Verplichte opkomst in dienst
Nieuwe schrijfwijze van de
Nederlandsche taal
De voetbal gaat weer rollen
Perzië's zaak voor de V-raad
Britsche huisvrouwen
in rep en roer
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ZATERDAG 16 MAART 1946
PAGINA 2
Hoe het zal worden
DISTRIBUTIENIEUWS
De vleeschpudding-
kwestie
„WINTERSLAG
GEËINDIGD"
Hernieuwde overwinning
voor Hermes D.V.S.
Iraansche leger gemobili
seerd
De minister van oorlog tot
de reserve-officieren
en onderofficieren
ILT=n
Hachelijke return-beurten
voor Feijenoord en Sparta
ANTI TREINBOTSING
Ultrasonore trillingen
'Weerbericht
De Belgisch-Nederlandsche stu
diecommissie betreffende de
schrijfwijze van de Nederland
sche taal bracht voor kort haar
verslag uit. En de Prinsregent
van België heeft niet gedraald
het te bekrachtigen. Dezer dagen
zal het desbetreffende besluit in
het Belgische Staatsblad verschij
nen.
In Nederland is de procedure
niet zoo eenvoudig. Hier moet
het parlement in deze zaken wor
den gekend. Wij vernemen ech
ter, dat binnen afzienbaren iïid
de indiening van een wetsont
werp kan worden tegemoet ge
zien. Van de hieronder vermelde
bepalingen kan hier dus nog altijd
worden afgeweken.
De nieuwe regeling zal binnen
hoogstens drie jaar worden inge
voerd.
De wijzigingen.
De voornaamste bepalingen zijn:
De officieele schrijfwijze van de
Ned. taal is de schrijfwijze vol
gens De Vries en Te Winkel, met
inachtneming van het onder
staande:
1. De „e" wordt in open letter
grepen niet verdubbeld. De dubbele
„e" blijft echter aan het einde van
een woord alsmede in samenstellin
gen en afleidingen van woorden
op „eé" als weemoed. Zierikzeese,
onderzeeër, zeeschip, tweede, Goe_
reese, overzeese.
Als samenstelling met woorden
op „ee" worden ook beschouwd
samenstellingen waarvan het eerste
lid, op „ee" uitgaande, niet of niet
meer als afzonderlijk woord voor
komt, zooals deemoed, eega, lee
water
2. De „o" wordt in open letter
grepen niet verdubbeld. De „oo"
blijft echter in goochelen, goo
chem. loochenen, alsmede in hun
samenstellingen en afleidingen.
Verkleinwoorden van woorden op
„o" worden behandeld als de
overeenkomstige woorden op „a"
en „u": Strootje, evenals slaatje,
vlaatje en derg.
3. „sch" wordt alleen daar ge-
Naar aanleiding van berichten
als zou tusschen overheid en ver
tegenwoordigers van belanghebben
de groepen overeenstemming zijn
bereikt over den verkoop door sla
gers van het product „meat en
kidneypudding", deelt het ministe
rie van landbouw enz. mede. dat
een regeling van den verkoop ais
in het bericht bedoeld, niet tot
stand is gekomen. De loopende
vleeschbonnen zullen worden ver
lengd om den verkoop over de af-
geloopen periode alsnog mogelijk
te maken en in combinatie met de
nieuwe bonnen te vergemakke
lijken
Verhooging melkrantsoen.
Einde Maart zal het melkrant
soen voor kinderen boven 4 Jaar
worden verhoogd van 3 tot
liter en voor de leeftijdsgroep bo
ven 20 jaar van tot 2 liter per
week Hiermede is het peil van
November '945 weer bereikt.
Dagelijksche melkbezorging.
Voor zoover melkhandelaren ont-
neffing hadden gekregen van de
verplichting om dagelijks te bezor
gen. komen deze ontheffingen per
17 Maart te vervallen. Na dien da
tum verïange het publiek, dat de
melkboer iederen werkdag melk
bezorgt
De gelegenheid voor nee indienen
van aanvragen door melkveehou
ders tot levering aan een andere
fabriek, wordt gesloten. Melkvee
houders, die tot en met 11 Mei tot
levering aan een heropend tijdelijk
stilgelegd bedrijf verplicht waren
en die aan een ander bedrijf wilier
gaan leveren, moeten voor 28 April
een verzoek tot verandering hebben
ingediend
Speciale textielpunten
worden ongeldig.
