Tweedaagsch Paulus-Congres
DADIO
RUSLANDS ANGSTIDEE
Prof. Debije over de wetenschap
f
Voetbalcontact met de West
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
WOENSDAG 20 MAART 1946
PAGINA 2
DE 10.000 LEDEN
GEPASSEERD
Ondergedoken maar niet
ten onder gegaan
De tweede dag
IX PRO
Rijkspostspaarbank
PROGRAMMA
Een overbodige, maar
gevaarlijke stemming
Nieuwe-Weieldbeschouwingen
Atoombom-kwesties
FEIJENOORD NAAR
CURACAO
Sportminnend West-Indië
in gespannen verwachting
fegenVl^e^electie der spe
Iers is bekend gemaakt
Op 21 Juli 1941 hield de Ned.
EK Bond van Overheidsperso
neel Sint Paulus" zijn laatste
bondsvergadering.Nauwelijks
vier dagen nadien ging het
rouwkaartje van den in dat jaar
overleden bondsadviseur
Jansen als sein naar alle aflTee^
lingen, dat met het lus.>
liedenverbond ook „Sint Pau'\^
zichzelf ophief omdat men zich
niet wilde stellen onder de lei-
ding van den man. wiens naam
bondsvoorzitter H. Vulink tij
dens de gisteren en eergisteren
gehouden bondsvergadering, uit
respect voor het gezelschap, met
wilde noemen
■Ruim 250 afgevaardigden uit het
geheele land waren Maandag en
Dinsdag bijeen op het sinds de be
vrijding eerste bondscongres van
den Nid. R.K. Bond van Over-
^eTer=rL"SiwU^33ndag
aan de Binkhorstlaan de gedenk
steen van wijlen den popuiairen
hoofdbestuurder P. Scwaid door
den"bóndsadviseur kap. J
man werd onthuld.
IN Krasnapclski te Amsterdam
■werd 's middags om 3 uur de
tweedaassche vergadering geopend^
Naast den bondsadviseur het
hoofdbestuur en de afdeelings-
afgevaardigden merkten wij ma.
op: Henk Kuiper als vertegen
woordiger van het verbondsbe-
stuur den heer Buurman, voor
zitter van het centraal °ve: leg,
wethouder mr. v. Wijk namens het
Amsterdamsche gemeentebestuur,
en vertegenwoordigers van A.
K. A., St. Michael en den Lnr
B°n<* REDE H. VULINK
In ziin openingsrede memoreer
de bondsvoorzitter H Vulink, na
het welkomstwoord, allereerst den
25en Juli 1941, den «lag waarop
„Sint Paulus" onderdook om on
dergronds het contact met el-
leden niet minder innig, maar wel
met riskeering van groote geva
ren voort te zetten.
Toen het Zuiden bevrijd was'
heeft hoofdbestuurder H. v. Lies
hout daar onmiddellijk de zaak
weer openbaar aangepakt en de
resultaten die daar geboekt wem
den herhaalden zich later na Mei
'45 in heel het land. „Sint. Pau
lus" ging steeds in stijgende lijn
en thans heeft het ledenaantal de
tienduizend reeds overschreden.
Een stormachtig applaus volgde
op deze historische mededeeling.
en prompt werd namens de ver
gadering een mand bloemen het
podium op gedagen.
VRUCHT DER BEZETTING
Vulink zag in dit cijfer dt
vrucht van de houding, die de
bond g»edurende de bezettings
jaren heeft aangenomen.
Spr. besprak tenslotte de nooa-
xakeliikheid van medezeggenschap
der arbeiders via hun organisaties
in de overheidsbedrijven, niet al
leen op sociaal maar ook op eco-
nomisch terrein, en ntetmeerad-
viseerend maar onderhandelend
en medebeslissend.
Nadat het hartelijke applaus,
dat op deze geestdriftige rede
volgde, verstomd was, sprak n
talrijke afgevaardigden woorlm
van dank en lof over het be
stuursbeleid in en vlak na den
bezettingstijd.
AFSCHEID VAN
JOS. V. SEGGELEN.
Dan volgde een moment van
weemoed: het afscheid van Jos. v.
