ISOLEMENT en samenwerking Voor drie ton serviesgoed in beslag genomen De Engelsche Katholieken en Spanje De spanning wegens Perzië Het probleem der puinhoopen in NIEUWE SCHic,jjAMüCHE COURANT DONDERDAG 14 MAART 1946 PAGINA 2 Minister Lieftinck in Amerika Parachute redde 30,000 geallieerden het leven OPTIMISTISCHE PROFETIEËN Met de politie op onderzoek Wat beoogt Moskou? Knoeierijen bij de H.A.R.K. Indrukken uit een verslagen land Het moeten utopisten of dwazen geweest zijn EGEN DEN GIFHANDEL Riike oogst van den C.C.D. Acrobatische grootheden Naar aanleiding van den jong- sten brief van onze Bisschoppen schrijft C. ten Hagen in het laat ste nummer van „Christofoor": „Wij verklaren uitdrukkelijk, dat hetgeen wij voorstaan geheel in overeenstemming is met het in zicht van het Episcopaat. Op maat schappelijk en sociaal gebied zal bijna steeds een nauw onderling contact en dus eigen organisatie van Katholieken noodig zijn. Het verbreken van het isole ment is dan ook volstrekt niet in Strijd met het bestaan van eigen organisaties. Het komt in hoofd zaak neer op haar werkwijze en haar geest, of een eerlijke, ver- trouwvolle en vruchtbare samen werking met andere bevolkings groepen mogelijk is. Deze samen werking kan practisch bereikt wor den, zoowel bij een onafhankelijk bestaan van deze organisaties als door een federatief verband, alsook door het scheppen van één verband, mits dit zoo is ingericht, dat door het vormen van eigen groepen het doel. waarvoor eigen organisaties worden voorgestaan, geen gevaar loopt. Wat de juiste vorm is, wordt bepaald door den aard van het ter rein. den stand der ontwikkeling en vele andere factoren." Iets dergelijks had men reeds in Juni 1945 in ons blad kunnen lezen In dezer voege: „We raken hier de befaamde iso- lementskwestie, een moeilijk vraag stuk, maar niet onoplosbaar bij wederzijdschen goeden wil. Men erkenne elkanders goed recht en blijve bereid tot de meest mogelijke samenwerking. Hier ligt de oplos sing, die van ons, katholieken, op verschillend terrein voor de toe komst wat meer toenadering zal vragen, dan in het verleden; hand haven van eigen organisatie, om dat we nu eenmaal, zoo goed als anderen, eigen belangen '.ebben te behartigen, zoowel op het terrein van jeugd- en sportorganisatie als op sociaal- en politiek gebied. Maar daarnaast: de grootste samenwer king. zoo mogelijk ook verder gaan de dan louter federatief. Ot> niet- politiek terrein zullen wij daartoe te zijner tijd van onze bisschoppen de te volgen richtlijnen krijgen. Mochten die gaan in de richting, dat onze katholieke organisaties kunnen optreden als onderdeel van nationale organisaties, dan zou ons dit verheugen". Ietwat eigenaardig uitgedrukt vinden wij de uitlating van mr. ten Hagen, dat zoowel de Katholieke Volkspartij als de Partij van den Arbeid het standpunt innemen: samenwerking op politiek terrein in één verband kan ook bij ver schil van persoonlijke levensbe schouwing gewenscht zijn. Dit is niet geheel onjuist, maar er is toch wel degelijk verschil in houding tusschen die beide genoemde poli tieke organisaties. De Partij van den Arbeid acht dit zoo'n groot ideaal, dat zij daarvoor alleen de oude politieke verhoudingen wilde doorbreken. De Katholieke Volks partij daarentegen stelt zich prin cipieel op het standpunt van een bepaalde wereldbeschouwing en gééft slechts anderen, die met haar program instemmen, gelegenheid zich daarbij aan te sluiten. Een nogal sterke schakeering in de bei de standpunten. Wij deelen geheel de hoop, die Rogier van Aerde in hetzelfde num mer van „Christofoor" tot uitdruk king brengt: „dat de eendrachtige inspanning der Nederlandsche ka tholieken de