Geen compromis met de
dwaling
LEST BEST!
De dertigste Yierdaagsche
Bureaux voor redactie en administratie
lyereenigde Staten van Indonesië
De kabinetscrisis in België en de
koningskwestie
CHINEESCH AVONTUUR. Naar een hotel
jjfate JAARGANG
MAANDAG 22 JULI 1946
No. 20067
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
hoofdredacteur
„MALINO" WIL VIER
STATEN STICHTEN
De atoomexplosie onder
water
Na Struye Spaak met
formatie belast
Een Pauselijk schrijven
Aan den voorzitter der
„sociale werkenin
Frankrijk
m
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ALGEMEEN redacteur
H. A PAALVAST
DIRECTEURJ. KUIJPERS MGR. DR. J. WITLOX
BRO ERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
Tijden» de bgeenkomst vfl" de
conferentie te Malino beeft dr.
Van Mook Zondag; een samenvat
ting gegeven van het standpunt,
dat door het meerendee! der afge
vaardigden wordt gehuldigd. M ij
stelde voor Indonesië voortaan
„Do vereenlgde staten van Indo
nesië" to noemen, terwijl de
samenstellende deelen zouden wor
den aangeduid als „staten", die
Weet zouden bestaan uit „auto
nome gebieden".
Dr van Mook legde er den nadruk
op dat de meerderheid zich eens
had verklaard met de verdeeling
van het geheel in vier staten, t.w.
Java Sumatra, Borneo en de Groote
Oost, waarvan de laatste twee op
de conferentie zijn vertegenwoor
digd.
De kleine Soenda-eilanden, die nog
afzonderlijk overleg met dr. Van
Mook hebben gepleegd, hebben er
tenslotte in toegestemd hun voor
stel, dat ieder hunner een afzonder
lijke staat zou worden, te laten val
len en „autonome gebieden" van
flen „staat der Groote Oost" te
worden. Met dit land zijn zij thans
economisch en ook anderszins ver
bonden.
Op de conferentie werd verder be
sloten een laatste gemeenschappe
lijke conferentie voor Borneo en de
Groote Oost bijeen te roepen om
voor die gebieden een constitutie te
maken. Zij zou zich tevens bezig
houden met verdere verbeteringen
in het kiesstelsel van de afgevaar
digden.
De vertegenwoordigers van den
Riouw-archipel, Banka en Billiton
verklaarden, dat de band van deze
eilanden met Sumatra zoo hecht is,
dat zij er de voorkeur aan gaven
zich niet bij den „staat Borneo"
aan te sluiten, doch in een afzonder
lijke organisatie te blijven, totdat
met Sumatra overeenstemming is
P6r6iKL(
De vertegenwoordiger van Bali, de
heer Soekawati, verklaarde zich
voor een zelfstandig Indonesië bin
nen het koninkrijk der Nederlanden,
zooals de meerderheid voorstaat. Hij
wees er op, dat er ook t.a.v. de
federatieve structuur van Indonesië
overeenstemming bestaat, terwijl hij
als derde punt van overeenstem
ming noemde den wensch, dat het
Verlangen naar zelfbestuur spoedig
Zou worden bevredigd.
Dr. Van Mook legde er nog den
nadruk op, dat op de komende eon-
stitueerende vergadering voor Java
en Sumatra zetels dienden te wor
den gereserveerd. Mocht immers in
middels in principe met Java en
Sumatra overeenstemming worden
bereikt, dan zouden vertegenwoor
digers van die gebieden eraan kun
nen deelnemen.
De overgangsperiode
In een vroegere bijeenkomst had
dr. Van Mook de overgangsperiode
besproken. Het standpunt van de
Ned. regeering, volgens hetwelk
zulk een periode onvermijdelijk is,
is niet gebaseerd Op de meening, dat
Indonesië nog niet rijp is. Het is
echter noodzakelijk, de Indonesiërs
In staat te stellen voldoende tech
nische ervaring te krijgen.
„Onafhankelijkheid beteekent di
recte verantwoordelijkheid aan de
buitenwereld voor wat in het land
zelf geschiedt. Onafhankelijkheid
eischt stabiliteit met waarborg voor
de Veiligheid van goederen en per
sonen, ook voor de kleinere groepen
in het land zelf; voorts vrijheid en
democratische discipline in een we
reld, welke afkeerig is van fascis
tische en dictatoriale methoden. zy
eischt een stelsel, waardoor het
mogelijk is betrekkingen met an
dere landen te handhaven, steeds
goederen te produceeren, welke de
Wereld noodig heeft en een gezond
financieel stelsel.