Seggelen. Veertig jaren lang,
waarvan sinds 1918 als secretaris
en redacteur van „Onze Strijder
heeft v. Seggelen zijn werkkracht
aan „Sint Paulus" gegeven; thans
heeft hij den pensioengerechtig
den leeftijd ben's' en als hij zijn
opvolger heeft m 'erkt. zal de
tijd van gaan voor hem gekomen
zijn Bondsvoorzitter Vulmk.
bondsadviseur kap. Kraakman en
Henk Kuiper memoreerden de
groote werkkracht, verdiensten en
talenten van den scheidenden
secretaris redacteur-dichter en
kap Kraakman deed de toezeg
ging dat „Jos" eerlang de onder
scheiding „Pro Ecclesia et Ponti-
fice" van Z. H. den Paus zal mo
gen ontvangen. Het was een ont
roerend oogenblik toen v. Segge
len zeer sterk onder den indruk
zijn dankwoord voor dit hartelijke
afscheid sprak.
Op de avondvergadering van
den eersten dag werd het eerste
gedeelte van den beschnjvings-
brief behandeld, waarbij de voor
stellen van het bestuur zonder
hoofdelijke stemming werden aan
vaard.
Begonnen werd mei een door
;en bondsadviseur in de kapel van
"Ut Bagijnhof opgedragen H. Mis
et algemeene fi. Communie.
De ochtendvergadering werd in
gezet met het voorstellen van de
Vier nieuwe bezoldigde hoofdbe-
mrdérs E Damen. W. Lelieveld
wier benoeming de vergadering
haar goedkeuring hechtte.
Vervolgens hield E- Damen een
rede onder het motto „Met de
rechtvaardigheid ais gids en de
liefde ais gezel", het woord van
Paus Pius XII in een encycliek
tot het Amerikaansche volk over
het levend sociaal gevoel, dat nog
meer en nog algemeener moet
worden ontwikkeld, en waarvan
hij een typisch voorbeeld af
haalde uit Antoon Coolen s „Ciske
de snijder".
LOONVRAAGSTUK
Hoofdbesuurder F. Spit behan
delde het loonvraagstuk in zijn
diverse geledingen: algemeene
loonsverhooging, vooral voor de
laagst bezoldigden, kindertoeslag,
periodieke verhoogingen, invasie
toelage. overbruggingsgeld, enz.,
waarbij hij aandrong op snelle af
wikkeling van K. B.'s.
CONTRIBUTIE
Bij de verdere behandeling van
de voorstellen, tweede gedeelte
van den beschrijvingsbrief, wijdde
voorzitter Vulink speciale aan
dacht aan de contributieregeh'ng.
De heffing van 2 is i"d*rdaad
de eenig juiste, gebaseerd op een
reeds in bezettingstijd met de an
dere bonden gesloten overeen
komst. en die door de samenwer
kende vakcentrales met ingang
van 1 Januari 1947 als algemeen
bindend is voorgeschreven.
Voorzitter Vulink sprak het slot
woord. kap. Kraakman constateer
de dat ook op dit congres de be
kende Paulus-familiegeest aanwe
zig was geweest, en tot beslu't
van deze uitmuntend geslaagde
dagen zong de vergadering hef
„Aan U o Koning der eeuwen".
Wegens overstelpende drifete (1/3
der Ned. bevolking is thans inlegger)
heeft de Rijkspostspaarbank enkele
beperkende bepalingen moeten In
voeren. Inleggingen kunnen slechts
de eerste 15 dagen van de maand
worden aangenomen; spaarbankboek
jes kunnen nog niet ter rente-bij
schrijving worden opgezonden (rente
vergoeding ondervindt hiervan geen
schade), terwijl spaarbankboekjes
slechts bij uitzondering geheel ku»>
nen worden afbetaald..
Donderdag 21 Maart.
Hilversum I (301 M.)8.00 K.R.O.,
10.00 N C.R.V., 11.00 K.R.O., 14.00
N C.R.V 7.00 Nieuws en gymn, 7.30
Morgengebed. 8.00 Nieuws en gram.
8.45 De Heilige van d<en dag. 9.15
Gram 9.45 Voor de Vrouw 10.00
Orgel' en Prot. morgenwijding. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Berichten
krijgsgevangenen. 12..00 Gram 12.30
Ensemble N. Dolce. 13.00 Nieuws. 13.15
Orkest. 13.45 Repatrieerenden op
Schiphol. 14.00 Gram. 14.40 Causerie.