In verband met het in gebruik
•nemen van nieuwe textielkaarten
waarop na 30 April meer artikelen
dan tot dusverre kunnen worden
gekocht, zullen de door de distri
butiediensten uitgereikte speciale
punten voor een aankoop van tex-
tielgoederen per 1 Mei hun geldig
heid verliezen Men dient de spe
ciale punten dus voor 1 Mei te
besteden, aangezien geen gelegen
heid zal bestaan tot omwisseling.
De punten van de thans in ge
bruik zijnde textielkaart V.A 510
alsmede de sokken/kousenbon A
blijven ook na 1 Mei geldig. In dit
verband wordt er nogmaals de
aandacht op gevestigd dat losse
bonnen en punten van textielkaar
ten niet geldig zijn.
Schoenenbonnen van
repatrieerenden.
De „rantsoenbonnen artikel K'
welke aan repatrieerenden uit In-
dië worden uitgereikt voor het koo-
pen van schoenen, blijven ook na
16 Maart geldig.
schreven, waar de „ch" uitgespro
ken wordt. De „ch" blijft echter
in het achtervoegsel „isch".
4. De uitgangen ,,-e" en „-en"
van het lidwoord „een", van „geen"
en van de bijvoeglijke bezittelijke
voornaamwoorden „mijn", „uw",
„zijn", „hun" en „haar" mogen,
behalve n staande uitdrukkingen
als „hare majesteit", „te zijnen
huize" e.d. worden weggelaten.
5. De naamvalsuitgang „-n" bij
lidwoorden, voornaamwoorden, bij
voeglijke naamwoorden of daar
mede gelijkstaande woorden mag,
behalve in staande uitdrukkingen
als onder 4 bedoeld, worden weg
gelaten.
1. a) Op de schrijfwijze van de
Nederlandsche aardrijkskundige
namen zijn de regels 1—5 niet van
toepassing, totdat een officieele
spelling van deze namen zal zijn
vastgesteld.
b) In woorden, die van aardrijks
kundige namen zijn afgeleid en
niet van zoodanige namen deel
uitmaken, volgt het achtervoegsel
de regels I tot 3. Het grondwoord
of het gedeelte daarvan, dat in
de afleiding voorkomt, behoudt
den vorm, dien het volgens het
onder a) bepaalde heeft, evenwel
met dien verstande, dat de regels
12 worden toegepast op den
klinker van de lettergreep, die
onmiddellijk aan het achtervoegsel
voorafgaat. Voorbeelden: Utrechtse
theerandjes. Leidse kaas, Tiense
suiker, Brugse kant, Sneker zeil
wedstrijd, Schiermonnikoger.
In afleidingen van aardrijkskun
dige namen, die volgens a) „sch"
aan het einde hebben, blijft
„s(sch)" bewaard. Voorbeelden:
Oudenbossche kwekers. Bossche
koek
c. Namen van straten, pleinen,
lanen e.d. worden niet als aard
rijkskundige namen behandeld en
volgen mitsdien de spelregels met
lnacthtnemïng van het onder b)
bepaalde. Voorbeelden: Hooge-
veense. Naamse vest. Grote markt
Roosendaalse.
d. Namen van landen, zeeën,
rivieren, steden enz. buiten Neder
land en België, waarvoor het
Nederlandsch een eigen vorm
heeft, alsmede hun samenstel
lingen en afleidingen, volgen de
regels 13. Voorbeelden: Wenen,
Duitsland, Parijse mode,
2. Ten aanzien van het voor
naamwoordelijk gebruik en het
gebruik van tweede-naamvalsvor
men als „der", „dezer", „zijner"
enz. zullen aawijzingen worden
gegeven in een samen te stellen
volledige woordenlijst. Totdat deze
van kracht wordt, richte men zich
naar de woordenlijst van De Vries
en Te Winkel.
