Het- woningprobleem
Gevaarlijke mentaliteit
Schiedam heeft 3000 woningen noodig
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DONDERDAG 28 MAART 194G
PAGINA 8
STADSNIEUWS
DE JOHANNES PASSION
Uitvoering in de
Groote Kerk
930 R.A.S.C. COY
GAAT WEG
Zonnestraal-collecte
Burgerlijke Stand
SOCIALE LIEFDE EN
A-SOCIALE WIJKEN
De overgangswoning
Felle contrasten
Materiaalschaarschte
JAVA 1940-1945
Vereeniging Oost en West
OFFICIEELE
KENNISGEVING
Hinderwet
P.O.D. verplaatst
Gironummer
Oranjevereeniging
K.A.J., Singelparochie
TE DUUR INKOOPEN
Vonnissen van den
tuchtrechter
Gevaar voor de prijzen
politiek
Duizend gulden boete
Eigengereide bakkers
De Christelijke Oratorium ver-
eeniging onder leiding van den heer
Jacq P. Bekkers had de zware taak
op zich genomen een uitvoering te
geven van Joh. Seb. Bach's „Johan
nes Passion" in de Gr. Kerk te
Schiedam.
Voor deze p&ssio wcis liet kooi
echter niet massaal genoeg, terwijl
de begeleiding van het orkest ern
stig in gebreke bleef, zoowel wat
zuiverheid als wat het volgen van
de solisten betreft. De orgelbegelei
ding had waarschijnlijk ernstig van
de acoustiek te lijden, terwijl ook
sommige koralen door de moeilijke
acoustiek te weinig duidelijk door
kwamen. Zij werden te rommelig.
Toch waren er zeer ontroerende
momenten, waarbij het koor toonde
begrip van het gezongene te hebben,
zooals in de koraal: „Ich, ich und
meine Sünden".
De tenor Han le Fèvre gaf een
prachtige vertolking, die mooier
werd naarmate de passie vorderde.
Laurens Bogtman wal een mooie
Christus-zanger, Mevr. Ankie v.
Wickevoort Crommelin, sopr. en
Mej. Liny Schreudfer, die Mevr.
Roos Boelsma verving, zongen haar
passages zeer verdienstelijk. De rol
van Jan van Bockel, bas, was e
klein om hem gelegenheid tot ont
plooiing te geven.
Ongemerkt veirdiwijnt morgen
weer een deel van onze bevrijders.
Dezen keer is het de 930 R.A.S.C.
Company, die gedeeltelijk naar
huis, gedeeltelijk naair Duitschlaod
gaat o.m plaats te maken voor
dieels Nederlainidiscfae, deels En-
gelsche aanvoer troepen.
De 930 R.A.S.C.-Coy is geen
ombekende, in de Warande aller
minst. maar ook bij de voetbal
liefhebbers niet. Zij speelde den
wedstrijd tegen Hermes op een
bevroren en besneeuwd terrein
en bij haar wedstrijd tegen S.V.V.
trof zij het niet veel beter. Op
haar initiatief werd iin de Tuin-
laiam een St. Nicolaasfeest voor
300 kinderen georganiseerd en ook
met Kerstmis gaven de Tommies
aete de présence. Voor de voetbal-
veneendging Schiedam is het een
gevoelige klap, omdat de midvoor
Redwood voorloopiig naar Liipp-
stadit gaat. Menischen koïnen en
menschen gaan, maar het Gezellen-
huis zal helaas nog wel even
beaet blijven.
Eindelijk kan a.s. Zaterdag de
collecte weer plaats hebben, waar
van de opbrengst geheel ten goede
komt aan het Sanatorium voor
Aibeidstherapie te Hilversum.
Gezien de ontzaglijke uitbreiding
der tuberculose in en na deze oor
logsjaren, is het de plicht van
ieder, naar zijn vermogen mede te
helpen deze ziekte te bstrijden.
Nederland moet weer het land
worden, waar de tuberculose als
voorheen geen kans meer had.
Het comité rekent op aller
steun.
Collectanten kunnen zich melden
Vrijdagavond 78 uur in 't Beurs
gebouw tot het afhalen der
bussen.
