Overeenkomst over Indië nabij?
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Nazi-ondergrondsche ontdekt
DIK TER BUIK neemt maatregelen
Van Mook, Kerr en Indonesische ministers
naar Den Haag
Naar een accoord Off«eieele mededeeling
^S^ouwd.
dige. een elonoom 15 S? deskun-
stille figuur, geen stn ti. 115 eerl
eer, zeer bekwaam amtS?11 maar
wordt als een typische
en eerlijke nationalist gTSèn u,
echter los van het volk staat'
Autobus te piefter gereden
Aard van het a.s. overleg
Dr. Van Mook hoopt op
spoedig resultaat
België's nieuw kabinet
Bijna 1000 arrestaties
Weer sinaasappelen
De visscherij en het
mijnenvegen
Ribbentrop sliep niet
wegens Holland
Et'dam Giro 9095
Directeur:
Joh. Kuijpers
Hooldred.Mgr
Dr. J. Witlox,
AJg. Redacteur:
H A. Paalvast.
Drukker:
N.R.C. N.V.
Uitg. v.d. Maas
bode-Stichting,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COUUAKT
MAANDAG 1 APRIL 1946
68ste JAARGANG No. 1997.5
\bonnementspi
f 9.26 p. kwart
f 1.10 p.maand
C 0.26 p. week
Tijd. adres:
Broersvest 8 A
Tel. 68804
Advertenti&n
15 eta p. mm.
fyE berichten, wedike de laatste
dagen uit Bata/via hier te
lande zijn ontvangen, wijzen er
op. dat de onderhandelingen, welke
dr Van Mook aanvang Februari
op de basis van de Nederlandsche
voorstellen met de leiders der
Indonesische republiek is begon
nen. in een stadium zijn gekomen,
waarin de Nederlandsche regee
ring het beslissende woord moet
spreken.
Natuurlijk bestonden er toen
deze besprekingen aanvingen, nog
tegenstellingen, welke overbrugd
moesten worden. De standpunten
van Van Mook en van Sjahrir zijn
elkaar nu in zooverre genaderd,
dai naar de meening van den
eerste de laatste overspanning te
s-Gravenhage kan worden aange
bracht. Daarom komt hij nu zelf
naar Nederland, vergezeld van den
hi'rS?11. bemiddelaar sir Archi
bald Clark Kerr die niet meer
naar Batavia zal terugkeeren en,
wat zeker een belangrijk gegeven
van drie vooraanstaande Indo
nesiërs, leden van het kabinet-
Sjahrir.
Elders in dit blad kan men de
verklaringen lezen, welke Van Mook
tijdens een persconferentie te Bata
via heeft afgelegd. Zij diuiden zeer
vaag aan de punten, welke den
grondslag vormen, waarop hij tot
overeenstemming hoopte té komen
z'j zuiver weergegeven zijn,
™e!n er uit concludeeren. dat
7-e!fstan<3igheid gaand
ze It beschikkingsrecht, den volledi-
gen dommionstatius, zal krijgen
terwijl Nederland een aantS eco
nomische voordeden zal verwerven:
op deze basis zou dan de innige
samenwerking berusten, welke in
het belang van beide rijksdeelen
zou zijn.
Het is nroeilijk zich een juist
Inzicht van het te Batavia bereikte
te verschaffen, zoolang „het
accoord" niet in zijn juiste termen
bekend Is; men kan zich echte:
niet geheel aan den indruk ont
trekken. dat de voorstellen, welke
Van Mook naar Den Haag mede
brengt. een zeer vergaande ontwik
keling zijn op het Nederlandsche
basisvoorstel van 10 Februari 1946,
dat op zijn beurt was gegrondvest
op de plechtige verklaring van
H M de Koningin van 6 Decem-
bei 1942. Het Nederlandsche volk
heeft zeker het recht te vragen, dat
de regeeringzorgvuldig zal over
wegen, of de stap, welken zij nu
gaat zetten, in het werkelijke be
lang van het Nederlandsche èn van
het Indische volk is. Het zal een
besluit zijn. dat over de toekomst
der belde rijksdeelen beslist. Moge
zij nu een scherp Inzicht en doel
bewustheid toonen.
Onze belangstelling gaat op het
oou inblik ook udt naar de Indone
siërs. die Van Mook op zijn reis
naar Den Haag vergezellen, en die
derhalve geroepen zijn, zij het ook
niet als gevolmachtigden, aan de
laatste overbrugging mede te
werken.
