ULTIMATUM aan Joego-SIavië
De ontwikkeling in Indië
De V.S. eischen binnen 48 uur eerst moeten trachten het geschil*'op
antwoord
Ons benzine-reservoir te Pernis
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Wat op het spel
staat
CHINEESCH AVONTUUR. Levende goden
68ste JAARGANG
DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1946
No. 20093
PARIJS' CONFERENTIE
IN GEVAAR?
„Als het inslaan van een
bom"
Als men den tijd niet
meer weet
DE ONTRUIMING DOOR
DE ENGELSCHEN
Wordt Killeam bemiddelaar?
Hulde-woord van
MINISTER HUYSMANS
Generaal Spoor's terugkeer
GRAAF VAN BYLANDT I
IN NEDERLAND
BONNËNLIJST
DE TEXTIELPUNTEN
GROOTVADER SPEELT
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR J. KUIJPERS HOOFDREDACTEUR
H. A. PAALVAST MGR DR. J. WIT L O X
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., f 0.26 P. WEEK
grado tot toegeeflijkheid zal be
wegen. Maar ook dat heeft zijn
consekwenties, welke diep in
Europa's intern at ioma al-politiek e
leven zullen ingrijpen.
n« regeering van de Ver. St,
heeft gisteren aan Joego-SIavië
een nota doen toekomen, vol
gens welke zij binnen 48 uur een
bevredigende verklaring eischt
voor het neerschieten van de
Amerikaansche vliegtuigen.
De nota is door Dean Acheson,
onderminister van bultenland-
sche zaken, aan den Joego-Slavi-
schen zaakgelastigde te Wash
ington overhandigd. Amerika
eischt het onmiddellijk op vrije
voeten stellen van de vliegtuig
bemanningen en verder dat ZÜ
ongedeerd Joego-SIavië zullen
verlaten.
De nota luidt verder: „Indien bin
nen 48 uur na de ontvangst van
deze nota door de Joego-Slavische
regeering aan de eischen is voldaan,
zal de regeering van de V. S. han
delen volgens de door haar verkre
gen bewijzen en de haar door de
Joego-Slavische regeering gegeven
verklaring.
Zoo niet, dan zal Amerika den
veiligheidsraad verzoeken onmiddel
lijk bijeen te komen en de noodige
maatregelen te nemen. Het met
voorbedachten rade en zonder waar
schuwing vuren op een onbewapend
passagiersvliegtuig van een bevrien
de natie is in de oogen van de V. S.
strijdig met het internationaal recht
en met de principes van mensche-
lykheïd.
Volgens Reuters diplomatleken
correspondent is de Amerikaansche
nota aan Joego-SIavië in verband
met het neerschieten van Ameri
kaansche vliegtuigen volkomen in
overeenstemming met het handvest
der Vereenigde Naties. De termijn
van 48 uur en het van te voren wis
selen van diplomatieke nota's is
overeenkomstig artikel 33 van het
^Ultimatum" heeft altijd een
angstwekkende klank Tot dusver
re hjeeft het practisdh altijd een
oorlog op korten termijn, meestal
binnen een etmaal, aangekondigd.
Het wijst op een sterke ontwikke
ling in de rechtsopvattingen der
staatslieden, dat n>u een ultima
tum (letterlijk: voor de laatste
maal) gesteld is, dat deze dreigen
de beteekenis niet heeft, ofschoon
®r ook nu een termijn wordt ge
steld voor een zeer bepaalde daad,
en de sanctie bij niet-in'williging
duidelijk wordt aangegeven, n.l.
dat de Veiligheidsraad onmiddel
lijk zal worden bijeengeroepen. In
de enkele uren dat dit ultimatum
oud is, heeft het dan ook reeds een
(etwat zachter naam gekregen:
ultimatieve nota, waardoor het zijn
«cnrlogstemperament verliest.
De actie dier V. S. om in verband
met het neerschieten van Ameri
kaansche transportvliegtuigen, wel
ke over of nabij Joego-Slavisch
gebied vlogen de juiste toe
dracht der zaak is nog niet bekend
dioor Joego-Slavische militai
ren, heeft als hoofdstrekking ver
ontschuldigingen van Belgrado en
(volledige schadeloosstelling voor
den Amerikaanschen staat en de
Amerikaansche burgers te krijgen.