15 00 Trio. 16.00 Bijbellezing. 16.45
Gram 17.30 Bel Canto. 18.30 Gram
19.00 Nieuws. 19.30 Voor de Nederl.
Strijdkrachten. 20.05 Orgel 20.30
Mannenkoor. 21.00 Prot. Lijdensmedi.
tatie. 21.20 „Apollo". 22.00 Nieuws
en causerie 22.45 Cello en piano.
23.2023.50 Gram.
Hilversum II (415 M.)A.V.R.O.-
uitz. 7.00 Nieuws, gymn. en gram.
10.35 Orkest Malando (11.00 Voor de
vrouw). 11.30 Zang en piano. 12.00
Solisten 12.30 Concert. 13.00 Nieuws.
13.15 Sextet. 14.00 Voor de vrouw.
14.20 Cello en piano. 15.00 Causerie.
15.20 Gevar. concert. 17.00 Over In-
dië. 17.10 Causerie 17.30 Musette-
orkest. 18.00 Nieuws. 18.15 Zang.
18.45 Sportpraatje. 19.05 Lentepro_
gram. 19.45 Orgel. 20.05 R.V.D ant
woordt. 20.20 Concertgebouw (in de
pauze causerie). 22.30 Causerie. 22.40
Gram. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Dansmuziek en gram.
Reeds verscheidene malen hebben
wij in onze beschouwingen over
sovjet-Rusland de vraag laten
doorschemeren, of de buitenland-
sche politiek van Moskou be-
heerscht wordt door angst of door
machtswellust, onder welk laatste
woord men de begrippen imperia
lisme en expansiedrift kan onder
brengen.
Maanden geleden nebben we de
opvatting neergeschreven, dat
slechts één angst grooter is dan de
angst van het Westen voor Rus
land, en wel de angst van Rusland
voor het Westen. We gelooven, dat
we deze theorie nog steeds kun
nen handhaven. Het wantrouwen
van Moskou tegenover zijn vr.oe
gere het is wel droevig, dat we
een half jaar na de gemeenschap
pelijke overwinning reeds het ver
leden moeten oproepen bondge-
nooten in zoo groot, dat het tot
een ware angst voor een geweldda-
digen overval is uitgegroeid. Zelfs
door Hams Hermans
ERGENS op de bergen, die Ithaca
omringen, staat een groot, wit
gebouw, dat, wat zijn stijl betreft,
eenigszins aan het oude It'hac# in
Europa herinnert; een gebouw, door
Grieksehe kolommen geschraagd. Een
der natuurwetenschappelijke institu
ten van de Cormell-universiteit.
Ergens in dit. gebouw werkt profes
sor Peter Debije.
In December 1939 stelden de Duit-
schers hem voor de keuis Duitscher
te worden of zijn werk a-an het Kaiser
Wilhelm Institut, dat hij zelf met
geld van de Rockefeller-foundation
had gebouwd, prijs te geven. Hij ver
koos het laatste en begaf zich naar
Amerika om diaar aan een uitnoodi-
gimig tot het houden van een aantal
voordrachten gevolg te geven. Een-
maai onder de greep van de Dui>
schers vandaan, bleef hij im de Ver-
eenigde Staten. Uit verschillende
aanbiedingen koos hij het hoogleeraiaj-
schap in Ithtaca. Zijn studies over de
In Italië werden dezer dagen gemeenteraadsverkiezingen
gehouden, waarbij het belangrijke vooral was, dat de vrowwen
voor het eerst aan de stemming deel mochten nemen.
atoomkern-energie openden nieuwe
mogelijkheden, doch deze stonden
alleen voor Amerikanen open. Pro
fessor Debije verkoos opnieuw Neder
land-er te blijven....
Vertegenwoordiger van een
klein volk. Hebben kleine volken
dan nog iets te be teekenen in de
wetenschap? Wat vermogen zij tegen
de groote met hun enorm apparaat
van wetenschappelijk onderzoek?
