„SPOOK TE KOOP"
t1
R
L Smartelijk, maar geen vlucht"
Met den godsdienst slecht gesteld
ADIO
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
s
VRIJDAG 7 JUNI 1946
PAGINA 2
ÖP WEG NAAR DE
BALLINGSCHAP
HERNIEUWDE KENNIS
MAKING
ERVARINGEN IN TSJECHO-SLOW AKIJE
mestvergunningen
„Het is smartelijk voor mij
Sltalië te verlaten, het land,
waaraan ik zoo vele herinnerin-
«en bewaar", verklaarde konin.
gin Marie José aan boord van
/den kruiser „Duca degli Abruzzi"
die haar vier kinderen, de elf-ja
rige prinses Mar ja Pia, de negen-
jarige prins Victor Emanuël, de
.zesjarige prinses Maria Gabrielia
j en de driejarige Beatrix, naar
"Portugal brengt. „Maar ditmaal
kan men tenminste niet zeggen,
i'dat het vertrek der koninklijke
familie een vlucht is".
i
„De koning zal zich zoo spoe-
ig mogelijk bij ons voegen", ver
volgde de ex-koningin. „Ook voor
-jhem zal het vertrek smartelijk
(Zijn, doch wij hopen in het land,
[dat ons ontvangt, de rust en den
iVrede te vinden, waaraan wij na
de laatste gebeurtenissen zoozeer
[behoefte hebben".
Koning Umberto blijft nog en
kele dagen te Rome, wellicht tot
[Zondag en zal dan per vliegtuig
het land verlaten, om zich bij zijn
gezin te voegen Vandaag had de
[koning een onderhoud, dat een
tuur duurde, met den voormaligen
premier Emanuele Orlando Hij
ontving verder een aantal geal
lieerde autoriteiten. Boven net
Quirinaal wapperde nog de ko
ninklijke standaard.
De straten der Italiaansche ste
lden waren wonderlijk stil gisteren
Br werden nergens openbare mani-
Ifestaties gesignaleerd en het plech
tige beroep, dat de premier gedaan
heeft op de gewapende macht,
vooral op de koningsgezinde vloot,
blijkt overal tot dusver te zijn op
gevolgd.
Verwacht wordt, dat de formeele
uitroeping der republiek eerst a.s.
Woensdag, of later, zal plaats heb-
.ben, meldde gisteren Radio Rome.
Dat' zal dan geschieden met een
plechtigheid ia het Italiaansche par
lement, waarbij de partijleiders en
vertegenwoordigers van het corps
diplomatique zullen aanwezig zijn.
In bijna alle kieskringen zijn
thans de stemmen geteld. Voor
de republiek zijn uitgebracht
12.737.396 stemmen, voor behoud
van de monarchie 10.725.532.
De bladen bevatten nog weinig
beschouwingen over de komende
veranderingen. Politieke waarne
mers te Rome verwachten, dat
Alcide de Gasperi premier en mi
nister van buitenlandsche zaken
zal blijven. Hij wordt algemeen
geprezen om de meesterlijke wij
ze. waarop hij het land door de
nationale crisis heen hielp. Intus-
schen wordt het volk er zich toch
meer en meer van bewust, dat het
geen overweldigende meerderheid
is. die den vorst tot heengaan
dwingt en den republikeinschen
staatsvorm aanhangt en de vrees
voor tweedracht tusschen het re-
publikeinsche Noorden en het mo
narchistische Zuiden openbaart
zich zelfs in regeeringskringen.
Ook de „Osservatore Romano"
■wijst op de kleine meerderheid en
de groote minderheid en richt een
dringend appèi tot Italië's bevol
king, om nu alle polemiek te sta
ken, het egoisme af te leggen en
in een geest van verdraagzaam
heid, zonder verbittering aan den
gemeenschappelijken arbeid te
gaan: ..Eendracht is de éénige
macht, die volk en democratie
redden kan!'. Het blad spreekt de
hooji uit, dat het niet tot een breuk
zal komen tusschen Noord en j
Zuid.
Den 24sten Juni zal de Italiaan
sche constituante den eersten pre
sident der republiek kiezen, meldt
A.F.P. uit Rome. Het is uitgesloten,
dat de leiders der drie groote
partijen naar deze functie dingen.