Dr Soedarsono, lid van de Partai
Sosialist (van dezelfde partij der
halve als Sjahrir en Sjarifoedin)
behoort tot de Intellectueelen Hij
geldt als een bekwaam en rustig
man. wiens artikelen tot de meest
leesbare in de inlandsche ners be-
hooren
Dr Soewandi heeft voor den
oorlog op het Indische departement
van Onderwijs gewerkt. Hij is
en zeker niet fel anti-
T«<lens den oorlog
maar ml z-jn functie vervullen,
teur wSdl^hiL®'15 0611 co"abora-
Het zijn alle drie fijne inteiiec-
tueélen en verre van extremisten.
Voor zijn onderhandelaars heeft
Sjahrir dus niet de slechtste keus
gedaan
I* r^?,?I12:kidag omstreeks een uur
naSêieü h=f, VaTI de B.B.B. met 35
passagiers halverwege den weg Til
burg—Goirle, vermoedelijk door het
springen van een band, waardoor de
chauffeur de macht over het stuur
verloor, tegen een boom gereden
Een twintigtal inzittenden van den
autobus, die geheel in elkaar gedrukt
werd, liep verwondingen op, Allen
werden, nadat eerste hulp was ver
leend door den G.G.D. naar het zie
kenhuis te Tilburg vervoerd. Op weg
daarheen is de 66-jarige heer H.
Joosten uit Weert overleden. 14
slachtoffers werden in het ziekenhuis
opgenomen. De toestand van drie
hunner, afkomstig uit Tilburg en
voirle, ie zorgwekkend,
De volgende officieele verkla
ring is te Batavia gepubliceerd:
Op den 30en Maart om 4 uur
in den middag (plaalselijken lijd)
is ten huize van den gezant een
plenaire vergadering gehouden.
De subcommissie diende haar
verslag over de bijeenkomsten
van 27 en 28 Maart ter beoordee-
Ung in. Uit de besprekingen,
welke hierna volgden, bleek, dai
de gezichtspunten van de Ne.
derlandsche en de Indonesische
delegaties betreffende de toe
komst van Indonesië nu vol
doende genaderd waren om een
bezoek van dr. Van Mook aan
Nederland .Ier raadpleging van
zijn regeering te rechtvaardigen.
Daarom zal dr. Van Mook mot
eenigen van zijn raadgevers Bata
via verlaten en op Donderdag
April naar Den Haag reizen. Sir
Archibald Clark Kerr zal hem ver
gezellen om de besprekingen te
vergemakkelkijen en een middel
te vinden de nog resteerende moei
lijkheden op te lossen.
Sjahrir heeft dr. Soewandi. dr.
Soedarsono en dr. A. K. Pringgo-
digdo aangewezen om mee naar
Nedireland te reizen.
In aansluiting aan het bericht
betreffende de komst van dr. Van
Mook en Sir Archibald Clark Kerr
naar ons land, verneemt het
A.N.P, nader, dat het aanstaande
overleg vanzelfsprekend een inci
denteel overleg zal zijn over be
paalde punten. De It. G.G. dr. Van
Mook, zal vergezeld worden door
een staf raadgevers, onder wie ook
een Indonesisch vertegenwoordiger
van Java en één van de buiten
gewesten.
Uit Batavia wordt nog gemeld,
lat Sir Archibald Clark Kerr
heeft verklaard: „Ik ga nu naar
Engeland terug op vaeamtie en
daarna ga ik naar Washington,
waar ik mijn ambt in de tweede
helft van Mei denk te aanvaarden,
'k denik niet, dat het noodig zal
-i.m naar Indië terug te keeren".
do W?» wordt nog bericht, dat
aatste plenaire conferentie in
.en zeer vriendschappelijke sfeer
is geemdigd, waarbij de gedele
geerden op eikaars gezondheid
dronken.
Dr. Van Mook heeft in een of
ficieele verklaring medegedeeld,
dat hij hoopte, dat de komende
onderhandelingen in Den Haag
slechts een kwestie van een week
of korter zouden zijn en hij
voegde er aan ioe. dat de onder
handelingen in Batavia zouden
worden afgesloten.
r, ^e, overeenkomst tusschen
r ronk rijk en Annam had de on
langs gehouden besprekingen be
langrijk bevorderd hoewel de
omstandigheden in Indonesië ver
schillend waren en een oplos
sing gegeven, welke anders moei
lijk te vinden zou zijn geweest.