Niet zoo somber, meent prof
Debije. Wanneer U over de natuur
wetenschap spreekt, onderscheid diam
goed de ontwikkeling in vredes- en
de ontwikkeling in oorlogstijd. In
vredestijd worden de beginselen ge
vonden; in oorlogstijd worden zij
uitgewerkt. Voor dit laatste is
inderdaad een groot, apparaat noodig
Dat is een kwestie van geld en van
veel menschen, die zich aan de prac-
tische toepassing kunnen wijden Als
U het mij vraagt, is dat het heele ge
heim van de atoombom. Daar is geen
enkel nieuw beginsel, hoe dan ook
aan te pas gekomen. In beginsel wist
men hieromtrent voor den oorlog
alles ook in Duitschlan-d. De vraag
was pi-leen of er een practiscbe toe
passingsmogelijkheid bestond en het
antwoord op die vraag kon alleen
gegeven worden, wanneer men bereid
was enorme kapitalen uit te trekken
voor nadere onderzoekingen, zonder
dat vaststond of zij tot resultaat
zouden leiden en zoo jfl of men dit
resultaat binnen vijf dam wel binnen
vijftig jaar mocht verwachten. Ame
rika heeft dat risico genomen en
kunnen nemen omdat het over
enorme kapitalen beschikt. Wanneer
de anderen precies hetzelfde doen,
komen zij vast en zeker tot hetzelfde
resultaat. Het zoogenaamde ..geheim
schuilt niet in het beginsel, maar u
de kapitalen, die men heeft uitge
trokken om het beginsel uit te weTken
Dit resultaat heeft Amerika dus
inderdaad te danken aan het feiV
dat het een groot en een vermogend
land is.
M,aar het vinden van een nieuw
beginsel, het echte vredeswerk in de
wetenschap, dat heeft met een groot
of een klein land niéts te maken
Ideeën worden geboren in den geest
van één man. Zij kunnen bij een be
paalde constellatie in de wetenschap
latent leven in den geest, varn ver
schillende geleerden over de wereld
verspreid, maar zij rijpen toch in elk
van deze geesten afzonderlijk, be
vrucht door al wat lintks en rechts
om hen heen wordt gevonden. Zulke
geesten kan een klein volk even goed
hebben als een groot volk. Juist m
zulke geesten kan een klein volK
als de Russen deze angst, in hun
innerlijken drang naar het extre
me en het absolute, tot een tragi
sche hoogte opvoeren, blijft hei feit
bestaan, dat deze geestesgesteld
heid een zeer gevaarlijke factor in
het internationale leven is In het
verleden heeft de Fransche angst
een normaal psychologiscn ver
schijnsel bij machtige volken. d;e
een machtiger tegenspeler aucmen
twintig jaar lang de Europeeacne
situatie vertroebeld; zij was met de
oorzaak van den oorlog, maar zij
schiep een atmosfeer, waarin h.uer
zijn agressie kon voorbereiden, zij
had zelfs voor Frankrijk aanle:d:ng
kunnen zijn een preventieven oor
log te ontketenen. Angst is steeds
een gevaarlijke raadgeefster, boven
al als de angstige de macht oezit
om zijn kans om van dit benau
wende gevoel bevrijd te worden te
wagen.
Bestaat er werkelijk vooi Rus
land een redelijk motief om wan
trouwend en angstig te zijn?
In ons antwoord op deze vraag
willen we onderscheiden. Rusiand
kan inderdaad een motief van zijn
wantrouwen vinden, en wel in het
wantrouwen van het Westen jegens
Rusland. Het Westen is nu een
maal 4e bestaande orde; tegen
deze orde loopt Rusland, d.w.z de
revolutie, storm. Tegenover het
communistische offensief op het
g. kapitalisme wat is er echter
in onze na-oorlogsohe Westersche
wereld nog vari het oer-liberaie
kapitalisme overgebleven? stelt
het Westen zijn uiterst waakzaam
defensief. Men heeft niet den in
druk, dat daarbij de angst een
overwegende, zelfs een groote rol
speelt; dat is voorloopig nog niet
noodig; de waakzaamheid over-
heerscht in elk geval volkomen
Maar in die stemming van uiter
ste waakzaamheid worden natuur
lijk vaak woorden gesproken en
daden gesteld, welke door Moskou
als offensieve activiteit tegen Rus-
land worden uitgelegd. Defens.eve
en offensieve maatregelen dekken
elkaar vaaJk over een aanzienlijke
breedte. En bij de hypergevoeiig-
heid fan Moskou, welke even groot
s als destijds die van Hitier en
zijn trawanten, vindt het Russische
wantrouwen telkens voedsel. Maar
het vergeet geheel en al, dat zijn
eigen activiteit reactie moet u:lok-
ken, en dat in verwoede debatten
vaak dingen worden gezegd, welke
niet zoo kwaad zijn bedoeld, maar
anderzijds licht kwaad bloed zet
ten. Dit euvel valt bij beide par
tijen te constateeren; en zoo kan
er inderdaad, afgezien nog van de
diepere, onder de oppervlakte
levende principieele tegenstellin
gen, een zekere reden voor wan
trouwen maar dan bij beide par
tijen aangenomen worden.
