R DADER DE EILANDEN DER 75.000 Prijsbeheersching in Amerika HET TEKORT aan woningen de Onbekende ADIO prog ramma NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT WOENSDAG 17 JULI 1946 PAGINA 2 DE WEG TERUG DREIGEMENT VAN SJAHRIR NIEUWE WET AANGENOMEN FINANCIEELE POSITIE MOEILIJK KARD. GRIFFIN OVER POLEN LEDENTAL NEDERL. KATH. ARBEIDERSBEWEGING t Een verklaring voor het pro bleem der „Vernichtungslager" is tot nu too steeds gezocht in de Tichting der Dnitsche Nazi-ideo logie en psychologie; men legde den nadruk op de sadisten en geestelijk totaal gedeformeerden. Maar nergens vernam men nog de suggestie, dat het vergassen, van Duitsch standpunt gezien, ook een onontwijkbare noodzake lijkheid was. Men wist met de millioenenbevolking der concen tratiekampen eenvoudig geen raad meer, daar vrijlaten een onmogelijkheid was geworden. Door geen enkele overweging van hooger orde geremd, kwam men tot de meest practische oplossing, hoe afschuwelijk dit ook slinken moge Opvanena is, dat de ioogere kampleiding in Nederland voor een belangrijk deel uit de beste verte genwoordigers onzer illegaliteit stamt en dikwijls jarenlang zelf in concentratiekampen heeft doorge bracht. Zij schakelden hun princi pieel en zeer prijzenswaardig nega tivisme reeds om tot een positiever levenshouding. Het was tijdens den oorlog alleen al uit een kwestie van zelfbehoud practisch onmogelijk anders dan „zwart-wit" te denken: er waren twee groepen in Neder land: de goeden en de fouten. Lichte gevallen bestonden toen niet, gradaties nauwelijks. In po tentie werd ieder die fout was, in staat geacht zijn buurman aan te brengen en daarom onherroepelijk Uitgestooten. De idealisten er allen, die de huidige interneeringssituatie onbe vredigend achten, spreken thans over reclasseering en heropvoeding en over het regenereeren der poli tieke delinquenten naar de vrije maatschappelijke verhoudingen. Anderen vervaardigen tijdbommen en zoeken reeds steenen uit voor «3e ruiten der terugkeerenden. Met het grootste respect voor al den goeden wil, het idealisme en de opofferingsgezindheid van deze eerste groep elke kampinter- neering werkt naar onze meening slechts in zeer beperkte mate ge nezend- Naast de rechtsonzekerheid, waaronder vele geïnterneerden ge bukt gaan. rijst er aan hun vaak volkomen leegen horizon slechts 'één vraag: Wil dit Nederlandsche volle ons nog een kans geven? Zul len wii nog terug mogen keeren? Inderdaad, hun horizon is leeg: de idealisten onder hen verloren hun houvast, waarvoor zij alles wil dier, opofferen tot hun leven toe De Eritsche radio te Batavia heeft medegedeeld, dat Sjahrir heeft ver klaard, dat, indien de Britsche troe pen Java zouden veriaten, de tijd rijp zou zijn voor een gewapend conflict. Indien men wilde, aldus zou Sjahrir verder verklaard heb ben, dat er op Java een wapenstil stand zou kunnen bestaan, dan zou de zending van nieuwe Ned. troe pencontingenten gestaakt moeten worden. Het bovenstaande werd door de Britsche radio te Batavia bekend gemaakt als vervolg op de Britsche verklaring, dat de Engelsche troe pen geheel Indonesië, met uitzonde ring van Java en Sumatra zouden ontruimen. (En dit kan zeker niet gezegd wor den van het totaal der ..goede meerderheid van ons volk!) Wrok ken zij nu in een verbitterd geeste lijk nihilisme om wat verloren is? Een quantitatief belangrijker groep, de egoisten, de conjunctuurridders der N.S.B. verloor positie n mate rieel bezit. Momenteel hoort men vele geïnterneerden beweren: „Ik word nooit