De wereld voedselpositie dader Economische maatregelen in den Grooten Oost De arbeidsmarkt in de V. Staten Groote vraag naar ZAAIZADEN de Onbekende ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1946 PAGINA 4 ER WORDT WEER AANGEPAKT ONS AGRARISCH BOUWPLAN Nederland kan hiervan profiteeren Een tekort od verschillend gebied SITUATIE MINDER GESPANNEN Aan een publicatie van den Ned.-Indisdhen Regeerings-Voor- Jiohtingsdienst is het volgende ont leend: Het Japansche regime heeft op economisch gebied in Neder- landsch.Indië een ware ruïne ach tergelaten. Naast herstel en om bouw zal als gevolg van wijzigin gen in de internationale economi sche structuur en in de techniek tevens op velerlei gebied moeten worden overgegaan tot nieuw bouw. Voorts moeten de economi sche verhoudingen met andere landen wederom tot ontwikkeling worden gebracht. De overheid zal deels zelf de noodige voorzieningen moeten treffen, deels het particu liere initiatief zoodanig moeten lei den, dat het economische leven op gang wordt gébracht en aan nieuwe eischen wordt aangepast. Op Bor neo en in de Groote Oost werd onmiddellijk na de capitulatie van Japan in nauwe samenwerking met alle bevolkingsgroepen deze taak met groot enthousiasme ter hand genomen. Te Makassar werd een economi sche commissie in het leven geroe pen, die alle bij' den wederopbouw naar voren tredende problemen onder oogen zag en de allereerst noodzakelijke maatregelen nam. Daarin hadden ambtenaren en ver tegenwoordigers van het Holland- sche, Chineesohe en Indonesische bedrijfsleven zitting. Zij slaagden erin op korten termijn oude be staande ondernemingen en bedrij ven op het gebied van landbouw, handel en nijverheid op gang te brengen. Ook aan het entameeren van nieuwe bedrijven wordt ge werkt. Diverse ambtelijke en semi-ambtelijke organen, als de Landlbouw-Voorlichtingsdienst, de Dienst van het Boschwezen, de Af- deelinig Nijverheid, het Rubber- fonds, de Ni-gieo en het Co-pra- fonds, hebben hun werkzaamhe den in deze gebieden hervat. Te Makassar is een school voor land bcxu wonderwij zers geopend. Verder zal daar binnenkort een zeevaartschool en ambachtsschool worden geopend. Door de overheid is de stichting „Prauwenfonds Zuid-Celebes" in het leven geroepen, met het doel om, volgens door den directeur van economische zaken te ver strekken aanwijzingen, de Indo nesische scheepvaart te bevorde ren. Deze doelstelling houdt o.a. in het verleenen van credieten voor herstel en nieuwbouw van prauwen en motorvaartuigen vpor de kustvaart; credietverleening op met deze vaartuigen te ver schepen opgeslagen goederen; het creëeren of steunen van oplei- dings-instituten voor Indonesisch technisch-, nautisch- en kantoor personeel ten behoeve van de prauwvaart. Voorts de bevordering van de oprichting van Indonesi sche ve-embedrijven, scheepswerven en aanverwante bedrijven. Bij velen heeft de meening postgevat, dat Nieuw-Guinea kan sen biedt voor kolonisatie op groote schaal en dat degenen die Java wenschen te verlaten, zich daar in den landbouw, dan wel in nevenbedrijven een nieuwe toe komst kunnen verzekeren. Men dort-goed zieh te realiseeren dat de tot dusver beschikbare gege vens niet leiden tot de gevolg trekking dat in Nieuw Guinea landstreken aanwezig zijn van zo danige vluchtbaarheid, dat tot volksoverplanting op groote schaal kan worden overgegaan. Land bouw- en bodemkundige onderzoe kingen worden echter voortgezet, het resultaat daarvan moet dan ook worden afgewacht. Zooals reeds eerder werd gepu bliceerd, bevinden zich nabij Ma nokwari en aan het Sentanimeer in de omgeving van Hollandia eenige complexen grond waarvan de kwaliteit naar Ni-euw-Guinea