beschuldiging, dat zij geacht
hebben, functionarissen te mtimi-
deeren en tegen de bestuursregelen
van het Amerikaansche bestuur te
hebben gehandeld.
Volgens een bericht uit Chinee-
sche bron, zijn de Russen begon
nen met de evacuatie van Mand
sjoerije.
Door verschillende omstandig
heden is de voorraad 20+ kaas bij
fabrikanten en handelaren belang
rijk grooter dan verwacht we^d-
Daarom is besloten, in de eerste
helft van April het kaasrantsoen
uitsluitend in 20+ kaas te ver
strekken.
Soekarno heeft Sjahrlr's
nieuwe kabinet goedgekeurd.
Eveneens heeft hij aan de aan
staande onderhandelingen met
de Ned.- regeering zijn goedkeu
ring gehecht.
Tn verband met het besluit, alle
Britsche en Br.-l.ndi.sche
terug te trekken en door Ned troe
pen te vervangen en de aankomst
VTn 3000 Ned. oorlogsvrijwilligers
te Batavia, wordt nog gemeld:
Een aantal vooraanstaande Indo-;
nesiërs en Chineezen uit de be-
volking van Koepang, de hoofd.;
stad van Timor, heeft in een re
solutie zijn standvastige aanhan
kelijkheid aan de Koningin en zijn
volledige instemming met de re-
geeringsverklaring van 10 Fe
bruari betuigd.
Vóór dit besluit was genomen,
had men van alle kanten over
wogen, of deze maatregel een
ongunstige uitwerking op de
komende onderhandelingen tus-
schen de republikeinen en dr. Van
Mook zou kunnen hebben. Men
De 2600 Nederlandsche vluchte
lingen, die op het oogenblik ver
blijf houden in het Alfsea-kamp
op Ceylon (Allied liberation for
ces South East Asia), zullen ver
moedelijk naar Nederland ver
trekken in twee groepen, die resp.
op 13 en 22 Maart de reis zullen
aanvaarden.
Voor hef eersl, sinds den gru
welijken oorlog is de Stille Om
gang in Amsterdam weer in
groot georganiseerd verband
gehouden. Weer voltrok zich in
de stille nachtstraten der hoofd
stad hei wonder van ieder jaar.
voordat de wereldkrijg losbarst
te, dat duizenden en nog eens
duizenden mannen, gekomen uit
alle deelen van het >nd m
devote aandacht den al juden
beeweg langs irokke*-. wat reeds
zoovele honderdduizenden voor
hen gedaan hadden.
Stil stond de nacht boven de Hei
lige Stede het groote stadsrumoer
stierf langzamerhand weg.
Nog voordat de Zondag aanbrak,
kwamen de eerste bedevaartgangers
binnen. Het waren drie autobussen
uit Leimuiden. Zij waren de voor-
loopers van vele duizenden die de
zen nacht met allerlei vervoersmid
delen naar Amsterdam trokken.
Uit Limburg en Brabant kwamen
ze, maar ook uit Friesland en Gro-
Door de samenwerkende werk
geversorganisaties in de prov. Gro
ningen was in overleg met vertegen
woordigers van middenstand, detail
handel en ambacht, een openbare
vergadering belegd, waarin dr Kor
tenhorst als spreker optrad over het
onderwerp van wet op de bedrijf
schappen. Spx. deelde mede, dat de
regeering, in tegenstelling met öe
heerschende gedachte, niet van zin
is, dit voorontwerp door het nood-
parlement te laten behandelen. Het
zal in het op normale wijze gekozen
parlement ter sprake komen en spr
verwachtte, dat het niet voor den
herfst van dit jaar in het parlement
zal komen. Spr. kenschetste het
voorontwerp als reactionnair, con
servatief en antiek. Het mist het
beer in van het nieuwe van den tijd.
ondanks het tfeit, dat de soc.-dem.
minister Vos het in zee heeft ge
stuurd.
Wanneer het voorontwerp wet zou
worden, dan was dit een wet, waar
bij socialisatie een feit zou zijn.