De sterken voor de zwakken
n-t|f1?0,ren: Gerardus A, z v H J
M Bokhorst en M W v Dijk, Alei-
dastxaat 97; Josine, d v B Witte-
7n r)n „,A Vroom, Lorenfzplein
10; Cornells. 2 v B G Roker>s en
A v Os, Boerhavelaan 1; Johan
nes H, Z V H Padsrok en J v d
Horsit, Boerhavelaan 1; Dina C d
v I v Apeldoorn en J J Bijlo, Ne'w-
tonstraat 36; Eddy, z v A van 't
Hoen en W Th Bloem, Dr. Nolet-
straat i: Martina Th, d v J le
Hair en M J F Bakker, v Ostade-
laan 46; Levenl. kind v J P de
Koning en G W M Etman, Dr. No-
letstraat 1.
Overleden: M v d Eijk, 78 j, wed
van Gvd Most, 's-Gravenland-
echepolder 81.
s,'hir»nX<>nJohannes C, z V J
Richhh|raR en A L Wamawa;
en J de Jon J- z v J Heiidentrijk
BroekmeijerL Arnoldus J, z V P
Catharina W p c H v Schie;
Brinker en M p ri„ .v W H P den
lina M, d v A J P0«u2.onis; Medhe-
Rebers; Maria L J A ,fnTen E J M
en L J M Hazendonk- V, Toledo
C, z v W v d Poel en'p Th^T11118
penlhaigen; Wililemiina J M, a Pt
Koppenhaglen en A E j' o; J
Josephina W M d v H A P Hall-'
mann en H M Jegen; Antonia K, <j
v N Flaming en A M Kramnie;
Adrianus M M, z v A H Groene-
weegen en E M Roestenburg; le
venl. kind v L C Visser en' J P
Schoonakker.
Overleden: W v Gerven, 3 j.
Het is zeker niet Schiedam op
de eerste plaats, dat nieuwe
woningen noodig heeft. Wij zijn
er immers betrekkelijk goed afge
komen, in vergelijking met Rot
terdam, dien Haag, de Betuwe,
Arnhem of N.-Limburg. Maar het
kan zijn nut hebben de suggesties,
die het nijpende woningprobleem
oproept, te overwegen, omdat dan
misschien toch nog hulp kan wor
den geboden aan de menschen
voor wie er in Schiedam geen
woonruimte te vinden is. Zij ver-
keeiren in feite in dezelfde om
standigheden als de bewoners van
de geteisterde gebieden.
Wil iedereen, die een woning
heeft aangevraagd in Schiedam
geholpen worden, dan zijn er 2000
nieuwe huizen noodig. In dit cijfer
zijn de woningen, die na de sanee-
riinig van het groote aantal krot
woningen. aan de bewoners van
de laatste huisvesting moeten
bieden, niet inbegrepen
Wij willen in dit verband mei
klem het idee van de over»araas™
woning propageeren. Ieder w«t,
dat in de vele buurtjes en slop
pen. die Schiedam kent, m>e»aehen
wonen, die geen huiseigena™ wil
ap nemen. Zij zijn niet in staat
een huis fatsoenlijk te bewonen.
De netste kamers of de vriende
lijkste keuken weten zij in enkele
dagen tijds tot een varkensstal te
maken. Het zou verkeerd zijn, te
mèenen, dat overplaatsing in 'be
tere omstandigheden hen zou
kunnen helpen. Zij moeten nog
leeren een huis te bewonen en het
niet uit te wonen. Zoowel in den
Haag als in Urecht heeft men
voor deze menschen de z.g. over-
gamgswoningen gebouwd. Zij zijn
gnootendeels van beton, en het is
onmogelijk er veel aan té ver
knoeien. Wat echter belangrijker
is, deze woningen worden meer
malen per week gecontroleerd, en
het is aan de bewoners verboden
zelf spijkers te slaan of in het
huis te breken.