meer ergens lid van, zelfs niet van een geitenfokvereeni- ging Nog steeds wordt de democratie in staat geacht zooveel tegengif te kunnen opbrengen, dat zij de re- genereerende taak der kampen voor de lichte gevallen kan overnemen: het gezin er. de overvolle tram, de queues voor de winkels en de schoolbanken vooral echter de ker kelijke organisaties en de vakbon denzij kunnen tienmaal zoo veel reclasseeren dan welk kamp ook, zelfs wannéér dit een vacan- tieoond was. Het was, meen ik Stephan Zweig, die beweerde, dat niet alleen de moordenaar, doch ook de vermoor de schuldig is. Hetzelfde kan nuen zeggen van onze democratie voor '40. Simplis tisch voorgesteld: het is niet toe vallig, dat juist zooveel Drentena ren momenteel onze interneerings- kampen bevolken en dat het begrip Nationaal-Socialisme in Nederland telkens weer verbonden werd met ressentiment". Het tekort schieten onzer vooroorlogsche democratie in de practische verwezenlijking van haar ideëelen grondslag, dreef velen naar een andere ideologie, die meer beloofde. Bovendien mag men temidden van het protest der vrij kleurlooze, negatief „goede" categorie, (de werkelijk goeden niet te na bespro ken!) wel eens de vraag stellen, wi- hunner beproefd werd als de vele zwakke elementen der tegen partij. De tijd is nu gekomen om minder simplistisch te redeneeren dan tijdens de bezetting, toen slechts het alternatief: goed of fout, maat staf was. Deze intern eeringskampen zijn een ziektebeeld van onze vooroor logsche maatschappij. In zeer vele gevallen waren bepaalde sociale mistoestanden oorzaak, dat men in dertijd de verkeerde zijde koos, of, zooals een geïnterneerde mij zei: „inging tegen de openbare meening van het meerendeel der Nederland- sahe bevolking" (een opmerking die de in onze huidige rechtspleging zeer hachelijke kwestie raakt of een democratie ook een .delit d' opi nion" straffen mag). Deze democratie krijgt nu op nieuw de gelegenheid haar veer kracht en vitaliteit te bewijzen: wanneer zij de vrij komende lichte gevallen geestelijk en materieel laat verpauperen schiet zij opnieuw te kort. Men kan de 50.000 lichte ge vallen, die in October vrij komen, op twee manieren ontvangen; met tijdbommen en straatsteenen, of met open hand. Wij zouden de eerste groep de illegalen van 1946 willen noemen. Hoe zij onder den oorlog waren is niet bekend. Misschien waren zij toen zeer goed: zij hebben dan nooit begrepen, waarvoor zij voch ten Misschien waren zij berekend en niet te heftig „anti" zoodat zij zich zonder gevaar konden en durf den ergeren aan den buurman, die meer kolen kreeg of bevoordeeld werd, omdat ie van de beweging was; er waren menschen, die spijt hadden, dat ze niet fout waren. Dat ideëele overwegingen bij deze veemgerichten den doorslag geven, betwijfelen wij; broodnijd en het smalle gebied van burenruzies zul len er vaak niet vreemd aan zijn. Alleen een houding van bereid willigheid, hoe moeilijk dan ook en ten koste van hoeveel zelfover winning (men denke aan de pro blemen van huisvesting, meubïlee- ring en werkverschaffing!) kan voorkomen, dat de vrijlating een ramp wordt voor onze samenleving en dat de paria's zich weer zullen organiseeren. Geef hun een eerlijke kans of geef hun géén kans meer Wij, Nederlanders, zijn te fat soenlijk voor een vergassing dezer tienduizenden en baseeren ons daarbij in de eerste plaats en zeer terecht op Christelijke beginselen; dezelfde basis waarop mien, naar wij hopen, heeft afgezien van het vergeldingsprincipe en de houding