Washington baseert deze eischen
op het feit, dat het neerhalen der
vliegtuigen in strijd is met het
volkenrecht, en evenzeer en niet
minder met de menschelijkheid. De
nota spreekt van een onbegrijpe
lijke daad tusschen bevriende na
ties en bondgenooten, maar de
ambassadeur van de V. S. te Bel
grado trof dezer dagen een onge
twijfeld gevoeliger toaar, toen hij
op een persconferentie opmerkte:
Anderhalf jaar geleden werd elk
Amerikaansch vliegtuig boven Joe
go-SIavië, zelfs als het nationale
eigendommen bombardeerde, open
lijk toegejuicht, ook als de demon
stranten zich aan moordende re-
pressailes blootstelden. Thans wor
den vredelievende Amerikaansche
toestellen neergeschoten. Er is wel
veel veranderd!
Inderdaad, er is wel veel, zeer
veel veranderd, De mogendheden,
welke zij aan zij voor de bevrij
ding van de bezette landen van
de niazi-overweldiginig hebben ge
streden, zijn geen vrienden meer.
Mer aarzelt om het woord vijan
den uit te spreken; maar het komt
de droeve werkelijkheid zeer na
bij En juist daarom begrijpt men
te beter de Amerikaansche veront
waardiging over een wandaad,
welke meerderen Amerikanen bet
leven kostte.
Hoe Joego-SIavië op deze ulti-
Batieve nota zal reageeren, is nog
niet bekend. Het zal zich of juis--*
gezegd: Rusland zal zioji wel twee,
drie en viermaal bedenken, vóór
het de Amerikaansche eischen af
wijst, en daarmede de zaak voor
den Veiligheidsraad brengt. Want
er staat veel, heel veel op het spel.
Dat de sfeer op de Parijsche
conferentie door de jongste ge
beurtenissen zoo mogelijk nog
troebeler zal worden, staat vast.
Maar er is één aangelegenheid,
■welke oi. nog ernstiger is.
ci °.nrn het Amerikaansch-Joego-
■hm Jlseh geschil voor den Veilig-
wordwl1 sommige kringen
Ml l VTeC9d' dat dit het geval
gen jTegZs^^l-n actie te
de overgroote m^rd^heid vSi
dien raad ongetwijfeld YY
van Washington staan Wat Z1Jztl
Rusland dan doen? Want Moskou
beschikt over het veto-recht Het
zou zijn satelliet Joego-SIavië in
den steek kunnen laten maar dit
zou automatisch een geweldig
prestigeverlies voor Rusland in
zijn invloedssfeer teweegbrengen;
het zou in Oost-Europa een geheel
nieuwe politieke constellatie kun
nen verwekken. Zou het echter
van zijn veto-recht gebruik maken,
dan storten de Veiligheidsraad en
de V. N. ineen; ook dit zou een
onmetelijk prestige-verlies voor
Rusland beteekenen en een blaam 33. Woetshoe en de heilige had-
op Moskou werpen welke nieuwe den zich, vol verwachting over de
verbittering zo-u teweeg brengen, resultaten, in de kleeren van Tobias
Daarom lijkt het verre van on- en Binky gestoken en stonden el-
waarschijnlijk. dat Moskou Bel- kaar met een gelukzaligen glimlach
vredelievende, door henzelf te be
palen wijze op te lossen.
Het voorleggen van de kwestie
aan den veiligheidsraad zal geen
moeilijkheden geven, aangezien deze
wordt geacht steeds byeen te zijn.
Volgens den specialen correspon
dent van de „News Chron." te Parijs
zal het Amerikaansche ultimatum
aan Joego-SIavië een „verwoestend
effect" hebben op de vredesconferen
tie te Parijs. De correspondent voegt
er aan toe:
,,De onlangs plaatsgevonden uit
wisseling van nota's tusschen Bel
grado en Londen en Washington
heeft de moeilijkheden voor de af
gevaardigden, die zich bezig ge
houden hebben met een ontwerp
statuut voor Triëst, niet vermin
derd, in deze troebele situatie komt
het ultimatum inslaan als een
bom, die, wanneer er niet van
sovjet-Russische züde met staats
manskunst wordt gemanoeuvreerd,
de conferentie van Parijs kanvtor-
pedeeren".
In een hoofdartikel schrijft de
„News-dhron." verder: „Terwijl de
afgevaardigden van de landen rond
de tafel van de vredesconferentie
verzameld zijn presenteert een van
de daar vertegenwoordigde landen
een ultimatum met een termijn van
48 uur aan een ander land.
