tTusschen Schiedam en Madrid
liep de weg naar Londen
Voedselaankoopen in de Ver. St.
Schaakrubriek
Tegenvallers bij
dTi hzuii«d -«• -
den oogst
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1946
PAGINA 6
ILLEGAAL TOURISME
De illegale koerier
FERME AU PARADIS
HET NUT VAN VACANTIE
DE REIS NAAR DE
MAAN
„De landingsplaatsen"
reeds gekozen"
MENSCHENSMOKKELAARS
NIJMEGENS ONTZET;
20 September
De vrouw rechter
NA HET VONNIS TE
NEURENBERG
Executies niet openbaar
DOODSTRAF VOOR
.VERRAADSTER
R'DAMSCHE HYPOTHEEK
BANK VOOR NEDERLAND
HULZENF ABRIElT
JUBILEERT
De nieuwe Generaal
der Jezuieten
LANDELIJKE FRUIT
TEELTDAG
Molotoff tegen revisie
van Polens Westgrens
In vrijheid stellen van
politieke delinquenten
MOORD OPGEHELDERD?
i.^üt Ww.
Met een zakelijke nuchterheid, die
nauwelijks te rijmen ia met zijn er
varingen, heeft Fred Beukers on3
verteld, waaraan hij het Kruia van
Verdiensten te danken heeft, dat
hem onlangs door den wnd. Burge
meester van Schiedam werd over
handigd. Eigenlijk had hij het al af
geschreven, hoewel het der gewoon
te getrouw aan alle Engelandvaar
ders werd overhandigd, zoo zelfs,
dat het den bijnaam Engeland vaar-
derkruis had verkregen.
Bij K. B. was het hem toegekend
op 15 Sept. 1945 maar Nederland
leeft vlugger, dan de regeerings-
bureaux in Den Haag, die nog
eteeds vasthouden aan den Londen-
echen oorlogstijd.
Evenwel, Londen is het eind van
ons verhaal (hoewel het begin van
de misère) dus daarover later.
In het voorjaar van 1944 kreeg
Fred Beukers de opdracht, om met
belangrijke gegevens van de illega
liteit via Zwitserland naar Engeland
te gaan. Tot Zwitserland zou hij op
valsche papieren moeten reizen,
maar eenmaal in het Alpenland zou
hij een vliegtuig gereed vinden, om
tem naar Londen te brengen.
Tijdens de voorbereidingen voor
de reis kreeg hij van Pater Dito
O.P., den voorzitter van den K.R.O.,
het verzoek, om samen den tocht te
maken, want het was noodig geble
ken, om contact met Londen op te
nemen over de toekomstige organi
satie van de Nederlandsche Radio,
terwijl directe adviezen aan Radio
Oranje zeker niet overbodig leken.
Op 4 Mei 1944 steeg een S.D. agent
In den eersten klas coupé van den
Wehrmachtstrein MaastrichtPa
lijs, terwgl in de derde klas van
denzeifden trein een inkooper van
het N.S.K.K. een plaatsje zocht. Bij
de grenscontröle door de ...Zugshei-
fen" voelde de laatste zich kennelijk
meer op zijn gemak, dan de eerste,
omdat de voorname reizigers door
een hooggeplaatst militair, i.e. een
„Hauptmann" gecontroleerd wer
den, terwijl de derde klas passagiers
het met een doodgewonen soldaat
moesten doen. De Hauptmann"
was zeer achterdochtig, toen hg het
papier van den S.D. agent zag en
verklaarde het ronduit voor
„falsch". Met bewonderenswaardige
tegenwoordigheid van geest wist de
vermomde Dominicaan hem ervan
te overtuigen, dat het de niedwste
papieren waren, maar niet, dan na
dreiging met straf van de hoogste
Instanties, uit Parijs en Amsterdam,
die hij met naam en adres wist te
©oemen. Zoo geïmponeerd was de
„Hauptmann" hierdoor, dat hg het
Inmiddels opgemaakte proces-ver
baal, verscheurde. De inkooper van
het N.S.K.K. had geen moeilijkhe
den. In plaats van in Parijs kwam
de trein in Versailles aan, omdat
de R.A.F. juist den vcrigen dag
een visite had gemaakt. Van Ver
sailles ging het naar Belfort, waar
de koerier werd opgezocht, die er
voor zou zorgen, dat beiden over
de Zwitsersche grens kwamen. Hier
toe moest contact gemaakt worden
met een man in Grandvillars op 10
k.m. van de Zwitsersche grens,
maar by aankomst aldaar bleek het
contactpunt opgedroogd".