Dan zouden geen socialisatiewetten
meer noodig zijn. Het zou de galg zijr..
waaraan de strop hangt waarin de
werkgevers het hoofd kunnen ste
ken Dat heeft men van de zijde
vf?' de voorstellers ontkend, maar
ïfjV iA® Zich aan dien indruk niet
onttrekken, vooral niet Jlaan'van
de geschiedenis van het ontstaan van
dit ontwerp nagaat. micsnric
De figuur van den commissaris
ontmoet overal tegenwerking. 1VA.e*J
noemt hem wel rijkscommissaris
of ..volkscommissaris". Het kwam
epr. voor, dat de regeering er reeds
van overtuigd is, dat het vooront
werp grondige wijzigine zal behoe
ven Dan zou men op actieve mede
werking kunnen rekenen
De bedrijfsorganisatie op zftch zelf
moet echter niet vermoord worden.
In het voorontwerp op de bedrijf
schappen is sprake van een sooiaal-
«conomischen raad, een overkoepe
lend lichaam. Spr. bepleitte een
GVsteem waarbij aan dezen spO-"
econ. raad wetgevende bevoegdheid
toegekend wordt Dit
soc.-econ. kamer worden. Daarboven
zou een politieke kamer moeten ko
men, welke over de door de soc.-
economdsche voorgestelde maatrege
len uitsluitend goed- of afkeurend
zou beslissen. Öe vergadering gaf
tenslotte haar goedkeuring aan het
lenden van een protesttelegram aan
den minister, waarin het voorontwerp
ten zeerste afgekeurd wordt.
Een commissie, welke zich noemt
„De commissie nationale herden
king", heeft in een persconferentie
haar plan voor een jaarlijksche
herdenking van de gevallen ille
gale werkers over het geheele land
uiteengezet.
Het initiatief hiertoe is uitge
gaan van het V.V.G. (Voormalig
Verzet 's Gravenhage); immers m
de residentie zijn in Maart 1941 de
eerste 15 mannen van ons onder-
grondsch verzet gefusilleerd.
De bedoeling is dat door het ge
heele land, iin iedere stad en in
ieder dorp waar slachtoffers van
het verzet gevallen zijn, op den
vooravond van den nationalen her-
denkingsdag een stille omgang ge
houden zal worden naar de plaats,
waar de mannen werden gefusil
leerd. Om zes uur 's avonds 3 Mei
zal deze rouwavond beginnen. Van
alle openbare gebouwen zal de
vlag dan halfstok wapperen.
In Den Haag volgt men bij den
stillen omgang, diie om 19 uur een
aanvang zal nemen, den weg, wel
ken de eerste ter dood veroordeel
den hebben afgelegd, dus begin
nend bij de cellenbarakken te
Scheveningen; van hier uit zal men
zich naar de duinen begeven,
waar in de duinpan, waar de fu
sillades plaats hadden, slechts een
houten kruis met daarnaast de vlag
halfstok de plek zullen aanduiden.
Er zullen geen redevoeringen
worden uitgesproken noch kransen
worden gelegd.
Van 19.4520 uur zullen de klok
ken door het geheele land luiden,
zoo stelt de commissie zich voor
wanneer haar denkbeeld ook bui
ten Den Haag wordt overgenomen.
In een 2 minuten stilte, die 30 sec.
van te voren door sirenes zal
worden aangekondigd, zullen alle
burgers in Nederland in de ge
legenheid worden gesteld de doo-
den te herdenken.
De eigenaren van de gelegen
heden voor openbare vermakelijk
heden in de residentie hebben de
commissie op haar verzoek reeds
toegezegd dat zij hun zaken dien
avond gesloten zullen houden, ter
wijl Radio Nederland dezen avond
het radio-programma in den geest
der herdenking zal verzorgen.
ningen; ze kwamen per trein, ze
kwamen per autobus, ze kwamen,
zooals de Alkmaarders, zelfs per
boot, doch er waren er ook. die de
bedevaart tot een echten boete
tocht maakten en de reis te voet
deden. Haarlemmers, Zaandam
mers en zelfs Alkmaarders hadden
er niet tegen opgezien een moei-
zamen tocht te ondernemen om deel
te nemen aan den Stillen Omgang.