De Gasperi heeft reeds openlijk
verklaard, dat hij in de actieve
politiek wenscht te blijven. Als
mogelijke candidaten voor het pre
sidentschap worden thans ge
noemd: Vittorio Emanuele Orlando,
oud-minister-president, Francesco
Saverio Nitti, Ivanoe Bonomi
vroeger minister van buitenland-
sche zaken, Carlo Sforza .en de
leider der republikeinsche partij,
Randolfo Pacciarc1
Mr. VAN SCHAIK AANVAARDT
HET VOORZITTERSCHAP DER
TWEEDE KAMER
NIEUWE TWEEDE-KAMER
LEDEN
De heer H. Ruyter (K.V.P.) te
Arnhem heeft aan het centraal
stembureau medegedeeld, dat hij
zijn benoeming tot lid der Tweede
Kamer niet aanneemt. De heer
Ruyter is ernstig ziek. Voor benoe
ming komt thans in aanmerking
de heer B. A. A. Engelbertink te
Oldenzaal.
De heer J. G. Suurhoff (P. v. d.
A.) te Amsterdam heeft wegens
verblijf buitenslands den termijn
laten verloopen, binnen welken hij
had moeten berichten, dat hij zijn
benoeming aannam. Hjj kan dus
geen zitting nemen. Als zijn opvol
ger zal benoemd verklaard worden
de heer P. Goedhart te Amsterdam,
die reeds in de voorloopige Tweede
Kamer heeft zitting gehad.
TWEEDE-KAMERFRACTIES
De A.R. Tweede-Kamerfractie
heeft tot haar voorzitter gekozen
den heer Schouten en tot haar se
cretaris den heer Terpstra; de C.H.
Tweede-Kamerfractie wees als haar
voorzitter aan den heer Tilanus,
als secretaresse frl. Wttewaal van
Stoetwegen.
KLEERMAKERSPATROONS
PROTESTEEREN
Te 's-TIertogenbosch heeft de R.K.
bond van kleermakerspatroons een
protestvergadering gehouden tegen
de ,,prijzenbeschikking heerenmaat-
lcJeeding 1946". Met nadruk werd
betoogd, dat deze beschikking de
zelfstandigheid der bonafide-kleer
makerspatroons ten zeerste bedreigt.
Een resolutie werd aangenomen
waarin besloten werd de ,,pr ij zen-
beschikking heerenmaatkleeding
1946" niet te aanvaarden en de „prij-
zenbeschikking textielhandel 1945"
als alleen geldend te beschouwen.
Indien het nemen van maatregelen
van de zijde van het directoraat-
generaal van de prijzen wordt toe
gepast, zal men de levering van
werkstukken staken.
DE PIET HEIN MET SCHADE
IN SYDNEY
De Ned. torpedo boot jager ,,Plet
Hein" is Woensdag met hevige
lekkage in Sydney aangekomen.
Men verwachtte, aldus A.P., dat de
vakvereeniging van scheeps bouw
arbeiders weigeren zou de herstel
werkzaamheden uit te voeren, ais
onderdeel van hun actie tot onder
steuning van de Indonesiërs.
De ,,Piet Hein" werd in Novem
ber 1945 bij een aanvaring met een
Engelsche tankboot bij de Engelscne
kust beschadigd, doch op dat mo
ment was het niet noodzakelijk het
schip te laten dokken.
In de gisteren gehouden vergade
ring der Tweede Kamer heeft mr.
Van Schaik het voorzitterschap
aanvaard met een rede, waarin hij
zijn erkentelijkheid voor de benoe
ming door H.M. de Koningin uit
sprak en zeide in de eenstemmig
heid, waarmee hij was gekozen, den
eersten klank te beluisteren van een
gemeenschappelijke begeerte om bij
de vervulling der grondwettelijke
opdracht elkander zoo °el mogelijk
te zoeken en te vinden.
In de afgeloopen jaren heeft ons
volk behalve de ellende van den
oorlog en van de bezetting ook ge
kend den geesel van het verraad
aan eigen vaderland. Gelukkig ja
de sterke toeneming van het gevoel
van onderlinge verbondenheid daar
van het weldadig gevolg geworden.
