Voor gezin en reine huwelijksmoraal dus: no. 1 lijst 2
Politieke verschuivingen
links
STEMT
NJoW^V
LI JST 2
naar
R
Vele wegen leidden naar Spanje
cjeeo staatssocialisme, cjeep liberalisme
maar.christendom
ADIO
programma
DONDERDAG 16 MEI 1946
PAGINA 5
Ons BEGINSEL beproefd
Ons PROGRAM vooruitstrevend"
O. D. EN NATIONAAL
FRONT-
COMMUNISTISCHE
VOORLICHTING
Het echec te Parijs
BERICHT.
Verkiezingen in Zwitserland
Burgerlijke meerderheid
echter behouden
AMERIKA DANKT DE
PILOTENHELPERS
Dit is de slagzin, waarmede de
K.V.P. den verkiezingsstrijd is in
gegaan, Dit is ook de verklaring
van haar zelfstandig optreden als
partij. Dit is de bepaling van haar
plaats tusschen de andere politieke
partijen.
Toen de Partijraad op 22 De
cember 1945 besloot, dat de R.K.
Staatspartij een einde zou nemen
en de K.V.P. zou starten, was dat
iets anders dan een naamsveran
dering. Er werd een duidelijke lijn
daaraan gelijk: den naaste lief
hebben gelijk ons zelve. Wij wen-
schen voor ons zelve geen werk
loosheid, afhankelijkheid, nood of-
vrees voor nood, maar werk,
medezeggenschap, bestaanszeker
heid en welvaart. En dus
Tusschen hen die slechts begin
selvast zijn zonder vooruitstre
vendheid; en hen die vooruitstre
vend zijn uit valsche. puur mate
rialistische oogmerken, dan wei
daarbij steunen op vage, nog niet
En de verklaringen van den heer
Vorrink.
getrokken: een grenslijn met het (beproefde grondslagen; en lus
verleden en een forsche richtlijn schen hen die „vrij" zijn van be-
voor de toekomst ,ginsel èn vooruitstrevendheid
Allereerst toch is toen vastge
steld, dat de huidige omstandig
heden een partij eischen, die uit
drukkelijk tot grondslag en richt
snoer neemt de zedelijke normen,
verankerd in de door God gescha
pen wereldorde en in de Christe
lijke Openbaring. Maar er werd
onmiddellijk, onverbreekbaar aan
vastgekoppeld, dat het juist op
grond van DIE beginselen nood
zakelijk is een vooruitstrevende
politiek te voeren, in het bijzonder
op sociaal-economisch gebied.
Daarmede staan voor de toekomst
niet alleen vasf de grondslag en
richtsnoer die wij vinden in vol
strekte zedelijke normen, maar
evenzeer de onverzoenlijkheid
van die beginselen met conserva
tisme
"óg een belangrijk besluit was,
dat de K.V.P. zich heeft openge
steld voor katholieken en niet-ka-
fholieken Ook zij. die niet het
Katholieke Geloof belijden, maar
wè] de maatschappijleer huldigen
die in de encyclieken is gefun
deerd en uitgebouwd ook die
Nederlanders, die een partij wen-
schen. uitdrukkelijk gegrond op de
zedelijke normen. verankerd in
Gods Scheppingsplan en in de
Christelijke Openbaring, en daar
naar handelend, en die ons voor
uitstrevend program omwille van
zijn innerlijke redelijkheid aan
vaarden ook _ij zijn welkom en
op hun plaats in de K.V P
Ts het oordeel van den Partij
raad juis' r-weest? Mijn antwoord
Ja! Er is allerwegen, en te
recht, Cv*i schreeuw om vernieu
wing. Dat is geen „waan van den
daig" en geen miskenning van wat
groot en goed was in een verleden
dat. zeker in Nederland, in meer
dan een opzicht groot en goed
geweest is Het is onrechtvaardig,
ondankbaar en onverstandig het
verleden te verguizen omdat het
„oud" was. Maar de roep om ver
nieuwing komt. waarachtig niet
voort uit kortzichtige of verhitte
nieuwlichterij, Het is noch een
uitvinding, noch een patent van
de „Christofoor"-groep. Nu vijf
tien jaren geleden, nog vóór de
Tweede Wereldoorlog het mensch-
dom teisterde en nog vóór de
a oombom was uitgevonden schreef
berri TS XI aan h« slot van Zijn
Ade „encycliek Quadrage-
Anno t^ecls de indrukwek-
der I vermaning, dat vernieuwing
instelltnt vernieuwing der
instellingen moesten worden he
wprkstelligd woraen oe
he?eJrMen hebben den Paus m
dïrtto i* gesteld - en hoe! In
i-oirt 'aren tlJd hebben twee we
reldoorlogen dood, verderf en el
lende gezaaid over de wereld. In
r tg laren tijd zijn daardoor al
leen veertig millioen jonge men-
scnen, de beste van twee opeen
volgende generaties, zonder er-
barmen den dood ingejaagd En
m de jaren daartusschen, toen het
z?ch rfnamd v,red(? was, stapelde
ue anaere Ernstiger nog was dat
de klare waarheid omtrent
en kwaad uit de harten van tal
loozen was weggevaagd. Men deed
niet alleen het kwade, maar noem
de het ook nog goed. De feiten
hebben den Paus inderdaad in het
gelijk gesteld en geestelijke zoowel
als soc.-economische vernieuwing-
Is -«eer en dringender noodig dan
OOit
n haar program geeft de K.V.P.