De Schiedammer Fred Beu
kers, die hiet Kruis van Ver
dienste ontving voor zijn werk
als koerier van de illegaliteit,
vertélde ons zijn reisverhaal.
Wij schreven het neer, als een
herinnering aan de bange da
gen toen wij wisten, dat der
gelijke prestaties geleverd wer
den, maar niet, hoe zij tot stand
krwamen.
De spanning was groot, want de
bewaking was scherp. Auto's met
krachtige zoeklichten patrouilleer
den langs de grens, die gevormd
werd door een weg, waarover in het
midden een prikkeldraadversperring
liep. Speurhonden patrouilles wer
den hier regelmatig uitgestuurd. De
duisternis was volkomen, er was
geen maanlicht en het risico leek
niet te groot. Langzaam kroop de
groep door het b'osch. De vreemde
lingen moesten voorop loopen, zoo
dat in geval van ontdekking de ben
de gelegenheid kreeg, om te ont
snappen.
Nog slechts 10 M. waren er tus-
schen de vrijheid en den dood, toen
een schijnwerper door de duisternis
priemde en een volle bundel licht
langs den boschrand wierp. Fred
Beukers dook weg en gaf Pater
Dito zoo'n geweldigen duw, dat deze
ongelukkig terecht kwam en zijn
knie verzwikte. Er werden dien
nacht gelukkig geen honden uitge
stuurd en na twee minuten van
sloopende spanning over de vraag,
of zij gezien zouden zijn, kwam het
verlossende oogenblik, waarop de
auto doorreed en de operatie ver
volgd kon worden.
Het was er door de complicatie
met de knie niet gemakkelijker op
geworden, maar de prikkeldraad
versperring werd genomen en de
illegale toeristen stonden in Vrij
Zwitserland.
Hoe lang die eerste boerderij over
de grens al „Ferme au Paradis"
heette, was niet bekend, maar de
man, die er den naam van Para
dij shoe ve aan gaf, zal niet vermoed
hebbene hoe waar dit opschrift
was. Het paradijs was bereikt, een
heerlijkheid van Engelsche sigaret
ten, eieren, chocolade en goed eten
werd aan de vermoeide gasten voor
gezet.
Een en al gastvrijheid waren de
boeren hier. Zij kenden het klap
pen van de zweep, immers de twee
Nederlanders waren niet de eerste
die hier passeerden op weg naar....
het interneeringskamp.
Zwitserland was bereikt, maar
het was neutraal en stond geen
vreemdelingen toe, om vrij in het
land hun aotiviteit te ontplooien.
Ieder, die aan de grens kwam werd
teruggestuurd of geïnterneerd. Ook
onze illegale afgezanten moesten den
douanepost nog passeeren. Er was
geen uitweg uit een nieuwe vrjj-
heidsberooving, tenzij de diploma
tieke dienst in Zurich hun bescher
ming kon en wilde verleenen.
De Nederlandsche dienst in Zwit
serland droeg het stempel van den
militairen attaché Gen. van Tricht.
Alles moest voorkomen worden, dat
niet in overeenstemming was met
de conventioneele diplomatieke op
vattingen.
Het stond dus eigenlijk vast, dat
van hulp geen sprake zou zijn, óok
al was de Nederlandsche legatie op
de hoogte van de komst van Pater
Dito en Fred Beukers. Dit werden
zij echter achteraf pas gewaar,
want argeloos belden zij de legatie
in Züricih op er was automati
sche verbinding met deze plaats
en kregen als hoogste autoriteit jhr.
Quarles van Ufford aan de telefoon
Gen. v. Tricht was mef vacantie.
De jonge consulaire ambtenaar be
loofde zijn medewerking. Enkele
uren later reden de Nederlanders
per taxi naar den douanepost, en
werden doorgelaten. Nu nog slechts
een vliegtuig naar Londen en de
opdrachten waren uitgevoerd.