Voorts zeide Van Mook, dat, toen
de onderhandelingen in Februari
een aanvang namen, beide partijen
inzagen, dat er, voor zoover de
Nederlandsche verklaring over de
te volgen politiek het Indonesische
zelfbeschikkingsrecht erkende, een
basis voor onderhandelingen be
stond. Bij de onderhandelingen
heeft men de verschillen tusschen
de partijen betreffende deze mate
rie moeten overbruggen ver
schillen over de vraag, hoe men
elljpar moest benaderen, over de
methode en mogelijk ook tijds
verschillen.
Van Mook sprak voorts zijn lof
uit over het werk, dat Sir Archi
bald Clark Kerr verricht heeft tij
dens de besprekingen en sprak zijn
waardeering uit voor „het karak
ter en de intelligentie" van Sjahrir.
„Daar de nog resteerende moei
lijkheden in voldoende mate zijn
verminderd, kan ik naar Nederland
gaan om overleg te plegen met de
Nederlandsche regeering. Sjahrir
was in staat ter plaatse met zijn
menschen te overleggen, doch dat
kon ilk niiet", zei Van Mook.
„Het uiteindelijk résultaait moet
binnen niet al te langen tijd wor
den bereikt. Dan kunnen wij de
samenwerking gaan herstellen,
waarvan beide partijen de nood
zaak inzien." Waarschijnlijk zal Sir
Archibald eenige dagen in Neder
land vertoeven en daar zal hij dan
zijn inzichten betreffende den
toestand aan de regeering kunnen
mededeelen. Dit zou zeer nuttig
zijn. Het probleem betreffende de
geïnterneerden heeft een belangrijk
deel van de onderhandelingen uit
gemaakt. Beide partijen trachten
reu dit probleem zoo spoedig mo
gelijk op te lossen", zoo besloot
dr. Van Mook.
„Zonder volmacht" n:
Den Haag.
Een lid van Sjahrir's „kabinet",
dat aan de besprekingen heeft
deelgenomen heeft medegedeeld,
dat dr. Soewandi, dr. Soedarsono
en dr. Pringgodigno, de leden van
het Indonesische „kabinet", die dr.
Van Mook en Sir Archifoeld Clark
Kerr naar Nederland zullen verge,
zeilen, geen volmacht zullen heb
ben om verdere onderhandelingen
te voeren. Zij zullen Ihet Indonesi
sche standpunt bij de Nedreland
sche regeering uiteenzetten. De
zelfde bron zeide voorts: „De Ne
derlanders zullen waarschijnlijk
een deel 'van hun prestige opoffe
ren. in ruil voor reële economische
voordeelen."
Naar verluidt komt de overeen
stemmig grootendeels neer op een
erkenning van den status quo in
Ned.-Indië, dodh bij een eventueel
verdrag zal men wel nadere rege
lingen treffen. Men gelooft, dat de
thans bereikte overeenstemming
de erkenning insluit van de feite
lijke macht der Indonesiërs over
Java en mogelijk Sumatra.
Extremisme op Sumatra.
De geheele Oostkust van Suma
tra, de stad Medan daarbij inbe
grepen, staat thans onder het gezag
van de T.R.I. De Indonesische
burgerlijke autoriteiten mogen hun
werk voortzetten, doch „met het
oog op de critieke situatie" berust
het hoogste gezag bij de T.R.I. Sinds
de afkondiging van dit besluit is
het terrorisme in de stad Medan en
de omgeving daarvan aanzienlijk
toegenomen en worden de Chinee-
zen door een panisaheji angst be
vangen, daar er geen dag passeert,
of er worden huizen in de Chinee-
sche wijk geplunderd en in brand
gestoken, terwijl de eigenaars ont
voerd worden.
Een republikeinsch blad in Me
dan bevat een beroep van Roes
man Effendi, voorzitter van de
Indonesische arbeiderspartij aan
Sumatra's Westkust, op de Japan-
neezen om de bevelen der Britten
niet te gehoorzamen. Hij voegt
daaraan toe: „De betrekkingen
tusschen de republiek Indonesia en
Japan worden bepaald door de
houding van de Japanneezen in dit
land en zonder medewerking van
de Indonesische republiek heeft
Japan geen toekomst".
Indon. leiders beoogen
gematigdheid.
De „Afrib" (allied forces radio
in Batavia) heeft een bericht uit
gezonden betreffende de activiteit
van de Indonesische leiders te Ba
tavia, met het doel een einde te
maken aan de birenenlandsche
moeilijkheden. Er is gepoogd, con
tact te verkrijgen tusschen de In
donesische leiders te Batavia en de
radiostations in het binnenland,
teneinde te voorkomen, dat deze
stations doorgaan met hun actie
tegen de regeering van Sjahrir.