Hebben zij zoo leeren wonen,
dan komen zij in een betere
woning waarin zij ook nog gecon
troleerd worden en uiteindelijk"
fcuninen zij op eigen risico een huis
huiren. Wij zouden girof onrecht
dioen aam de goede bewoners van
Schiedams zelfkant, wanneer wij
niet vermeldden, dat er velen
zijn, die zich eir in de beroerde
behuizimgsomstandighedten nog
pnachtig doorslaan.
Het mag wel eens hard worden
gezegd: gezinnen met acht kinde
ren moeten hier de „gezonde
kernen van onze maatschappij"
vormen, omdat de huiseigenaren
liever een ouderpaar met één kind.
dan een met acht kinderen in hun
woning zien. Zij weigeren aan den
laaisten te verhuren. Zoo groot is
de sociale liefde, waarvan velen
onder hen den mond vol hebben.
Maar zij zijn niet de eenigen
voor wie gemeenschapszin een wel
licht verbruikte leuze, maar een
nooit beleefd begrip is geweest. Er
zijn er nog velen in Schiedam
voor wie het „my home is my
caistle" een te letterlijk begrip is
gewonden, zoodat eenzame juffrou
wen de ruime woning in kasteel-
aohtige overdaad bewonen, terwijl
er vele keuuigmette gezinnen om
een paar kamers zitten te springen.
Het excuus: „ik weet n.iet, wat
ik krijtg", is zonder groind, want
het Buireau Huisvesting kent zijn
pappenheimers intusschen wel, en
het zal niemand met onmogelijke
bewoners opschepen. Natuurlijk,
alles is een kwestie van geven en
niemen. Wie weet, dat er in de
Boterstraat 3 gezinnen met samen
16 menschen i,n 1 huis wonen, zal
toegeven, dat er heel veel mogelijk
ie en. dat in dit geval té veel moge
lijk bleek.
^el zeer schril steekt daartegen
at de alleenwonende dame uit het
Westen, die een boven- en beneden-
etage bewoonde. Een officier van
d>e koopvaöird ijdie zes jaar was
weggeweest, wend, voor hem zijn
vrouw en twee kinderen, de bóven-
étege geweigerd.. De man heeft
zes jaair laing voor Nedierlaod ge
varen getrotseerd, maar het af
staan van een deel van de woning
is te veel.
Het wordt tijd, dat we het En-
gelsche voorbeeld gaan volgen en
het verplicht afstaan van een
deel van de woning ingevoerd
krijgen.
Menschen van 30 jaar, die al
jarenlang op 'n trouwkans wach-
VnA m°eten nog steeds uitstellen,
lanrt v is geer plaats. Neder
ig? heeft geen jeugd meer noo-
nieuwbouw?geen "Rijkheid van
Misschien, dat er dit jaar enkele
woningen gebouwd zullen wor
den. Maar dat misschien is even
groot als het bouwplan van Min.
Ringers bouwvakarbeiders en ma
terialen zal overlaten om lot die
bouw te komen.
Hoe de menschen dan toch nog
geholpen worden?
Ach, de een zijn dood is de
ander zijn koning, en zoo kunnen
er door passen en meten nog wel
eens menschen geplaatst worden.
Ook woningruil wordt op groote
schaol toegepast en het is daarbij
opvallend, dat menschen ui't groo
te plaatsen met die idee zoo ver
trouwd zijn, dat ze er snel toe
kunnen besluiten, terwijl die van
kleine altijd weigeren.
Welke dictatuur huiseigenaren
daarbij kunnen uitoefenen blijkt
uit het geval van een Amsterdam
mer, die in Schiedam werk kon
vinden. Er werd aan de R.K. Wo
ningbouw Ver. „Het Oosten" in
Amsterdam ruil aangeboden,
maar de beheerder weigerde den
huurder te laten gaan. De Ge
meentelijke instellingen van beide
plaatsen hadden in de ruil toege
stemd.
Er is geen bevolkingsgroep, die
niet in het woningprobleem wordt
betrokken en relatief zijn de beter
gesitueerden er slechter aan toe
dan de minder bedeelden. De
laatsten hebben echter vaak last
van d huisbazen, die met de dood
doener „materiaalschaarschte"
alle verantwoordelijkheid voor het
onderhouden van de woningen
van zich afschuiven. Lekken de
goten, daken, kleine reparaties,
die allang weer kunnen worden
uitgevoerd, blijven maandenlang
zonder herstel. Vele woningen
verliezen op die manier aanzien
lijk aan bewoonbaarheid en hui
zen, die overigens volkomen be
woonbaar zijn, bezorgen de be
woners veel narigheid.