blijk van wijsheid, durf en eerlijk-
Zij belooft geen Amerikaan-
sche weelde, maar staat wèl pal
voor strikt rechtvaardige verdee-
ling der nationale armoede. En
voor een zeker bestaan.
De onverbreekbare samenkop
peling van een vast, duidelijk en
beproefd beginsel aan een vooruit
strevende politiek is geen ij del
woord gebleven en heeft een zeer
diepen grond. Niet all'een gaf God
den mensch verstand en wil, om
ermede te werken, en niet om
te z«n niet alleen
v, 7— Hij de rijkdommen der aar-
b?Q* rSv,*!16-! 6 van den mensch, en
ïEf *er<i niet alleen ver-
eischt beoefening der deugd nor-
maal een zekere weivaart maar
bLÏÏFJ to geboden „waaraan
geheel de Wet hangt en de Pro
toten" Het eerste: GodVbe^
n bovenal. En het tweede is
neemt de K V.P. thans haar eigen,
duidelijke en gerechtvaardigde
plaats in. omdat zij met recht kan
zeggen; „Ons beginsel beproefd
ons program vooruitstrevend!"
Vught, Mei 1946
E. SASSEN.
In dezen tijd heeft Nederland
het katholieke volksdeel en de
staatkundige beginselen naar ka
tholieke opvatting hard-
broodnoodie.
CH. BUIJS DE
BEERENBROUCK.
Radio Moskou, beluisterd door de
Sowjet Monitor, heeft volgens
,,A. P." een telegram geciteerd van
dein Tass-correspondent in Den
Ha,ag, volgens hetwelk, nu de ver
kiezingen nabij zijn, „duizenden ge
wapende fascisten optreden in Zuid-
Hollartd."
Radio Moskou meldde verder, dat
de organisatie „De Landsknechten"
onder leiding van overste Koppert
en met steun van „Rotterdamsche
groot-industrieelen" den kop weer
had opgestoken. Zij hield in het
openbaar bijeenkomsten in Rotter
dam en andere steden. Volgens het
bericht werden er steeds nieuwe
groepen fascisten uit de concen
tratiekampen ontslagen.
Volgens Radio Moskou beweert de
linksche pers, dat Romme, de leider
van de Katholieke Volksparty, tevens
de leider van de fascistische
reactie is.
Naar aanleiding van de verkla
ringen door den heer Vorrink
verleden week afgelegd over den
OD., zendt de res- kolonel der
cavalerie P. J. Six, voormalig chef
staf van den. O D., ons een schrij
ven, waarin hij eenige beweringen
van den heer Vorrink recht zet.
Dat de O.D, in den bezettings
tijd in nauw verband zou hebben
gestaan met Nationaal Front, ont
kent de heer Six met den meesten
nadruk Even beslist spreekt hij
tegen, dat de leiding van den O.D.
actie zou hebben gevoerd om Nat.
Front niet op de lijst der verboden
organisaties te doen plaatsen.
Op de beschuldiging van den
heer Vorrink, dat de leiding van
den O.D. Pasdeloup en Wiardi
Beekman naar Engeland zou heb
ben willen zenden om politieke
contra-adviezen te verstrekken,
antwoordt de heer Six, dat le. de
O.D. als militaire organisatie niet
aan politiek deed, doch slechts de
bevelen der regeering opvolgde en
dat het 2e nooit in de bedoeling
lag om Pasdeloup, die thans dood
is en zich dus niet verdedigen kan,
naar Londen te zenden. Wiardi
Beekman zou gaan, samen met den
heer Dogger- Zij hadden echter
geen enkele politieke instructie.
