STERKTE VAN RUSLAND
De Kardinaal eeredoctor van
Utrecht
Bandoeng geheel bezet
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
DIK TER BUIK neemt maatregelen
De kansen van
China
Gratie voor Mussert
aangevraagd
De nieuwe t-extielkaarten
Uitreiking van cappa
en bul
HONGER IN
HAMBURG
33 Arbeiders vallen flauw
elkaar «eaakt-
Versnelde operat-ie was
volledig succes
Nabij accoord in Indië?
GONGSLAGEN
Naar Britsch-lndië's
vrijmaking
Na gedanen arbeid....
Prof. mr. P. J. M.
Aalberse
R'dam Giro 9095
Directeur:
Job. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
Dr j Witlox.
Alg. Redacteur:
H. A. Paailvast.
Drukker
N.R.C. N.V
Uitg v,d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DINSDAG 26 MAART 1946 68sle JAARGANG No. 19970
\bonnem
f 3.25 p. kwart
11.10 p.maand
f 0.26 p waek
Tijd. adres:
Broersveat 8 A
Tel. 66804
AdVertentiën
15 ets p. mm.
Rusland is een machtig rijk; na
den jongsten wereldoorlog is het
zells de tweede mogendheid op
dezen aardbodem. Het is zich daar
van terdege bewust, maar ander
zijds weet het ook, dat binnen niet
ai te langen tijd, of dit nu
tw.ntig of vijftig jaar of een eeuw
zai zijn, doet minder ter zake
een ander land. het rijkste aan be
volking en grondstoffen, en volko
men autarkisch wat zijn voorziening
be neft: China naar de tweede en
wellicht zelfs naar de eerste plaats
zai dingen. Japan heeft dit waag-
stUK ondernomen, het is er aan ten
gronde gegaan. De kansen van
China zijn veel reëeler; het behoeft
den sprong omhoog niet te onder
nemen, vóór het volkomen gereed
is. kn het lijkt dan ook geen ver
metele veronderstelling, als men
meent, dat de derde wereldoorlog
indien deze ooit komt, m het Verre
Oosten ontbrandt, en dan West
Europa als een te verwaarloozen
kwantiteit wellicht zelfs practiscb
on heroerri Z3*l la/tcn.
zooals de internationale positie
er on het oogenblik uitziet - zij
kan in den loop der jaren mtus-
»chen nog heel wat wijzigingen
ondergaan zullen in dien
titanenkamn China en Amerika zij
aan zij tegen Rusland strijden.
En met dit uitzicht van het oogen-
blik houdt de Russische politiek
rekening. In Europa omringt zij
het land met een geweldige borst
wering. welke den tendenz heeft
zich langzamerhand over geheel
Europa uit te breiden; m het
Nabije Oosten in Iran neemt men.
zeer actief hetzelfde streven waar,
terwijl daar de situatie nog door
een petroleum-probleem gecompli
ceerd wordt. Rusland dringt op in
de Middellansche Zee, om in geval
van nood de Britsche levenslijn te
kunnen afsnijden. Het zou ons
allerminst verwonderen, als ook
Zuid-Afrika binnenkort in de Rus
sische agitatie werd betrokken
want voorloopig is het alternatie!
voor Suez nog Kaap de Goede
Hoop Maar men spreekt reeds
over de route door het Panama
kanaal, welke voorloopig nog
veilig is; echter is ook Midden
Amerika reeds object voor de
Russische agitatie en propaganda
Dit alles zijn echter problemen,
welke in de Vereenigde Naties en
in den Veiligheidsraad thuis hoo-
ren Zelfs het geweldige rumoer,
dat heden ten dage rond Iran ge
maakt wordt, lijkt slechts een
diplomatiek spel, misschien niet
zonder risico: het is pokerspel
Maar ten slotte, we hebben een
wereldorganisatie voor veiligheid.
wede en welvaart, en daar kunnen
spanningen afgereageerd worden
welke een bovenal defensief karak
ter schijnen te bezitten.
Veel gevaarlijker, vooral met het
oog °P een verdere toekomst, is het
Mandsjoerijsche probleem. Daar
openbaart zich het meest een im
perialistisch aspect van de Russi
sche politiek. Zelfs als het waar
is, dat Rusland op het oogenblik
in China op den terugtocht is, zal
dit toch slechts een tijdelijk pheno-
meen zijn, wijl Moskou nu de
overmacht van de Vereenigde Sta
ten in het Verre Oosten moet
erkennen. Met Japan als basis, en
China als onvoorwaardelijken bond
genoot /kan Washington ginds
decreteeren, wat het wil. En daar
voor heeft Rusland alle respect.