Zoo is in vogelvlucht de woning
toestand in onze stad. „Waar niet
is verliest de keizer zijn recht".
Maar. waar gemeenschapszin
heerscht krijgt zelfs de minstbe-
deelde nog zijn volle part". Als
dat het part van uw huis is.
wacht dan nie" met het af te
staan. Als dat part uw verant
woordelijkheid als huisbaas is,
zorg dan voor een bewoonbare
woning. Als dat part uw zorg
voor het huis van een ander is,
woon het dan niet uit. Zoo zullen
we misschien door den woning
nood komen met de kleine winst,
die we er uit kunnen halen.
DE „TROMP" NAAR R'DAM.
De marine-voorlichtingsdienst
deelt mede, dat het reisprogramma
van H.M.'s kruiser „Tromp" is ge
wijzigd en thans als volgt luidt:
Port Said 23 April, Gibraltar 28-29
April, aankomst Rotterdam 3 Mei.
Was het Mr. K. F. J. Verboeket
als adj.-directeur van den Regee-
rings Publiciteitsdienst te Batavia,
of was het Mr. Verboeket als zeer
verdienstelijk tooneelspeler, die
gisterenavond voor de Koninklijke
Vereeniging Oost en West een
voordracht in den meest letterlij
ken zin over Java in de periode
1940Augustus 1945 hield? Het
laatste zal zonder het eerste wel
niet mogelijk geweest Zijn en dat
wij een zeer aangenamen avond
hebben gehad kwam dan ook voor
namelijk, omdat hij ons, volgens
eigen zeggen, foto's in woorden liet
zien, (In woord, gebaar en muziek
misschien?) en niet een gedocu
menteerde verhandeling gaf.
Zijn verhaal was inmiddels in
teressant genoeg. Hij verdeelde
zijn causerie in twee stulpen. De
periode 1940^—'42 en 19421945.
Tot 1040 groeit de blanke samen
leving uit van een groep pioniers
en avonturiers tot een exclusieve
groep, die wel weet, wat er in
Appingedam gebeurt, maar niet
wat in Bokja. Diverse gouver
neurs-generaal voelen de groote
kloof tusschen blanke en inlandsohe
wereld. Hun pogingen een brug te
slaan mislukken. Dan komt Mei
1940. Alles verandert. Tusschen
blanke en inlander wordt „lotsver
bondenheid" een realiteit. Er komt
een Publiciteitsdienst met als doel:
le De Regeering op de hoogte hou
den van wat er leeft in de inland-
sche samenleving. 2e Den inlander
het regeeringsbeleid verklaren. 3e
De exclusiviteit van de blanke
groep doorbreken. Als Indië be
dreigd wordt, komt de vierde taak:
Amerika leeren, dat er een Indië is.
In Dec. '41 zijn er in Batavia 70
oorlogscorrespondenten. De Ame
rikanen zijn wild over onze aan-
valsmentaliteit en seinen hoog
dravende artikelen naar de „S'tates".
Uit die dagen dateert de slogan:
„De fout van de Hollanders is, dat
ze te weinig vragen en te veel
geven".
Dan komt de capitulatie. De drie
groepen: Blanken, Chineezen en
inlanders ondergaan ieder een
eigen lot. De blanke wordt pauper,
hoewel de vrouwen kan-s zien in
de beroerdste omstandigheden haar
kinderen fatsoen te leeren en idea
len bij te'brengen. Den Chineezen
wordt de handel onmogelijk ge
maakt, zoodat hun economisch dë
ruggegraat wordt gebroken. De in-
landsche jeugd leert marcheeren
en zingen. Zij wordt geheel mili
tair opgevoed. De massa wordt uit
de mystiek-godsdienstige sfeer ge
rukt om tot een soort „Volks-
sturm" te worden opgeleid. Bij
haar is het geestelijk evenwicht
totaal verstoord. Wanneer de ca
pitulatie komt, is de houding t.o.v
de enkele Nederlanders zeer wel
willend, maar de groote groepen
Nederlanders blijven uit en de
jeugd en de volksmenners weten
het verlangen van de massa om
zich af te reageeren, om te buigen
tot een blankenhaat.