Een tweede stap is geweest, de
invitatie aan de Indonesische jour
nalisten in het binnenland van
Java om een kijkje te nemen te
Batavia, teneinde poolshoogte te
nemen van de toestanden aldaar.
Deze beide stappen staan in ver
band met de arrestaties van Tan
Malaka en zijn volgelingen. Ver
dere arrestaties worden niet ver
wacht.
„De Indonesiërs zijn ervan over
tuigd" aldus het bericht „dat
vele vooraanstaande sprekers op
onverantwoordelijke wijze het
woord gevoerd hebben en onder
invloed stonden van de thans ge
arresteerden. Men gelooft, dat zij
thans de politiek van de werkelijke
leiders der nationalistische bewe
ging zullen volgen".
Het aangekondigde nieuwe mi.
nistesrie-Van Acker is thans ge
vormd. Het is als volgt samen
gesteld:
Eerste min. en min. van kolen-
prod.: Ach die Van Acker (soc.fe
Vice-voorz. v. d; ministerraad en
econ. zaken: Albert Deveze (lib>j
Binnenl. zaken: Auguste Buiseret
(lib.); Buitenl. zaken en buiten!,
handel: Paul; Landb. René Le-
febvre (lib.); Kol.: Robert Godding
(lib.); Invoer: Paul Kronacker
(lib.); Financiën: Franz de Voghel
(extra pari.); Justitie: Adolphe
van Glabbek (lib.); Nationale
verded.: Kol. de Fraiteur (extra
pari.); Voedselvoorz.: Edgard Lal-
mand (comm.); Volksgezondheid:
Dr. Marteaux (comm.); Arbeid en
soc. voorzorg: Elie-Léon Troclet
(soc.); Openbare werken: Jean
Booremans (oomm.): Onderw. K.
en Wet.: Herman Vos (soc,): Spoor-
en P.T.T.: Emest Rongvaux (soc.);
Budget: José Merlot (soc.); We
deropbouw: Jean Terfve (comm.);
Aele (extra pari.).
Het coördinatie-comité staat on
der voorzitterschap van den heer
Deveze. De voedselvoorziening;
import en landbouw, die één co
mité vormen, staan onder leiding
van minister Lalmand.
Het nieuwe ministerie zal zich
waarschijnlijk Woensdag aan de
Kamer voorstellen.
Naar officieel wordt meege
deeld, is er in de Britsche en
Amerikaansche zone van Duilsch-
land een wijdvertakte onder-
grondsche nazi-organisatie ont
dekt.
Zes leiders dezer organisatie
welke bestond uit voormalige leden
van de „Hitlerjugend" en van den
„Bund deutscher Maedel", zijn ge
arresteerd, o.a. Arthur Axmarin,
rijks-jeugdleider.
Volgens latere berichten zou het
totaal aantal arrestaties reeds bijna
duizend bedragen.
De organisatie, die werkte onder
den camouflagenaam „Kindergar
ten", stelde zich niet ten doel om
sabotage of directe acties tegen de
bezettingstroepen uit te voeren,
dooh zij trachtte op langen termijn
vat op de jeugd te krijgen, ten
einde de nazi-ideologie te doen
voortleven.
De eerste vertakkingen ontston
den in de Amerikaansche zone,
omdat de leiders van de „Reichs-
jugendfuehrung" hierheen waren
gevlucht.
Spoedig bleek evenwel dat de
organisatie zich ook tot Noord-
Duitschland en de geheele Britsche
zone uitstrekte en de Amerikaan
sche en Britsche geheime dienst
hebben daarna samengewerkt om
de organisatie uit te schakelen.
Er zijn aanwijzingen, dat een
groot deel van de vroegere Hitier-
jongens en -meisjes aan de organi
satie medewerken, zonder zelf de
draagwijdte te beseffen. Naast een
politiek had de organisatie ook een
economisch doel.
Zij trachtte bijvoorbeeld over het
geheele gebied der zones met tij
dig veilig gestelde fondsen van de
„Reichsjugendfuhrung" transport
firma's te stichten, die met papie
ren van het militaire bestuur ver
bindingen konden onderhouden.
De Inkomsten dezer firma's wer
den gebruikt om ondergedoken
nazi's te onderhouden. Hoewel en
kele sporen naar de Russische zone
leiden is er geen bewijs, dat de or
ganisatie ook vertakt was ui de
Fransche en Russisohe zones.