3 De schrijfwijze van de bast
aardwoorden, alsmede die van de
z.g tusschenklanken in samenstel
lingen zal nader worden geregeld
in de onder 2 (overgangsbe
palingen) bedoelde woordenlijst.
Totdat deze van kracht wordt,
geldt de schrijfwijze van de woor
denlijst van De Vries en Te
Winkel.
Een vaste commissie van advies
zal ermee worden belast de regee
ring voorstellen te doen inzake de
verdere uitvoering en toepassing.
De krantenberichten hebben het
ons in geuren en kleuren verteld.
Hoe in geheel Engeland de huis
vrouwen ontevreden zijn, om
dat de levensmiddelenrantsoenen
minder zouden worden.
De Nederlandsche huisvrouwen
hebben echter nog grootere zor
gen gekend en zij hebben het ook
nu nog niet gemakkelijk. Zelfs
de Gruyter kan nog steeds niet
alles leveren. Toch is het een
genot, dat er alweer meer te
koop is. Ziet de huisvrouw de
aantrekkelijke etalages van de
Gruyter, dan denkt ze: „Wat een
vooruitgang, vergeleken bij ver
leden jaar". Haar inkoopen doet
ze dan ook in die goed verzorgde
winkels, waar ze niet alleen
betere waar, maar bovendien
10 korting krijgt. Voor tien
gulden aan cassabons, één gulden
contant terug. Zóó verlicht de
Gruyter de zorg van de Neder
landsche huisvrouwen en helpt
haar sparen. (Adv.)
Als we in naïef optimisme
aannemen, dat we na den winter
dan toch heusch achter den rng
hebben en dat de velden weer in
bespeelbaren staat zijn, dan staat
van morgen af niets meer aan een
non-stop competitie-afwerking in
den weg. Het wordt overigens ook
wel de hoogste tijd! De K.N.V.B.
heeft immers zich reeds genood
zaakt gezien tot het besluit, dat,
in tegenstelling tot een nog vrij re
cente andersluidende bekendma
king, aan het eind van dit seizoen
alléén de nummers laatst van elke
afdeeling degradatiewedstrijden
zullen moeten spelen.
DISTRICT L
In District I zijn geen verrassin
gen te verwachten. Ajax mag in
staat worden geacht Xerxes, ook
met Oranje-goalgetter Wilkes, als
de verliezende partij naar Rotter
dam terug te sturen. De andere
groote Amsterdamsche, Volewijc-
kers, is in Dordrecht bij Emma te
gast, waar de landskampioenen
zieh de kaas wel niet van het
brood zullen laten eten. Bij V.S.V.
De eerste secretaris van de
Perzische ambassade te Was
hington, Abbas Aram, heefi
medegedeeld, dat Perzië de
eigen zaak op 25 Maart voor
den veiligheidsraad zal bren
gen, meldt Reuter.
Iran heeft intusschen volgens
„U.P." zijn leger van 100.000 man
gemobiliseerd voor een verdedi
ging tot het uiterste vam Teheran,
terwijl Ruslands geheimzinnige
militaire en politieke manoeuvres
een golf van politieke onrust in
het geheele Nabije Oosten hebben
verwekt.
Volgens Perzische bronnen
vormt Iran's leger een van de
mooiste kleine legers der wereld.
De Engelsche en Amerikaansche
uitrusting, die reeds voor den
oorlog is gekocht, is uitgebreid
door aanzienlijke aankoopen van
Amerikaansche militaire voertui
gen, toen de Britsche en Ameri
kaansche troepen het land ver
lieten
De Russische strijdkrachten in
Iran worden geschat op 60.000 tot
100.000 man. Een Russische strijd
macht van Amerikaansche Sher-
mantanks zou zich in Azerbeid-
sjan bevinden en een gemotori
seerde divisie is onlangs Karaj,
slechts 50 km. van Teheran, bin
nengetrokken. Karaj ligt echter
nog in de Russische bezettingszone
en er is nog geen aanwijzing, dat
het mode leger ergens buiten die
zone is gekomen.