Dat een koerier van Vorilink
drie maanden noodig had om tot
H. M. de Koningin door te drin
gen, mag, indien deze vertraging
inderdaad aan Nederlanders in
Londen te wijten was, niet aan
den O.D. in Nederland worden ge
weten die daartoe in geen geval
instructie gaf-
Wat de verhouding tusschen
O.D. en Arnold Meijer betreft,
merkt de heer Six op, dat Arnold
Meijer in het najaar van 1944 op
last van den O.D,-commandant
Westbrabant werd gearresteerd.
De heer Six betreurt, dat de
heer Vorrink bij zijn beschuldi
gingen geen namen heeft genoemd,
en hij eindigt zijn schrijven met
de mededeeling, dat de heer Vor
rink heeft geweigerd in te gaan
op een verzoek zijnerzijds om voor
11 Mei een onderhoud te hebben
ter bespreking van de in breeden
kring bestaande verontwaardiging
lover zijn uitlatingen nopens den
O.D.
De heer J. v. d. Burgt, oud-com
mandant der O.D. te Geleen, zond
ons een scherp protest tegen de uit
latingen van den heer Ven-rink over
fascistische strevingen in den O.D.
Hij verzekert, dat in den Zuidelijken
O.D., met name in den Limburg-
schen, dergelijke strevingen nimmer
tot uiting zijn gekomen.
ONDER BEHEER GESTELDE
BEDRIJVEN
De beslissing over eventueelen
verkoop of algeheele liquidatie van
bedrijven, die wegens buitenlapdsch
vijandelijk vermogen onder be
heer gesteld zijn, zoomede van be
drijven van N.S.B.-ers "en cóllabó-
rateurs, wordt genomen door het
Ned. Beheers Instituut, Voor zoo
ver het gaait om een vermogen, vain
meer dan 10,000 na overleg met
den Minister van Handel en Nij-
verhedi.
Truman's vliegtuig gaat Byrnes
halen
Reuter seint uit Parijs, dat het par
ticulier vliegtuig van Truman, door
den president der V. Statfeh ter
beschikking van Byrnes gesteld.
Donderdag a.s. op het vliegveld bij de
Fransehe hoofdstad wordt verwacht.
Inderdaad heeft Byrnes gisteren
avond ter Parijsche conferentie voor
gesteld, de conferentie tot 15. Juni,te
verdragen en tegen 1 of 15 Juli
een vredesconferentie bijeen te roe
pen.
Den dagbladen is vergunning
verleend deze week driemaal in
dubbelen omvang te verschijnen.
Hiervan wordt door onsheden
voor de tweede maal gebruik ge
maakt.
(Van onzen correspondent.)
GENEVE, 9 Mei 1946.
De Zondag j.l. gehouden verkie
zingen voor regeering en parle
ment van het grootste Zwitsersehe
kanton Bern, zijn het belangwek
kende slotstuk geweest van een
lange reeks kantonale en gemeen
telijke verkiezingen, in het eerste
vredesjaar, in Zwitserland gehou
den. De gewone vierjaarlijksche
verkiezingen voor het parlement
zullen eerst in het najaar 1947 ge
houden worden. De talrijke kan
tonale en gemeentelijke verkiezin
gen sinds het einde van den oorlog
geven echter een voldoend duide
lijk beeld van de politieke gezind
heid van het Zwitsersehe volk in
dezen na-oorlogschen tijd.
De voornaamste slotsom, uit den
uitslag van al die verkiezingen te
trekken is, dat weliswaar ook in
Zwitserland de sociaal-democraten
en de communisten een grooteren
aanhang hebben dan in 1939, doch
dat desniettemin de burgerlijke
partijen geen ernstig gevaar loopen
de meerderheid in het land spoe
dig te verliezen. Van de 19 heele
en 6 halve kantons, waarin Zwit.
