PROGRAMMA'S
en de verkiezingen
De geheime raadszitting
Skymaster werd „Twenthe
gedoopt
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
WEDEROPBOUW VAN INDUSTRIEËN
dik TER BUIK neemt maatregelen
ft
Inzicht der K.V.P.
urgentle"
Van Mook naar Soeraboja
Rus niet aanwezig
Philips niet naar Groenlo
zijn heilwensch mee
In 1946 voor tienf-allen
millioenen guldens
Het spel der Belgische
liberalen
Verklaring van v. Acker
Het Japanners-probleem
in Indië
De ontruiming van Perzitf
f
R'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Kuijpers
Hoofdred.Mgr
Dr. J. Wltlox.
AJg. Redacteur:
H. A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Ultg. v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
VRIJDAG 29 MAART 1946
68sle JAARGANG No. 19973
Abonnement»®*
13.28 p. kwart
21.10 p.maatid
10.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertentiën
18 ets p. mm.
Nu het vaststaat, dat er
van een gemeenschappelijk
urgentieprogram vóór de
verkiezingen niets zal komev
achten wij het oogenblik
gekomen om over dit onder-
werp, waarover veel discus
sie en ook veel meenindsver-
schil geweest is, enkele na
dere mededeelingen te doen.
De voorgeschiedenis
De cotnstituee rende vergadering
van de N.V.B. sprak op 13 en 14
September 1945 de noodzakelijkheid
uit van een breede volkspartij met
persofialistiscih-socialistische doelsteL
hng, doch erkende tevens, dat dit
doel niet terstond bereikbaar was.
Daarom drong zij er by de partijen,
die geroepen zajn een politiek van
herstel en vernieuwing in person aiis-
tischen geest te voeren, met klem op
aan „om met een concreet gemeen
schappelijk verkiezingsprogram en
een gemeenschappelijke candidaten
lyst uit te komen"
In diezelfde dagen bereidde een
sub_commissie van het Centrum voor
Staatkundige vorming onder leiding
van Prof de Quay een advies voor
inzake hét optreden van de Katho
lieken bij de komende verkiezingen.
Dit advies, dat door de hationale
leiding van het Centrum en vervol
gens door alle plaatselijke studie
centra op één na werd aanvaard!,
sprak zich uit voor een zelfstandig
optreden van de Katholieken bij de
komende verkiezingen Daaraan werd
echter vastgekoppeld de wensch
eener zoo groot mogelijke samenwer
king met ftndere partijen, welker hou
ding en programma daartoe aanlei
ding geven. Het streven moest erop
gericht worden om ,,op zooveel mo
gelijk punten, welke voor den geeste
lijken en materieelen heropbouw van
ons vaderland van belang zijn, tot
een gemeenschappeiyk urgentie-pro-
pam te geraken en dat te verwezen-
jjken"
Dit advies werd vastgesteld m de
vergadering van 6 October 1945 Drie
dagen later kwam de N.V.B. terug
op haar resolutie van 13 eii 14 Sep
tember 1945; in een schrijven van 9
October aan de besturen van de
V D.B.. C.D.U., R.K. Staatspartij en
C.H.U. liet zy weten, dat de stich
ting eener breede volkspartij met
perso-nalistisoh-socialistische doelstel-
ling door enkele belangrijke groe
peeringen met name uit S.D.A.P.-
kringen toch wel mogelijk geacht
werd Derhalve vroeg die N.V B aan
ge-noemde besturen enkele 'leden te
willen aanwijzen om de stichting van
een zoodanige partti voor te berei
den
Mede op grond van het advies van
het Centrum voor Staatkundige
Vorming verklaarde het Bestuur van
de R.K Staatspartij in zyn schryven
van 19 October zich daartoe niet be
reid Het meende, dat de constitu-
eerende vergadering van de N.V.B
de politieke satu-a-tie juist had weer
gegeven, en dat derhalve een ge
meenschappeiyk optreden in éér
electoraal verband thans niet moge
lijk was. De R.K. Staatsparty ver
klaarde zich echter wel bereid eenige
toehoorders te zenden. Mondeling
zijn op 9 November nog nadere be
sprekingen daarover gevoerd, doch
zo-nder resultaat. De inmiddels ge
vormde Studiecommissie-Politieke
Partijen stelde geen prys op de aan
wezigheid van toehoorders doch zeg
de overigens toe, dat een later over
leg inzake de urgentie-programma's
Oer partyen hierdoor niet was af
gesneden.
