yAN HOGARTH TOT PUNCH
STUDENT EN MISSIEWERK
Het bezoek van H. M. aan
Limburg
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1946
PAGINA 5
Een eeuw Engelsche
humor in beeld
DE VLUCHTENDE JODEN
Laguardia belooft hulp
van de Unrra
Missie-interacademiale
kwam bijeen
SCHILDERIJ VAN H.M. DE
KONINGIN VERKOCHT
H. G. WELLS f
JEAN STOKKING ZINGT
RUSLAND EN DE
ATOOMBOM
VERBOND VAN
EX-GEDEPORTEERDEN
DOM WILLIBRORD
VERKADE f
DE BEVOLKING VAN
BELGIë
„HET HUWELIJKSCONTRACT
Een fragment uit het eerste tafereel van Marriage a la Mode
door W. Hogarth.
Toen Chuichill in de*somberste
uren van 1940 droogweg de
veldtochten van 1942 en '43 aan
kondigde» lachte Hitler smake
lijk. Het werkte op zijn gevoel
voor humor» omdat hij den oor
log reeds gewonnen waande.
Maar, terwijl Hitler's kortzich
tige hilariteit ons thans lach.
w ~\nd vo' r mt, maakt Chur
chill's humor kans onsterfelijk
te worden. Omdat zijn gevoel
voor humor de vrucht was van
de benijdenswaardige gave om
de dingen in hun juiste propor
tie te zien. de vrucht van op
ervaring berustende wijsheid.
Men mag dan ook niet zeggen
dat het de zin voor humor was,
welke het Engelsche volk door de
benauwenis van de eerste oorlogsja
ren heenhielp. Veeleer is deze humo
ristische kijk slechts een verschij
ningsvorm van door eepwen oorlog
voering en zeevaart gewonnen wijs
heid. In dit geval van de wijsheid,
dat de wildste orkaan slechts voor
bijgaande dreiging inhoudt.
Spreken over ..den Engelschen hu
mor is e gen lijk onmogelijk. De hu
mor bij Shakespeare is anders dan
bij Fielding, bij Swift geheel anders
dan bij Dickens, maar in de gelieele
Emgelsohe literatuur, en ook in de
beeldende kunst heeft het element
humor steeds een groote rol ge
speeld.
William Hogart.h (16971764) 13 de
grondlegger geweest van de Engo -
sche caricatuur. Van hem loopt de
lijn via minder bekwame navolgers
regelrecht naar Punch, het blad dat
in de ruim twee eeuwen van zijn
bestaan een onuitputtelijke reeks
voortreffelijke caricaturisten voort
bracht. Met Hogarth werd meteen
een onovertroffen hoogtepunt be
reikt, en we zijn de British Council
dan ook dankbaar dat ze ons in de
gelegenheid stelt nader met zijn
werk kennis te maken.
De tentoonstelling welke slechts
korten tijd) in Pulchri Studio te Den
Haag gehouden wordt, valt eerlijk
gezegd ietwat, tegen. Wel geven de
ruim tweehorfderd prenten pen over
zicht van de ontwikkeling die de
Engelsehe spotprent in de L3e eeuw
doormaakt, en de korte, zakelijke
tekst verheldert het beeld van deze
ontwikkeling voldoende, maar de
kennismaking me+ den hoofdpersoon
Hogarth is te vluchtig, dan dat
hieruit zijn meesterschap ten volle
gewaardeerd kan worden.
Zoo zien we van zijn beroemde se
ries schilderijen, tusschen 1733 en.
1745 tot stand gekomen, alleen net
zestal getiteld ..Marriage a la mode'
©n dan nog in vrij slechte reproduc-
V®3; Daarnaast hangt de serie ïn-
v;®try and Idleness, zeker niet een
mwnZyn beste werken. Ook zou het
vpIp g o?e<Weest zÜn enkele van de
door HoVartvI" teenstander" ge!
Hpid" Of nm'hii 5 yn der schoon
heid or om bij de prent ..March to
Finch ley een bespotting van het
discipline-looze Engelsche leger, te
vermelden dat hij hierdoor in moei
lijkheden kwam met koning
George II.