Er is geen verschil in het doel
Van Nederland en dat der nationa-
listen
Wij willen deze verantwoordelijkheid
met u deelen en deze zoo spoedig
mogelijk overdragen aan de Indone.
aische gemeenschap, doch wU wen-
schen het goed te doen'
Dr. Van Mook zeide, dat een over
gangsperiode van 5 oc 10 jaar eer
der te kort dan te lang was, maar
dat de directe maximum krachts
inspanning voor wederopbouw en
reorganisatie het voornaamste is.
Diversen
De republikeinsche defensieraad
heeft besloten censuur in te stellen
op post, telegraaf en telefoon.
In Sydney zijn Ned. troepen ook
begonnen met 't laden van het s.s.
Kanimbla met Ned. militaire goede
ren.
Bij pakjes, die van Nederland per
briefpost aan burgers en militairen
in Ned. Indië worden gezonden,
moet voortaan een douaneverklaring
worden gevoegd. Inlichtingen aan
de postkantoren.
Eind dezer week zal een commis
sie van het K, N. I. L. inzake de
kwestie van samenvoeging der
luchtmachten naar Nederland ver
trekken. In deze commissie hebben
o.a. zitting kolonel Asjes, kolonel
Fiebeldijk, overste Giebel, kapitein
van Buren en kapitein Gijbels.
De ,,Both", Bontekoe" en ,,Van
Outhoorn" die verleden week de
Australische blokkade verbraken,
hebben in de Moretonbaai kolen
overgenomen van de Stagen" om
de reis naar Ned. Indië te kunnen
voortzetten.
De ,,Manoora" is van Brisbane
naar Biak vertrokken.
Van boord van de Mount McKin-
ley meldt A.P.Vyf en zeventig
schepen zyn uitgezocht, om den
druk van de ontploffing onder wa
ter van de atoombom te trotseeren
op Woensdag 24 Juli. De meeste
vaartuigen bevinden zich reeds in
het strandmeer by Bikini.
De bom zal worden opgehangen
aan een speciaal daarvoor ingericht
vaartuig, dat midden tusschen de
oorlogsschepen zal komen te liggen.
Waarschijnlijk zal de bom 5.5 me
ter onder het wateroppervlak wor
den opgehangen.
Schout-by-nacht Parsons, die spe
ciaal belast is met de technische
uitvoering, vertelde op een perscon
ferentie, dat de ingewikkelde ont-
steekinrichting voor de bom op het
laatste moment door negen man op
scherp gezet zal worden.
Het tydstip van de ontploffing
der atoombom is vastgesteld op 24
Juli te 20.35 uur G.M.T., aldus -heeft
het Amerikaansche departement van
marine medegedeeld.
Voor de derde maal:
Minister dr Beel spreekt de sluitingsrede uit voor de vereenigde Kamers
der Staten-Generaad
Do prins-regent van België
ontving Zaterdagavond den heer
Struye (C.V.P.), die hem mede
deelde, dat hy van de opdracht,
een regeering te vormen, moest
afzien. Daarop heeft de prins,
regent den socialist Spaak ver
zocht, zich met de vorming van
een ministerie te belasten. Spaak
vsoeg, het voorstel In beraad te
mogen houden.
Daar de socialisten zich tegen de
voorwaarden, welke de christelijke
volkspartij voor deelneming aan de
regeering stelde, verzetten en na
dien met 219 tegen 17 stemmen, bij
3 onthoudingen, den wensch uit
spraken, dat andermaal een linksche
regeering zou worden gevormd, bleef
senator Struye geen andere keuze,
dan af te zien van verdere pogin-
Z. H. de Paus heeft een schrij-
ven gezonden aan prof. Charles
Flory, voorzitter van de Fransche
vereeniging voor Sociale werken"f
ter gelegenheid van de 33ste sociale
week, welke binnenkort te Straats
burg gehouden zal worden.
In dezen brief, welke tot titel
draagt ,,de nationale gemeenschap",
wyst de H. Vader erop, dat de
christelyke sociale idealen bedreigd
worden door totalitaire strekkingen
op alle gebieden.
,,Het is ontoelaatbaar voor chris
tenen, aldus vervolgt het schryven,
met de dwaling een compromis aan
te gaan om het contact met hen, die
slachtoffer van de dwaling zyn, niet
te verliezen. Dat contact zal van
zelf ontstaan, wanneer zy die het
voorrecht hebben, de waarheid te
kennen, daarvan een eerlyk en be
scheiden gebruik maken tegenover
hen, die de waarheid zoeken en dat
contact tusschen de christenen, die
loyaal en nederig de waarheid zoe
ken, moet bevorderd worden.
Slechts dan zullen de groote begin
selen van vryheid, broederschap en
geiykheid, welke door de moderne
democratieën worden aangeprezen,
kunnen gedijen".