Maar er is o.i. geen afdoend
motief voor de duidelijk waarneem
bare Russische angst. Eenvoudig
al hierom niet, wijl het gesatu-
reerde Westen niet voornemens 'la
tot aar,/alsdaden over te gaan;
het zal zich en dat is toch zeker
zijn goed recht slechts verdedi
gen, indien het wordt aangevallen.
De oorlogsmoeheid bij de Angel
saksische volken is met de grofsta
middelen te tasten; en zij zullen
tientallen jaren noodig hebben om
na dertig jaar van militairen en
economischer! oorlog weer eenigs-
zins op verhaal te komen
En toch onttrekt men zich niet
aan den indruk, dat de hoofdfactor
van de Russische politiek een over
bodige, maar zeer gevaarlijke angst
is. Waarmede wij natuurlijk niet
ontkennen, dat ook imperialisme
een .stuwkracht der Russische poli
tici is.
I
Onze correspondent op Curagao
schrijft:
Feijenoord, de bekende Kotter-
damsche voetbalclub, heeft die uit-
noodiging van den Curagaoschen
Voetbalbond aangenomen om in
Juni aanstaande op Curagao deel
te nemen aean een reeks inter-
lanedwedstreijden. Op 23 Mei zal de
C.V.B. 25 jaar oud zijn, en om dit
feit op waardige wijze te vieren
werden uitnocdigingen gezonden
naar het buitenland voor deelne
ming aan het grootste vóetbaltour-
nooi dat ooit heeft plaatsgevonden
in het Caraïbisch gebied. Uitge-
noodigd zijn: het eiland Aruba,
het gebiedsdeel Suriname, de re
publiek Venezuela, de republiek
Colombia, de republiek Costa Rica
en Feijenoord uit Nederland!
Waar Curagao zich reeds ver
schillende malen en niet zon
der succes gemeten heeft met
de overige landen, is het duide
lijk, dat men vooral belang stelt
in de komst van-Feijenoord. Het
zal de eerste maal zijn in de ge
schiedenis dat een Nederlandsch
elftal de West en tevens het Ame
rikaansche werelddeel zal bezoe
ken. Op Curagao zal men de gele
digende elftallen van enkele
Amerikaansche republieken te ont
moeten. Het zijn niet de sterkste
onder de Amerikaansche landen
maar ook niet de zwakste. Cura
gao heeft enkele malen van Ve
nezuela gewonnen, het laatst nog
nog in 1944 toen ook Haïti klop
kreeg. Costa Rica is iets sterker.
In de Costarikijnsche hoofdstad werd
het Curagaoïche elftal tijdens een
Middel Amerikaansch tournooi door
dat land geslagen met 62. Doch
Curagao versloeg Nicaragua maar
eventjes met 91 en weerstond
zoowel Panama als San Salvadpr
door gelijk te spelen. Colombia
schijnt ook iets sterker te zijn
Sinds lang werd niet tegen aai
land gespeeld. Met het kleine ei
land Aruba valt niet te spotten.
Het iis opgewassen tegen Curagao
en won de twee laatste malen. SjU-
riname's spel is op ongeveer het
zelfde peil als dat van Curagao en
Aruba. Om beurten werd gewon
nen en verloren bij onderlinge ont
moetingen.