De groote vraag in Mandsjoerije
blijft. In hoeverre de Chineesche
„communisten" in de kaart van
Moskou willen spelen.
In Europa liggen de Baltische
staten. Po'., i, de Balkan onder de
greep van Rusland; ginds in Mands
joerije het grensgebied, het voor
terrein, de borstwering zoowel van
Rusland als van China, en door
China van Amerika. Dit maakt de
toestand veel gevaarlijker; ook als
men aanneemt, dat de twee par
tijen daar defensief zijn. dan grenst
dit defensief toch heel nauw aan
een offensieve actie: van twee
legers, die in volle wapenrusting
tegenover elkaar liggen. Daar zul
len de geweren .veeleer als vanzelf
afgaan dan in Europa of het Nabije
Oosten. De partijen zijn momenteel
nog te ongelijk om een risico van
vijftig-vijftig te nemen; het ziet
er naar «uit, dat de positie van
China en Amerika nog sterker zal
worden. Dat is intusschen een
gevaarlijk punt; want tegenover de
zwakte in het Verre Oosten zou
Moskou weieens actiever willen zijn
m het Westen. Maar ten slotte
zouden in dat geval beide fronten
toch onverbrekelijk zijn verbonden
Familieleden van ir. A. A. Mus
seri hebben bij H.M. de Koningin
ie zijnen behoeve een verzoek om
gralie ingediend. Dit verzoek is
onmiddellijk in behandeling ge
nomen.
Van de nieuwe textielkaarten, wel
ke thans worden uitgereikt, zal ein
de April een aantal punten worden
aangewezen voor het koopen van
textielartikelen Vóór deze officieele
aanwijzing is het verboden op deze
punten te koopen of te verkoopen.
/ttDa DUnten Yan de textiel-lederkaart
\V-A J510) blijven g'eldig en hebben
dezelfde waarde als de punten van
de nieuwe textielkaarten De kousen-
en sokkenbon A van de oude textiel-
kaart blijft eveneens geldig Losse
textielpunten zijn niet geidtg en mo
gen door den detailhandel niet wor
den aangenomen
KARDINAAL DE JONG EN DE JEUGD. De kardinaal
gehuldigd tijdens het Katholiek Jongeren-congres Zondag
te Utrecht gehouden.
Hedenmiddag heeft in een plech
tige zitting van den Academischen
Senaat der Utrechtsobe Univer
siteit de eerepiomotie plaats ge
had von Z, Em. Joh. Kardinaal De
Jong, dis. K. H. E. Gravemeyer,
alg. gedelegeerde der Synode der
N. Herv. kerken, en van den heer
Luyak.
Nadat prof. dr. H. Wagenvoort
Kardinaal De Jong de cappa had
overhandigd en aan Z. Em. de bul
was uitgereikt, hield prof. dr. P.
Geyl namens de faculteit der let
teren en wijsbegeerte een rede,
waarin hij het een voorrecht
noemde de eerste te mogen zijn
om Kardinaal De Jong als
Utrechtsch doctor aan te spreken.
De voedseteüef&tallen in de Ham-
hurgsche winkels nemen gestadiig zij
■het niet op verontrustende wijze, toe.
"L" 24 u-ur lebben zich tien van zulke
Pers^V,cn voorgedaan, waarbij 280
in waren oetroikken.
sr>^t.Tel>aratiewerkplaatseri van
van Hamburg zijn
Er honco a 33 arbeiders
periode die m© acht dagen ver-
Een BriUch^S*^3 mstribu«e-
heid heeft vM gezond-
teekenen van hongerix-gl wrste
gezichten en wankelend?®,— „gele
Maandagnamiddag is hei
bebouwde gebied van Bandoeng
bezel, zonder dal men eenigen
tegenstand ontmoette.
Generaal-majoor Hawthorn had
zijn oorspronkelijke plan plotseling
veranderd. Met het oog op de
brandstichtingen door de extremis
ten had hij bevel gegeven de be
zetting sneller te doen plaats vin
den. In plaats van in twee dagen,
werd zij nu in een dag voltooid!
Door de extremisten werden
Maandag in den loop van den dag
nog meer huizen in brand gestoken.
Toen men een overzicht kon krij
gen van de aangerichte verwoes
tingen en bekend werd, dat ae
pemoeda's bezig geweest waren
ladingen aan te brengen, zoodoende
probeerend het vernielingswerk te
herhalen, heeft generaal-majcor
Hawthorn snel de genoemde ver
andering in zijn plannen gebracht
en de volledige bezetting onmiddel
lijk gelast.