De Paus behandelt vervolgens
ook de kwestie van nationalisatie
van economische ondernemingen
en zegt daarover: „Zelfs daar,
waar nationalisatie gerechtvaar
digd is, bestaat het risico, dat
daardoor het mechanische aspect
van het leven en van den arbeid
wordt geaccentueerd en daarom is
het voordeel ervan voor de ge
meenschap zeer twijfelachtig.
„Naar onze meening zal het sys
teem van associaties of coöpera
tieve groepeeringen op alle gebied
van de nationale economie veel
meer strekken tot het doel, waar
op ge uw streven richt en van de
welvaart der ondernemingen zelf".
De H. Vader wyst er op, dat de
corporatieve organisatie van het
economische leven gunstig schynt
voor de christelijke leerstellingen
betreffende de persoonlijkheid van
den mensch, de arbeidsgemeen
schap en den particulieren eigen
dom.
De brief werd Zaterdagavond in
de „,,Oss. Romana" gepubliceerd.
gen tot kabinetsformatie.
Struye heeft intusschen den lande
voorlezing gedaan van zijn program,
zoodat men van de voorwaarden,
door den C.V.P. voor deelneming aan
de regeering gesteld, kennis heeft
kunnen nemen. De voornaamste con
ditie betreft natuuriyk de konings
kwestie.
„Wat de koningskwestie aangaat
is Struye van oordeel, dat een ver
klaring afgelegd zou moeten worden
in dezen geest, dat „de koning ge
handeld heeft ten bate van het
land". Het parlement zou geraad
pleegd worden over een referendum
en, indien dit verworpen werd, zou
de regeering naar een andere oplos
sing moeten uitzien.
Het kiesrecht zou, ingaande op 1
Januari 1947 aan alle vrouwen ge
geven worden".
Intusschen hebben thans, han
gende de kabinetsformatie, eeni-
ge senatoren een wetsvoorstel tot
het houden van een referendum
over de koningskwestie by den
senaat Ingediend.
Dit ontwerp voorziet in zyn
eerste artikel, dat alle Belgen,
regelmatig ingeschreven op de
gemeentelyke kiezerslysten, bin
nen 40 dagen na afkondiging der
wet, opgeroepen worden, om te
antwoorden op de vraag: „zyt gy
van meening, dat koning Leopold
III zijn verheven grondwettelyk
ambt moet uitoefenen, ja of
neen?"
In een toelichting, die Struye op
dit voorstel geeft, leest men, dat
alle Belgen, mannen en vrouwen,
die den leeftyd van 21 jaar hebben
bereikt, aan het referendum zullen
deelnemen. Kiezers zyn allen, die
op de gemeentelyke kiezerslysten
zyn ingeschreven.
De uitslag zal worden medege
deeld aan den koning en aan de
kamers.
Alle goede dingen in dlrieën, zegt
een goed Nederlandsoh spreek
woord.
De stembus stelt werkelijk tn dit
jaar wel buitengewone "eisahem.. Da
laatste is niet de minst belangrijke.
Als we bedenken, welke voorname
en hoevele belangen, rechtstreeks
niiet alleen het stoffelijk, maar ook
het geestelijk heil rakend., dioor den
gemeenteraad worden behandeld en
behartigd, dan springt het gewicht
der verkiezingen van a.s. Vrijdag
aanstonds scherp in het oog.
Lest moet best worden!
Wij Katholieken, kunnen over 'I
verloop der verkiezingen tot heden
tevreden zijn. De kamerverkiezing
glen hadden tot resultaat een kabi
net. geformeerd onder katholieke
leiding, met een katholieken inslag,
als nog in geen enkel Nederlandsch
kabinet tot heden het geval was.
Een vooruitstrevend, maar tevens
ook christelijk regeeringsbeleid is
aangekondigd dioor deze in meer
derheid christelijke mammen.
Noblesse oblige: Wij, Katholie
ken, zullen ons deze positie hebben
waardig te toonen. De allerbeste
gelegenheid daarvoor hebben we
zeer zeker bij de gemeenteraad®,
verkiezingen, als we daarbij blijk
geven, onze verantwoordelijkheid
voor het geestelijk en tijdelijk wel
zijn van ons volk ten,vol le te
beseffen.
We moeten zorgen, dat dea» ver
kiezingen een krachtigen steun in
den rug gaan geven aan het kabi-
net-Beel en een por en een spoor,
slag. om kloek in de aangekondigd»
Christel ijk. voorurtstrevende rich
ting voort te gaan.
Deze mannen, onze mannen
vooral in het kabinet, moeten het
gevoel krijigien, diat zij gedragen
worden door die sympathie van al
hum geestverwanten.
Daarvoor zorgen wij a.s Vrijdag!,
7. De Chinees greep de riksja. en
begon uit alle macht te draven.