maatstaf gemeten zoodanig is, dat deze bij oordeelkundige en inten sieve bewerking redelijke produc ties oplevert. Hoewel er dus geen hooge ver wachtingen kunnen worden ge koesterd, is de regeering toch be reid. om bij wijze van eerste proefneming een aantal personen naar genoemde plaatsen te zen den teneinde zich met landbouw- werkzaamheden vertrouwd te ma ken en in dit opzicht de noodige ervaring op te doen. In een latere publicatie wordt nog gezegd: Als kolonisatie-object kunnen de gronden in de omge ving van het Sentanimeer niet dienen, zoodat voorshands alleen Manokwari in dit opzicht een mogelijkheid biedt. Het aantal uit te zenden personen zal voorloopig dan ook belangrijk minder zijn dan aanvankelijk in het voor nemen lag. De schipbrug te Hedel is in verband met het invaren van een nieuw brugvak voor alle verkeer ge sloten in den nacht van 5 op 6 Aug tusschen 23 uur en 5 uur, of zooveel langer of korter als noodig mocht blijken. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de cijfers gepubli ceerd van de met akkerbouwge wassen beteelde oppervlakte in Nederland. Dit zijn de voorloopige uitkomsten van de inventarisatie van land- en tuinbouw, die in Mei j.l. gehouden is. Bij vergelijking van deze cijfers; met die van voor gaande jaren, blijkt, dat de akker bouw zich over het algemeen ont wikkelt in de richting van het vóóroorlogsche bouwplan. De totale met akkerbouwgewassen be teelde oppervlakte bedroeg in 1939 929.391 ha. in 1943 1.129.064 ha. in 1945 975.614 ha en in 1946 1.090.243 ha. De met granen beteelde opper vlakte loopt over het geheel pa rallel met die van 1939. Terwijl de met erwten en boo- nen beteelde oppervlakte is inge krompen, vertoont het aardappel areaal in vergelijking met 1939 nog een belangrijke uitbreiding. Het suikerbietenareaal 43.840 ha is nog iets kleiner dan in 1939 45.701 ha, doch vertoont een be langrijke uitbreiding in vergelij king met 1945 (18.158 ha). Van be lang voor het herstel en de in standhouding van onzen veestapel is de uitbreiding van de met voe derbieten beteelde oppervlakte (1946: 69.818 ha, 1939: 53.063 ha.) Opvallend is de uitbreiding van het areaal van land- er. tuinbouw- zaden, in 1939 bedroeg dit 6.463 ha en thans 21.804 ha. Op initiatief van de „American Seeds Trade Association" is onlangs te New-York een internationale zaai zaadconferentie gehouden, waar ver tegenwoordigers van het vrije be drijf en ©fficieele waarnemers van een zeer groot aantal staten van ge dachten hebben gewisseld. Het doel van deze conferentie was de per soonlijke relaties, die door den oor log waren verbroken, te hervatten. De toestand op zaaizaadgebied in de diverse landen is daar uiteengezet, om een goed inzicht te verkrijgen in de handelsposities dezer landen. Vooral Brazilië en Nieuw-Zeeland drongen aan op internationale sa menwerking op zaaizaadgebied. Concrete resoluties of resultaten konden van de conferentie niet wor den verwacht. Nederland is echter in de gelegenheid gesteld een overwicht te geven van den export van verle den jaar en van de verwachtingen voor de toekomst. Dit is vooral van belang, omdat de met zaden, be teelde oppervlakte in Nederland een uitbreiding vertoont. In verband met de sterk gestegen behoefte bestaat er momenteel over de heele wereld een groote vraag naar zaaizaden. Onze export zal voor verscheidene zaden hiervan kunnen profiteeren. Door klimatolo. gisohe omstandigheden is het afzet gebied voor onze tarwezaden, die het beste gedijen in een zeeklimaat, be perkt. Waaarschijrviijk zullen op be perkte schaal met onze tarwesoorten in Amerika proeven worden geno men, Daarentegen is het versprei dingsgebied voor onze