Minister Ahmedi, die van de
mobilisatie aan de pers mededee-
ling deed, wordt een van Iran's
„sterke mannen" genoemd.
Uit Bagdad wordt gemeld, dat
men in verantwoordelijke krin
gen van Irak verontrust is over
de Russische operaties in Iran. In
het bijzonder is men bevreesd, dat
de sovjets in Azerbeidsjan hun
eischen voor vereeniging met de
oorlogszuchtige Koerden in het
Iraansch-Iraksch-Turksche grens
gebied zullen hernieuwen. Een
revolte onder de Koerden zou
Turkije en Irak van elkaar iso-
l^eren.
Paniek te Teheran.
In Teheran heerscht in alle krin
gen een zeer groote ongerustheid.
Zoowel aan het departement van
buitenlandsche zaken als bij den
generalen staf beweert men niets
af te weten van bewegingen der
Sovjettroepen in hert Noord-Westen
des lands. De paniekstemming
komt o.a. tot uiting door het ver
trek van gefortuneerde personen
uit de hoofdstad naar het Zuiden.
„Elke jongen en elk meisje
gereed."
Volgens een U.P.-bericht uit Te
heran zou de Perzische minister van
oorlog op een persconferentie heb
ben verklaard, dat het Perzische
leger „gereed stond om tot den
laatsten man te strijden ter verde
diging van de hoofdstad en dat
iedere jongen en elk meisje in de
straten de bedreigde nationale vei
ligheid zou verdedigen" wanneer
de Sowjet-Russen naar Teheran
zouden oprukken.
De minister van oorlog Beeft
gisteravond via de radio het woord
gericht tot onze reserve-officieren
en onderofficieren over hun ver
plichten oproep in werkelijken
dienst.
Mr. Meijnen behandelde eerst
de vraag, welke hem meestal ge
steld werd, of het niet zeer onbil
lijk was de res. officieren en
onderofficieren, die in 1939 ge
mobiliseerd werden en toen 9
maanden lang aan hun werk wer
den onttrokken, nu opnieuw onder
de wapenen te roepen. In antwoord
daarop wees spreker er op. dat,
toen onze militairen van 1940 weer
terugkeerden naar hun haardste
den, millioenen Amerikaansche en
Engelsche soldaten jaar m jaar uit
over de heele wereld ver van huis
vochten voor onze bevrijding. Ware
Nederland in den oorlog gebleven,
dan zouden wij evenals de Russen,
Amerikanen, Engelschen en Fran-
schen de consequenties van een
bevochten overwinning hebben
aanvaard door deel te nemen aan
de bezetting van de overwonnen
landen en het ontwapenen van de
Duitsche en Japansche legers.
De Grondwet gaf de bevoegdheid
ons leger overal ter wereld in te
zetten, doch niet in ons ergen rijks
gebied Het wetsbesluit 45 van
Juni 1944 vult deze schrijnende leemie
aati Inderdaad schrijnend nadat onze
bondgenoot Groot-Britanmë wel op
ons verzoek zijn eigen ö.enstplichti-
gen raar Ned.-Indië uitzendt Een
beroep op de onrech'.maligheid dezer
uitzending zal dan ook door de
geermg met worden erkend.
De minister becijferde vervolgens
dat bij vier maal ruim 2400 onder
officieren en vier maal ruim 900 of
ficieren noodig heeft voor de hem
door de regeering opgeiegde taak om
binnen een jaar 4 divisies te formee-
ren
Voor onbepaaiden tijd.
Wat beteekent nu eigenlijk deze
oproep voor onbepaaiden tijd. zoo
vragen velen Wat is onbepaald?
