en" in cirkels
OPENING
VAN DE STATEN-GENERAAE
DE „7 DECEMBER-DIYISIE
Controle-apparaat en opleiding
Herstel der volksgezondheid
68ste JAARGANG
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1946
No. 20111
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Spionnage
in Canada
._y
I*atonya,de portier
ONDERZOEK OP NASH
SPOORWEGVERBINDING
DEN HAAG-ROTTERDAM
SNEL INGRIJPEN VOOR
VERDER ONHEIL
Min. Beel vraagt
medewerking
REGEERINGSTAAK
is bijna onmenschelijk
zwaar
ROOFMOORD c
door detective-rot nan
geinspireerd
D* ov*aitog«aktMn* word
MEDEDEELINGEN VAN
GEN. SPOOR
VOLK IN NOOD
Madoera geeft S.O.S.-seinen
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS
a li V A S T
Bureaux voor REDACTIE EN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK
HOOFDREDACTEUR
MGR. DR. J. WITLOX
KOLONEL ZABOTIN met zij* staf van
medewerkers, Russen en Canadeezen,
was niet de eerste, die ln het gastvrije
geallieerde land werkte of er het spionnage-
net organiseerde. BU het zeer grondige
onderzoek, dat na de onthullingen van
Grouzenko werd ingesteld, kon men de
ontwikkeling van den inlichtingendienst"
tot do lente van 1924 naspeuren. Reeds
toen was er een organisatie in Canada
attn het werk, welke uit Moskou werd geleld c
oistiscne ®ynipatnisanten opereerde, liet zyn de eerste sporen
Canadeesche roode vijfde colonne
Twee van de meest actieve agen
ten In deze oorspronkelijke organi
satie waren Fred Rose, geboren Ro
senberg. in Lnblin (Polen) en Sam
Carr, geboren Kogen of Cohen, in
Tomachpol (Russisch Oekraïne)
Sam Carr, die perfect Russisch
sprak, verbleef een tijdlang in Rus
land, waar h(J een cursus aan het
Lenln-instituut volgde. De daar ge
doceerde vakken, waren o.m. poli
tieke wetenschappen, maar ook zeer
practische onderwerpen als de or
ganisatie van politieke bewegingen;
Verwekken, uitbreiden en verlengen
Van stakingen voor doeleinden, wel
ke buiten de arbeidsvoorwaarden
liggen; sabotage-methodenapion-
öage; straat- en barrieadên-gevech-
ten. I>e studenten kregen een uit
stekende opvoeding en opleiding als
«.agenten-samenzweerders".
Toen majoor Sokoloff in 1942 in
Ottawa arriveerde, begon hij on
middellijk de reeds bestaande orga
nisatie te vervolmaken. Tot dan toe
had zij onder leiding gestaan van
©en zekeren „Molier", schuilnaam
van een ambtenaar van het sovjet-
consulaat in New York, die echter
geregeld In Canada vertoef de.
É«u Kchrynend dcta.il 1h «>ngo-
twijfcld, dat majoor Sokoloff, die
naar Canada kwam, vóór daar een
llussischc diplomatieke missie was
gevestigd, fungeerde als sovjet-
inspecteur voor die Canadeesche
fabrieken, welke onder de ausp»
cien van het Canadeeseh weder-
zUdsche hulpprogram voor de
Sovjet-linie werkten
Zoo ver kon worden nagegaan,
was het eerste hoofd van den
tairen spionnagedienst in Canada,
na de aankomst van den sovjet-ge
zapt, Koudriavtez, met den offi-
«iöelen titel van eersten secretaris
van de legatie (later ambassade).
HM stond aan het hoofd van de
«pionnage-organisatie van Sokoloff.
©n droeg deze in Juni 1943 aan Za-
botin over.