Tot hun verrassing bleek echter,
dat er sinds het begin van den oor
log in het Westen geen Zwitsersch
vliegtuig meer naar Engeland ge
vlogen was en dat er voorloopig
ook wel geen zou starten. De op
dracht was dus niet volbracht. De
weg naar Londen bleek over Madrid
te loopen, een kleine teleurstelling,
maar geen reden tot wanhoop. Zg
zouden Londen zien.
Smokkelaars benden zijn vaak in
dezen oorlog een uitkomst geweest
en zoo was het ook nu. Een groep
Fransdhe smokkelaars, die geleid
werd door een knaap van 16 jaar,
maar waarvan de geestelgke moe
der een 30-jarige vrouw was, wilde
de beide Nederlanders wei over de
grens helpen. Die service moest
echter betaald worden en behoor
lijk. Geld hadden de blokkade-bre
kers niet by zich, maar zij wisten
de bende ervan te overtuigen, dat
een groote belooning haar in Zwit
serland wachtte. Na een dag of vier
In eeh bosch in Portasfruye aan de
grens te hebben doorgebracht,
kwam de nacht van den overtocht.
Er bestaan in de stad grootsche
plannen tot de viering van het ont
zet der stad, waarbij het hoogte
punt wordt bereikt bij de aankomst
van de zegefakkel aan de Waal
brug Deze fakkel, die per estafet
ten van Bayeux, langs de route der
oprukkende geallieerde legers, naar
Eindhoven wordt gebracht, zal van
daar op 20 Sept naar Nijmegen
worden gedragen Ook hier wordt
le historische route gevolgd via den
Dauwen corridor langs Veghei Van
den Neboberg zullen troepen van
Bet garnizoen der stad, de fakkel
begeleidende, het oprukken van het
Vie Engelsche leger naar de Waal
brug «ymboliseeren, terwijl andere
g&rnizoens troepen van de zjjde van
Leut over de brug zullen trekken,
de vlag van de 82ste Amerikaanschè
Airborne Div. met zich dragende.
Burgemeester Hustinx zai met da
fakkel een groot vreugdevuur ont-
rteken.
Om deze centrale plechtigheid zul
len er herdenkingen plaats hebben
OP de soldatenkerkhoven te Molen
boek en Jonkerbosch, waarbij de
Amerikaansche en Britsche Ambas-
5?,™Hra zulten zjjn De»
trJïïS3 herdenkt men op de C
mw gevallen Njjmegenaara
SS zanghulde De stadsheid
Ion" xS door d® vernchil-
Njjmeegsche vereenlgingen
Het Engelsche dagblad „Daily
Express" meldt uit Parijs, dat
Fransche geleerden alreeds lan
dingsplaatsen op de maan hebben
uitgekozen. Thans worden ontwor
pen het „luchtruimschip", dat hen
naar de maan zal brengen en de
uitrusting, welke hen in staat
zal stellen daar rond te wandelen.
Het costuum van den maan-
mensch zal voorzien zijn van appa
raten voor de regeling van lucht
en warmtetoevoer en voor de con
trole van den luchtdruk. Het zal
ongeveer 340 kg. wegen. De ge
leerden beschikken over fondsen en
laboratoria en vertrouwen, dat zij
later steun van de regeering zullen
ontvangen.
Dr. Alexander Ananoff, een
knap vllegtuigkundig ingenieur,
heeft heden een uiteenzetting ge
geven over de voortbeweging van
het ontworpen luchtruimschip''
Als brandstof zullen kosmische
straten worden gebruikt, onzicht.
bare uitstralingen van kolossale
energie, die van onbekende lucht
lagen voorbij den melkweg uitgaan
en de aarde bereiken. Deze stralen,
die tijdens de vlucht uit het lucht
ruim worden opgevangen, zullen In
voortbewegende Krachten worden
omgezet. De machine zal zich bjj
wijze van raket voortbewegen.
Dr. Ananof verwacht, dat er
uranium en andere metalen gevon
den zullen worden. „Bij oorlog kan
da maan als basis gebruikt worden
voor den aanval op de aarde met
deze luchtruimsehepen", meent de
ze geleerde.
Omtrent de vraag of de rechterlij
ke macht voor vrouwelijke functio
narissen toegankelijk moet zijn,
staan de meeningen vrjj scherp te
genover elkaar. Minister Van Maar-
seveen echter verklaart van meening
te zjjn, dat er binnen de rechter
lijke macht ongetwijfeld functies zijn
aan te wijzen, welke zonder eenig
bezwaar deor een vrouw zouden
Kunnen worden vervuld.