positie der K.V.P. zoö sterk mogelijk maken zal". Minister Lieftinck is Woensdag avond van Savannah naar Wash ington vertrokken waar hij on geveer een week zal blijven Ver volgens zal hij zich naar New York begeven Naar het Zwitsersche sportblad „Tip" meldt, heeft Leslie Irvin een specialist op het gebied van para chutes, berekend, dat ongeveer 30.000 geallieerde vliegers zich tijdens den oorlog het leven redden met een parachute. De verkiezingen naderen en de profeten staan op. Niemand min der dan de heer Kortenhorst opent de rij en zijn prognose is optimis tisch. Mijn voorspelling is, zoo verklaart hij stellig: Katholieke Volkspartij 33 zetels; Partij van den Arbeid 28; A.R. en C.H. 23, Communisten 7; Liberalen 7; Staat kundig Gereformeerden 2. Hij motiveert als volgt: het buiten land vertoont een evolutie naar het principieel-christelijke zoowel als naar het communisme De twee protestantsche groepen zullen een lichten teruggang te boeken heb ben met het oog op den tendenz onder de hervormden voor de Partij v. d. Arbeid en op het feit dat zoogenaamde „neutralen thans niet meer op Colijn kunnen «temmen. De katholieken zullen Sirofiteeren van de verlaging van e leeftijdsgrens; de socialisten zul len verliezen aan de communisten. Een deel van de vrijzinnig-demo- craten zal liberaal stemmen. Het aantal dakloozen van katholieken en protestantschen huize wordt door den heer Kortenhorst niet hoog aangeslagen. Een andere profeet is niet minder optimistisch. De Haagsche Brief schrijver van het Dagblad voor Noord-Limburg schat door de verlaging van den kiesgerechtig den leeftijd het aantal toekomstige zetels voor de Katholieke volks partij op 34 a 35. Voor de ParhJ van den Arbeid verwacht hij 30 tot 32 zetels. De A.R. laat hij terug vallen op 14 zetels. Een min of meer vooruitstrevend blok van C.H. en Liberalen zou hij 9 zetels geven en aan de communisten 8 of 9. (Van onzen Londenschen correspondent.) Naar aanleiding van de Britsch Ftansch-Amerikaansche nota aan generaal Franco en het Amerikaansche Witblad be treffende samenwerking van den generaal met de Duitschers, heb ik gepoogd mij te vergewis sen van het standpunt, dat in representatieve Britsche Katho lieke kringen ingenomen wordt ten aanzien van de ten opzichte van Spanje gevoerde politiek. Vit den aard der zaak komen ook in die kringen de inzichten niet alle met elkaar overeen, en mocht de Spaansche politiek in het Lagerhuis ter sprake ko men, dan is van de zijde van Katholieke volgelingen der re geering wel eenige critiek, maar waarschijnlijk geen scherpe af keuring te verwachten. In het aartsbisschopshuis werd erop gewezen dat ten onrechte de indruk gewekt is, dat in toonaan gevende Katholieke kringen, en vooral onder leden der hiërarchie, eeniige bijzondere voorkeur bestaat voor het in Spanje heerschende régime. Maar mem vereenigt zich onvoorwaardelijk met de opvatting, dat de handhaving of opheffing van dit régime een zutver-binnen- landsche aangelegenheid Is, waarin geen buitenlandsche inmenging toe laatbaar geacht kan worden. Sommigen laten zich hierover in zeer scherpe termen uit. ondanks het feit, dat die inmenging thans geschied is op grond van het be weerde feit, dat Franco tijdens den oorlog met Duitschland bespre kingen gevoerd zou hebben over de mogelijkheid van een Spaanschen aanval op Gibraltar. Men wijst erop, dat door welke omstandigheden dan ook, die aanval niet plaats gehad heeflt, en dat Spanje zeker niet zwaarder tegen Engeland gezondigd heeft dan Rusland deed vóór het in Juni 1940 door Duitschland overval* len werd. Een ander punt dat te berde ge bracht wordt, is het volgende: Er zijn documenten gevonden, die in hoofdzaak