Aan dat versterkt nationaal be
wustzijn behoeft verschil van le
vensopvatting en van staatkundig
inzicht geenszins in den weg te
staan, integendeel, Nederland dankt
zijn harmonische ontwikkeling, zijn
vooruitgang en beschaving niet aan
een kunstmatig gevormde eenheid
gelijk men ons die gedurende 5
jaren tevergeefs heeft trachten op
te dringen, maar aan eene nu een
maal historisch geworden geeste
lijke en politieke verscheidenheid.
Die verscheidenheid is er echter by
voortduring meer of minder bewust
op gericht geweest om gezamenlijk
de gemeenschap te dienen, en wel
doordat ieder in samenwerking met
den ander daaraan het beste gaf,
wat hij had. Zoo kon Nederland
als klein land groot worden.
Laat de parlementaire strijd zich
niet noodeloos toescherpen op den
pölitieken tegenstander maar vóór
alles op de behartiging van de be
langen van het koninkrijk. Indien
wij in welwillendheid trachten elkan
der te begrijpen en te waardeeren,
zal dit gemakkelijker leiden tot op
lossingen die in breede lagen weer
klank en bevrediging zullen vinden.
Moge Gods zegen op ons land en
onze werkzaamheden rusten.
Hierna zijn de leden der verschil
lende commissies aangewezen. Tot
voorzitters der afdeelingen werden
benoemd de heeren Romme, Van
der Goes van Naters, Schouten,
Wagenaar en Tilanus.
YOOR 40 MILLIOEN GESTOLEN
GOEDEREN TERUG
De waarde van hetgeen de
Duitschers aan goederen uit Neder
land hebben weggevoerd, bedraagt,
gerekend naar die van 1938, circa
3milliard gulden. Daarvan is tot
nu toe voor ca. 40 millioen gulden
teruggevoerd. Momenteel kan de
waarde van het teruggevoerde wel
op 150 millioen galden worden ge
schat.
De teruggevoerde goederen kun
nen als volgt worden gespecificeerd:
industrieele uitrustingen enz. ca.
f 10.000.000 (hierbij bevinden zich
eenige complete fabrieksinstallaties,
zooals die van de Michelinfabriek
te 's-Hertogenbosch, van de Gazelle-
rijwielenfabriek, van de alumini
um wals- en persbedrijven te
Oudenrijn enz.), binnenvaartschepen
5.000.000, juweelen, diamant enz.
1.250.000, Kunstvoorwerpen, waar
bij 1100 schilderijen, 16.000.000,
spoorwegmaterieel 8.000.000.
Eugene Pallete en Robert Donat in d(> film The Ghost goes We
welke opnieuw in roulatie wordt gebracht.
René Clair's brillante spook-"
historie opnieuw in roulatie
Oude Engelsche en vooral Schot -
sche kasteelen hebben een ge
renommeerde reputatie in de spook
wereld. De eigenaars hebben nooit
behoeven te adviseeren om 'n eerste
klasse-geest, met of zonder ramme
lende kettingen, als gegadigde voor
hun kasteel te vinden. De spoken
kwamen zichzelf malden.
In „The Ghost goes West", (Spook
te koop), een Engelsche film, ge
regisseerd door René Clair, houdt
het slot van de clan der Glourics de
spook-reputatie der Schotsche kas
teelen hoog. Deze film, welke reeds
lang vóór den oorlog.en wel begin
1936, in ons land heeft gedraaid, is
het eerste werkstuk geweest, dat
René Clair voor de Engelsche film
industrie heeft vervaardigd. Zij
wordt thans opnieuw in roulatie ge
bracht en men moet toegeven, dat zij
na al die jaren nog niets van haar
aantrekkelijkheid heeft verloren.
René Clair's groote kracht is altijd
geweest de verbluffende manier,
waarop hij een zelfs eenvoudig ver
haaltje in filmbeelden wist vast te
leggen en in deze film mengt zich
zijn sprankelende, echt Fransche
fantasie met den fijnen Angelsak-
sischen humor, hetgeen een bijzon
der aantrekkelijk resultaat oplevert.