Moeten we het inzicht in de per
soonlijkheid van Hogarth en het
wonderlijke effect van zijn kleuren
op deze tentoonstelling missen het
getoonde is wel in staat een indruk
te geven van de wijze waarop hij
,,die middenklasse van personen
welke men kan plaatsen tusschen
liet sublieme en het groteske in
beeld brengt. Met deze woorden uit
zijn anecdoten geeft Hogarth o.i. de
kortst mogelyke definitie van zijn
kunst. Hij idealiseert niet, maar hij
overdrijft ook niet in het caricatu-
zooals by voorbeeld navolgers
a s ^iUray wel deden ..Mijn doek
j JJ'jn theater" zegt hij en inder-
s r? schijnen al zijn prenten tooneel-
soh waar men een zeldzaam
1 "erPe> nooit grof caricaturale ana-
e Yan de sociale toestanden uit
Jh tijd af kan lezen. Andere schil
derijen zien we" zegt 'de Engelsche
essayist Hazlitt, „die van Hogarth
lezen we".
In de periode na Hogarth is het
vooral Gillray die opvalt, al is by
hem de spot minder fijn, meer per
soonlijk en meer beïnvloed door de
Italiaansche caricatura. Zijn paro
dieën" en de spotprenten op het hof
en op de mode bewijzen het.
Interessant is het te zien hoe
sedert William Pitt den zevenjarigen
oorlog tot een goed einde bracht, de
sociale caricatuur meer en meer
wordt verdrongen door de politieke.
Caricaturen over het parlement, te
gen de politiek van de regeering ge
durende den Amerikaanschen vrij
heidsoorlog en tenslotte tegen
..Boney" zooals Cruikshank Napo
leon noemde, vormen de laatste af-
deeling van deze expositie.
Al verlaat men de zaal niet ten
volle bevredigd, er is in Pulchri
Studio een bélangrijke verzameling
bijeengebracht van een genre dat
voor de Engelsche mentaliteit zeer
tvpëerend is.
Naar Reuter uit Genève seint.,
heeft de directeur-generaal van de
Unrra, Fierello Laguardia, de verze
kering gegeven, dat de uit Polen
vluchtende joden hulp van de Unrra
zullen blijven ontvangen. Het zijn er
1200 tot 1500 per dag.
Laguardia sprak naar aanleiding
van een verklaring der Britsche re
geering, welke inhoudt, dat joden,
die uit Polen in Duitschland arri
veerden, niet in aanmerking komen
voor ondersteuning door de Unrra:
Indien men hen wèl steunt, wordt
aldus de ,,ondergrondsche spoorweg
naar Palestina" in stand gehouden.
Laguardia is daarentegen van mee
ning, dat een vervolgd volk, dat een
land verlaat ,,en dat is het geval
met de joden, die Polen ontvluch
ten" recht heeft op alle hulp,
welke de Unrra kan verstrekken"
en hij zal daarmede doorgaan, tot
de Unrra-raad eventueel het tegen
deel voorschrijft.
Verder verklaarde hy, dat het
congres der V S. eerlang het vluch
telingen-probleem zal behandelen.
Hij zal alsdan voorstellen, dat hon
derdduizend uitgewekenen bij wijze
van noodmaatregel tot de Vereenigde
Staten worden toegelaten. Naar zijn
meening zouden echter ook Canada.
Mexico, Brazilië, Chili. Bolivia, Ve
nezuela Argentinë, Australië en
Nieuw-Zeeland kunnen helpen door
het opnemen van verplaatste perso
nen..
IVan den cursus voor missionarissen
I aew de Nijmeegsche universiteit
hij de directeur. In deze stad
ook vond hij met Father Vlasveld
18 September 1944 den dood.
Na deze rede trokken allen naar
het graf op het kerkhof van het
studiehuis, waar de stichteres der
medische missie-zusters, dr. Dengel,
in het Engelsch nogmaals hulde
bracht aan den overledene. De voor
zitter van de M.I.A., de heer Krijns
herdacht zijn verdiensten voor de
studenten-missie-actie en nadat een
der dames-studenten een krans l^ad
gelegd, ,sloot pater Gregorius met
gebed de plechtigheid, welke was
opgeluisterd door he^ Tilburgsch.
Mannenkoor ,,St. Cecilia".
In den middag werden besprekin
gen in engeren kring gevoerd, die
werden gevolgd door een spreek
beurt van dr. Wils, over de totali
teit van den missionaris, die zich
niet alleen met geheel zijn persoon
moet geven, maar ook met heel zyn
denken en zich totaal moet aan
passen aan land en volk.
Dr. Theotimus O.MCap., behan-
De studenten hebben een in den
oorlog afgebroken traditie hersteld.
Het St. Josephstudiehuis van de
paters van Mill Hill te Tilburg
heeft na vier jaren weer binnen zijn
muren de vertegenwoordigers ont
vangen van de missieclubs der ver
schillende universiteiten en hooge-
scholen, die er hun 24ste missie-
interacademiale hebben gehouden.