De heer Verboeket weigerde op
de politieke zijde van het geval in
B. en W, van Schiedam heb!
bij hun besluit van 2.6 Maart 1:
het verzoek van de G, V. Hem"
de Vries* Hef werktuigenf ab v
alhier, om vergunning -tot uitbr-
dnng van de fabriek van hij
en hefwerktuigen in het pand
rande 1, o.a. door bij trekking
de panden Westerkade 16, 14
10 (ged.), buiten verdere beham
ling gesteld, aangezien niet
uitbreiding van het bedrijf
worden overgegaan.
Schiedam, 28 Maart 1946.
te gaan. Hij beantwoordde na dB
pauze nog enkele vragen.
De voorz. van Oost en West,
heer Jac. Witkampf was blij na»
zijn ziekte, den spreker van heden»
avond te kunnen bedanken voq®
zijn prettige en vlotte vuordraclrE
Met ingang van 1 April 1946
worden dë Politieke Opsporings»
diensten Schiedam en Vlaardingera»
Westland gecombineerd in een Po*
litiek-e Recherche Afdeeling (P.R,
A.) Schiedam, Vlaardingen-West-
land gevestigd te Vlaardingem
Schiedaimscheweg 96, Tel. 3174.
Het district omvat de volgend»
plaatsen: Schiedam, Kethel Spa-
land Vlaardingen, Maassluis
Naaldwijk, Monster, De Lier, Poel
dijk, Hoek van Holland, Maasland»
Wateringen Hbniselersdijk, Rozen
burg, 's-Gravenzande, Schipluiden
en Maasdijk.
In Schiedam blijft een Politieke
Recherche Post (P.R.P.) aan de
Burgemeester Knappertlaan 142,
telefoon 68338.
Alle correspondentie dient ge
richt te worden aan het adres ta
Vlaardingen.
Van vele kanten zijn aanvragen
over het gironummer van de Oran
jevereeniging binnen gekomen,
vooral naar aanleiding v'Jn ons
artikel in d». krant van Zaterdag
avond. Dit Gironummer is 461621,
ten name van den penningmeester
van de Oranjevereeniging, den heer
W. G- Boer, Singel 82b alhier.
Tengevolge van vage berichtge
ving van vreemde zijde blijkt er
misverstand te zijn ontstaan over
het feit wanneer de volgende veer-
tiendaagsche K. A. J. bijeenkomst
zal zijn.
Dit is morgen, Vrijdag, weder het
geval. Alle jongemannen van de
Singelparochie zijn als gewoon
lijk welkom.
De Tuchtrechter voor de Prijzen
in het arrondissement Rotterdam,
mr. Mertens, zetelt niet langer in
„Ons Huis" aan de Gouverne-
straat te Rotterdam. Sinds enkele
weken is zijn rechtstoel gevestigd
in een eigen huis aan den Heem
raadssingel 237, waar tijdens de
bezetting geruimen tijd de afdee
ling Textiel van den Rotterdam-
schen Distributiedienst is geves
tigd 'geweest En daar is de rech
ter thans even gul met zijn boetes
voor wetsovertreders als de Dis
tributiedienst karig was met zijn
textielpunten en vergunningen
voor de brave burgers.
De visschen, welke in het net
van den Opsporingsdienst van de
Prijzen waren geraakt en die gis
teren voor den Prijzen-kadi wer
den gesleept waren over het al
gemeen van klein formaat, zoo
klein zelfs dat de rechter er en
kele met een ernstige waarschu
wing zwemmen liet.