Deze versnelde operatie was een
compleet succes, zooals de gene
raal trouwens zelf kon zien, toen
hij door de verwoeste straten van
Zuid-Bandoeng reed. De Chinee
sche burgers kwamen te voorschijn
en vroegen den geallieerden om
bescherming teneinde verdere plun
dering te doen ophouden. Sterke
patrouilles zullen in actie blijven
om deze plundering te voorkomen.
Men verwacht, dat nog meer
huizen in vlammen zullen opgaan,
daar een aanzienlijk aantal tijd
bommen zijn gevonden. Sappeurs
zijn zonder ophouden in actie, doch
de extremisten blijken hun werk
grondig gedaan te hebben.
Officieel werd te Batavia mede
gedeeld- dat de inwoners van de
kampongs in de Noordelijke bui
tenwijken van Tjimahi, ten Westen
van Bandoeng, volgens berichten
de T.R.I, gevraagd hebben om be
scherming tegen de terreur der
pemoeda's.
Lord Louis Mountbatten, de op
perbevelhebber voor Z.O.-Azië,
heeft in een persconferentie ver
klaard, dat hij hoopvol gestemd is
ten aanzien van een spoedige over
eenstemming in Ned.-Indiië. Hij
was van meening, dat Sjathrir een
„redelijk" man is en dat de Ne
derlanders en de Indonesiërs ge
zamenlijk een formule zullen vin
den, teneinde orde en rust te her
stellen om tot welvaart en voor
gang te geraken. De Nederlanders
zien, naar hij meende, in, dat men
over miUioenen Indonesiërs geen
dwangheerschappij kan uitoefenen.
3600 repatrianten aan boord
De „Nieuw-Amsterdam" heeft te
Colombo nog 190 mannen, 413
vrouwen en 229 kinderen uit het
kamp te Kandy aan boord geno
men. Met de 2766 landgënooten,
die te Singapore aan boord zijn
gegaan, bevinden zich op de
„Nieuw-Amsterdam" dus 3598 re-
patrieerenden.
Het is passend, dat wij op dezen
dag, den eersten dies na de bevrij
ding onze gedachten terugvoeren
naar de beproeving, die achter
onis ligt, en dat wij dit doen in een
geest van dankbaarheid jegens
hen, die ons volks in het geeste
lijk verzet zijn voorgegaan. Die
verschrikkelijke jaren zijn niet
zonder winst geweest. Wij hebben
onze onmacht gevoeld met een bit
terheid, die soms voor geen andere
gewaarwordingen plaats scheen te
laten. In de zwartste uren bleven
wij weten, niet misschien dat de
bezetter en zijn trawanten vernie
tigd zouden worden en het vader
land, verminkt en uitgeput, be
vrijd, zou worden, maar belang
rijker dan dit is dat er eeuwige
beginselen zijn waarvan de
menschbedd Igeft, dat de dwaling
en de waanzin, die over ons triom
feerden, en waarvan het gebral de
lucht vervulde, daarom niet min
der dwalingen en waanzin waren
die de menschheid en het leven
niet blijvend zouden kunnen be-
heersohen. Er zijn er, diie door hun
woord, door bun voorbeeld, ge
holpen door de positie waarin zij
zich bevonden, of door de kracht
van hun persoonlijkheid aan tal-
looze anderen, aan de gemeen
schap iets hebben kunnen mee-
deelen, dat die eenzaamheid van
de beproeving doorbrak, dat op
wekte en bezielde. Zoo zijt gij ge
roepen geweest om leiding te ge
ven en gij hebt u nobel gekweten.
Gij hebt ronduit durven zeggen
dat onrecht als onrecht gewraakt
moest worden, gij hebt niet ge
schroomd voor geestelijke vrijheid
en menschelijkheid op te komen.
Spr. herinnerde vervolgens nog
aan het wetenschappelijk werk
van dr. de Jong vóór den oorlog.
Uw Kerkgeschiedenis geeft u op
het u verleende eeredoctoraat nog
geheel andere aanspraak, omdat
gij den geest gediend hebt, omdat
gij moedig stand gehouden hebt
voor de idee; daarom is het voor
deze universiteit een eer u te mo
gen huldigen. Spr. eindigde met
dr. de Jong te verzekeren, dat hij
aldus sprekend, niet enkel aan zijn
eigen gevoelens uiting gaf, maar
ook aan die van den Senaat, toen
deze eenstemmig besloot het eere
doctoraat aan te bieden.
Te voren had prof. J. Severijnen
ds. Gravemeyer toegesproken, ter
wijl prof dr. Johanna Westerdijk
den heer Luyck huldigde.