Behalve de leeken studenten waren
er afgevaardigden van de vijf bis
schoppelijke seminaria, verschillen
de moderatoren, o.w. de Unie-mo
derator, pater v. Huigten S.J. en
een afgevaardigde van de Ned. Chr.
Stud. Vereeniging.
De eersten dag waren ook aanwe
zig prof. dr. Cobbenhagen, rector
magnificus der Tilburgsche hooge-
school, en de oude vriend van de
M.I.A. father Kigze.
De M.I.A.-moderator, pater dr.
Gregorius O M.Cap. opende de eer
ste bijeenkomst en toonde aan de
beteekeinis van he missie-ideaa' in delde tot slot van dezen dag in een
Heden werd te Maidenhead een
schilderij van koningin Wilhelmina
bij opbod verkocht. Het onderwerp is
een ceder, welke 300 jaar oud heet
te zijn, en in den tuin van Stubbings
House, in het plantsoen van Maiden
head, staat. H. M. de Koningin heeft
hier tijdens den oorlog vier jaren
doorgebracht.
De nationale maatschappij van
Belgische spoorwegen deelt mede,
dat de bootdienst tusschen Zeebrug-
ge en Harwich op 15 Augustus her
vat zal kunnen worden.
onze dagen.
In de avondvergadering sprak
Zuster dr. E. Lippits van de Medi
sche Missiezusters over de nooden,
waarmede de missie thans heeft te
kampen, en de hulpmiddelen, welke
de wetenschap biedt als men haar
in dienst stelt van het Apostolaat.
In het bijzonder wees zij op de
werkzaamheid van kloosterlingen
als arts en vroedvrouw, maar ten
slotte zal heel het Kath. volk moe
ten meewerken.
De volgende ochtend was geheel
gewijd aan de nagedachtenis van
father H. Ahaus, den grooten stu
wer van de M.I.A. Pater Gfegorius
celebreerde een plechtige H. Mis
van Requiem, waarna in de aula
een herdenking plaats vond. Til-
burg's loco-burgemeester, de heer
L. Janssens, wethouder Hoogers,
de professoren Cobbenhagen en
Kaag, vertegenwoordigers van St.
Olof en de Unie en vele vrienden
van Father Ahaus waren erbij. Dr.
J. G. de Jong schetste een prachtig
beeld van den grooten missie-ijve-
raar, die nog tijdens den oorlog een
lang gekoesterden wensch in ver
vulling zag gaande instelling van
van een instituut voor hooger on
derwijs in de missie-wetenschappen.
Detail uit Hogarth's spotprent op
het Engelsche leger. f,March to
Finchley"
De beroemde Engelsche schrij
ver H. G. Wells is gistermiddag
in den ouderdom van 79 jaren te
Londen overleden.
Een van de markante figuren is
met hem uit de Engelsche letter
kunde verdwenen. Hij was een groot
idealist, en dit idealisme dreef hem
eenerzijds naar het socialisme, waar
van hij een trouwe propagandist
werd anderzijds naar een imaginaire
betere wereld waarnaar hij in zijn
fantastische toekomstromans steeds
bleef zoeken, tot in zyn laatste jaren.
Schreef hij niet nog onlangs in een
Engelsch blad ,;Hij (de schrijver)
verwacht zijn einde, het menschdom
beschouwend en nog steeds begee-
rig om een nuttig gebruik te vinden
voor zijn rijkdom aan ervaring in
dezen tijd van geestelijke verwar
ring".
Het eenige verschil met vroeger is
dat Wells in zijn laatste jaren (het
blijkt ook uit zijn laatste boek
(Mind at the end of its Tether")
niet meer aan de verwezenlijking
van zijn idealen geloofde.
Van zijn werken noemen wij The
time machine 1895).. The Island of
dr. Moreau (1896) The War of the
World (1896), Tono Bungay 1908),
The world of William Clissold
(1926), The Outline of history (1922).
World Brain (1938), waarbij we het
griezelboek getiteld ,,T!he invisible
man" niet mogen vergeten.
De operazanger Jea*n Stokking
heeft in zijn vaderland niet de be
kendheid welke zijn roem in het bui
tenland hem doet verdienen.