De ontwikkelingen die zich in het
bovenstaande afteekenen, kregen
rond de jaarwisseling hun beslag De
Partijraad van de R.K. Staatspartij
van 22 Dec. nam een resolutie aan
welke zich onder meer uitsprak voor
een reeds vóór de verkiezingen op te
stellen „gemeenschappelijk urgentie
program tusschen de daarvoor in
aanmerking komende partyen" De
Stud ie commissie-Politieke Partyen
kondigde 5 Jar 1946 als resultaat
barer werkzaamheden aan de Partij
van den Arbeid. Een program van
ïi\m1of«pilnten werd gelijktijdig ge-
de Katholieke Volkspartij oo^fmtia
tlef van de eerste. Door de vertegen
woordigers van de K.V.P werd hier
bepleit, ook de andere partijen de
A R. de C.H.U. en de Liberale
«PaatsDartil tot dit overleg uit te
noodlffon daar het hun onjuist voor-
De spoorbrug over de Oude Maas te Dordrecht, door de Duitschers
vernield, wordt met voortvarendheid hersteld om de spoorverbinding
met het Zuiden over Dordrecht mogelijk te maken. Gisteren
werd een van de beide bogen van een overspanning geplaatst.
Gistermorgen vroeg is clr Van
Mook naar Soerabaja vertrokken.
Generaal Stopford is omstreeks
denzelfden tyd naar Bandoeng af"
gereisd
In Soerabaja heeft dr. Van
Mook functionarissen van de
A.M.A.C.A.B. (Allied Military Ad
ministration Civil Affairs Branch)
en vertegenwoordigers van ver
schillende groepen der bevolking
van Soerabaja ontvangen. Verge
zeld van gener aal-majoor Mans-
ergh bezocht hij o.a. het hoofd
kwartier van de Kon. marine-bri
gade en inspecteerde den zg.
„Westwall" van Soerabaja. Deze
verdedigingslinie is thans door
Ned. mariniers bezet. Hij heeft
eveneens een bezoek gebracht aan
het R.K. ziekenhuis.
kwam deze party en niet van den be
ginne af aan deze besprekingen te
doen deelnemen. Hiertoe werd dan
ook besloten, terwyl aan genoemde
partyen tevens werden toegezonden
het ontwerp-urgentieprogram van de
Studiecommissie-Politieke Partijen en
een door de K.V.P. opgesteld con
cept voor een gemeenschappeiyk ur
gentie-program. Uitdrukkelijk werd
daarbij aap. genoemde partijen de
vrijheid g'elaten ook harerzijds de
eigen urgentie-programma's tér tafel
te brengen
Vergelijking der beide
programma's.
Vergelijken wij het ontwerp-urgen
tieprogram van de Studiecommissie
met het concept-gemeenschappelijk
urgentieprogram van de K.V.P., dan
valt het aanstonds op, dat dit laat
ste meer dan het eerste gericht is
op de versterking van de zedeiyke
grondslagen der samenleving, terwyl
het in sociaal-economisch opzicht be
perkingen stelt aan de tendenzen
naar socialisatie.
Het ontwerp van de K.V.P. eischt
o.a. maatregelen tegen het euvel der
echtscheidingen, tegen de openiyke
bevordering van het neo-malthusia-
nisme en de uitspattingen op het ge
bied van het amusementsleven Het
eischt de bevordering van Zondags
rust en Zondagsheiliging en de af
schaffing van de bestaande beper
king van de openbare godsdienstuit
oefening. Het komt op voor de be
scherming van het groote gezin in
de sociale politiek, bij den woning
bouw. in de loonpolitiek en de be-
lastingpolitiek. Het verlangt finan-
cieele ondersteuning van het byzon-
der onderwys over de geheele linie
oan het ook door de P. v. d. A.
erkende recht van de ouders inzake
het onderwijs niet illusoir te doen
zyn. Het verklaart zich voor een na
tionaal omroepbestel» als publiek
rechtelijk lichaam, opgebouwd uit
zelfstandige organisaties, waaraan
voldoende zendtyd moet worden toe
gekend voor het uitdragen van de
eigen beginselen en van de door
deze beginselen beïnvloede levens
uitingen en cultuurgoederen
Leerzaam is het de paragrafen te
vergelijken over de bedrijfsorganisa
tie" en de socialisatie.