oog-om-oogVoor ons is het eenige alternatief: levenslange in- temeering dezer delinquenten, eventueel deporteering-en-masse, of spoedige vrijlating. In Vuight werden cp de plaats waar vroeger de politieke gevange nen moesten robben of gramofoon- plaatje draaien een Protestantsche en Katholieke kapel gebouwd. De doorspijkerde Handen can bet Kruis omarmen in eenzelfde gebaar allen, die er momenteel de gods dienstoefeningen bijwonen.... De Amerikaansche Senaat heeft de wei op de prijsbeheersching. volgens welke het Bureau voor de Prijsbeheersching weer in het leven wordt geroepen, aange nomen. De wei lelt talrijke producten, welke van prijsbeheersching worden uitgezonderd. Hoewel de wet een aanzienlijke wijziging brengt in de prijsbereke ningen der fabrikanten en hande laren, waartegen president Truman in het bijzonder bezwaar had, hebben de anti-regeeringsamende- menten haar zoodanig gewijzigd, dat alle prijsbeheersching is komen te vervallen voor vee, gevogelte en vleeschproducten, melk. boter, kaas, tabak, sigaren en sigaretten, petroleum en haar producten, alle granen, vee- en vogelvoer. katoen zaden, sojaboonen en haar afgelei de producten, waaronder plant aardige oliën. De wet herstelt de prijsbeheer sching tot het volgende jaar. De voormalige maximumprijzen zullen van kracht blijven tot nieuwe zul len zijn uitgewerkt. De huren, die Z. exc. ir. H. Vos, min. van ver keer, hield tijdens de bondsverga dering van de Algemeene Neder, landsche Metaalbewerkersboud, een inleiding over ..De economische moeilijkheden van ons tijdsbestek, vooral met betrekking lot de po sitie van ons eigen land". Hierbij behandelde spr. o.a. het woningprobleem. De regeering wil het tekort van 200.000 woningen door het bouwen van 70.900 woningen per jaar wegwerken, zoodat over 5 5 6 jaar weer eenigzins normale verhoudingen zullen beslaan. Om spanningen op de arbeidsmarkt na de uitvoering van het bouwplan te vermijden, wil de regeering niet meer arbeiders bij het bouwbe. drijf inschakelen. Spr. deelde nog mede dat de bouw van 8000 wo ningen is aanbesieed. Als andere belangrijke voorwaar Dp Ned trnpnpn in lint „„in ?.Cn voor het herstel noemde min. ue lyea. troepen in uatavia Vos den wederonbouw van het ma. Uit officieele bron wordt verno men, dat de Ned. troepen in de ge bieden ten Zuiden van Batavia niet door Britsohe en Britsoh-Inddsche troepen zullen worden vervan gen, zooals oorspronkelijk de bedoeling was. Vos den wederopbouw van het ma chinepark en van het verkeersap- paraat. die beide door den roof der laatste acht bezettingsmaanden zoo zwaar geleden hebben. De financieele positie van ons land "is nog zeer zorgelijk. Het ver schil tusschen in- en uitvoer, dat deren. over 1946 ruim 1X milliard gulden bedraagt, kan bestreden worden uit leeningen en het gebruiken van de tijdens den oorlog geaccumu leerde dividenden in het buiten land. Deze bronnen bestaan voor 1947 niet, het medelijden voor Ne derland zal verdwenen zijn en wij zullen afhankelijk zijn van onze eigen grootere productie in agra rische en verbruiksproducten en van de goodwill, gewekt door het zeer snelle herstel van ons land. Daarnaast moet onze export ver groot worden en deze rust weer op een grootere kolenproductie. 