Een nieuw artikel verscheen
kort geleden in de zwaarbescha-
digde winkels van Berlyn. Het
was een zonnewijzer in zakfor
maat. Het Rueter-horloge, zoo
genoemd naar zijn uitvinder,
bestaat uit een metalen schyfje
met opstaande randen, bedekt
met onbreekbaar glas. Ih dit.
doosje is een magnetische wijzer
plaat, die automatisch naar het
Noorden wijst. Een koperen
naaldje in het midden van de
wyzerplaat werpt zyn schaduw
op twee ryen cyfers (een voor
den zomer en een voor den
winter) en geeft den tyd aan tot
op een half uur nauwkeurig.
Aangezien gewone horloges op
de zwarte markt tot 7500 Mark
kosten, betalen de Berlyners
graag de 25 Mark, die dit surro
gaat-uurwerk kost.
Gistermiddag is de eerste proeftrein over de herstelde Moerdijkbrug ge
redenOp twee open vrachtwagens werd een lading aannemersinge
nieurs en technici over de brug gereden. Daarna gingen twee van
de zwaarste loco motieven er over heen.
gebruik gemaakt zal kunnen
Omtrent het bezoek van Lord
Killeam, den Engelschen bijzon
deren gezant voor Zuid-Oost-Azië,
aan Java werd gisteren te Singa
pore medegedeeld, dat de reis nog
niet definitief vast staat. Toch houdt
men rekening met de mogelijkheid,
dat hij reeds Maandag a.s. met ver
scheidene leden van zijn staf naar
Batavia zal vertrekken.
Het doel van zijn bezoek Is be
sprekingen te voeren met de leiden
de persoonlijkheden van beide par
tijen. Deze besprekingen zijn zui
ver van informatorischen en van
voorloopigen aard. Men verwacht,
dat Lord Killeam slechts 2 of 3
■dagen op Jp.va zal blijlven. Het lijkt
waarschijnlijk, dat indien op nuttige
wijze van de goede diensten van
het hoofd van de Britsche diploma
s'. ilf. fe rnidden van een groep En-
gelsche padvinders, die haar op het
Loo een aubade hadden gebracht.
TYE1 onrw T A 1VT1Z" C jstallatie te Pernis over ongeveer 200
JUJlj diUU XixlNJvu tanks met een capaciteit van 600.000
M3.ruim 100.000 ton aan producten
weer in gebruik 1 ligt er opgeslagen voor Zwitserland,
Frankrijk en Tsjecho-Slowakije. Nu
deze installatie hersteld is, nemen
de plannen voor den bouw van
nieuwe installaties steeds vaster
vorm aan.
Vervolgens kwam de minister van
economische zaken, dr. G. W. M.
Huysmans aan het woord. De minis
ter sprak er zijn voldoening over
uit, dat hij te midden van de groote
moeilijkheden in den lande getuige
kon zijn van nieuwe vorderingen, die
het mogelijk maken 50.000 ton ruwe
olie per maand te verwerken. Ons
land mag zich gelukkig prijzen, dat
Nederlandsche interesse en Neder-
landsch organisatietalent de B.P.M.
hebben opgebouwd, cn het stemt
mede tot groote voldoening, dat de
binnenlandsche activiteit zich ook
uitstrekt tot het winnen van grond
stoffen uit eigen bodem.
Tenslotte stelde de minister in
het bijzijn van den directeur der
B.P.M., mr. B. Th. W. v. Hasselt,
de pompen in werking.
Hoe belangrijk deze Kraakinstal
latie is, moge blijken uit het vol
gende bij het verwerken van de
ruwe olie, blijft er een bepaald
residu over. Dit residu wordt in de
kraakinstlatie opnieuw gesplitst
zoodat er nieuwe olie-, gas- en ben-
zine-producten ontstaan. De hiervan
afkomstige benzine is zelfs van
grootere waarde dan de eerst ge
fabriceerde.
In tegenwoordigheid van de burge
meesters van Rotterdam en Vlaar-
dingen, van rijks- en gemeente
autoriteiten en van vertegenwoor
digers van haven en industrie,
heeft de minister van economische
zaken, dr. G. W. M. Huysmans,
gisteren op het ,,B.P.M."-terrein te
Pernis de herstelde kraakinstalatie
in werking gesteld.