Gromyko verliet het sovjet-con
sulaat te New York om 10 uur
(Ned. tijd), naar gemeld werd om
de bijeenkomst bij te wonen, maar
een half uur later was hij nog
steeds niet aangekomen.
Geen Russische Vertegenwoor
diger was aanwezig, toen de ge
heime zitting van den veiligheids
raad gisteravond om 10 uur 30
(Ned. tijd) geopend werd. I Een woordvoerder van de Russi-
I sche delegatie bij den veiligheids-
De opening had plaats lil een raad heeft volgens radio New York
klein kantoor van een ultra-modern
gebouw in het midden van de wol-
kenkrabbersgroepen van New-York.
De leden kwamen bijeen in het
privé-kantoor van Trygve Lie. op
de derde verdieping van het
„French Building", een van de
witte steenen gebouwen, die teza
men de „Rockefeller Centre"-groep
vormen.
In tegenstelling tot het betrek
kelijk afgelegen punt van het Hun-
ter College, waar de raad tevoren
bijeen is gekomen, werd de gehei
me zitting van vanavond in het
hart van het Amerikaansche
nieuws- en communicatienetwerk
gehouden. Het was echter een
ironie, dat een atmosferische sto
ring de transatlantische radio
communicatie uitschakelde.
Toen de zitting om 10 uur 30
werd geopend, bleek het, dat alle
leden, behalve den sovjetvertegen
woordiger aanwezig waren. Een
officieel persoon verklaarde ver
volgens, dait de zitting geopend was
en zeide, dat na de bijeenkomst,
een verklaring zou worden gepu
bliceerd.
Van de zijde van het Philips'
persbureau wordt ons medege
deeld, dat van vestigingvan een
Philips' fabriek te Groenlo niets
bekend is.
verklaard, dat Rusland den Veilig
heidsraad niet definitief verlaten
heeft en vertegenwoordigers aal
blijven zenden naar alle vergade
ringen behalve naar die, waarop
de Perzische kwestie ter sprake
komt.
- een
bben;
elïin*
De vitale Berastna a af "Mogt dit vliegtuig voor ram*
y y pen behoeden en moge het ocesw
nen en continenten veilig overvlie*
gen
Daarop krygt de heer Plesmaa
waarachtig nog een prachtig cadeatl
van zyn Twentsóhe vrienden. dt«
hem tijdens den oorlog zulk i
vriendelijk tehuis geboden hebb
hoezen voor de zitplaatsen in
D.C. 4^toestellen met een voorstellin
van het Twentsche ros.
Hiermede is het meer officieele ge*
deelte beëindigd en rydt het gezel*
schap naar Enschede, om op uitnoo*
diging van het stadsbestuur, de
K.L.M en de N.V. Luchtvaartterrein
..Twenthe" de lunch te gebruiken in
het mooie stadhuis Onnoodig te zeg
gen dat aan tafel veel vriendehjke
woorden zyn gesproken.
In den namiddag hebben vele
Twentenaren van de gelegenheid,
hun door de K.L.M geboden, om een
rondvlucht met hun petekind te ma
ken gebruik gemaakt. Het meest vol
daan zbn wel geweest de gasten, dis
den tocht van Schiphol heen en
terug meemaakten. Zij hadden ge
legenheid weer eens de perfecte or
ganisatie te bewonderen, waarmedo
de K.L.M dergelijke tochten tot een
voortdurend genot maafkt.
Stralende zonneschijn. aller
lei typen vliegtuigen op het
platform, auto's rijden af en aan
een druk beweeg van passagiers
en K.L.M.-personeel, zoo Is een
voorïaarsdag op Schiphol Zoo
was het ook gisteren.
Blinkend staat de reusachtige
D.C. 4 in het helle ochtendlicht;
vergeleken bij dit gigantische
toestel lijken de andere machines
wat klein, terwijl ze toch heusch
flink 'aan de maat zijn. J
Een uitgelezen gezelschap; we zien
de ambassadeurs van de V.S en En
geland. ir J. W. Albarda. directeur
A. Plesman, ir. W Hupfces. pres.-dlr
der N.9.. L. Neher. dir.-gen der
P.T.T., de heeren A. v. d Pauw en
A. Scholte van de K.L.M., dr ir. M
Damme. B. C Franke, wnd burge
meester van Amsterdam, e.a. neemt
plaats in het toestel, dat zich even
later snel in de lucht verheft, luis
terend naar de vaste hand van ge
zagvoerder Parmentier. die deze ma
chine kort geleden uit Amerika over
vloog. Richting Twenthe.... het kind
gaat gedoopt worden.