Het geheele systeem-Sokoloff
■werkte met vier af deelingen; een
hoofdgroep-Fred Rpse, een hoofd-
groep-Sam Carr, eén hulpgroep, en
een groep Russische tusschenperso
nen/ Kolonel Zabotin begon dade
lijk met een sterke uitbreiding van
het stelsel en heeft daaraan ge
werkt, tot hy ln December 1945 voor
een bezoek aan Moskou uit Canada
vertrok, van welk bezoek hij nooit
schijnt te zijn teruggekeerd
Deze organisatie, waarvoor Gou
zenko de code-ambtenaar was, was,
zegt 't Canadee»«he rapport, waar
aan wM onze gegevens ontleenen, de
eenige van de spionnage-systemen,
welke wij grondig hebben kunnen
ibestudeeren, want alleen in deze
OjPdeeling van de ambassade had
Gouzenko toegang tot de documen
ten.
Het schijnt echter wel zeker
we citeeren nog steeds het rapport
dat verschillende parallel-spion-
nage-netten in Can&da bestonden,
onder leiding van leden van de am
bassade, maar verschillend en onaf
hankelijk van den inlichtingendienst
van het Roode Leger onder Zabo
tin; waarschijnlijk bestaan ze nog.
Deze parallel-netten bevorderen de
geheimhouding en de veiligheid van
alle betrokkenen en maken het den
Canadeeschen autoriteiten moeilij
ker achter de vplle waarheid te ko
men.
Gouzenko vertelde daaromtrent:
De sovjet-regeering poogt een vijfde
colonne in Canada te vestigen. Wat
nu is uitgelekt, is siechts een be
scheiden of klein deel van wat in
volle werkelijkheid- gaande is. Ge
hebt nu een vijftien personen kun
nen onthullen; maar in Canada
blijft een gevaarlijke situatie be
staan, omdat er nog andere groepen
en nog andere menschen zijn» die
werken onder elke ambassade, on
der eiken consul in elke plaats waar
een consulaat is. Het is precies een
aantal kleine cirkels. Er zijn paral
lel-systemen van spionnen en poten
tieels agentenHet laatste tele
gram. dat ik heb ontcijferd, was
een verzoek om inlichtingen over de
mobiPsatie-lhulpbronnen van Ca
nada. Ze wenschen al het mogelijke
t.e weten over elk mogelijk ding in
Canada Ze wenschten ingelicht te
worden over de natuurlijke hulp
bronnen, welke Canada in geval van
oorlog zou kunnen mobiliseeren
kolen, olie, zeldzame metalen enz.
enz.
Maa.r al die parallel-systemen
komen natuurlijk in één centrum
samenen dat kan slechts In
Moskou liggen.
familieleden van Arnhem gesneuvelde hinyeische strijders, die een
pelgrimstocht ondernemen naar het slagvelddefileeren tijdens hun
bezoek aan Rotterdam langs het monument „Voor hen, vielen op
het Dooiwater naast het Stadhuis.
Tegenspraak vau geruchten
De persdienst van de Nederland,
sche Spoorwegen deelt ons mede,
dat d eberichten over de spoorweg
verbinding Den HaagRotterdam,
welke de laatste dagen de pers
circuleeren en waarin gemeld wordt,
dat deze spoorweg geschikt zou
worden gemaakt voor drie dubbele
sporen, verhoogde rijbaan, ver
plaatsing var» het station Delft, zes
minuten-dienst enzvan lederen
grond ontbloot zijn, ofschoon ae
Ned. Spoorwegen zich inspannen
om de reeds goede verbinding Den
I HaagRotterdam m de toekomst
Inog te verbeteren.
Prinsen Juliana spreekt
duidelijke taal
frtnae» Juliana opent te A meter-
nam Het nationaal congres voor de,
VQHtsgeaondhr.id. *n eert-
wumimm w.