Hoewel dit den Nederlandschen
lezer eenig idee zal geven van de
verhoudingen tustchen de elftallen
die Feijenoord zal ontmoeten, zegt
het hem natuurlijk weinig van het
Curagaosche spel in verhouding
tot dat van Feijenoord. Evenmin
weet de Curacaosche sportminnaar
wat hij kan verwachten van den
Rotterdamschen gast doch van
wat de Curagaörche b'aden en de
-Nederlanders op Curagao vertellen
zal krijgen. De overheerschiende
meening is dat Curagao niet op
gewassen zal zijn tegen Feijenoord
Dit moge Feijenoord evenwel niet
overmoedig maken. Men zal reke
ning moeten houden met plaatse,
lijke omstandigheden: het harcie
veld, den krachtigen wmd het wa^
me zonnetje en „last }a££
least" het vlugge, ^thowslaste,
verrassende spel van Curagao
On het oogenblik zijn 63 Cura
gaosche spelers in training voor
groote ontmoeting. Uit dit aan
tal zal later nog een keuze wor
den gedaan. Met zekerheid kan
evenwel gezegd worden dat Jon,
Hollands Heato het Curagaosche
doel zal verdedigen. Uw corres
pondent gelooft dat doelverdedi
ger Hato zelfs voor het Nederland
sche elftal een aanwinst zou zijn,
Hato beschikt over een katachtige le
nigheid, is uitermate snel en heeft
een goed overzicht op het spel.
soms krijgt men den indruk aa
hii de kunst van het vliege"
staat. Zijn lange armen el
ii tot vooraiei.
Pattijn en P, Zegwaart. aan' eenheid krijgen de vertegenwoor- weet hij dat hij goed spel te zien
zijn hem bovendien tot
Over de rest van f verde-
eer van Curagao zal rn
West-Indisch elftal naar
Nederland.
Intui-schen bestaat op Curagao
het plan om samen met Aruba en
Suriname een West-Indisch elftal
samen te stellen voor uitzending
naar Nederland. Of er uitvoering
aan gegeven zal worden valt te
be doch inderdaad zou
zeer te wenschen zijn.
groot zijn. Daar doen groote labora
toria en zelfs atoombommen niets
aan af.
CRISIS in de wetenschap? Iedereen
soreekt er over in verband met
de aïoombom, maar mema.no zeg,
precies wat hij ermee bedoelt
Ach. meent prof. Debije. voor
zoover het de natuurwetenschap be
treft. zult U altijd zien, dat nier, op
een gegeven oogenblik niet meer
voort kan. Men heeft in het verleden
een beginsel ontdekt en men bouwt
diaarop voort. Totdat men een puril
bereikt, waar men faalt. Men stoot
op een Verschijnsel, dat men met
meer uit het eenmaal gevonden be
ginsel kan verklaren. Dan ztln er
altijd twee stroomingen: de eene wil
kost wat kost verder op grond van
het oude principe. Zij begeeft zch
od de kronkelpaden der uitlegkunde.
Zii zoekt en zoekt naar wat blijkbaar
niet te vinden is. D€ andere zegt:
neen wil moeten terug naar de be
ginselen. Wij hebben het einde van
enn tak bereikt; als wij hoovcrop
willen moeten wij terug n.aar den
stam In zoo'n geval pleegt men van
een crisis" te spréken En in zoo'n
crisis bevinden wij ons op het oogen
blik inderdaad Ik behoef U wel
niet te zeggen, dat mijn persoonlijke
voorkeur uitgaat naar de laatste op
vatting: terug naar de tfeglns«"»n
Zoudt U dat ook voor de
.beginse'en" in anderen zin voor de
ethische beginselen, kunnen zeggen?
Stellig Bi1 den tegenwoordigen
stand van de wetenschap gaat he-bt)
een conflict tusschen de v"'k"n., De
of eronder voor de hee "i m de
kern-energie, waartoe wh
wij
Kern-eneiK'c. hVbben £e-
an^nb°Ts oniè^elHk^ijk _veel
datj
S dan 'de'-awóm^ëneïgie "die wij
tof dusver in de scheikunde gebruik
ten dat haar toepassing inde-daad
slechts een algeheele vern etiging ten
£fevo1f?e kan hebben Tk hoop dat
de tijd ft'poed'g sanbreetei d<at wij
ons weer "oor een T?ri?r» nei iod« aan
vredeswerk kunnen wijden..