Hoeveel z. Hen het er geweest zijn,
die dezen nacht deelnamen aan de
zen historischen tocht? Twintig
duizend? Vijf en twintig duizend?
in die richting moet het aantal deel
nemers geschat worden, dat in de
zen eersten nacht van den Stillen
Omgang naar Amsterdam was ge
komen. j
Veertien extra treinen hadden de
Spoorwegen ter beschikking kun
nen stellen; de organisatie van dit
vervoer klopte als vanouds en op de
minuut af kwamen en vertrokken
de treinen, die de bedevaartgangers
vervoerden.
Reeds spoedig na middernacht
trokken groote groepen mannen in
alle stilte langs het verlaten Dam
rak en den anders zoo roezemoezi-
gen Nieuwen Dijk. Verder ging het,
de Kalverstraat in en langs den
Nieuwe Zijds Voorburgwal aaar het
Spul, langs Warmoesstraat en Nes,
voort ging het steeds, tot in (ie
vroege ochtenduren. Op de ver
schillende historische plaatsen werd
gebeden voor aloude intenties, zoo
als voor de zeelieden, terwijl de al-
gemeene intentie was; van God te
verkrijgen liefde en vrede bij den
wederopbouw van het maatschap
pelijk en godsdienstig leven. Gebe
den werd er ook voor Koningin en
Vaderland; en een ieder zal zijn
eigen intentie zeker ook nog wel ge
had hebben.
Het Bagijnhof stond in het mid
delpunt van aller belangstelling.
De torenspits en de daklijnen der
Engelsche Kerk waren met gloei
lampjes verlicht, terwijl groote
schijnwerpers de vanenversiering in
een hellen schijn zetten. Het was
een uniek gezicht in het anders
zoo donkere en stille Bagijnhof.
Prachtig geslaagd is deze eerste
Stille Omgangnacht na den oorlog
Alles werkte hieraan mee; Het hel
dere weer. de vlotte organisatie en
de devote aandacht der biddenden.
Zaterdag zal de drukte nog heel
wat grooter zijn. Dan komen be
halve een twintig duizend mannen
van buiten Amsterdam, ook de
hoofdstedelingen zelf aan de beurt.
Het getal deelnemers zal dan wel
bij de veertig duizend liggen. Ook
de Bisschop van Haarlem, Mgr. J.
P. Huibers, die Zaterdagavond 16
Maart een plechtig Lof in de Ba-
gijnhofkapel celebreert, zal dan aan
het hoofd van zijn stadgenooten
aan den Stillen Omgang deelnemen.
was echter van meening, dat d»
onderlinge moeilijkheden van de
Indonesiërs nog steeds een werke-
lijken voortgang naar het bereiken
van een vergelijk met de Neder
landers in den weg stonden
Het terugtrekken van alle But-
sche en Br.-Indische troepen zal
verscheidene maanden duren. De
voorzichtigste schatting is 5
maanden. Zoo lang de laatste
Britsche troepen Java nog niet
hebben verlaten, zullen de Britten
het militaire commando in Ned.-
Indië in handen houden
Een andere factor, welke net
geallieerde opperbevel aanzienlijk
heeft beïnvloed, is, dat de Britsche
militairen op Java het vertrouwen
in de capaciteit van de T. R. L
ten aanzien van het evacueeren
van de geïnterneerden en het
ontwapenen van de Japanneezen
hebben verloren en het den Britten
op Java langzamerhand duidelijk
wordt, dat de onderhandelingen
met de T. R. I., betreffende het
evacueeren van geïnterneerden
(welke onderhandelingen eind,
December zijn begonnen), waar
schijnlijk niet veel succes zullen
hebben.