Ds. Gravemeyer heeft hierop
namens ue eeredoctoren een dank-
wooTd gesproken.
ginrren te vertoonen.
sche Yea hi WHre,nce' ud der Brit
se, ™rC0„B/e-
rentie te New Delhi refi Se
besprekingen, die nu gaan begin
nen, gaan vooraf aan het instellen
tan een bestuursapparaat, waarbij
de voorwaarden voor een volledige
onafhankelijkheid door de Indiërs
zelf bepaald kunnen worden. Tk
ben er zeker van, dat ons gezamen
lijk streven met succes bekroond
Jal worden, indien wij allen hK
weizijn van het Indische volk be
nt?! andere belangen stellen en
hesif ?n2 weerhoudt van ons vaste
h het probleem op te lossen".
30. De kerelds dachten blijkbaar
dat het hun kameraad weer was'
want er werd geroepen: „Binnen"'
Dik wandelde naar binnen en ver
school zijn revolver achter zijn rug
De kerels wanen eerst wat ont-
ift' maar al gauw herstelden ze
zien. ,,Daar heb je dien bemoeial
weer, Jonny." schreeuwde de dop
hoed. ..Geef 'em z'n vet. Jan," ant
woordde de ander.
En meteen nam hij een stoel op
en gooide diezen naar IHk. Die, ook
niet mis, nam er een duik onder
door, waardoor de stoel in splinters
op den grond terecht kwam.
Arm zijn met een vroolijk gezicht
is maar aan enkelen voorbehouden.
Men spreekt dan ook vaak van het
kruis der armoe.
Men zou dus moeten concludee-
ren, dat rijkdom en blijmoedigheid
zouden samengaan. Doch voor zoo-!
ver mijn ervaring reikt, lijkt het
daar heelemaal niet op.
Wat een zorgen, als men geld
heeft. De staat blokkeert en deblok
keert na veel poespas, men weet
soms niet, wat men met zijn geld
moet uitvoeren, want er zijn geen
voorwerpen te koop, er is een drei
gement van ontzaglijke belasting
hoogte. Rijkdom kent op het
oogenblik geen rust en wordt
bovendien gehaat, door deniet-
bezitters. Rijkdom valt niet mee.
Is die bijbelsche constructie van
den kameelkruiperij door het oog
van een naald niet verbluffend?
Is armoe een kruis volgens de in
geld denkende wereld, de rijkdom
is het volgens Oordeel van Boven
nog meer
Daarom is gemiddelde welvaart
voor 's menschen levensgang het
beste hulpmiddel. Daarop dienen
sociaal-economische acties te zijn
gebaseerd. Vandaag aan den dag
is die taak voor leidende instanties
door allerlei zware omstandigheden
niet zoo eenvoudig. Doch die taak
zoo uitstekend mogelijk blijven ver
vullen is een eerste voorwaarde.
Gebeurt dit niet, dan deugt zoo'n
leiding niet.
In dit verband wijzen we den
leiders van openbare en particulie
re bedrijven op den nood der
pensioen trekkers.
Voor den staat maar ook voor
een particulier bedrijf is vaak hard
gesjouwd. Men kreeg uiteindelijk
een welverdiend pensioen. Na ge
danen arbeid werd het zoet rusten.
Doch deze categorie personen heeft
thans een zorgelijk bestaan. Elk
peil is of wordt omhoog gebracht
doch de pensioentrekkers zakken
weg. Voor hen gelden geen duurte-
toeslagen, voor hen bestaan geen
verhoogingen. Voor hen wordt de
tijd niet aangepast.
In den oorlog, maar ook in
vredes-tijd vormen zij de menschen.
die de klappen krijgen.
HENK VAN DER MAZE.
Van zijn prille jeugd af volop
in het publieke lenen, sociaal
pionnier en organisator, uiterst
vruchtbaar publicist en vaardig
Prof. mr. P. J. M. Aalberse
journalist, Schaepman's gewilde
opvolger in de Tweede Kamer,
vertrouweling van den ontoegan-
kelijken Nolens en ook diens ge
wilde opvolger, kort hoogleeraar en
levenslang ..professor", zeven jaar
lang baanbrekend minister, door
de ambtenaren op de handen ge
dragen, fractieleider, kamer voor
zitter, lid van den Raad van State,
een man die zijn tegenstanders
maar geen vijanden had, invloed
rijke politieke vraagbaak van
velen, ook niet-katholieken, viert
morgen zijn 75sten verjaardag, na
levenslang bij de jongeren" be
hoord te hebben. Hij treedt thans
uit den Raad van State en uit zijn
zoo rijk publiek leven, natuurlijk
om ons te gaan begiftigen met de
wijze en belangwekkende memoi
res van zijn ervaring- en daden-
rijk leven. Vooral ook namens
ons blad waarin hij, eenmaal be
streden, later van harte mede-
streed, een hartelijken geluk-
wensch aan dezen zoo uiterst
sympathieken 75-jarige.