rogge, en ha- versoorten belangrijker grooter. Voor onze fijne zaden, koolzaad, karwij- zaad, blauwmaanzaal en lijnzaad, bestaan zeer goede afzetmogelijk heden alleen vormt de prijs van ons koolzaad een ernstige belemmering,, terwijl de productie van lijnzaad maar juist voldoende is, om onzen normalen export in stand te houden. Van belang voor een zeer groot aantal landen is onze export van pootaardappelen, met uitzondering van Amerika, omdat men daar de voorkeur geeft aan witvleezigen, terwijl wij juist ingesteld zijn op geelvieezigen. Bovendien wordt de export naar de Vereenigde Staten belemmerd door verbodsbepalingen aardappelen te importeeren uit lan den, waar de wratziekte heerscht. In Zuid.Amerika daarentegen be staan voor pootaardappelen goede mogelijkheden. Een onzer voornaamste exportar tikelen is (Suikerbietenzaad, dat een zeer wijd verspreidingsgebied heeft tot in Zuid-Amerika toe. Onze groot ste concurrentie op dit gebied, Duitschland, is thans uitgeschakeld, waardoor aan ons land de kans wordt geboden vasten voet te krij gen op markten, welke vroeger door Duitschland werden bediend. Het censusbureau van de V. S. bericht, dat de civiele werkgelegen heid in de V.S. is toegenomen tot 56.740.000 in Juni. terwijl het aan tal werkloozen slechts 2.560.000 bedraagt, zoodat er een aanzienlijke vooruitgang is bereikt op den weg naar full employment. Dit resul taat gaat ver uit boven de verwach tingen die de regeering en het zakenleven koesterden en het breekt alle vroegere records. De beteekenis van deze cijfers zal beter worden begrepen indien men zich herinnert, dat de Minister van Handel, Henry Wallace, vroeger als doel gesteld had de 56.500.000 57.500.000 te bereiken, terwijl het cijfer van de maand Juni dit aantal nu reeds bereikt heeft. In zijn boek „Sixty Million Jobs", dat vorig jaar September werd gepubliceerd, schat te Wallace dat er 2.500.000 man in de strijdkrachten zouden zijn opge nomen en dat er een wrijvings werkloosheid zou bestaan van 1.500.000 man, zelfs in een periode van full employment. De huidige toestand krijgt nog een grootere beteekenis als men zich realiseert, dat Wallace niet verwachtte dat de full employment zou worden bereikt voor 1950, ter wijl deze verwachting afhankelijk was van de z.g. Full Employment Bill die door het Congres zou moe ten worden aangenomen. Deze wet n.l. zou voorzien in regeeringshulp aan het bedrijfsleven. Het vrije bedrijfsleven Het vrije bedrijfsleven van Noord- Amerika heeft dus het doel van full employment dat Wallace had gesteld, vier jaar eerder bereikt dan voorzien was en bewees dus zijn bekwaamheid hiertoe, ondanks sta kingen en moeilijkheden bij de prijscontrole, die de productie bij alle belangrijke bedrijfstakken aan. zienlijk vertraagd heeft. Zoo bedroeg b.v. in de eerste zes maanden van 1946 de productie van automobielen In de V. S. slechts 639.000, verge leken met de 2.319.000 die begroot waren, hetgeen dus neerkomt op een verlies van 1.680.000. Het huidige aantal werkloozen De wereld-voedsel productie in 1946/'47 zal iets hooger zijn dan die van het afgeloopen jaar, aldus werd in een rapport van het Ame- rikaansche Departement van Landbouw medegedeeld Hieronder volgt een overzicht van de situatie in diverse gebieden over de wereld: Europa: De omstandigheden wij zen erop, dat de totale voedsel productie 8 tot 10 percent hooger zal zijn dan een jaar geleden, doch toch nog 10 tot 12 pet. beneden de vooroorlogsehe gemiddelden. De oogsten in Centraal Europa maak ten de voedselsituatie, althans tijdelijk, iets minder gespannen. De uitgebreide productie van tuinbouw-artikelen heeft de voed selvoorraad doen toenemen. Verre