Het is de verwachting der regee
ring. dat langzamerhand het mili
taire gezagsorgaan in Ned.-Indië. dat
daar altijd geweest is. de taak van
handhaving van orde en rust van het
Ned militaire apparaat kan over
nemen Evenals de Engelschen voor
ons zijn ingesprongen tijdelijk, sprin
gen wij tijdelijk in voor het Ned -
Indische gezagsapparaat. Er wordt m
Indië hard gewerkt om dit apparaat
te reorganiseeren en langs de nor
male kanalen aan te vullen Wanneer
Indië in staat is hetzelfde te berei
ken op legergebied als wij deden bin
nen nauwlijks 10 maanden ng onze
bevrijding, zoo zullen onze taken al
daar niet al te lang hoeven te du
ren Overigens zal zeer veel er van
af hangen hoe de toestanden in Indie
zich ontwikkelen en of onze rijksge-
noo'.en aldaar mede zul!en werken
aan herstel van orde en rust. Het is
dus moeilijk dezen onbepaaiden tijd
nader te definieeren. Wel kan spr
zeggen, dat hij in staat zal zijn, ngda-
de divisie is uitgezonden haar bin
nen twee jaar door een nieuwe di
visie te vervangen, mocht het dan
nog noodüg zijn-
Waarvoor ik u gebruiken zal. is
momenteel drieledig. Ik heb uit het
huidige Ned. leger, ook uit de ge
zagstroepen. alle jonge officieren en
onderofficieren laten uitkammen.
Deze klasse worden ten deele be
stemd voor de encadreering der
twee lichte divisies, waarvan de in
fanterie reeds in Indië aanwezig is
er. de aanvullende eenheden binnen
enkele maanden vertrekken Ten deele
voor de encadreeiring der II divisie, een gelijkwaardige po tie.
waarvoor de recruten m September
October van dit jaar onder de wa
penen worden opgeroepen. Deze
groep gaat ter herscholing naas- de
Engelsche trainingskampen. blijft
daar tot September, krijgt dan tot
taak deze II divisie af te richten en
vertrekt April 1947 naar Ir.dië. De
oudere officieren en onderofficieren
nemen nu de plaatsen der Jongeren
in bij de Ned. eenheden en wanneer
btjv in den loop van Bet jaar de
gezagstroepen na het afloopen van
hun verbandacte worden .gedemobi
liseerd, kunnen deze oHiciereni
onderofficieren °°k worden g
biNaemurl«k neb t* bij deze divisie
ook compagniescommandanten ba-
talionscornmandanten en brigadeta.
ven noodig. waarvoor oudere offi
cieren moeten worden tngezet Een
klein deel der onderofficieren wordt
bestemd om de kaderscholen te be
mannen. waarin de beste recruten
uit de nieuwe lichtingen tot korpo
raal. onderofficier en officier wor
den opgeleid Dit moet het kader
worden der divisie. welke in het
voorjaar 1947 onder de wapenen gaat
komen Ook deze groep zal ,d!US, "ter
te lande blijven en Bet eo^ act met
de gezinnen kunnen blijven onder.
houden
De betaling
Over de betaling, vooral voor de
onderofficieren, zei de de minister
om Wij handelden hier in het ver-
'éden OP basis der zoogenaamde
kostwinnersvergoeding en ik ben
van meening, dat het naar onzen
eigen aard en traditie juist is,ai-
rtSrns in zeer frappante gevallen
hieraan tegemoet te komen
ongetwijfeld een finane^ete v*r.w*;
ring beteeken en voor on®
SSiS'Er Wrt. een wettelijke
ee n^we r k gevever plicht wordt^Ljn
employe's en arbeiders, welke m
werkelijken dienst werden opgeroe
pen of die zich als oorlogsvrijwilli
ger melden, na hun demobilisatie in
dienst terug te nemen in dezelfde of
A.D.O. ligt een Haagsche zege feta
meer in de lijn der verwachtingen,
en Hennes D.V.S. zal ook in de
return-match ditmaal te Haarlem,
wel beide punten op E.D.O. ver
overen D.O.S.—R.F.C. is een zoek
plaat je; alles hangt er van af of
de Rotterdamsche groenwitten hun
kater kwijt zijn. 'tGooi is vrij.
DISTRICT II.
In de andere Westelijke afdee
ling gaan twee interessante return
ontmoetingen: Sparta—D.F.C. en
Feijenoord—Blauw Wit. De Rot
terdamsche Kasteelheeren moes
ten destijds in Dordrecht met 42
het loodje leggen. En ook ditmaal
is, hoewel sindsdien Sparta over
hét algemeen betere resultaten
heeft bereikt, een Dordtsche zege
heelemaal niet denkbeeldig. Er
staat voor de Rotterdammers ech
ter iets bijzonders op het spel: een
theoretische kans op het kampioen
schap. En daar zij zich die stellig
niet willen laten ontnemen, kan
het ook wel een revanche worden.