1947 zal voor Nederland waar. schijnlijk het moeilijkste jaar zijn, waarin een zoo klein mogelijk ver schil moet bestaan tusschen im- en export en dit verschil zal ge dekt moeten worden met credie. ten en desnoods met onze buiten- landsche beleggingen. Het bestuursapparaat acht.e mi nister Vos inderdaad veel te groot, het is echter onmogelijk bij den huidigen overgang van niets naar genoeg, het zonder uitgebreid dis tributielichaam te stellen, al moest spr. toegeven dat zwarte handel en corruptie begeleidende verschijnse len zijn en dat het momenteele sy steem lang niet ideaal werkt voor een redelijke verdeeling der goe- Pleidooi voor herstel van zijn vrijheid Z. Em. Kardinaal Grif fin, aarts bisschop van Westminster, heeft in een toespraak op de installatie bijeenkomst van den katholieken raad voor de welvaart van Polen gezegd, dat men zou wenschen, dat de gedemobiliseerde leden van de Poolsche strijdkrachten naar hun eigen land, hun vrouw en gezin, konden terugkeeren. ,,Dit kan op het oogenblik nog niet geschieden zeide de Kardinaal, daar Polen geen regeering heeft, welke vrijelijk door het Poolsche volk zelf ia gekozen, en mannen, die door Sovjet-Rusland verraders worden genoemd, kunnen niet gemakkelijk er toe gebracht worden om terug te keeren naar een land, dat nog steeds onder Sovjet- Russische overheersching staat' Men moest daarom, zeide de Kar dinaal, ten eerste deze kranige man nen helpen, totdat de stand van zaken in hun eigen land hun terug keer mogelijk zou maken en ten tweede pogen, zoowel in het belang van die mannen als van het geheele Poolsche volk, een vrijelijk gekozen Poolsche regeering overeenkomstig de te Jalta en Potsdam gedane be loften" te verzekeren. Allen, die tezamen met de Polen voor de vrij heid van Polen hebben gevochten, verlangen een nieuw Polen te zien verrijzen, opgetrokken op de hechte fundamenten van de beginselen der natuurwet en van het Atlantisch handvest", voegde de Kardinaal er aan toe. MOORD OP KRIJGS GEVANGENEN 43 Doodvonnissen Het Amerikaansche militaire hof te Dachau heeft 43 van de 73 Duit- sehe officieren en manschappen, be schuldigd van moord op Amerikaan sche krijgsgevangenen tijdens den veldslag in de Ardennen, tot den strop veroordeeld. 22 Anderen wer den tot levenslange gevangenisstraf en de overige 8 tot 10 20 Jaar ver oordeeld. Generaal Sepp Dietrich behoorde tot de categorie der levenslang veroordeelden. De beschuldigden waren meest leden van Hitler's lijfwacht. Het juiste aantal Amerikaansche gevangenen, dat vermoord werd, is onbekend, maar de aanklager zeide, dat het verscheidene honderden be draagt. op sommige plaatsen 300 pet. de hoogte zijn ingegaan, worden door de wet weer onder controle gesteld. President Truman heeft de wets geving op het gebied van prijsbe heersching, zooals die thans in de V.S. is, „verschrikkelijk" genoemd. Tegenover Byrnes, den minister van Buitenlandsche Zaken, die uit Parijs is teruggekeerd, liet hij zich in dien geest uit. Waarnemers meenen, dat de wet in haar huidige gedaante ten tweede male op Tru. mans „veto" zal stuiten. OPLOSSING TE VERWACHTEN VOOR DE MEELINDUSTRIE Gisteren vond onder leiding van een der rijksbemiddelaars een be spreking plaats, waaraan door werk gevers en vertegenwoordigers der samenwerkende organisaties van werknemers in de meelindustrie werd deelgenomen. Inzake een voor de geheele meelindustrie komende rege ling van loonen en arbeidsvoorwaar den, welke in een coll. arbeidsover eenkomst zal worden vastgelegd, werd uitvoerig van gedachten ge wisseld. Binnen enkele dagen wordt de definitieve beslissing van 't col lege van rtjksbemiddelaars bekend, waarna door de hoofdbesturen met het personeel der fabrieken zaï wor den vergaderd. Verwacht wordt, dat ten slotte voor de gerezen moei