Wie Van Mook vergezellen
Officieel worat medegedeeld, dat
dr. Van Mook op zijn reis naar
Nederland zal worden vergezeld
door dr. P. J. A. Idenburg, lid der
Ned. delegatie, den sultan van
Pontianak, luit. Santoso, en luit,
Tahija, adjudant van den Ned.-
Indischen legercommandant gen.
Spoor.
Dr. 'Idenburg zal niet naar Ned.-
Indië terugkeeren, doch voorloo-
pig in Nederland blijven. De sultan
van Pontianak, wiens naam blijkens
een vroeger bericht Sjarf Hamid
de tweede is, was onder de Japan-
sche bezetting de verzetsleider in
Batavia. Luit Tahija is een gue-
rilla-leider op het eiland Saumlaki
geweest, in verband hiermede werd
hij onderscheiden met de Militaire
Willemsorde vierde klasse.
Voor personen, geboren in 1925 of
later wordt wederom 500 gram si
naasappelen beschikbaar gesteld.
Men moet hiertoe uiterlijk op Woens
dag 3 April de bonnen E 36, D 36 en
B 37 reserve der bonkaart K 604 bij
e enhandelaar in groente en/of fruit
inleveren. De aflevering zal zoo
spoedig mogelijk piaats hébben.
35. De arme oommussaris voeicte
zich draaierig! Zijn buik brandde,
zijn knreën knikten en hij moest
zich aan een boom vasthouden om
niot te vallen. Ooooh! kreunde hij.
Zwartkop hokte iotusechen naar
bi? „iL1?1" luxewagentje gooide
en SEËff °1>en' öaar Sen
Crnrn rh"11 hetzelfde moment.
Ohogum was niet bij
M=te 5SÏ" a<*'terna te gaan.
Maar Dik ter Buik was onder
wijl het hotel uit komen draven.
Toen bij zag wat er gebeurde,
legde hü er nog een schepje op,
nam een reuzesprong en belandde
op den bumper van den auto.
Het ruimen van mijnenvelden op
de reeën van Europa, om deze weer
voor visscherij geschikt te maken,
vindt nog steeds regelmatig voort
gang Men vermoedt, dat de wateren
in N.W. Europa in den zomer van
194(7 weer vrij zullen zijn van mijnen,
terwijl in Jiuni of Juli van dit jaar
in de omgeving van de Britsche kust
alles geruimd zal zijn.
Door de' Britsche admiraliteit is
medegedeeld, dat 81.500 man perso
neel van de Royal Navy met 250
Engels che mijnenvegers deze wenk-
zaamheden uitvoeren. Gedurende den
oorlog werden een half millioen mij
nen gelegd en vanaf het begin van
de vijandelijkheden tot nu zijn meer
dan 23,000 vijandelijke mijnen ge
veegd Sinds Victory-day zijn 78
visschersschepen van verschillende
nationaliteit in de Europeesche wate
ren op een mijn geloopen.
De Doggers/bank was als een van
de voornaamste visscherij gronden het
eerste geheel van. mijnen g'ezuiverd.
Aan het slot van zijn betoog
over zijn „onafgebroken pogingen
om den vrede te verzekeren ge
durende het tijdvak van 1933 tol
Duitschlands ineenstoring" heeft
Joachim von Ribbentrop Zaterdag
een eeresaluut gebracht aan Sta
lin. Hitler citeerende, noemde hij
den Russischen generalissimus
„één van de grooten der geschie
denis" en zijn roode leger „een
grandiose schepping". Hij beweer*
de verschillende malen tijdens
den veldtocht in het Oosten ge
poogd te hebben zijn „vertrou
wenspositie" bij Stalin en Molo-
toff te gebruiken om te trachten
tot een afzonderlijken vrede met
Rusland te komen, doch daarbij
op Hitler's onverzettelijkheid té
zijn gestuit.
Toen hij den aanval op Holland
en België aanroerde, verstoutte
Ribbentrop zich te zeggen, dta hij
deswege „vele slapelooze nachten"
gehad heeft, omdat schennding
van neutraliteit door de Duitsche
leiders niet gering geschat werd.
Het klonk min of meer humo
ristisch, toen Ribbentrop meende
zich te moeten verantwoorden
voor het aanschaffen van zes
landgoederen tijdens zijn ambts
periode.
Toen Ribbentrop aan het einde
van zijn betoog kwam, had hij
zoo goed als geen feiten ter tafeï
gebracht, die de tegen hem opge
stelde aanklacht zouden kunnen
verzwakken.