datgene bevestigen waar van gen. Franco reeds lang. zonder documentaire bewijzen, van Britsche zijde verdacht en zelfs beschuldigd werd Aamgenomen, dat zij de waar heid bevatten en een aanmerkelijk argument voor Engeland, Frankrijk en de Vereenigde Staten zouden zijn voor het voeren van een actie, gelijk thans ondernomen, dan bevatten zij in ieder geval slechts een deel van de waarheid Men behoeft den ernst van hun inhoud niet te loochenen om te er kennen, dat zij hoogst eenzijdig zijn. Indien nu de drie mogendheden op grond van den inhoud het recht zouden hebben een algeheele veran dering van regime Tn Spanje te eischen, dan zou die inhoud ook con- clusief moeten zijn. Dit is niet het geval, daar de documenten slechts op een beperkt aantal, zij het on getwijfeld ernstige gebeurtenissen, betrekking heeft. Stelt men hier tegenover hoe te werk gegaan wordt te Neurenberg, waar datgene wat tegen de voornaamste beklaagden bekend is, reeds meer dan voldoende is om hen „more^i" schuldig te ver klaren, maar waar maandenlang alle regelen der rechtspraak met inbe grip van het recht van verdediging voor de beklaagden toegepast worden, opdat ten slotte het vonnis niet den geringsten schijn van wille keur zal hebben. In het geval van Spanje kan natuurlijk geen sprake zijn van een proces, maar wel van een diplomatieke procedure, waarbij de documenten aan Franco voorge legd zouden zijn, en deze ze daarna al dan niet in een nota had kunnen toelichten of ontzenuwen. Een geheel ander aspect, waar mede katholieke beoordeelaars in Engeland rekening houden is, dat, ofschoon gen. Franco welicht veeleer een opportunistische dan een princi- pieele beschermer van de katholieke belangen is, deze by een kunstma tige verandering van regime büna onvermydejyk in het gedrang zouden komen, daar een kunstmatig gewij zigd regime óf het noodzakelijke element van stabiliteit mist, óf schijnbare stabiliteit vestigt door een feitelijke- dictatuur, gelijk voor den burgeroorlog onder de republiek uit geoefend werd. Wij. rijden in een overvalauto in gezelschap van den wnd. commissa ris van politie. den heer Kiers, eenige rechercheurs van den econ. dienst en een tweetal heeren van het rijks- buerau voor keramiek uit Den Haag naar het damesmodemagazijn .Car ry aan de Oudegracht in het hartie van de binnenstad van Utrecht. bflan&stelling geldt echter JJ®* d®. ^gante hoedjes, die op hooge standaards pronken, maar ach ter de zaak dalen we via een naar ffngen en een deur i„ de groom kluiskelders af, die wel tien tot °li* tien meter diep zijn. Wat wij zien maakt ons even sprakeloos: tot in den nok toe en tot in de uiterste hoeken liggen pakken en doozen met kostbaar aardewerk en glaswerk op gestapeld Het is een deel der goe deren, die tot een bedrag van 3 ton aan vooroorlogsche waarde door de econ. recherche bij de gebr. H., gros siers. in beslag zijn genomen, welke artikelen tot einde 1941 zoowel in het buitenland, speciaal Duitsch'and en Tsjecho-Slowakije. als in ons land gekocht zijn en opgeslagen werden, zonder dat hiervan opgave aan het rijksbureau werd gedaan, met de be doeling ze later voor een zoet winstje te verkoopen. Het carton en het papier zijn door het vocht week geworden, de hout wol puilt eruit, met het gevolg, dat verschillende artikelen op den grond gevallen zijn en gebroken. Enkele pakken zijn door de politie openge maakt. Prachtige eetserviezen met een artistiek décor, mooie theepot ten. kortom alles, wat de huisvrouw in dezen tijd zoo dringend noodig heeft. Er zijn serviezen van bekende Ned. fabrieken als de ..Sphinx" en „Mosa". Hoe is dit alles hier gekomen? Men vermoedt, dat de heer H. onder één hoedje heeft gespeeld met de vrou welijke „Verwalter", die tijdens de bezetting in het modemagazijn was geplaatst, waarvan de eigenaar een Jood is. Deze „dame" vertoeft thans Sowjeiiroepen in volle uitrus ting trokken Woensdag in Zuid- Oostelijke richiing door Noord - Perzië en in het algemeen in de richting van de Turksche en Perzische grenzen, meldt A.P. uit Teheran. Tanks van hel roode leger en geblindeerde auto's zijn Karaj binnengetrokken. 