Rustig ligt het toestel ln de lucht:
je moet werkelijk ie zelf nu en dan
inprenten, dat je aan het vliegen bent,
want deze luchtreus geeft geen en
kel oog*enbik de minder prettige sen
saties, welke wel eens aan een vlieg
tocht verbonden zijn Vier en veer
tig plaatsen rijn er in aangebracht
en het passagiersverblijf heeft alles
weg van een salon. De laatste snuf
jes kan men er vinden; één druk op
de knop aan den kant van uw
stoel en zachtjes giydt de rugzijde
naar achteren en men kan zoo heer
lijk liggen als maar wenschelijk is.
Binnen 34 minuten cirkelt het toe
stel boven het vliegveld „Twenthe".
waar een groot gezelschap ter ont
vangst gereed staat.
Op het met vlaggen versierde plat
form geschiedt de doop van het vlieg
tuig.
De doopplechtigheid.
De wnd. burgemeester van Ensche
de. mr. J. W. A v. Hattum. heet
de aanwezigen welkom, wijst op de
beteekenis van Twenthe voor Neder
land en zegt verheugd te zijn over
het feit. dat de K.L.M. het eerste
D.C. 4-toestel met den naam ..Twen
the" heeft vereerd
Daarna heeft de heer H C. E. van
Ede van der Palts, dir.-gen. van den
rijksluchtvaartdienst, de gelukwen-
schen voor dit nieuwe toestel over
gebracht namens den minister van
verkeer en energie, die door een plot
selinge ongesteldheid verhinderd was
aanwezig te zijn.
Dan treedt de thans 84 jaar oude
maar nog zeer vitale heer Edo Bergs-
ma. oud-burgemeester van Enschede
naar voren. Na te hebben getuigd dat
hij veel van zijn verwachtingen thans
bewaarheid heeft gezien, trekt hij
twee platen weg. die den naam
„Twenthe" en het Twentsche ros nog
bedekt hielden, en nu gaat met een
forschen zwaai een flesch champagne
tegen den romp van het vliegtuig in
scherven (er wordt even hoorbaar
gezucht op dit oogenblik!) en het
kind. i.e. het vliegtuig, is gedoopt en
heeft zijn naam Treffend klinkt de
stem van den grijzen Bergsma-
Voor de radio heeft ir. W. Verwey
industrieel adviseur van den weder
opbouw een. causerie gehouden, ge
titeld: „Woningen maar ook fabrie
ken" Het volgende ontleenen wij er
aan:
Het verlies dat een gevolg is van
het vernietigen of beschadigen van
een fabriek is heel wat grooter aan
de zichtbare schade. Immers in een
fabriek plegen voortdurend waarden
te worden voortgebracht en het uit
blijven van deze voortbrenging' gedu
rende Iangeren tijd kan een verlies
zijn. veel grooter dan de zoogenaam
de oorlogsschade. Uitstel van weder
opbouw of van noodherstel van een
fabriek heeft dus enorm veel hooge-
re verliezen tengevolge dan uitstel
van den herbouw van woningen; ten
eerste uitblijven van de productie en
ten tweede verdere vernietiging van
kapitaalgoederen
Nu zijn dit juist verliezen, die ons
land onder de huidige economische
omstandigheden zeer zwaar zouden
vallen. Het is van, belang dat aller-
wege de productie onverwijld hervat
wordt teneinde, ons volk weer een
eerste begin van nieuwe welvaart te
brengen. Maar in, de tweede plaats
is het ontoelaatbaar, dat na de enor
me diefstallen van fabrieksuitrustin-
gen en na een periode van vijf jaar
waarin aan. onderhoud en vernieu
wing van ons productie-apparaat zoo
bitter weinig heeft kunnen gebeuren,
nieuwe verliezen aan kapitaalsgoede
ren door uitstel van herbouw zou
ontstaan.
Hoe urgent de wederopbouw van
woningen dan ook moge zijn toch
zal een belangrij/k deel van de voor
den wederopbouw beschikbare mate
rialen en werkkrachten aan net
herstel der Industrie gewijd moeten
worden Er moge in 1945 reeds vele
millioenen aan industriëele gebou
wen hersteld zijn, in 1946 zal dit
geschieden voor een waarde van
vele tientallen millioenen.