De directeur van de kraakinstal
latie, ir. H. H. Buss, wees op het
groote belang voor het economisch
leven van geheel Nederland, dat
deze installatie thans weer in be
drijf komt. Spr. herinnerde er aan,
hoe op 4 April van dit jaar minister
v. Schaik en burgemeester Oud het
eerste gedeelte van het bedrijf in
werking hadden gesteld. Ruim vier
maanden nadien zijn alle oorlogs
wonden weer genezen. De B.P.M.-
installatie is daardoor een der eer.
ste in Europa, welke haar volle
capaciteiten weer kan ontwikkelen,
Spr. bracht In het bijzonder hulde
aan het personeel, door welks ijver
het mogelijk was reeds een jaar en
drie maanden na de bevrijding een
streep achter het hoofdstuk oorlog
te zetten. Thans beschikt de ln-
te bekyken, toen ze leven achter
zich hoorden. Ze draaiden zich om
en hun blik viel op twee reeds lang
aan den kant gezette afgoden, die
het vertrek kwamen binnenwande
len. Ontzetting spiegelde zich dp
hun gelaat af. Beiden meenden, dat
dit een straf moest zjjn voor reeds
lang vergeten zonden en vielen sid
derend op de knieën#
gebruik gemaakt
worden, hy voor nadere besprekin
gen terug zal keeren. Veel zal
daarby afhangen van de indrukken,
die by de voorbesprekingen van do
volgende week verkregen zullen
worden.
Luitenant-generaal S. Spoor, de
Indische legercommandant, die gis
teren per vliegtuig naar Ned. Indië
is teruggekeerd, verheelde in een
interview voor zijn vertrek aan Ass.
Press toegestaan, niet, dat hem in
de Oost een moeilijke taak wacht.
Hij bevestigde, dat hjj verleden week
tijdens zijn kort bezoek aan Enge
land leden van den Britschen gene-
ralen staf ontmoet heeft, alsmede
den Nederlandschen ambassadeur te
Londen. Inderdaad zal de evacu
atie van de Britsche troepen uit
Oost-In dië voor het eind van het
jaar voltooid zijn. In September zal
een begin worden gemaakt met de
geleidelijke uitzending van een di
visie Ned. troepen naar Indië ter
vervanging van de Britten,
Opnieuw legde de generaal er den
nadruk op, dat het de taak van zijn
troepen is, recht en veiligheid te
handhaven. Ofschoon hij als zijn
meening- te kennen gaf, dat er wel
licht moeilijkheden kunnen ontstaan
door actie van extremisten en dat er
op het oogenblik zoowel op Java ais
Sumatra, nog chaos heerscht, koes
terde hjj geen pessimistische ver
wachtingen omtrent de attafttie.
Dezer dagen ls de diplomatiek»
adviseur van den luit G G. te Ba
tavia, de heer W. F.' L.' graaf van
Bylandt te Den Haag aangekomen,
om met regeeringsinstanties bespre
kingen te voeren over de jongste
ontwikkelingen in Ned.-Indië. Het
bezoek, dat bij kort geleden aan
Londen bracht, had eveneens ten
doel met den Ned ambassadeur van
gedachten te wisselen over de si
tuatie in Indië
Door haaien gegrepen
De Nieuwe Courant" te Soera-
baja meldt, dat onlangs een opva
rende van de „Piet Hein", die zwom
ln het marine-bassin, door haaien
werd gegrepen en later aan de ge
volgen daarvan is overleden.
Aanvulling bonnenlijst voor de
tweede helft van de 9de periode 1946
(18 t/m 31 Augustus)
Bonkaarten LA, LB, LC 608:
A 77 Melk 2 liter melk.
B 77, C 77 Melk 3% liter melk.
Bonkaarten LD, LE 608:
D 77, E 77 Melk 6 liter melk.
Tabakskaarten.
T 44 2 rantsoenen tabaksartikelen.
De bonnen voor aardappelen zul
len nader worden aangewezen.
Naar wt) vernemen, zullen vóór
den a.s. winter nog eenige textiel
punten worden aangewezen. DJ
juiste datum noch het aantal staan
echter reeds vast.
Te Aalten was de 78-jarige F. H*
H. met zijn kleinzoons, een tweeling
van 16 jaar, bezig met een hamer
een granaat recht te slaan, toen deze
ontplofte. Een der jongens werd
levensgevaarlijk de ander licht ge
wond. Grootvader zelf werden de lin
kerhand en het linkeroor afgeslagen.