Spookgeschiedenissen kunnen op
twee manieren worden verteld. Men
kan ze ernstig nemen, om rillingen
van ontzetting over de ruggegraat
van den ontvankelijken toeschouwer
te laten loopen en men kan er den
draak mee steken, om het publiek
eens hartelijk te laten lachen over
de lichtgeloovigheid van de naieve
goegemeente, die van het bestaan
van spoken overtuigd is.
René Clair heeft op meesterlijke
VADERLIJK-GOEDMOEDIGE
GENERAALS
door Dr. EL. v. Roov O.F.M.
ril
r-, rr\r\ rnmmn Het was me niet m°&eiijk »a te
P Uy I G1 I 11 I 1 gaan, welke waarde ik moest hech-
ZATERDAG 8 JUNI.
HILVERSUM I (301 M.) V.A.R.A.
TOO Nieuws, gymn. en gram. 11.16
Orgel. 11.45 Ber. uit Indië. 12.00 E
Walis. 13.00 Victory Day in Enge
land. 13.45 Gram. 14.00 Caus. 14.16
JUuz.' caus. 14.45 Litt. voordr. 15.0c
„Alex Newski", cantate Prokofïeff.
10.00 Maleische les. 16.15 Gram. 16.45
Eportpr. 17.00 V. d. ouderen. 17.30
Over films. 18.00 Nieuws. 18.15
Gram. 18.30 V d. Ned. strijdkr. 19.00
rjlandoline. 19.15 Caus. 19.30 V.P.R.O
19.45 Caus. 20.00 Nieuws. 20.15
Gevar. progr. 21.30 Binnenl. overz
21.45 Hoorspel over de illegaliteit
22.15 Ramblers. 22.45 Ork en zang.
23.00 Nieuws. 23.15 Victory Day in
Engeland.
HILVERSUM II (415 M.) K.R.O
7.00 Nieuws en gram. 7.30 Morgen
gebed. 8.00 Nieuws en gram. 10.30
Voordr. en zang. 11.00 V. d. zieken.
11.45 Trio. 12.15 Pinksterpoëzie. 12.30
Lichte muz. 13.00 Victory Day in
Engeland. 13.45 Over tooneel. 14.00
Gram. 14.15 Engelsche les. 14.45
[Gram. 15.00 V. d. kinderen. 16.00
Zang en piano. 16.20 Gram. 16.30
[Gregoriaansch. 17.00 Tfldschr. 17.15
rBachcantate. 17.45 Luchtvaartpr
08.00 Orgel en zang (18.30 Over Cu
ra?ao). 19.00 Nieuws. 19.15 Ind. mis-
t»ie. 19.25 Zang en piano. 19.40 Week-
joverz. 20.05 Lichtbaken H. de
[Greeve. 20.30 Gevar. progr. M.3C
(Hoorspel. 22.00 Nieuws. 22.15 Avond-
jgebed. 22.30 Kwintet (22.45 Caus.)
(23.15 V-Day in Engeland. 23.45—
jfeOO Gram.
ten aan het enthousiasme en de
geestdrift, die de Pragenaars voor
de Russen toonden bij den glorieu-
zen intocht van maarschalk Kon-
jjev en andere hooge Russische ie-
gerautoriteiten, bij de grootsche
militaire parade van het Tsjechi
sche „boven- en ondergrondsch"
leger en bij andere festiviteiten tij
dens de bevrijdingsfeesten in het
begin van Mei.
Op een sprookjesachtigen Vene-
tiaansehen boottocht met het jacht
van Benes door het fantastisch ver
lichte en door veelkleurig vuur
werk betooverde Praag aan beide
oevers van de schilderachtige en
met nationale melodieën over
stroomde Moldau, had tk de gele
genheid persoonlijk en van dichtbij
kennis te maken met deze vaderlijk-
goedmoedige Russische generaals,
wier doen en laten mij wel eenigs-
zins de beteekenis van den naam
..vadertje Stalin" onthuld hebben.