32 km ten Westen van Teheran, de hoofd- siad van Perzië. Volgens uiterst betrouwbare be. richten uit de provincie Azer- beidsjan (in het Noorden van Perzië) zouden Russische cavalerie colornes Perzië binnenrukken vla de grensstad Astara, aan de Kas pische Zee. Gevechtstroepen in volle uit rusting zijn de plaatsen Maragheh en Miyandia (iets ten Zuidoosten van het Oermia-meer) en M:aneh (aan den spoorweg Teheran Tabriz) binnengetrokken. Militaire waarnemers wijzen er op, dat de sowjettroepen verleden jaar loopgraven hebben aange legd, wegen hebben gebouwd en op groote schaal manoeuvres heb ben gehouden langs de Turksch- Perzische grens. Politieke waarnemers van Tehe ran zijn van oordeel, dat de hui dige sowjet-activiteit bedoeld is om „onrust en opstand" in de hoofdstad te veroorzaken. Ofschoon de berichten over het binnentrekken van groote Russi sche troepenversterkingen in Perzie nog steeds niet officieel bevestigd zijn tegengesproken zijn ze evenmin hebben ze de Russisch Amerikaansche betrekkingen nog meer gespannen en vraagt men zich af, wat de Russen beoogen in in Duitschland en men zal nog pogen haar op te sporen. sen Iitié° verTrö\iwe"rjk°^^Sa^t V|gbrek 3,an I. ^eurtli at aan servieswerk het eenige haar belet te trouwen.... We bezoeken nog eenige Keiaers van denzelfden omvang nabij de Geertestraat en komen dan terecht Jn het bekende gebouw ,,De Gesloten Steen" aan de Eligensteeg waar de zaak gevestigd is. De heeren van het rijksbureau ver- i Sn no^ nooit een dergel ijken ciarides tienen voorraad gezien te hebben. In November 1945 was er vanwege dit bureau nog controle t ij de gebr. H. geweest De nota's, welke de klanten ontvingen, bevatten steeds de stereotiepe mededeeling Glas werk kunnen wij tot onze spiit nog niet leveren". De heer TÏ., <iie met zijn procu ratiehouder, den heer d. h. gearres teerd is, heeft bovendien zaken "in Rotterdam en Den Haag. In Rotter dam werd zijn zaak gebombardeerd, y^«rna hoofdkantoor in Aug. ïno2 naar H^«ecbt V€rolaatste. Van 1938 tot 1942 was hij lid van de N.S.B. doch na korten tijd in Hoek van Holland gevangen gezeten te hebben, werd hij Vrijgelaten De kelders worden thans dag en nacht bewaakt en de eeheele ver koop is stopgezet. Het ligt in de bedoeling, de in be slag genomen goederen te distribu- eeren en de hoeveelheid is zeker zoo groot, dat een extra punt voor aarde werk beschikbaar gesteld zou kun nen worden. Men heeft echter we ken noodig om alles te sorteeren en te verladen. Bij de H.A.R.K. te Amsterdam zijn ernstige knoeierijen aan het licht gekomen, omtrent welker omvang de recherche nog een on derzoek instelt. Verscheidene leden van het personeel zijn in verhoor genomen, maar tot hedenmorgen lad slechts één arrestatie plaats gehad. Dit betrof den chef van iet landelijk magazijn te Amster dam. Het schijnt vast te staan dat deze zich wederrechtelijk tal van goederen, welke uit Amerika wa ren gezonden voor de Nederland sche bevolking, heeft toegeëigend. In zijn woning te Hilversum zijn dit land. dat ze krachtens 'Uter-1 verscheidene goederen in beslag nationale overeenkomst op 2 Maart genomen hadden moeten ontruimen. Ook in diplomatieke kringen ver diept men zich in al erhanden gis singen. Drie mogelijkheden worden besproken: 1° Rusland kan met zijn troepen verplaatsingen beoogen druk op Teheran uit te oefenen, teneinde er een pro-Russische regeering aan het bewind te brengen, 2° Het zou een poging kunnen zijn, Turkije door wapendrei ging tot territoriale concessies te dwingen. 