Oosten: Politieke onge regeldheden. onzekerheid van de rijstprijzen en ongunstig weer heb ben de uitbreiding van de voed selproductie vertraagd en de te korten in diverse gebieden zijn acuut geworden terwijl het voor uitzicht. voor verbetering gering is tot dat de nieuwe rijstoogst ter beschikking komt. Midden-Oosten: De toestanden zijn zelfs nog gunstiger dan een jaar geleden toen dit gebied niet alleen zich zelf kon voorzien, doch ook nog graanproducten en gedroogde vruchten exporteerde. Noord-Amerika: De toestanden in de Vereenigde S'. doen, met uitzondering van hti. jaar 1942, een reoordoogst verwachten. Het tarweareaal in Canada is 10 pet. grooter dan vorig jaar. De voorraden van graan en vleesch, eieren en zuivelproducten echter zulten waarschijnlijk minder zijn. Zuid-Amerika: De overvloedige regenval heeft eenigszins -o uit zaai van wintertarwe belemmerd, doch voedselexpi n geduren de de bomende zes maanden wor den verwacht belangrijk grooter te zijn dan gedurende de o een- komstlge periode van het vorig jaar. Rusland: De vruitzichten zijn minder geworden vanwege het warme weer in diverse gebieden. De opbrengsten voor het land als geheel worden verwacht niet grooter en mogelijk lager te zijn dan het lage gemiddelde van de laatste jaren Noord-Afrika: Grootere tarwe- en gerstopbrengsten kunnen wor den verwacht dan een jaar gele den. Belangrijke hoeveelheden fruit en groenten zullen voor ex port ter beschikking staan. Nieuw Zeeland en Australië: In Nieuw Zeeland is de droogte ge ëindigd en het wintertarwe-areaal in Australië is 17 Pc^ hooger. in de V. S. is niet grooter dan wat het bedrijfsleven beschouwt als toelaatbare wrijvingswerkloosheid (d.i. werkloosheid ontstaan ten ge volge van den overgang van de eene betrekking naar de andere. In plaats van de ernstige werk loosheid, die, naar men voorzag, zich na den oorlog zou voordoen, bestaat er nu een tekort aan arbeids krachten op verschillend gebied, mede onder invloed van het feit, dat vele veteranen en arbeiders uit de oorlogsindustrie niet zijn terug gekeerd naar hun werk. In het licht van de Amerikaan- sche traditie en gezien in het kader van het Amerikaansche kapitalis tische systeem, kan full employment nauwelijks als een doel van revo- lutionnairen aard beschouwd wor den. De nadruk hierop wordt gelegd door K. Williams van de research staf van de Board of Governors van het Federal Reserve System. Het doel van Full Employment, zooals dit thans gesteld wordt, weer spiegelt het verlangen, een verhou ding tusschen vraag en aanbod van arbeid te scheppen, die niet wezen lijk verschilt van die, welke meestal heerschte in de Ver. Staten in den tijd, die aan den tweeden wereld oorlog voorafging. Dit doel eischt geen opoffering van persoonlijke vrijheid, niet het opleggen van een zware en directe regeeringscontröle, geen fundamen- teele wijziging in de positie van den staat als dienaar van het volk. Het eischt werkelijke betrekkingen, die met voortspruiten uit werk, dat voor dit doel gecreëerd ls. (werkverschaffing). Het impliceert het recht om zijn eigen levensonder houd te verdienen en op zijn eigen beenen te staan Het is de bedoeling de economi sche voorwaarden te verwezenlijken waaronder aan goede arbeiders de gelegenheid wordt geboden, binnen redelijken tijd een betrekking te ver. krijgen, indien zij tenminste bereid zijn desnoods zich aan te passen, wat scholing en plaatselijke omstan digheden betreft, zonder nochthans aan individueele arbeiders hun positie te garandeeren. Loonen en arbeidsproductiviteit Gedurende den oorlog heeft de toepassing van bepaalde loon systemen, die een juiste prikkel tot een verhooging van de