Ik had my die vechtjassen eigeniyk
ieel anders gedacht
Hun ulteriyk heeft het voorkomen
van den welgestelden, goed door
voeden Russischen boer; gezonde,
stevige knapen, maar reeds grijs
van haren of kaal van hoofd uitge
dost in ridderpakjes en met deco
raties en briljanten overladen sa-
Ionuniformen, die reminiscenties
wekken aan het vroegere tsarenrijk.
de dicnte drommen ia.ngs d.e kaden
en die joelende sympathiebetuigin
gen vanaf de 11 bruggen, die de
beide stadsdeelen verbinden, spe
ciaal ter hunner eere (en van wie
dan afkomstig?) of waren het
slechts algemeene vreugdeuitingen
ter viering van het feit der bevrij
ding?
weet net met. Wei heb ik ge
durende de feestdagen meermalen
den indruk gekregen, dat het in
zekere, ook intellectueele kringen
tot de mode van den dag schijnt te
behooren phiiocommunistiscn te
doen. Van den anderen kant kon ik
bij verschillende groepen van hoog
tot laag kwalijk verholen sympto
men van reserve en distancieermg
constateeren met een vriendelijk
knipoogen naar de tegenpartij. Maar
met dit alles staat dit volk op éên
van de meest gewichtige keerpunten
in zijn geschiedenis
Hoe doodjammer moet het daar
om ons niet voorkomen, dat in dit
oerchristeljjk land van de heilige
broers Cyrillus en Methodius; dit
land dat als het ware bezaaid is met
juweeltjes van antieke pracht en
praalkerken van het meest monu
mentaal karakter; waar elk ge
bouw en iedere gevel gesierd is met
religieuze schilderingen en heiligen-
nissenwaar men u geen enkele
cultuuruiting kan lajen zien, of zij
ademt een christelijke bescha
ving; dat jn dit land het christen
dom thans zoo in verval is, dat de
godsdienst practisch zoo goed ais
geen vat meer heeft op de samen
leving. Een gevaarlijke situatie: het
bolwerk van het katholicisme ge
sloopt op een moment, dat de meest
onchristelijke ideologie zich onweer
staanbaar vanuit het Oosten begint
op te dringen
Ruim 70 pCt. van de bevolking is
.Waren de daverende ovaties van katholiek in naam, maar volgens de
geestelijkheid, die ik er sprak,
mocht men al big zijn, als het prac-
tiseerend gedeelte op 20 p<Jt., vol
gens anderen zelfs op 10 pCt kon
beraamd worden. De plaats, welke
de religie hier in het sociale leven
inneemt, wordt wel het meest lrap-
pant gekenschetst door het feit, öat
men het ouderwetsch en bijna be
lachelijk vindt naar iemands belijde
nis te vragen. Men acht z'n con
fessie van geen enkele importantie
bij zijn zienswijzen. Ik heb ook geen
enkelen katholieken leek ontmoet,
die voor of na den maaltijd bad.
Tijdens de Duitsche terreur- en
bezettingstoestanden waren zooals
overal elders de kerken beter ge
vuld. Wat men er nu ziet, zijn
hoofdzakelijk ouden van dagen van
overwegend vrouwelijke sexe. po-
radiach wordt hier en daar een ver-
twyfelde poging peda an om de jeugd
weer wat godsdienstzin bij te bren
gen. De clerua gaat gebukt onder
een gebrek aan jonge krachten.
Vooral deze oorlog heeft haar rijen
in ontstellende mate gedund. Bij de
na den vorigen wereldoorlog afge
scheiden nationaal-katholieke kerk
(5 pet.) en bij de volgelingen van
Jan Hus is de situatie zeker niet
meer rooskleurig. Geen wonder dat
de Christelijke volkspartij bij de
jongste verkiezingen een klap te in_
casseeren kreeg in het Tsjechische
deel van het land en veeren moest
laten ten bate van de communisten.
Het Slowaaksche gebied schijnt er
in dit opzicht beter voor te staan
dan Boheraen en Moravië. Ook op
het platteland, i.z.v. daarvan kan
gesproken worden in deze bergach
tige streken, heerscht het religieuse
Indifferentisme over het algemeen
minder dan in de stedelijke en in
dustrieele centra. Overigens is de
moderne Tsjech rationalistisch ge
oriënteerd in zijn godsdienstige op
vattingen, of hij zoekt een religieuse
surrogaatbevrediging in een of an
deren vorm van nationaal mysticis
me en nat uurmythologie, dat zijn
volksaard ook wel schijnt te
spreken.
wijze den gulden middenweg weten
te bewandelen en discht ons een ge
noeglijke spookhistorie op, die net
echt genoeg is, om de belangstelling
gaande te houden en net onwezen
lijk genoeg is er zich vroolijk over
te maken.