Het Amsterdamsche Concertge
bouw was gisterenmiddag in ge
bruik genomen door een groot aan
tal deskundigen op het gebied van
de volksgezondheid. H K H Prin
ses Juliana opende er een nationaal
congres, dat deze geheele week zal
voortduren en waarbq een groot
aantal onderwerpen behandeld zul
len worden. Zoo zag men in de so
ber versierde zaal meer dan 1200
doktoren, artsen en sociale werkers
bijeendaar waren nonnen, naast
verpleegsters, diaconessen en broe
ders, leger- en vlootuniformen, pro
fessoren, doktoren en geestelijken
Maar allen bezield van één gedach
te: de Nederlandsche geestelijke en
lichamelijke volksgezondheid te ver
beteren. Dr J. H Tun tier, vertolk
te deze gedachte, toen hij in zijn
openingswoord er op wees, dat dit
congres belegd was om met inspan
ning van alle krachten snel te kun
nen ingrijpen om verder onheil te
voorkomen.
En de Prinses sprak dan op de
haar eigen en sympathieke manier;
men was hier bijeen om op korten
termijn regelen voor te bereiden,
die aan de volksgezondheid ten goe
de zullen komen. Voor den oorlog
namen wij op medisch-hygiënisch
gebied een eerste plaats in, nu z\in
we achterop geraakt, en wat erger
ls, we hebben de materieele midde
len niet om er in tegemoet te ko
men We hebben zelfs gebrek aan
medisch- en verpleegpersoneel. Stre
ven naar een oplossing van dit com
plex van problemen is streven naar
een verhooging van het geestelijk
en lichamelijk peil van de bevolking
De Prinses wenschte het congres bij
dezen arbeid veel geluk.
Minister Drees kwam met de
nieuwste cijfers en deze waren op
timistisch. Hij wilde daarmee niet
zeggen, dat dit congres niet noodig
was, integendeel hy liet alleen zien,
dat wij ons snel herstellen en dat
dat zo° door moet gaan Het
sterftecijfer is alweer gedaald tot
het vooroorlogsche gemiddelde van
9 per duizend Maar het geboortecij
fer is even hoog als zestig jaar ge
leden Daardoor ontstond een ge-
boorteoverschot, dat h« rondweg
uniek noemde Natm.rlyk zlt h^
niet alleen in deze cijfers. Deoorlog
heeft de zwakken uitgeroeid de
sterken zijn gebleven. Zorg dan, dat
z\1 niet zwak worden en ook in
ry moeten gaan staan voor de con
sult at iebureaux Verder verontschul
digde hy zich. dat hy na den oorlog
niet gekomen was met een nieuwe
wetgeving op het gebied van de
rolkagezondheldht| meende. dat
*1° i*6' Toed was De centrale
rn« v,°°r de volksgezondheid
't"d« kunnen adviseeren en
»nl Miv f .altijd blijven. Het
zal bijv. met het woningvraagstuk
voorlooplg wel steeds rnoelïyker
worden. Maar wanneer ons volk
geestelijk en lichamelijk het even.
wicht terugvindt, zal er een gezond
en levensbij) volk zijn dat weer
grnote dingen zal kwenen nrostee
ren
bfcfllute»
mot een rede van dr L C. Kersber
gen, die uitvoerig sprak over onze
volksgezondheid in verleden, heden
en toekomst. Als alle toespraken, en
het congres zal er een kleine hon
derd aanhooren, zoo grondig voor
bereid zyn. dan weten wij wel ze
ker, dat hier goede resultaten be
reikt zullen worden.
Dit congres is tevens het 48ste
van „Het Nederlandsch Congres
voor openbare gezondheidsregeling"
De Ned. maatschappy tot bevorde
ring der geneeskunst en de ver
schillende kruisvereeriigingen heb
ben met dat instituut een stichting
tot stand gebracht Nationaal Con
gres Volksgezondheid 1946" om 't zoo
kostbare goed als de volksgezond
heid na den oorlog tot een pro
bleem van de eerste orde geworden
zoo breed en diep. zoo algemeen
en veelzijdig mogelijk in behande
ling te nemen H M. de Koningin
heeft zich aanstonds bereid ver
klaard beschermvrouwe van het
congres te zyn.