arbeidspro- werken inhielden, vaak geleid tot ductiviteit per man/uur van wel 40 pct. Dit is een goede illustratie van wat te bereiken is bij een toe stand van voortdurende full em- ployment. Williams zet uiteen, dat de pro ductie per man/uur voor het heele bedrijfsleven aanzienlijk zou kun nen worden vermeerderd, zonder dat aanzienlijke kapitaalsuitbrei ding noodig is, indien de vrees voor werkloosheid en persoonlijk verlies zou worden weggenomen én indien, d.m.v. juiste arbeidsverhoudingen te scheppen een volledige samen werking van de arbeiders kon wor den verkregen. Het Departement van Arbeid van de V. S. is bezig een aantal studies samen te stellen om het bedrijfs leven nieuwe statistieken te ver schaffen betreffende de arbeids productiviteit. Hierdoor zal de be drijfsleiding in staat zijn exacter vast te stellen, hoeveel arbeids krachten er werkelijk noodig zijn om een bepaald productie-doel te bereiken en tevens een op weten schappelijke berekeningen geba seerde loonschaal' in te voeren, die een juiste stimulans tot werken in houdt. Voorts wordt betoogd, dat de industrie in staat zal zijn de prij zen te verlagen onder handhaving van een loonniveau, dat voor den arbeider bevredigend is, en wel door middel van een uitbuiting van de mogelijkheden om de productie per man/uur op te voeren. 31) De inspecteur wreef zich genoeg lijk in de handen. Dit was het soort verklaring, waarin hy pleizier had: helder, logisch, precies. Prachtig, zei hij. Haast u maar niet en sla geen enkele bijzonderheid over. Ik zal mijn best doen, Sir, be. loofde de bediende. De oude dame bedankte me. Ze leek my 'n vrien. delijke, geduldige, oude ziel van een jaar of zestig, hoewel ik niet veel van haar gezicht kon zien, omdat zij een hoed met neergeslagen rand en een voile droeg. Hoe komt u er dan bij, haar leeftijd op zestig te schatten? vroeg de detective. zy had zilvergrys haar op haar slapen en van achteren, onder haar hoed uit. En zij liep ietwat gebo gen, als een bejaarde dame, en had een dunne, beverige stem. Wel, u zocht in de post? zei de inspecteur, Juist Sir, en ik vond een brief met den naam erop, welken zy had genoemd. Een tamelyk dikke, witte enveloppe ,in een groot hand. schrift, geadresseerd aan miss Va lerie Baird, adres Hotel Imperial, Londen W.I, Ik gaf haar den brief en ze bedankte my opnieuw en ging weg. Inspecteur Reynolds rommelde in zyn papieren en vond de model-en. veloppe, welke de concierge geschre ven had. Hy schreef het adres op, dat hij nu kende, vergeleek dit met hetgeen Carter uit zijn hoofd had opgeschreven en toonde het aan Jenkins Je ziet, dat Carter er niet zoo ver naast was, zei hy rich dan weer tot den klerk wendend: Kunt u zich misschien herin neren, hoe deze dame gekleed was? Ik meen, dat zy een langen, donkeren mantel droeg, maar ik ben daar niet absoluut zeker van. Daar om ben ik naar den bureaulist ge gaan en die herinnerde zich positief, dat zij een donkerbruinen mantel gedragen had, van een nogal ouder- wetsch model, een zwarten hoed en een voile. En hy was er ook zeker van, dat zy een krommen rug had, of gebogen liep van ouderdom. Waarom hebt ti hem niet mee bracht? vroeg Reynolds. Hfj heeft dienst tot midder nacht, Sir, maar u kunt hem op bellen. Zijn naam is Foster. Hebt u, of Foster, op de han den van die dame gelet? vroeg Rey nolds gespannen. Ik niet, Sir, maar Foster is er zeker van, dat zy by net teeke nen in het hotelregister haar hand schoenen heeft aangehouden. Ik kon het hotelregister niet meebrengen u kunt het trouwens altijd inzien, als u dat wenscht maar Foster en ik hebben haar handteekening overgetrokken. Hy haalde een enve loppe uit zyn zak en gaf die aan