seriand verdeeld is, bezit alléén
het halve kanton Bazel-Stad een
socialisti-sch-communistische meer
derheid. En deze is niet een ge
volg van den oorlog, doch bestaat
reeds sinds jaren. In alle andere
kantons hebben de partijen van
uiterst.links wel iets van de bur
gerlijke meerderheid kunnen af
knagen, zonder echter een einde
eraan te maken. Indien dit jaar
Een van de avontuurlijkste
maar tevens levensgevaarlijk
ste baantjes in de „onder-
grondsclie" wereld is wel ge
weest het wegbrengen van
geallieerde vliegers, wier toe
stel was neergeschoten en die
men toch, koste wat kost, nieT
in Duitsche handen wilde laten
vallen
voor nr\&t^n Steele organisaties
tond van land naar
snappen vwlJ e laten ont"
ons land uit wi *Jaar_,sPailie. Van
den aan van e- f11, vliegers in
jongelui zelf naar dNed®rlandsche
grens gebracht ia£fr sPa;msche
meestal in etann»! gmg het
menschen telkèms aando^ men de
anderen toevertrouwd^ Z°ïg V3n
aan de Belgische °rens led
Witte Brigafe of\n& hef^fe
van de Hollanders overnamen
Een vaste route was er, die bii
de geallieerden officieel Dutch
Paris" heette en zich uitstrekte
van Noord-Nederland tot de
Spaansche grens. Een ander heet
te de „Comet-line", de Komeet-
lijn; den naam kreeg zij vanwege
de groote snelheid, waarmee zij
vliegers uit het vijandelijk gebied
wegwerkte. In één geval werd
een vlieger die met zijn parachute
in Noord-Frankrijk was neergeko
men, binnen vier dagen over de
Spaansche grens gebracht door de
leidster van deze lijn, „Dédé" de
Jongh, een heldhaftig Belgisch
meisje dat o a. op een nacht
twaalf keer de Somme in beide
richtingen overzwom om vliegers,
die - niet konden zwemmen, op
sleeptouw te nemen.
Van de verklaringen der in het
geallieerde kamp teruggekeerden
werd een nuttig gebruik gemaakt
voor het instrueeren van de vlie
gers, omtrent hetgeen ze zouden
kunnen doen, wanneer ze onver
hoopt zouden worden omlaag ge
schoten binnen het gebied van een
der bekende organisaties.
In totaal zijn meer dan 5000 ge
allieerde vliegers, dank zij de hun
verleende hulp, naar hun linies
teruggekeerd.
Hoezeer dé Amerikaansehe le
gerleiding deze hulp op prijs heeft
gesteld, moge blijken uit het feit,
dat zij een legeronderdeel, de Mis-
X, dat zich gedurende den oorlof
met deze materie bezighield nadien
heeft belast met het onderzoek
naar en het naar waarde schatten
van de hulp, welke aan gealli
eerd vliegtulgpersoneel is verleend
bij hun pogingen om aan den vij
and te ontsnappen en hun linies
weer te bereiken. En als een be
wijs van die erkentelijkheid zullen
deze helpers eerlang door de
Amerikaansehe regeering worden
onderscheiden.
Van een 60.000 verzetslieden in
Europa kreeg Mis-X de namen
-de vermelding, dat zij zich
op dit terrein verdienstelijk had
den gemaakt. In een angstvallig
onderzoek, dat 16 maanden heeft
geduurd, is van ieder nagegaan,
wat hij ten deze had verricht. Als
resultaat van dit onderzoek zullen
naar schatting ongeveer 46.000
personen een officieele erkenning
daarvan ontvangen. Daaronder
zijn 25.000 Franschen, 8.000 Ne
derlanders, 12.000 Belgen, 300 De
nen, 200 Tsjechen 300 Hongaren en
100 Polen.
Ongeveer een derde zal de
„Medal of freedom", de Vrijheids,
medaille krijgen, vergezeld van
een oorkonde geteekend door
generaal Eisenhower; een derde
zal alleen deze oorkonde ontvan
gen en de overige een schrijven,
waarin de Amerikaansehe regee
ring haar lof betuigt.
De medaille krijgen diegenen,
die „zich verdienstelijk hebben
gedragen en daarbij daden hebben
verricht, van onmiddellijk belang
en nut voor de operaties van het
Amerikaansehe leger" Zij wordt
in vier graden verleend, n-1. met
gouden, zilveren en bronzen palm
en ook zonder palm.
Het onderzoek van Mis-X heeft
aangetoond, dat meer dan 3000 pi-
lotenhelpers daarom zijn gedepor
teerd; 400 van hen zijn in gevan
genschap overleden. Vijftig pilo-
tenhelpers werden door de Duit-
schers gefusilleerd.
De Am. regeering heeft tenslotte
fondsen beschikbaar gesteld tot
steun aan pilotenhelpers of hun
nabestaanden, di-e zoonoodig zelfs
pensioen kunnen krijgen. Aan
1200 Franschen, Belgen, Luxem
burgers en Nederlanders is bereids
30 millioen Fransehe francs uit
gekeerd.