lijkheden een oplossing zal worden gevonden, die ons land zal bespa ren voor arbeidsconflicten in de meelindustrie Op 10 Juni j.l. bedroeg het aantal leden van de" tot de Ned. Kath. Arbeidersbeweging behoorende vak bonden 210.441, dat ia bijna twintig procent meer dan op 1 April 1941, Bij dit totaalcijfer zijn niet begre pen de leden, die uitsluitend lid zijn van de diocesane standsorganisaties. In verband met de jongste publi catie van de maximale nieuwe meubelprijzen vernamen wij, dat deze- maximumprijzen betrekking hebben op meubels zonder de stof feering. Gestoffeerde meubels zullen dus In een hoogere prijsklasse vallen dan gepubliceerd werd. DONDERDAG 18 JULI. HILVERSUM I (301 M.) 7.00 ICR. O.. 10.00 N.C.R.V., 11.00 K.R.O., 14.00 N.C.R.V., 7.00 Nieuws en gymn. 7.30 Morgengebed, 7.45 Gram., 8.00 Nieuws en gram.10.45 Viool ea piano; 11.00 v. d, zieken, 11.45 Ber. uit Indië; 12.05 'Kamerorkest, 12.45 Dansmuziek (13.00 Nieuiws) 13.45 Caus., 14.00 Orkest; 14.40 v. d. Vrouw; 15.00 Piano-kwartet; 16.00 Bijbellezing; 16.45 Gram.; 17.00 Fluit; 17.30 Ensemble; 18.15 Vacantietips; 18.30 v. d. Ned. strijdkr.; 19.00 Nieuws en gram., 19.25 Caus.; 19.45 R V. D-; 20.05 Marinierskapel; 21.00 Caus"; 21.20 Koor; 22.00 Nieuws; 22.30 Gram.22.45 O erdenking; 23.00—24.00 Gram. HILVERSUM II 1415 M.) A.V.R. O. 7.00 Nieuws, gymn, en gram.; 10.35 Sopraan en piano; 11.00 Voor jonge moeders; 11.10 Zang en piano; 11.45 Viool; 12.00 Lichte muz.12.35 Orgel13.00 Nieuws en gram. 13.30 Sextet; 14.00 Wereldliteratuur; 14.20 Kamermuziek; 15.00 Heilgymn, 15.20 Gevar. progr., 16.15 „De Camera loopt," 17.00 Kaleidoscoop; 17.35 Gram., 17.50 Over Indië; 18.00 Nieuws; 18.15 ,,Skymasters"18.45 Sportpr.19.00 Viool en piano; 19.15 Caus., 19.30 Solisten; 20.00 Nieuws; 20.15 Kurhausconcert21.15 Gram.; 21.30 Hoorspel; 22.40 Harpkwintet; 23.00 Nieuws: 23 15—24.00 Swing- parade". 16) Laureen trok in komische ver rassing haar wenkbrauwen om toog, t Ach, ach, mompelde zy, de yolmaakte kleine gentleman, niet- üwaar? i Maar Laasbergs oogen stonden "ernstig. De asch van verbrand pa pier is nooit zoo ftfn als die van sigaretten en hij was er van over tuigd, dat Reynolds' optreden noch toevallig, noch louter uit hoffelijk heid geschiedde. Zij hoorden op de halldeur klop pen en even later kwam de detec tive weer terug, gevolgd door een slaperig kijkende man, met ver aard, zandkleurig haar, die zyn jaskraag had opgezet om het feit te verbergen, dat hij geen tyd had gehad om een boord aan te doen. Carter keek geprikkeld om zich heen en concludeerde dan zijn ver ontwaardiging op zijn vrouw, de eenige, op wie hij zijn woede dorst koelen. Je kunt beter maken, dat je hoven met je werk klaar komt, bromde hy, met een kort gebaar van zijn hoofd In de richting van de deur. Je kunt tegenwoordig niet eens meer rustig slapen, ver volgde hij, een woedenden blik in Laureens richting werpend. Hy had niet veel op met actrices en het verbaasde hem heelemaal niet, dat er in haar flat iets niet in orde was. Wat heeft dat allemaal te be teeken en? vroeg hij woedend aan Reynolds De inspecteur wenkte mis Carter, die zich gehoorzaam naar de deur begeven had, dat zij moest gaan zitten. Gedraag je behoorlijk, beste man, zei hij uit de hoogte, of je zult er spijt van hebben. Ik ben van Scotland Yard. Er heeft hier vannacht een geheimzinig sterf geval plaats gevonden. Geef zorg vuldig antwoord op mijn vragen. Hoe is je naam? Alle overmoed was uit de stem van den man verdwenen. Een doode? zei hij ontzet. Maar dn