3° Rusland zou het oog op de Mosoel-olievelden van Irak kunnen hebben Intussohen verwacht men, dat, tenzij de Russen alsnog hun ge dragslijn wijzigen, het Iran-pro- bleem voor den veiligheidsraad, die op 25 Maart te New York bij eenkomt, zal worden gebracht. Groot gewicht wordt te Washing ton gehecht aan de onlangs door Byrnes afgelegde verklaring, dat Amerika veto of geen veto „van plan is, de verplichtingen, die het krachtens het handvast van de vereenigde naties op zich heeft ge nomen, tot het uiterste gestand te doen, zoo noodig met kracht van wapenen Noch de politie noch de H. A R K. konden op het oogenblik reeds verdere mededeelingen do-en (Van onzen Bul ten lands ohe Kroniekschrijver). Werkelijk, we waren niet naar Duitschland gekomen om kapot ge bombardeerde of door artillerie be stookte steden en dorpen te zien. Jarenlang zagen we Rotterdam, Den Haag en andere Nederlandsche ste den. Het kon in Duitschland „gross er tiger" zijn; maar ten slotte was dat slechts een gradueel verschil hier wat minder, ginds wat ernstiger, Het moest slechts een kwestie zijn van de ruïnes zoo snel mogelijk op te ruimen, en dan mooiere steaen en welvarender dorpen dan ooit uit de assche te doen herrijzen. Hoe vaak heeft Hitier geen nieuw Berlijn beloofd, heerlijker opgetrokken dan het paradijs ooit kan zijn geweest We zitten op onze Press Camp. kamer te Frankfort, zimmer no. 418. omringd door alle corra'ort en luxe, welke het verfijnde moderne hotel wezen den reiziger kan verschaffen. En uit het venster van diezelfde ka mer zien we een stad, welke met tien tons bommen tot één groote puin hoop is gemaakt We kijken, we moeten kijken Ske let na skelet; dan een heel blok gebouwen, dat eenvoudig tot een hoop steenen en gebogen ijzer is met slechts één uitste- nog slechts twee doorzeefde muren staan, al het ovêrige is weggeblazen. En nog verder een griezelig in elkaar gezakt ijzeren geraamte. Dat is, wat na een paar aanvallen van Amerikaansche super-vliegende forten van het prachtige Frankfort, het oude Frankfort met zijn heer lijke kerken en monumenten is over gebleven. Alleen enkele buitenwij ken en omliggende dorpen zij'ri er wat beter afgekomen. In April van het vorige jaar dachten Frankfor.er Naturwissenschcjftler, dat de eerste atoombommen gebruikt waren, ver telde ons een professor van de ne.- opende Frankforter universiteit. Wii blijven door het venster sta ren. En dan flitsen als in vers5f*. film door onze gedachten.' usna- brück, Münster, Hannover, wijk. Maagdenburg, Berlijn.- uitgeroeide steden, waar men zien afvraagt, hoe en waar de menscnen eigenlijk leven Als we 's avonds uit ons venster kijken, aien we hier en daar een verlicht raam, soms geiijK- vloers, soms op een derde of vierde verdieping. Daar wonen menschen. Maar hoeveel zijn er bij elikaar? En hoeveel kruipen weg in die kelders welke we vanmiddag zagen? De film draait verder. Hagen. Keulen, Bonn, Coblenz, het Rijnland, het Roergebied, Lunburg, Groot-Hessen. Frankfort. Verder kwamen we nog niet. Over enkele dagen brengt onze car ons weer naar Noord-Duitschland, langs een ande ren weg. We weten precies, wat we zullen zien: puinhoopen, puinhoo- maken we eerst een trip naar Heidel berg, dat van den gruwel der ver woesting geheel vrij is gebleven Het zal een verkwikking zijn eindelijk weer eens een stad te zien, waar alle menschen een menschwaardig onder dak vipden Een paar Dnitschers