De minister zal het geheele pro
bleem nader in overweging nemen.
Naar verluidt, heeft de geallieerde
bestuursraad te Berlijn eenparig^be-
sloten, het tijdstip of de plaats van
eventueele executies, als gevolg van
't proces te Neurenberg, niet bekend
te maken, voor en aleer de executies
zijn voltrokken Door dit besluit
wordt een streep gehaald door alle
geruchten, volgens welke de exe
cuties in het openbaar te Berlijn
zouden worden uitgevoerd.
Vonnis uitgesteld tot
30 September
Officieel werd heden medegedeeld
dat het vonnis over de door het tri.
bunaal te Neurenberg berechte be
schuldigden is uitgesteld van 23 Sep
tember, den oorspronkelijk vastge.
stelden datum, tot 30 September,
Voor het bijz, gerechtshof te Am
sterdam stond gisteren terecht de
23-jarige W. N. v. d. Meijden. die
in 1945 verscheidene menschen in
Veiser, aao den S. D. zou hebben
verraden, met het gevolg, dat en
kelen hunner zijn gefusilleerd.
De proc. fiscaal eischte tegen
rterdachte, die hardnekkig ontkende
de doodstraf.
JAN BAKKER
als koperen directeur
Op 1 October a.s. zal het 12% jaar
geleden zijn, dat de heer Jan Bakker
als directeur van het bureau van
den Dioc. R. K. Middenstandsbond
in het bisdom Haarlem in dienst
trad.
Slaagde hij er vóór den oorlog In
het ledental van den bond tot onge
kende hoogte (10.000) op te voeren,
mede door zjjn stuwenden arbeid
heeft de bond thans opnieuw de
10.000 leden overschreden
Aan het jaarverslag over 1945 van
de N.V. Rotterdamsche Hypotheek
bank voor Nederland is het volgende
ontleend:
De resultaten over dit boekjaar
zijn nadeelig beïnvloed door de ab
normale oorlog's- en na-oorlogsom
standigfaeden. Door de groote geld-
ruimte werden ook gedurende het
grootste gedeelte van het boekjaar
vele leeningen afgeloten. waaruoor
de hypothecaire portefeuille weder
om verminderde. Eerst aan het einde
van het boekjaar n.l. na de geldzui-
vering, kwamen deze aflossingen tot
staan: er kwam zelfs eenige crediet-
vraag'. welke zich in 1946 in sterkere
mate voortzette. De geleidelijk toe
nemende bedrijvigheid in de bouw
nijverheid en in het het bedrijfs
leven in hot algemeen en de daar
mede gepaard gaande toenemende
mogelijkheid nieuwe hypothecaire
leeningen te verstrekken zouden
zelfs gunstige verwachtingen recht
vaardigen ware het niet. dat steeds
nieuwe bepalingen en uitvoerings-
voorschriften op monetair gebied en
op het terrein van ..Rechtsherstel"
even zoo vele storende en onzekere
factoren blijven.
Het bedrag aan uitstaande hypo
theken in het begin van het boek
jaar was f 36,025,192. gesloten (of
overgesloten) in 1945 f 355.300, aflos
singen f 2,053,048. uitstaande hypo
theken ultimo 1945 f 34,327.444 De
gemiddelde rente der uitstaande hy
potheken op 3l December 1945 be
draagt 4.119 pet. (4,133). die der in
omloop zijnde pandbrieven 3.496 pet.
(onv.). waardoor de rentemarge ten
gunste der bank 0.623 pet. (0,523)
beloopt. Executies vonden in '45 niet
plaats. Het bedrag der in omloop
zijnde niet uitgelote pandbrieven op
31 Dec. 1944 was f 38.237,000. In 1945
werden geen pandbrieven geplaatst
en ingekocht terwijl ook geen uit
lotingen plaats vonden. Wel werd
verplicht teruggenomen aan 3% pet.
pandbrieven een bedrag van f 135,000
Het totaal der in omloop zijnde niet
uitgelote pandbrieven bedroeg der
halve op 31 Dec. 1945 f 38.102,500
Uit de resultatenrekening blijkt, dat
het creditsaldo daarvan met inbegrip
van het ten vorigen jare naar nieuwe
rekening overgebrachte saldo groot
f 6362. vóór reserveering f 8045 (v-j.