het ernstige strakke ge laat van den detective ziende, slik te hij zenuwachtig en antwoordde automatisch: Albert Joseph Carter. —Hoe lang zyn jy en je vrouw hier al hulsbewaarders? Met eKrstmis vyf jaar, sir. Hy wierp opnieuw een woendenden blik op Laureen En tot dusverre nooit Iets bijzonders aan de hand gehad, sir. Eerste keer, dat we een actrice als Huurster hebben. Er wonen hier verder allemaal keurige, rus tige menschen, die op behoorlyke uren naar hun werk gaan en terug komen. Het meisje glimlachte kwasi- demoedig. Het spyt me, dat mijn werk my op ombehoorlyke uren thuis brengt, inspecteur. Werk! bromde Carter met een minachtend gesnuif. Stiltedonderde de detective. Geef antwoord op myn vragen, Carter en hou je opmerkingen vóór je. Je bent, geloof ik, nacht waker, he? Waar? Garlands Garage, Oxford street, klonk het doffe antwoord Wat zijn daar je werktydenV Van negen uur's avonds tot zes uur des morgens, Zondags dito, treurig genoeg, voegde hy er bitter aan toe. Joe vindt, dat hy 's Zondags vrij moet hebben, verklaarde mis Carter. Ah, juist. Waruit bestaat hier je werk? Een massa karweitjes en dan nog vyf schilling huur per week te betalen ook, bromde de man. Inspecteur Reynolds nam hem scherp op. Draai er alsjeblieft niet om heen. Wat doe je lederen morden, wanneer je thuiskomt? Vanochtend by voorbeeld? Hetzelfde van iederen dag De voordeur openmaken Wacht even. Dfe inspecteur stak zyn hand op. Is die deur 's nachts gesloten? Carter schudde het hoofd. Tegenwoordig niet meer. De huurders vergaten altyd hun sleu tels en belden me uit bed. Ze belden m y uit bed, Joe, ver beterde zyn vrouw. Jy bent 's nachts niet thuis. Nu, dat is hetzelfde, vervolgde Joe. Daarom vond de eigenaar goed, dat de deur niet meer afge sloten, maar alleen dicht gedaan werd. Maar ze staat 's nachts dik wijls wyd open De detective trommelde met zyn vingers op tafel. Goed, ga verder met je i\Jst van werkzaamheden. Je zet dus de buitendeur open, zei hy. Dan klop ik de matten uit, ga vyf van die verwenschte trappen boven elkaar afnemen O, ik help je altijd met de trap pen, Jo<?, zei z'n vrouw verwytend. We doen ze eens in de week nat, sir. Ga verder, moedgide de inspec teur aan. Wat volgt er na de trap pen, Carter? Nadat ik de trappen gedaan heb, vervolgde de man koppig, de interruptie van zyn vrouw negee- rend, maak ik de hall en de stoep schoon, breng de melkflesschen ca de couranten naar binnen, naar do verschillende flats en ga dan ont bijten en naar bed Verder niets? informeerde de detectieve. De brievenbus, Joe, fluisterde mis Carter aarzelend achter haar hand. Brievenbus? inspecteur Rey nolds was terstond een en al aan dacht Een bus, waar de nuurders hun post in kunnen «loen, antwoord de Carter. De brievebus staat hier nog al een eindje vandaan, zoodat de eigenaar deze bus in de hal! heeft laten ophangen Ik heb order gekregen, die iederen ochtend en iederen avond te ledigen. Al weer een karweitje erby, alleen omdat andere menschen te lui zyn. om hun eigen brieven te posten Waar hangt die bus? In een nis, onder den trap, sir. De detective streek nadenkend langs zijn kin, zich het heel5 van den trap en van de hall voor oogen roepend en zich het spoor van die glinsterende loovertjes her innerend. Denk nu eens goed na, Garter. Indien Iemand door de halldeur binnenkomt en met de lift of over de trap naar bovengaat, komt h(J dan langs die brievenbus? De man antwoordde prompt .(Wordt yervoli'd). 5

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 2