den inspecteur. Reynolds bestudeerde het strookje papier zorgvuldig. Jullie zyn té intelligent voor jullie baantjes, zei hy met een goedkeu rend glimlachje. Je moest by de politie zyn. Danli u, Sir. Maar by ons werk moeten we ook onzen oogen den kost geven. Dit is overigens niets byzonders. O neen? De detective wierp een blik op Jenkins. Wy zouden maar al te biy zijn, indien al onze getuigen zoo intelligent waren niet? Dat zouden we zeker, gaf Jenkins nadrukkelyk toe. Verder nog iets, dat u zich kunt herinneren? vroeg Reynolds aan den klerk. Vóór de man echter kon antwoor den, belde de telefoon. Jenkins nam den hoorn ter hand en luisterde. Beneden is een vrouw uit Bloomsbury; gelooft dat ze inlich. tingen kan geven over die Valerie- gesehiedenis, vertelde hy zyn chef. Laat haar direct binnenkomen, beval de inspecteur. Zal ik maar gaan, Sir? vroeg de hotelbediende. Neen, zeker niet. Ik zal het geen die vrouw te vertellen heeft graag met uw mededeelingen verge leken. Misschien weet ze wel heele- maal niets. A propos, hebt u zich inmiddels misschien nog verderf bijzonderheden omtrent deze Valerie Baird herinnerd? Het is maar een kleinigheid, Sir, maar Foster zegt, dat hij meent dat er een veeg roode verf op een der mouwen van de dame zat. Ik heb dat echter niet gezien. Nog vóór hy had uitgesproken, werd de deur geopend en opkykend, zag de inspecteur een tameiyk slor dige, hy'gende vrouw met Jenkins binnenkomen. Zy was zichtbaar wei nig op haar gemak. De inspecteur bood haar een stoel en bedankte haar voor haar komst, alvorens met. de ondervraging te beginnen. Jenkins, altijd een meester op het gebied van systeem en tydbespa.- ring, legde een papiertje met naam en adres van de vrouw voor zijn chef neer. De inspecteur lag het zorgvuldig door, zag dat de vrouw al wat op verhaal was gekomen en begon op gemoedeiyken toon: Wilt u me nu eens vertellen, mrs. Hornett, wat u hekend is van miss Valerie Baird? De vrouw zette groote oogen o<p van verbazing. Wel, ik ben juist hier gekomen, opdat u me dat zou vertellen, Sir, zei ze op verbaasden toon. U moet weten, dat ik haar niet meer ge zien heb, sinds ze gisterenavond om zes uur by my vandaan ging. Ze zeide me, dat ze naar de kerk ging, voegde zy er verontwaardigd aan toe. De Inspecteur trok zyn wenkbrau wen op, wierp een spottend-wanho- pigen blik op den hotelklerk en be gon opnieuw. Hoe kwam miss Baird in uw huis, mrs. Hornett? Op dezelfde manier als al mijn huurders. Ik verhuur kamers en 12 dagen geleden heeft zy by m(j een kamer genomen, vier-hoog-voor. Ze had maar heel weinig bagage en a.s. Woensdag is ze mij een week huur schuldig. Ik had het moeten begrijpen Ze zuchtte zwaar. Wat moeten begrypen? vroeg Reynolds. Ik vermoed dat ze geen geld had en daarom zoo maar is weg gegaan. De paar dingen die ze heeft achtergelaten, zyn niet veel waard, besloot mrs. Hornette vol afkeer. Aangezien de oude dame gister avond niet is thuisgekomen hebt u vandaag haar bagage dus maar doorzocht? merkte Reynolds op. Wel, en wat zou dat,, Sir? Pk ben op die manier al méér bedrogen. Zich daarna zyn woorden herinne rend, vervolgde zy scherp: Maar wat bedoelt u met oude dame? Ik heib het over miss Baird. De detective wierp den hotelbe diende, die bij de laatste opmerking van de vrouw opschrok, een waar schuwenden blik toe. Ach, dat was een abuis yan me, zei hij. Hoe oud zoudt u Miss Baird ongeveer schatten, mrs. Hor- nett? Zij keek hem een beetje achter» dochtig aan. zy vond, dat zy niet om tien uur in den avond hierheen "was gekomen, om zich door dieit detective voor de mal t© laten hou den. (Wordt vervolgd).

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 4