131,538) bedraagt. Voorgesteld wordt
van dit saldo f 5000 toe te voegen aan
de reserve voor belastingen en het
resteerende bedrag ad f 3045 over te
brengen naar nieuwe rekening.
I£
De N.V The Vitrite Works te Mid
delburg, de eenige fabriek die hulzen
voor gloeilampen fabriceert in Ne
derland en de grootste in haar soort
op het continent, zal Maandag a.s
haar 50-jarig bestaan herdenken.
De fabricage is thans opgevoerd
tot 2 3 millioen hulzen per week en
men hoopt in Januari de drie mil
lioen te bereiken. De voornaamste
afnemer is Philips; daarnaast wordt
geleverd aan Zweden, Zwitserland
België en Zuid-Amerika
Na, zijn verkiezing tot generaai
heeft de hoogeerw Pater Janssens
de Jesus-kerk bezocht om er op
het gr af van St Ignatius te bidden,
zoo meldt A F. p uit Rome.
Woensdag zullen de 8assistenten
van den generaal gekozen worden,
die te Rome de 8 ordeprovincies ver
tegenwoordigen.
De secretaris-generaal en andere
de Groote I ™hcti°narissen zullen door den ge
neraal zelf worden benoemd
Maandag zullen de beraadslagin
gen beginnen over hervormingen, in
ds constitutie van de orde aan te
Waalbrug werd aangebiacht atÜndigtf aftn e der rnaand
REGEERING ZEGT JfOU-NOU
Reuter verneemt uit Washing
ton, dat de Nederlandsche regee
ring van plan is aankoopen van
graan en andere landbouwproduc
ten voor een bedrag van 90 mil
lioen in de Vereenigde Staten-te
doen. Deze aankoopen, aldus
Reuter, worden dit jaar gedaan
om verliezen, die door het slechte
weer in Nederland zijn ontstaan,
te compenseeren. Het departement
van Handel der Ver. Staten deelt
mede dat het van de Nederland
sche ambassade de mededeeling
heeft ontvangen, dat Nederland
voor ongeveer 25 millioen brood
graan wil aankoopen, voor 20
millioen aan andere granen, voor
11 millioen suiker, voor 14
millioen oliën en vetten en voor
20 millioen kunstmest en vee
voeder, alsmede gemengde -pro
ducten.
Uit kringen van de Nederland
sche ambassade verluidt, aldus
Reuter, dat deze cijfers een ruwe
schatting zijn van hetgeen Neder
land uit de Vereenigde Staten zal
moeten importeeren in verband
met de weersomstandigheden in
het land, maar dat men wellicht
gedwongen zal zijn deze cijfers in
opwaartsche richting te herzien
indien de verliezen van den oogst
grooter zijn dan op het oogenblik
wordt geschat. Volgens Reuter zou
dit verlies tot 60% kunnen op-
loopen. Reuter vervolgt: een
woordvoerder van de ambassade
zeide eveneens, dat het bedrag,
hetwelk gebaseerd werd op de ge
middelde prijzen, wellicht herzien
zou moeten worden in verband
met verdere stijging der Ameri
kaansche marktprijzen. Hij zeide,
dat hoewel zijn regeering gaarne
contracten voor leveringen in de
toekomst zou sluiten men hiertoe
niet in staat was en verplicht was
van maand tot maand aankoopen
te doen. waarbij geen zekerheid
bestond, dat aan de behoefte z°u
worden voldaan.