••Waar zou die vent one heenbren
gen, Tobias?" vroeg Binky. „Wacht
zel T°bia« en schreeuwde
beej raar woord naar den Chi-
nees, die, terwyi hy even vlug door
holde, met zyn hoofd knikte De
hollende man had het heel goed be
grepen, want hfl hield na eenigen
tyd stil voor een hotel. Een Chinee-
scha waard stond voor de deur.
opening, maakte een diepe buiging
voor onze twee vrienden en zei tot
hun stomme verbazing: „Goeddag,
O Hoeren, Ik spreek taal van U very
Goed
R. K. MAATSCHAPPELIJKE
GEZINSZORG
In het Bisdom Haarlem
Zaterdag 13 Juli had In Scheve-
ningen in het Centrale Huis voor K.
A de diploma-uitreiking plaats aan
28 gezinsverzorgsters. 113 gediplo
meerde krachten zijn nu in het Dio
cees Haarlem werkzaam. Daar het
wel duidelijk Is gebleken hoe zegen
rijk de gezinszorg werkt in den op»
bouw van Nederland, zal getracht
worden dit mooie werk in stand ta
houden. Een nieuw eigen huis ia
beschikbaar gesteld, waar meisje»
die den vereisehten aanleg bezitten,
de gewenschte vorming voor deza
mooie, maar zware taak kunnen
ontvangen Dit huis is gelegen: Le»
deganckpléin 27, Den Haag, en zal
half September in gebruik worden
genomen.
Candidaten voor de nieuwe oplei
ding kunnen zich opgeven aan het
Diocesaan Bureau, Ledeganckplei»
27, Den Haag.
PRINS BEItNHARD NAAR
SCHOTLAND
Prins Bernhard is Zondagmiddag
per vliegtuig naar Renfrew (Schot
land) vertrokken. Hij zou in Schot
land vandaag de tweede Ned. divisie
Inspecteeren.
EEN „WELKOM" VOOR EEN I
RECORD AANTAL
DEELNEMERS
(Van onzen specialen verslaggever)
In de stad, waar zelfs nü nog
burgers in bunkers moeten wonen,
waar het probleem der noodwonin
gen nog niets aan urgentie heeft
verloren en men eerst eenige weken
geleden de eerste noodwinkels open
de wanneer men staande by den
ouden verwoesten bouw van de Ste-
phanuskerk dwars door het leegge-
brande en -gebombardeerde hart
van de stad kykt, begint men de
cijfers te gelooven: 2200 huizen ver
woest en 31.000 beschadigd in
die stad, die zeven maanden front-
stad was, deed het huisvestingsco
mité der Vierdaagsche een beroep
op de burgerij, om de duizenden gas
ten te herbergen
Er kwamen niet minder dan 500
aanbiedingen te veel binnen
Dit ééne feit zegt misschien meer
voor de populariteit van dit Vier
daagsche wandelfestijn voor de
stemming, die momenteel in Ny-
megen heerscht, dan de overigens
niet minder enthousiaste wyze,
waarop men aan het versieren is.
Overal wapperden reeds Zondag
middag de groene vlag met het
oranjekruis; groen en oranje, de
kleuren der Vierdaagsche in vlag
gen en feest-lAnminatie, en daar
onder de kernachtige sprouk>|
„Willen is kunnen".
Reeds stuift het water der fon
teinen weer boven de groene gazon»
der parken, waar een maand gele
den nog het puin der binnenstad
gestort lag en, wanneer men op een
rondgang door de stad in de nau
welijks nog van noodglas voorzien»
etalages de versieringen ziet en al
dit enthousiasme en meeleven der
burgery, dan ontkomt men niet aan
den indruk, dat Nymegen eindelijk
zijn kans ook grijpt en dat dit
„Willen is Kunnen" een mooi»
slagzin te meer! hier werkelijk
méér is dan een frase.
Van 1909 tot 1946dertig vier
daagsche afstandmarschende eer
ste maal zal het twintigtal deel
nemers nauwelijks zijn opgevallen-
Thans Is de traditie, die zich geiuk-
kigerwyze steeds verjongt, zéé
machtig gebleken, dat niet alleen
het recordaantal inschryvingen van
ongeveer 4200 werd bereikt, maar
dat ook heel deze zwaar geschonden
stad zich opmaakt, om dit enorm»
aantal gasten te verwelkomen en td
herbergen.
Wanneer Maandagmiddag de groo
te stroom van deelnemers arriveert,
zullen zy reeds op het Stationsplein
een beeldengroep ontwaren, zeer
monumentaal, een beetje „vreemd"
ook wel, maar in ieder geval mot
het woord „Welkom" in reuzen let
ters op het voetstuk.
Een „welkom" voor ongeveer 1200
deelnemers 5