De uitreiking van de onderschei
dingen zal in het eerste gedeelte
van den a.s. zomer geschieden.
Mis-X heeft voor zijn werk bu
reaux te Parijs, Brussel, Luxem
burg, Den Haag Kopenhagen
Praag en Boedapest en zal er bin
nenkort nog openen in Warschau
en Boekarest.
dan ook algemeene verkiezingen
voor het Zwitsersehe parlement
zouden plaats vinden, dan zouden
ongetwijfeld de historische bur
gerlijke partijen (katholieken, vrij
zinnigen, liberalen en boerenpar
tij-, die sinds onheugelijke tijden
hier te lande de vaste steun der
Zwitsersehe regeering zijn. op
nieuw een aanzienlijke parlemen
taire meerderheid verkrijgen. De
verkiezingen, die in het afg^loo-
pen jaar het meest de aandacht
getrokken hebben, waren die
voor het parlement van het kan
ton Genève, voor het parlement
van het kanton Bern en voor den
gemeenteraad van de stad Zurich.
Te Genève, de hooge burcht van
Nicole, den gewezen socialistischen
leider die wegens zijn sympathieën
voor het communisme uit de s.c -
partij gestooten was en thans c,e
leider is van de door hem opgt -
rïch'te communistisch-gezinde
„partij van den arbeid", had deze
stellig op het behalen der meer
derheid vertrouwd. Zijn „partij
van den arbeid" veroverde echter
slechts 36 der 100 zetels. De bur
gerlijke partijen behielden met 55
zetels (25 vrijzinnigen, 16 libera
len, 14 katholieken) de meerder
heid. Bovendien werden 9 gema
tigde sociaal-democraten gekozen.
Opvallend was ook in het kan
ton Bem de nederlaag van Nico
le's „partij van den arbeid", die
slechts 3 zetels verkreeg. Commu
nistisch zijn de Bernsohe boeren
en ambtenaren stellig niet!
Ten slotte liep ook de verkiezing
voor den gemeenteraad der grobte
industriestad Zürich op een te
leurstelling voor uiterst-links uit.
Reeds sinds vele jaren is het
Zürichse gemeentebestuur in
meerderheid „rood". De burger
lijke partijen doen 'zelfs geen po
gingen meer hierin wijziging te
brengen De meerderheid in den
gemeenteraad is burgerlijk eb ook
thans burgerlijk gebleven Tegen
over 38 socia al - democraten en 19
leden der „partij van den arbefö"
staan 68 burgerlijken (25 vrijzin
nigen. 21 onafhankelijken der rich
tii.g-Duttweiler, 14 katholieken,
leden der boerenpartij en 4 c
mocraten)
VRIJDAG 17 MEI.
HILVERSUM I (301 M.). 7.00
VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
7.00 Nieuws, gymn. en gram. 10.45
Voor de vrouw. 11.00 E. Walis.
11.30 Gram. 11.45 Ber. krijgsgev.
12.00 Lichte muz. 13.00 Nieuws en
stembusreportage. 13.30 Gram. 14.00
Ktfokpr. 14.20 Kamerork. en voordr.
15.25 Hoorspel. 16.00 Muziekpr. 16.30
Voor de jeugd. 17.00 Koor. 17.30
Ork. 18.00 Nieuws en zang. 18.30
Voor de Ned. strijdkr, 19.00 Cause
rieën. 19.30 VPRO. 20.05—24.00 Ver
kiezingsuitslagen en gram. (23.00
Nieuws).
HILVERSUM JI (415 M.). KRO-
uitz. 7.00 Nieuws en gram. 7.30 Mor
gengebed. 8.00 Nieuws en gram.
11.15 Voor de zieken. 11.30 Viool en
piano. 12.00 Gram. 12.15 Voordr.
12.30 Lichte muz. (13.00 Nieuws).
14.30 Voordr. 15.00 Voor de vrouw.
16.00 Gram. 16.45 Trio. 17.00 Voor
de jeugd. 17.35 Trio. 18.00 Orkest en
zang. 18.15 Boekbespr. 18.30 Vervolg
Concert. 19.00 Nieuws. 19.20 Gram.
19.45 Landbouwpraatje. 20.05 Philh.
Orkest. 21.35 Causerie. 21.50 Gram.
22.00 Nieuws. 22.15 Avondgebed.
22.30—24.00 Verkiezingsuitslagen en
gram.