Reuter verneemt, dat de aan
koopen door de Nederlandsche
aankoopcommissie te New York
worden gedaan met fondsen, die
gedeeltelijk afkomstig zijn van het
door de Export- en Importbank
aan Nederland verleende crediet
van $200 millioen en gedeeltelijk
"h verkoop van Nederlandsche
Staten08"611 111 Vereenigde
Het A.N.P. verneemt over het
bovenstaande Reuterbericht, van
officieele zijde, dat de hierin ver
werkte gegevens in hooge mate
prematuur en onjuist moeten wor
den geacht. De Nederlandsche
missie in de Vereenigde Staten
doet geregeld aankoopen. doch om
voor een bepaald tijdsbestek een
bepaald of ook maar geschat be
drag te noemen, is bij het huidi-
gen stand der onderhandelingen
nog niet mogelijk. Aangaande de
verliezen die door het weer bij
den oogst zijn geleden, kon nog
geen percentage getaxeerd wor
den, doch zeker is dat een percen
tage van 60 volmaakt uit de lucht
is gegrepen. Er wordt op gewezen,
dat de verliezen die door weers
omstandigheden geleden worden,
zeker niet - de helft van het ge
noemde percentage zullen over
schrijden. De door Reuter ver
strekte getallen en cijfers acht men
een „verwonderlijke rekenarij".
Do Ned. fruittelers-organisatie
oudt op Donderdag 19 September
.3. in den Stadsschouwburg tg
trecht 'n landeljjken frutiteeltdag,
telken o.m. de minister van land.
bouw, visscherjj en voedselvoorzie-
ing zai bijwonen.
De heer C. Boudewjjn, voorzitter
an de Ned. fruittelers-organisatie^
al spreken over de taak en de be-
eekenis van deze organisatie.
Voorts staan op het programma
voordrachten van dr. D. J Künen
ver „Wat het buitenlands'che on
derzoek ons kan leeren over del
ziektenbestrjjding in de Ned. fruit
teelt" en van R. H, J. M. Henkes
over „Eenige indrukken van dg
organisatie en ontwikkeling van de
Engelsche fruitteelt" en een bezoek
er deelnemers aan de agrarische
aarbeurs.
De Russische minister van buiten-
landsche zaken. Molotoff, heeft in
een verklaring aan den Parijschen
correspondent van het officieel®
Poolsche Persbureau, repliek gege
ven op de onlangs door Byrnes, mi.
nister van buitenlandsche zaken in
de V. S te Stuttgart gehouden rede.
Molotoff verwerpt de meening, dat
de westelijke grenzen van Polen aan
herziening onderhevig zijn.
Te bevoegder plaatse wordt aan
dacht besteed aan de noodzakelijk
heid om, nadat door de thans in
gang zijnde schifting een verminde
ring van?het aantal politieke delin
quenten zal zyn bereikt, voor het
vervolg een regeling te treffen,
waardoor voor hen, die wegens poli
tieke vergrijpen in bewaring zjjn
gesteld, de mogelijkheid wordt ge
opend om zich te wenden tot een
onafhankelijke rechterlijke instantie,
die beoordeelt of de bewaring in
het belang van het onderzoek en in
verband met de gerezen bezwaren,
al dan niet moet gehandhaafd blij
ven.
Ongeveer drie jaar geleden ver
dween de ongeveer 70 jarige Boers
uit Losser op geheimzinnige wjjze.
Men nam aan dat B. zelfmoord had
gepleegd door zich in de Dinkel te
werpen, aangezien zijn pet en wan
delstok ln de buurt van het riviertje
werden aangetroffen. Dezer dagen
heeft de justitie dg zaak opnieuw ter
hand genomen en opgravingen ver
richt in de buurt van de woning van
den zoon van het slachtoffer, bjj'
wien deze inwoonde. Deze opgravin
gen schynen aanleiding te zjjn ge
weest om den zoon en diens vrouw
te arresteeren. Het hernieuwde on
derzoek van de justitie werd inge
steld, toen bjj een ruzie in de familie
B. zekere feiten aan het licht kwa
men. De drie gearresteerden zjjn
overgebracht naar Almelo.
(Schaakredacteur: P. A Koetsheid,
Noorderhavenkade 16k, Rotterdam)
Oplossingen over drie weken).
RECTIFICATIE.
No. 6168 is geen twee-, doch eep
driezet. Het spijt ons deze vergissing
zoo laat bemerkt te hebben en de
lezers daardoor zoolang in onzeker
heid te hebben gelaten. Verder ver
zoeken wjj in no. 6170 de R van h8
naar f6 te verplaatsen, ter voorko
ming van een nevenoplossing
No. 6171.
Mat in 2 zetten.
W. H HARING, Schipluiden.
No. 6172.
Mat in 3 zetten.
E. VISSERMAN. Blokzijl.
Eervolle vermelding Jeugd
Compositletoumool 1942-43.