ZUSTER VAN PAUS PIUS XI
OVERLEDEN
Uit Milaan wordt gemeld, dat al
daar is overleden mevrouw Camilla
Ratti. zuster van Paus Pius XI die
in 1939 stierf Paus Pius XII zond
baar tijdens haar ziekte zijn aposto
lischen zegen.
Minister-President dr. L. J.
Beel, heeft hedenmiddag de zit
ting der Staten-G ener aal, in
naam der Koningin geopend
met de volgende rede:
Hare Majesteit de Koningin
heeft natU opgedragen deze zitting
in Haar naam te openen. Voor het
eerst sinds jaren is het weer mo
gelijk het grondwettelijk voor
schrift. vervat in de artikelen 103
en lOö' onzer hoogste staatswet, na
te leven en de gewone jaarlijksdhie
zitting der Staten-Generaal op den
3den Dinsdag in September te
openen. Met U verheugt de Regee
ring zidh, dat aldus de normale
paden weder in vollen omvang be
treden wonden. Op tal van gebie»
den doen zich intusschen de ge
volgen van den oorlog nog schier
dagelijks gevoelen en zijn de pro
blemen, welke om oplossing vra
gen ontelbaar.
Van haar verantwoordelijkheid
te dezen is de Regeering zich diep
bewust. Haar voornemens zijn U
uit de troonrede bekend en zij
wenscht thans met de spade op
den schouder om het beeld van
Thorbecke te gebruiken aan den
slag te gaan. Zij is er van over
tuigd, dat ook U, leden van de
Staten -Generaal, bereid bent het
op U mistende deel der verant
woordelijkheid voor 's Lands za
ken te aanvaarden en in gemeen
overleg met de Regeering de ter
zake noodige maatregelen te tref
fen. Dat het voor de Regeering
slechts dan mogelijk is haar bijna
onmenschelijke zware taak naar
behooren te verrichten, indien zij
zich geschraagd weet door het ver
trouwen van een zoo breed moge
lijke meerderheid uit de Staten-
Generaal. behoeft nauwelijks ver.
melding.
M „e Gods zeigen ons werk ten
deel vallen en het ons gegeven zijn
voor het Nederlandsche volk den
weg te banen naar een minder
zorgvolle toekomst.
In naam der Koningin en daar
toe door Haair gemachtigd, ver
klaar ik de jaarlijksche gewone
zitting der Staten-Generaal te zijn
geopend.
Het onderzoek betreffende den
roofmoord welke j.l. Donderdag Ut
Hilversum gebeurde, is 'thans geslo
ten. De dader de 23-jarige chauf
feur Chr. Mi is gisteren naar Am
sterdam overgebracht om voor den
officier van justitie te worden ge
leid. Hy heeft volledig bekend den
moord met voorbedachten rade te
hebben gepleegd. Uit een detective,
roman, welke eveneens is gevonden
en bij de stukken is gevoegd had hif
de „techniek" geput. Zijn slachtoffer
de 31-jarige C. van Wegen, is heden
op de Noorderbegraafplaats te Hil
versum, ter aarde besteld.
Gebleken is, dat Van Wegen op
het oogenbiik van den moord een
trommel met goud ter waarde van
20.000 en een portefeuille met geld
ter waarde van 6.000 bij zich had.
Waar luitenant-generadl Spoor
Maandagavond tijdens een pers
conferentie o.a. mededeeldef zal
tegen half November de geheele
„7-December divisiein Indië zijn
aangekomen. De indeeling van de
troepen over Java en Sumatra
maakt nog steeds een onderwerp
van bespreking uit.
Over geheel Indië zullen drie Ned.
divisies worden verspreid met een
luchtvloot van 4 squadrons", waar
van er drie zullen bestaan uit ieder
twaalf gevechtsvliegtuigen. Het vier
de squadron" is een transportaf-
deeiing en bestaat uit 24 toestellen.
Op het oogenbiik bevinden zich op
Java zeven brigades en één divisie.
Naar luit, generaal Spoor verder
mededeelde, is sedert de Japansche
capitulatie geen oorlogsmateriaal
meer van de Vereenigde Staten ge
kocht.