spraxen ons over den heropbouw.... Het moeten utopisten of dwazen geweest zijn Heropbouw, heel mooi! Maar eerst moet één probleem worden opgelost, het probleem der puinhoopen. Wie ruimt de tientallen rmillioenen puin En thans aan den slag om deze I kende'd<punt, waaraan de verroeste Optimistische verwachtingen waar radiator van de centrale verwarmmp pen. mnnboopen. nntsnannen ten wachten te makenl hangt; ginds een gebouw waai-van Om onzen geest wat te ontspannen ten wacnten op? Hoe breekt men muren en ver nielde huizen af? Wie zal het doen, zoolang nog millioenen van de krach tige mannen aan den heropoouw van Rusland moeten werken? Hoe moet men het puin bij gebrek aan tran sportmiddelen vervoeren? Waar moet het puin heen?- Zal men er nieuwe bergen mee construeerenV Of aaien mede vullen? Op deze vragen geeft niemand niemand ook maar een aarzelend ant woord. En toch is men er met het veel gehoorde woord, dat het pro bleem der puinhoopen niet op te lossen is, niet af. Men kan Hamb r als hoofdstad nemen in plaats van Berlijn. Ma.ar in BerLijn kunnen drie millioenen msenchen toch memn Pum hoooen welke nu reeds roofnoien en ondoorgrondelijke voor misdadigers en moordenaars zijn geworden blijven leven HM nrobleern der puinhoopen is no^ afschuwelijker dan de puinhoo. zelf öch ja. er zijn in Duitsch. land nog wel erger ruines; de gees, telijke en de moreele Maar na alles, wat we in Duitsch- larad aagen., heeft zich in onzen geest de overtuiging vastgezet, dat de geestelijke en moreele heropbouw van dat land uiterst moeilijik, zoo niet onmogelijk zal zijn., zoolang ae materieele puinhoopen niet zijn op geruimd. Ongelukkig Duitschland, on gelukkig Europa, dat daarop -zal mo«- Dezer dagen werden te Rotter dam door den C.C.D. verschillen de speciale controles 'gehouden. Hierbij werden vele partijen eie ren, waaronder één van 1600 stuks, verschillende partijen Belgische tabak, varieerend tusschen 20 en 50 kig., partijen sigaretten, waar onder één van 5000 stuks, ges aeh- te varkens, vet, sigarettenvloel, chocolade suiker appelen, schoe nen, textiel, een levend varken, rijwielbanden en boter in beslag genomen. Een hoeveelheid shag, groot ca. 20 kg werd aangetroffen in een vat tusschen ledige vaten in. Een bestelauto reed met groote snelheid door een controlepost De acht-.volging werd direct ingezet en uiteindelijk gelukte het den ambtenaren van den C.C.D.. door hun eigen auto dwars over den weg tè plaatsen, den vluch'elmg te doen stoppen. Bij controle bleek onder de lading verborgen te zijn een kist, inhoudende 2 geslachte varkens en een zak inhoudende ca. 30 kg Belgische tabak Het nekkramp-gevaar op de KMA te Breda is geweken en in vérband daarmee zijn de quaran taine-maatregelen opgeheven Bil de bestrijding van de nekkramp is het nieuwe geneesmiddel Penicilline een reddend middel gebleken. Chuirchill en Eisenhower maakten een rijtoer te Rich mond, toen de paarden plotse ling begonnen te steigeren en dreigden er van door te gaan. De koetsier hield ze in be dwang: de beide slachtoffers bleven doodkalm; Churchill drukte zijn hoed dieper op het hoofd en blies een reusachtige rookwolk uit. In een blad vonden wij dit als volgt verteld: „Gezeten in een open rijtuig schrokken de dieren en begonnen te steige ren en maakten aanstalten ^om er hard van door te gaan. Toont deze schrijver toch niiet wat weinig eerbied voor mannen als Eisenhower en Churchill of is het zijn bedoe ling hun acrobatische talenten te demonstreeren? Eenige le nigheid schijnt toch wel vec- eischt om, gezeten in een rij tuig, te beginnen te steigeren en er dan hard van door té gaan! -

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 2