Welke industrie bij de opbouw het
eerste aan de beurt is, ls een vraag,
die zorgvuldig wordt afgewogen. Het
is duidelijk, dat niet alleen bepaal
de sleutelindustrieën of industrieën,
die in belangrijke mate deviezen
binnenbrengen, het eerste hersteld
worden.
JWUtWXBJÏBKSSMB»
33. Dik had zicih in dien tusschen-
tijd weer eenigermate hersteld en
strompelde naar het raam. om
Comm. Chogum te waarschuwen.
Want hij dacht, dat d»e „Handige
Jonny" de gang was opge vlucht.
Hy keek naar beneden en zag tot
zijn schrik, hoe de schurk naar bene
den zakte. Dik draaide zich om en
rende de kamer uit op weg naar de
lift. diie natuuriyk juist beneden
was.
Zich niet lang bedenkend, stormde
hy naar de trap, gooide één been
over de leuning en suisde naar be
neden. Een en andier tot groote ver
bazing van de deftige hotelbewoner®.
Onze Brusselsohe oarrespond'enit
seint ons:
De kabinetsformateur van Acker
deelde ons gisteravond mee. dat
hij in den loop van den dag be
sprekingen had gevoerd met de
voorzitters der vier partijen.
Daarna deed hij mededieeling
van een door de liberalen in hun
bekenden chantage-stijl opgestelde
dagorde, waarin zij om. zeggen,
dat zij niets vragen en bereid zijn.
elke parlementaire democratische
en stabiele regeerimg te steunen.
Voorts, dat zij tegen geen enikele
partij een veto poneeren, maar dat,
indien de katholieken onmogelijke
eioohen zouden stellen, de liberalen
dit aan de openbare opinie zouden
mededeelen en bereid zijn, alsdan
tot een linksche regeering toe te
treden.
In geval zij tot een linksche
regeering zouden toetreden, zou
geen rekening mogen worden ge
houden met hun giering aantal
parlementsleden, maar zouden ze
in diie regeering moeten vertegen
woordigd zijn in verhouding tot
de groote verantwoordelij kheid;
welke zij daarmede op zich nemen.
Van Acker zal heden zijn be
sprekingen met de voorzitters der
vier partijen voortzetten. Hij weet
nog niet, zeide hij, ot hij zal
slagen in het samenstellen van
een zoogenaamde regeering van
nationale eenheid, dus met ver
tegenwoord i,gers van de vier par
tijen, doch, hoe het ook zij, hij
wil en zal een regeering vormen.
Eén van de moeilijke problemen
in Ned.-Indië blijft nog steeds de
aanwezigheid van ongereer 300.000
man Japanscihe troepen. De Neder-
landsche regeering heeft in Janu
ari van dit jaar aan de bevoegde
geallieerde autoriteiten lat we
ten, dat zij bereid zou zijn op kor
ten termijn de bemanning en be
waking ter beschikking te stellen
voor een aantal schepen indien
deze voor de evacuatie van Ja
panners uit de Groote Oost zouden
worden vrijgegeven. Tot dusverre
echter is nog geen officieel ant
woord van de Amerikaansche
regeering ontvangen.
De evacuatie tan Japanners uit
Ned. Indië zou ongetwijfeld een
belangrijke bijdrage vormen tot
het wegnemen van een bron van
onrust en het herstel van den
normalen toestand in het Verre
Oosten. Van Nederlandsche zijde
vertrouwt men er op, dat zij in
deze zoo belangrijke aangelegen
heid thans spoedig positieven
steun in den vorm van een aantal
schepen zal mogen ontvangen, op
dat met de evacuatie \an de Ja
panners in Ned. Indië thans ein
delijk, zeven maanden na de capi
tulatie van Japan, een aanvang
kan worden gemaakt.
Een officier van den Perzische»
generalen staf heeft medegedeeld,
dat de Perzische strijdkrachten
het bevel hebben gekregen, geen
gebieden, welke door de sovjet®
ontruimd zijn, te betreden, voon»
da.t zij daartoe orders hebben onn»
vangen.
KIND DOOR AUTO GEDOOD
De 6-jarige Gerard van H„ van
Kamerlingh Onnesweg te Hilvers
is ln de Heerestraat aldaar door «en
auto overreden In het ziekenhui! il
hij aan de gevolgen, overleden.