Terwijl het ondenkbaar is, dat
de Britten Java zouden verlaten,
zonder hun taak te hebben vol
eindigd, is het de weloverwogen
meening van waarnemers, dat het
den Nederlanders bij den loop der
onderhandelingen met Sjahrir zal
kunnen gelukken met betrekking
tot de geïnterneerden tot een ver
gelijk met de Indonesiërs te komen.
17. Al snel volgde de andere
boef en samen maakten ze zich uit
de voeten. Beiden renden rij de
straat in. op kun autootje al, dat
daar stond.
Dezelfde agent, dw zoo pas had
gefloten, greep snel zjjn pistool,
richtte, en loste een paar schoten
op het tweetal maar miste. Met
een doken zijn hun autootje in
en startten.
„Zie je dat nou. sufferd," stoof
Chogum op tegen Dik, „daar gaan
zg nou Hou jfi rnsar kalm, ant-
woordde 'Dik ter Buik rustig, „we
krijgen ze wel. „J®, dat zeg jij,
zorg jij dan ook maar. dat ze te
rug komen." „In orde!" zei Bik.
Eerste Br.-Indiërs vertrokken.
De eerste 800 Br.-Indische sol
daten zijn Zondag van Batavia
naar. naar Soerabaja vertrokken,
vanwaar zij met nog meer Br.-
Indiërs rechtstreeks naar Br.-Indie
vervoerd zullen worden
Japansche overgave op Bali.
Gen.-majoor Mansergh. gealli
eerd opperbevelhebber op Oost-
Java, heeft in de residentie Bali
en Lombok de Samurai-zwaardea
van den Japanschen kolonel
Ko-bungo Tsunuha, ten teeken van
de onvoorwaardelijke overgave van
alle Japansche strijdkrachten op
Bali ontvangen.
De plechtigheid vond plaats op
het groote plein van de stad Den
pasar, in tegenwoordigheid van
den luit.-kolonel Tenneulen en zijn
staf en Britsche militaire autori
teiten.
Na de ceremonie, welke ongeveer
een half uur duurde, hebben de
Ned. en Brltssche troepen een
parade gehouden voor voor gene
raal Mansergh en kolonel Ter-
meulen.
Mariniers naar Soerabaja.
Zondagmorgen ls het Nederland
sche m-arine-bataljon, dat. sinds
het ongeveer zes weken geleden
is aangekomen, opdracht had
wachtdienst te verrichten in het
gebied ten Zuiden van Batavia, in
de vroegte te Tandjong Priok aan
boord gegaan om naar Soerabaja
te vertrekken. Waarschijnlijk zal
het bataljon versterkt worden dool
andere detachementen van da
brigade marinies, wier voornaamste
taak het zal zijn, technische
reparaties aan de scheepswerven
van Soerabaja te verrichten.
Ondertusschen is het centrum
van Batavia aan een uitgebreide
en nauwkeurige politiecontrole
onderworpen en hebben geallieerde
soldaten de vele barricades be
waakt, welke zij hadden opgericht,
„Bloemfontein'' aangekomen
In de Amsterdamscihe haven is
Zondagmorgen het m.s. „Bloem
fontein" van de Holland-Afrikalijn
aangekomen. Het schip had 1388
repatrianten uit Indië aan boord,
die thans gedebarkeerd zijn. On
der hen waren 62 zieken, waarvan
echter geen enkele ernstig ziek is.
jfng. oorlogsschepen te Batavia
De 9925 ton metende Britsche
kruiser „Norfolk" en de kortgeleden
aangekomen kruiser „Jamaica" lig.»
gen thans op de reede van Batavia.
REPATRIANTEN.
Naar wij vernemen, werd het
m.s. Tegelberg met 1723 repatriant
ten aan boord, heden om 12 uur
voor Umuiden verwacht.
Binnenkort zal het broodrant
soen in Belgdë verminderd worden..
Deze vermindering zou echter ge.
ring ztjn en niet op alle categorieën
van werker* worden toegepast.