Het meest belangwekkende van
de zitting, welke wij gistermorgen
bijwoonden, waren niet zoozeer
de misslagen, door de verdachten
begaan en de straffen, die er voor
werden opgelegd, als wel de men
taliteit, welke uit de verklaringen
van de beklaagden sprak, een
mentaliteit, welke er op wijst, dat
de meesten hunner, zich niet be
wust zijn van hun schuld. Zij be
seffen niet, dat men zich niet al
leen schuldig maakt aan prijs-
overschrijding door het nemen
van een ontoelaatbare winstmarge
maar ook door het verkoopen van
artikelen, die te duur zijn inge
kocht. Het vragen van te hooge
prijzen, omdat te duur is inge
kocht, is even strafbaar als te
hooge prijzen wegens opvoering
van de winstmarge.
De Rotterdamsche handelaar in
brandhout A. T. bijvoorbeeld had
bij diverse groentenhandelaren
sla-kratten ingekocht tegen prij
zen van 6080 ct. per stuk het
statiegeld, dat voor de kratten
moet worden betaald en had
die kratten door elkaar voor 75
cent verkocht. Aan klanten, die
het hout klein gehakt wenschten
te betrekken, had hij voor zijn
moeite een gulden per tien krat
ten extra in rekening gebracht.
Beklaagde hield vol, dat hij niets
te veel had gerekend en wat zijn
winstmarge betreft, "had hij gelijk.
De rechter wees hem er echter
zeeir terecht op; dat hij, op die
wijze te werk gaande, even goed
een antieke kast van enkele
duizenden guldens tot brandhout
zou kunnen hakken en den prijs
van zijn waar dienovereenkomstig
verhoogen.
Mr Mertens veroordeelde hem
dan ook tot 100 boete, terwijl 4
bij hem in beslag genomen zakken
brandhout werden verbeurd ver
klaard.
Het is deze mentaliteit, welke
uit de verklaringen van verschil
lende verdachten sprak, die een
ernstig gevaar oplevert voor de
prijzenpolitiek der regeering. En
van het al dan niet slagen van de
prijspolitiek der regeering zal het
afhangen, of het infiatiagewaar de
finitief kan worden afgewend en
of de meest noodzakelijke arti
kelen binnen het bereik, ook van
de kleine beurs blijven.
Het gebrek aan grondstoffen en
de groote vraag van de zijde van
het publiek verleiden de leveran
ciers tot het betalen van inkoops
prijzen, die in strijd zijn met de
wet, waarmee zij uiteindelijk niet
alleen huin klanten, die zij willen
helpen, dupeeren, maar ook zich
zelf, omdat zij voortdurend gevaar
loopen met den tuchtrechter in
aanraking te komen.
De tuinder O. L. uit Brielle had
zich echter wèl degelijk aan prijs
opdrijving schuldig gemaakt dóór
3000 kilo peren te verkoopen voor
60 ct. per kilo, hoewel hij maar
40 ct. had mogen rekenen.
Deze lucratieve handel kostte
hem een geldboete van 1000.
Bovendien werden 545 kilo peren,
die bij hem in beslag zijn genomen,
verbeurd verklaard, zoodat L. nu
alleen nog maar met de gebakken
peren zit.
Voorts stonden nog eenige bak
kers terecht, die op eigen houtje
aan prijzenpolitiek waren gaan
doen.
J. W. H. had verstek laten gaan.
Hij had appelbollen van brooddeeg
verkocht voor 20 cents in plaats
van voor 15 cents en appelbrooden
voor 50 cents in plaats van voor
de vastgestelde 23 cents. Hij werd
daarvoor veroordeeld tot een boete
van ƒ500.met publicatie van het
vonnis.
De N.V, v. M.'s Broodbakkerijen
werd veroordeeld tot een boete van
250.omdat zij banket- en
amandelbroodjes te duur had ver
kocht.
De banketbakker P. Z. te Rotter
dam had zich door een reeks vroe
gere veroordeelingen niet laten af
schrikken. Voor het bakken van
boterletters in December Dan ver
leden jaar had hij zijn klanten, die
daarvoor boter; suiker en bloem
hadden moeten inleveren, 4.ped
pond laten betalen. Tot zijn ver
ontschuldiging voerde hij aan, dsd
hij bij de bereiding pure aman»
delen had gebruikt.
De tuchtrechter beloonde deM
menschlievende daad met een boe**
van 100.—%