De reden hiervan is dat hij sinds
19io ]sjpdp^*rid c^woonö
Dinsdagmorgen om ongeveer 9
uur begaf H. M. de Koningin zich
met haar gevolg te voet van het
stationsemplacement te Tegelen
naar de keramische kunstnijver
heid Tiglia. De heeren Goosens,
Russel en van Basten Batenburg
die de directie van de Tiglia vor
men, ontvingen H M, op het ter
rein, waar het uitgebreide perso
neel voor de fabrieken stond op-
gestelij Het verwelkomde de
vorstelijke bezoekster met harte
lijke toejuichingen. n
Nadat de Koningin zich ten kan
tore met de leden van de directie
en den burgemeester van Tegelen,
mr. Pesch, onderhouden had, heeft
zij het be'dryf. bezichtigd Toen zij
op weg naar de werkplaatsen het
personeel opnieuw passeerde, heeft
zij zich met eenige der arbeiders
onderhouden. Geruimen tijd vertoef
de de Koningin in de ateliers en
werkplaatsen, waar deze voorname
Limburgsche volkskunst geboren
wordt.. Als herinnering aan dit be
zoek bood de directie Hare Maje
steit een groote schaal met orchi-
deën
en een sehemerlamp, produc
ten van de Tiglia, aan.
Vervolgens steeg men in de auto's
en langs de rijen juichende inwoners
van Tegelen werd de tocht naar
Venlo aanvaard. In Venlo heerschte
een enorme drukte Langs een om
weg, waardoor men tevens een goed
beeld kreeg van de schade, welke
de stad heeft geleden, bereikte de
koninklijke stoet het stadhuis. Het
marktplein stond vol belangstellen
den, die H. M hartelijk be
groetten. Aan het stadhuis ont
ving de burgemeester, mr. Berger,
de vorstelyke bezoekster. Aan de
trap naar het bordes bood Marjo
Haffmans, het dochtertje van wet
houder mr. Haffmans, bloemen aan.
Terwijl H. M. eenige oogenblikken
op het bordes vertoefde, barstten de
Venlonaren in levendige toejuichin
gen los.
De Koningin begaf zich daarna
naar de raadzaal, waar buiten het
college van B. en W. en den raad,
nog vele persoonlijkheden aanwezig
waren.
Nadat H. M. ruim een uur op het
stadhuis vertoefd had, werd om
streeks 11 uur onder levendige toe
juichingen der samengestroomde me
nigte de tocht voortgezet. Via Vel
den en Arcen reed de stoet naar
Well, waar de ruitervereeniging
stond opgesteld en de burgemeester,
omgeven door de met oranje getooide
schooljeugd, H. M. begroette. Over
al langs den weg heerschte groote
geestdrift en werd H. M. de Konin
gin hartelijk toegejuicht.
Vooral in Gennep was het zeer
druk. Burgemeester van Baming
heeft hier de Koningin bij het stad
huis begroet. In snelle vaart werd
daarop de reis naar het Loo aan
vaard. In stroomenden regen pas
seerde de kleine stoet omstreeks 12
uur de grens tusschen Limburg en
Gelderland en daarmede was het
zoo zeer gewaardeerde bezoek in
Ntford-Limburg ten einde.
meesterlijk betoog het hoofdthema
van deze studiedagen: de universa
liteit van de Kerk, en wees op da
noodzakelijkheid van inlandschen
clerus met eigen hiërarchie. Dit niet
om opportunistische redenen, maar
omdat die volkeren krachtens de
universaliteit der Kerk daarop recht
hebben, evenals op eigen inlandsche
kloostergemeenschappen, die in spi
ritualiteit. en vormgeving aansluiten
bij eigen geestescultuur en traditie.
Om dezelfde reden ook moet de mis
sionaris daarginds afstand doen van
zyn Westersche cultuur en mag h\j
niet meer brengen dan den vollen
rijkdom van het kath leven.
In denzelfden geest sprak ook den
volgenden ochtend pater H. Man
nesse M.SC., over de nieuwe ver
houdingen voor de Kerk in Indone
sië. Voortdurend a. h. w. werd door
ons het uitheemsche karakter van
den kath godsdienst in zijn Wester-
schen vorm geaccentueerd. Meer
dan welke strubbelingen van poli-
tieken aard ook, is dit het groote
struikelblok voor een snellen groei
en vooral vpor het waarachtig in
dringen van de Kerk in 't Oostersch
gemoed.