Het spook in deze historie, Mur
doch GLouric (Robert Donat) een
telg van een oud Schotsch geslacht,
is geen luguber of angstwekkend,
doch veeleer een goedaardig en
zelfs aantrekkelijk spook. Het
dwaalt niet met zijn hoofd onder
zijn arm door de tochtige gangen
van het kasteel, het rammelt niet
met kettingen en laat evenmin
weeklagende geluiden hooren. Hoog-,
stens breekt het eens een -whiskey-
glas en overigens heeft het de VOOP,
spoken origineele gewoonte over
gehouden uit zijn aardsche bestaan
om elk knap meisje een raad
seltje op te geven. Wanneer dit
niet naar genoegen wordt opgelost,
moet de jeugdige schoone een pand
geven in den vorm van een kus...
Uiteraard geeft dit aanleiding tot
de geijkte vergissingen: de lijfelijke
kasteelheer eveneens gespeeld
door Robert Donat wordt door
het meisje (Jean Parker) aangezien
voor het spook, en het spook, Jat
haar het hof maakt, wordt op zijn
beurt gehouden voor den kasteel
heer. Een dergelijk gegeven was niet
gloednieuw en dat is dan ook niet
het meest amusante in de film,.
Een vondst is het evenwel geweest,
om het spook met kasteel en ai
over den Oceaan te laten verhuizen
naar de Nieuwe Wereld. Deze vondst
bevat voldoende mogelijkheden voor
tal van origineele grappen, welke
Clair gelegenheid geven tot het doen
van een reeks ironische uitvallen
aan het adres van de Amerikaan-
sche reclame- en sensatie-zucht,
welke culmineeren in de vernuftige
idee van den nieuw-bakken kasteel
heer-kruidenier (Eugene Pallette)'
om in een harnas, dat eenige
eeuwen heeft getrotseerd, een radio
toestel te laten monteeren en het in
Florida herbouwde Schotsche kasteel
te laten omringen door een gracht»
waarin Venetiaansche gondels, com
pleet met zingenden gondelier, dob
beren, „vanwePP de Europeesche
sfeer"
De zonnige ma/oer, waaróp Clair
bovendien de Schotsche clans tQ
kijk zet, is even voortreffelijk als
de manier, waarop hij zijn acteurs
heeft geregisseerd tot een licht af
gestemd ensemble, waarin ieder
volmaakt op zijn plaats is: verliefde
menschen, Amerikaanscbe parvenu s,
die schijnbaar gemoedelijk ziju, maaï
die bereid zijn over lijken te gaan,
als het op geld verdienen aankomt
en veeten beslechtende Schotten.
op dit laatste thema is de film
feitelijk gebouwd, zoodat de geest
van Murdoch Glouric, na 200 jaren
vergeefs te hebben rondgespookt,
eindelijk in Amerika zoowaar een
Ir ten nazaat van de cian Mac Lag-
gan in zijn verhuisde kasteel moet
ontdekken, dien hij op de knieën
dwingt de superioriteit van de
Glouric-clan te erkennen.
Een dwaze geschiedenis, maar
zoo voortreffelijk verhaald, dat men
wel een erge zwartkijker moet zijn,
om er niet met smaak om te lachen.
Voor personen boven 18 jaar.
De raad van vakcentralen
heeft zich telegrafisch gewend tot
den minister van landbouw, vis-i
scherij en voedselvoorziening en
gewezen op de onrust, welke ten
platte lande is ontstaan als gevolg
van het voornemen, mestvergun
ningen alleen te doen uitreiken aan.
tuin- en landarbeiders. De raad
wijst erop, dat ook tal yan andere
arbeiders, een stukje land
klein vee verzorgen, en vCJfr
noodzakelijke vet en »'«a<*voor-
zicning voor Hun gezin daarop zijn
ingesteld. De raad van vakcentralen
heeft den minister met den meesten
aandrang verzocht ook voor de
arteiders, de mogelijkheid open t«
laten een varken aan te houden e
reeds gegeven aanzeggingen
opruimingen te doen intrekken.