Op een vraag, of behalve Duit
schers en Japanners nog andere
buitenlanders met de Indonesiërs
samenwerkenantwoordde de Ned
bevelhebberdat er nog een aantal
lieden van andere nationaliteit zijn.
Hij voegde er aan toet dat het per-
soneel van de Indonesische vloot
door Duitsche instructeurs wordt ge
traind.
Verder deelde generaal Spoor nog
mede. dat 25 pet. van het leger van
de T. R. i. (dat ongeveer 80.000 man
telt) over wapen? beschikt.
ïoen hem zijn meenicg werd ge-
99
vraagd over de botsingeu op Bali,
dit met betrekking tot hetgeen de
heer Van der Heuven Goedhart in
„Het Parool" heeft gepubliceerd
verklaarde luit. generaal Spoor, dat
Bali voor 90 pet. rustig is. In de
heuvels houden zich evenwel nog en
kele moeilijk te vangen terroristen
op, hetgeen patrouille-acties op klei
ne schaal noodzakelijk maakt.
Onder den titel: „Een wedloop met
den tijd" schrijft het te Soerabaja
verschijnende dagblad de „Nieuwe
Courant", dat iedereen in Soerabaja
die zijn ooren en oogen open heeft,
zich dagelijks een beeld kan vormen
van de troosteloosheid en de ellende
in bepaalde republikeinsche streken.
Dagelijks Kan men Madoereezen zien,
die tn drommen, hetzij ln prauwen,
hetzij zwemmend. Soerabaja trach
ten te bereiken om aan voedsel te
komen. Het is ontroerend de ver.
halen aan te hooren over den hon
ger en de terreur, die deze menschen
Hjden. Steeds vaker hoort men de
verzuchting: „Wanneer komen de
Nederlanders toch naar Madoera?"
Zeepatrouilles doen soortgelijke er
varingen op: z(j treffen dikwyis vele
prauwen zouder lading aan, waar
mede men naar Java tracht te ko
men om voedsel te bemachtigen. De
inzittenden zyn zeer onooglUk ge
kleed en hebben, ten einde raad,
hun vrouwen en kinderen achter
gelaten. a
Een bezoek aan de eilanden Sa.
poedi, Raas e.a. levert hetzelfde
beeld op. Overal hoort men ook daar
de verzuchting! „Wanneer komen
de Nederlandsche troepen?"
Het blad besluit: „Hier is een volk
m nood, hier is een volk, dat, aan
den rand van den afgrond ge
bracht van honger dreigt om te ko
men.
Onze hartgrondige wensch is. dat
de realiteit spoedig de plaats zat
innemen van de zinsbegoochelende
leuzen en dat de onderhandelingen,
beter nog: het onderlinge overleg,
spoedig tot tastbare resultaten zul
len leiden. Voor Madoera is het da
hoogste tijd".
Indische K.V.P
By de oprichtingsvergadering vai\
de Indische Katholieke Volkspartij,
dié onder groote belangstelling van
de zyde van het publiek te Batavia'
heeft plaats gevonden, heeft de heep,
G Pastor oud-lid van den volks
raad en voorzitter van de party, ini
zyn openingswoord zyn groote vol
doening uitgesproken over het feit,
dat ook van Indonesische en Cnine».
sche zijde belangstelling bestond
Hij deelde verder mede, dat contact
zal worden opgenomen met de zus
terorganisatie in Nederland Tot .dag
doel is de heer J. H Smit, oud-lid
van den volksraad, op 13 Septombe®
met volmacht per Skymaster naaJB
Nederland vertrokken. Ook met an
dere plaatsen in Indonesia ia reed®
contact opgenomen.
Bespreking Sjahrir «f
van Mook? J
Uit betrouwbare bron wordt ver
nomen, dat Sjahrir het voorstel vaw
dr Van Mook om nog voor de aan
komst van de commiBsie-generaa*
be-nrekingen te houden, heeft
'.VWtfflc