Des middags was er een uittocht
naar het klooster der Paters S.V D.
in Teteringen, waar verschillende
sectie-vergaderingen werden gehor
den, terwijl des avonds ir. J. Planje.,
de oprichter van het Kath. Advies
bureau voor landbouwkundige mis
sie-actie, een inleiding hield over de
missie-gedachte in de studenten-ge
meenschap. Deze rede, welke bijzon
der practische beteekenis had, had
wederom een zeer vruchtbare ge-
dachtenwisseling ten gevolge Mel
ding werd daarbij o.a. gemaakt van
de besprekingen tusschen bestuur
en oud-leden, over de kwestie, dat
studenten hun heele persoon min
stens eenigen tijd als afgestudeerd®
in dienst van de missie stellen, byv.
door als missie-arts werkzaam te
zijn Omstreeks Kerstmis zal over
deze materie een rapport van des
kundigen verschijnen.
Maandagmorgen werd de cursus,
die een volledig succes beooft, ge
sloten. Vele hartelijke woorden wer
den daarbij gewisseld.
Semyeon Alexandrow. de offi-
cieele Russische waarnemer bij de
proeven te Bikini, zeide Maandag
avond tijdens een interview, dat de
tT. s. S R. van plan zijn, ,,in de
nabije toekomst" soortgelijke proe
ven te houden en dat de waarne
mingen van Bikini daarvoor van
groot nut zouden zijn. aldus A. P.
Gevraagd, of Rusland dan het
atoombom-geheim al gevonden
had, antwoordde hij: Wij zijn dich
ter bij de oip-lossing dan menigeen
denkt.
Jean Stokking
heeft, daar zijn vorming kreeg, en
daar, vooral in de luxe plaatsen aan
de Riviera, tot roem kwam. In de
jaren na 1929 trad hij met stijgend
succes op ;n Frankrijk, België en
Zwitserland en in 1937 werd hij
wel zeer zeldzame onderscheiding
voor een niet/Franschman vast
verbonden aan de Opera Comique te
Parijs. In het begin van den oorlog
trok hij naar Portugal waar hy ver
scheidene concerten gaf. Vandaar
reisde hy in 1941 naar Indië. Hier
werd hij in militairen dienst geroe
pen, en na het einde der vijandelijk
heden kwam hij in een krijgsgevan
genenkamp terecht. In Mei van dit
jaar is hij met vrouw en dochtertje
gerepatrieerd.
Hedenavond van 8.159.15 kan
men Jean Stokking over Hilversum
II hooren. Hij zingt een aria uit An-
dré Chenier en een duetpartij uit de
derde acte van Aïda.
Als resultaat van het te Eind
hoven gehouden intern, congres van
ex-gedetineerden is besloten tot op
richting van een internationaal ver
bond van ex-gedeporteerden. Voor
zitter werd de Franschman Beau-
champ. De voorzitter van het Ned
verbond de heer B. v. d. Voort
werd een van de drie 'vice-presiden-
tende heer Olivier te Leiden
wordt penningmeester.
Naar eerst thans bekend wordt,
is op 19 Juli in den ouderdom van
77 jaar te Beuron overleden Dom
Willibrord Verkade O.S.B.
Dom Willibrord, in de wereld Jan
Verkade, is op 18 Sept. 1868 t®
Zaandam geboren. Aanvankelijk
was hij leerling van de Academie
in Amsterdam, daarna van den
schilder Jan Voerman. In 1891 ging
i hij naar Parijs, kwam in contact
1 met Gauguin en voelde zich tot het
Katholicisme aangetrokken. Op 26
Aug. 1892 ontving hij te Vannes het
H. Doopsel.
Daarna reisde hij naar Italië en
trad in 1894 als oblaat in de Bene
dictijner abdij te Beuron. Op 20
Aug. 1902 volgde de priesterwijding.
Dom Willibrord kwam als beeldend
kunstenaar geheel onder den in
vloed van den strengen en soberett
religieuzen stijl van dom Desiderius
Lenz. Hy vertaalde Ruusbroec en
is vooral door zijn bekeeringsge-
schiedenis ,,Van ongebondenheid en
heilige banden" bekend geworden.
Volgens officieele gegevens had
België eind 1945 een bevolking van
8.345.000 zielen, waarvan 4.088.000
mannen en 4.256.000 vrouwen, te
gen een bevolking van 8.396.000 in
eind 1939, meldt A. P. Brussel heeft
nu 911.700 inwoners tegen 907.100
in 1939.
De kleinste georganiseerde ge
meenschap in België en misschien in
de geheeie wereld is Zoutenaaie,
in Vlaanderen, met een bevolking
van 22 vrouwen en 13 mannen.
Evenals de 2370 andere steden en
dorpen in België wordt Zoutenaaie
bestuurd door een burgemeester en
een secretaris en heeft het ook Jjn
eigen veldwachter.