Ook bij FeijenoordBlauw Wit is
de aanspraak op den kampioens
titel de inzet: in Amsterdam bleef
Feijenoord met 12 in de meerder
heid: willen Paauwe c.s. dezen
keer wederom met de eeheele buit
gaan schuiven, dan zullen zii toch
wel hun allerbeste beentje moeten
voorzetten. Een Amsterdamsche re
vanche zou ons niet heelemaal ver
rassen. Ook H.B.S.—Haarlem is
niet van alle smetten vrij: moeten
de roodbroeken het zonder Smit
stellen, dan zullen zii het. met de
dan zeer verzwakte voorhoede te
gen de Hagenaars niet gemakkelijk
hebben Bii D W.S.—Stormvogels en
V U O.DH.C daarentegen Is het
weinig riskant de punten voor de
gastheeren resp. de bezoekers te
reserveeren. Nentmmnc beeft, vrijaf.
DISTRICT ni.
Voor het Oosten is geen nieuw
programma samengesteld Be
Quick en N.E.C. mogen tegen
Quick en Tubantia zeker niet op
walk-overs rekenen, de Ensch Boys
krijgen het on den Berg ook heel
zwaar, EnschedeHeracles riekt
naar een draw en Go Ahead nagelt
13 EC in de Zwolscbe klei vast.
DISTRICT IV.
Hetzelfde programma als verle
den week: herstelkans van B.V.V.
tegen Noad, de Tilburgsche derby
Willem n-R.K.T.V V. voor do
thuisclub, evenals Eindhoven—Hel
mond. N.AC heeft tegen Longa
een heel zware beurt, en R.B.C.—
Vlissingen wordt een gelijk spel.
DISTRICT V.
Heerenveen wint in Leeuwarden
van Frisia. dat staat vast. Haar
alle vier andere ontmoetingen in
het Noorden bieden weinig krachts
verschil; G.V.A.V.H.S.C., Veloci-
tasLeeuwarden AchillesSneek
en L.S.C Veendam
DISTRICT VI.
Eveneens een oud programma:
P.S.V.M V.V. de big-match: Mau-
rits—Bleijerheide en Juliana
Sportclub Emma. partijen tusschen
gelijkwaardige tegenstanders
Bii nadere informatie Dieken
verleden week ondanks dat het ge
heele programma voor dit District
reeds vooraf was afgelast, toch nog
twee wedstrijden in District VI ge
speeld: Limburgia— Brabantia 31.
VVV —De Spechten 1—1
Een Fransch uitvinder, professor
PquJ £^0 Ssin t— Qixcfitiil, tl06It '•IJ"»
dens den oorlog te Londen een
systeem uitgevonden om treinbot
singen te voorkomen. Het systeem
berust op het principe, om langs
de rails ultrasonore trillingen te
zenden, welke den machinist in
staat stellen, contact te onderhou
den met de blokposten en met de
seinposten van de stations. Dank
zij een lichtend scherm op de loco
motief is het mogelijk door de
ultrasonore trillingen een beeld te
krijgen van den stand der signalen
en van den afstand der treinen op
het baanvak 'Ook is het mogelijk,
om met dit systeem telefonisch
contact met de treinen te onder
houden. De proefnemingen, welke
door het Engelsche ministerie ge
nomen zijn, leverden een gunstig
resultaat op, zoodat men er over
denkt het systeem in de Dractijk
te brengen
Medegedeeld door het K.N.M.I
in De Bilt.
Verwachting tot Zondagavond:
In den nacht lichte vorst, over
dag in het Zuid-Oosten van het
land temperatuur tusschen 4 en
7 in het overige gedeelte tus
schen 3 en 6 graden. Plaatselijk
nog resten va» wolkenvelden
Verder afnemende wind.
17 Maart: zon op
18 47: maan op 18 22.
6.52, onder
onder 7 16.
