G
Stakingen om
Indonesië
MEER TROEPEN NOODIG
IN INDONESIË
SJAHRIR'S nieuwe KABINET
De poliep van Unilever
LEIDING K.V.P.
ONGSLAGEN
68ste JAARGANG
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1946
No. 20121
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
min. jonkman spreekt
AGITATORS, dienstweigeraars en
STAKERS MOGEN ZICH BEZINNEN
Voedsel en prijs
NAAR DUURDER
NIVEAU
j Generaal Smuts komt
1 naar Nederland
UITBREIDING VAN
PARTIJBESTUUR
SGHOENENBON OP
NUMMER NUL
TANDENBORSTELS OP DEN
BON
Mas Slamet niet naar
Pangkal Pinang
Amerikanen koopen op afbetaling
REGEERING IS
ONGERUST
[VANGARMEN WORDEN
AFGEKAPT
De directie van Unilever heeft,
De evacuatie
Rijst voor de Molukken
De wapenstilstands
besprekingen.
Kardinaal de Jong ontving
onderscheiding
j r 2
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS DT^ 5^®^
H. A PAALVAST MGR- DR- J-. WITLOX
BUREAUX VOOR REDACTIE en ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM. TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MNP., 0.26 F. WEEK
m eeOTOct e"vvederom m geslaagd
®«van de bevolking zoover
te krijgen dat het zich om zijn
door scheeve en valsche voorstel
lingen verontrusten geest in staking
heeft begeven.
Naar Russisch model, dat in alle
landen wordt toegepast en onrust
teweeg bréngt, terwijl de sovjet
staat ziJn legermenschen er onder
houdt en de gebieden van zijn in
vloedssfeer terroriseert.
Gaan de oogen van ons toch
nuchter genoeg denkend volk dan
- nooit open
Wie de zaken omtrent Indonesië
met verstand heeft gevolgd, niet
aan de hand van de aartsoproenma-
kers van ,,De "Waarheid" moet tot
het klare besef komen, dat Neder
land in Indonesië nog een taak
heeft. Een afdoening van zaken,
die misschien nog een aantal jaren
in beslag kan nemen, maar in ieder
geval een afdoening.
Uit den vaak vemwerrenden
stroom van berichten en beschou
wingen na Japans capitulatie is
echter ook wel zooveel komen vast
■te staan, dait Nederland met de
zaken uiit handen te geven, zidh
voor het wereldgeweten in ernstige
•mate aan onverantwoordelijkheid
zou schuldig maken èn tegenover
de Indonesiërs en de daar nog aan
wezige Nederlanders.
Nederland heeft zich over zijn
uiterst zware taak beraden en tot
de maatregelen, die de Regeering
voor de uitvoering van dien arbeid
noodig acht. behoort mede het uit
zenden van troepen.
Dit uitzenden legt Nederlanders
ongetwijfeld een ontzettend zware
offervaardigheid op zoowel naar
den mensch als financieel.
Financieel zijn er met Indonesië
vele honderden millioenen gemoeid;
van de soldaten en marine-men-
sdhen werden in hiun families, ge-
.zinjjpn en betrekkingen vaak pijn
lijke offers gevraagd.
Dorus Rijkers was een held, om
dat hij met inzet van zich zelf en
met 'n vergeten van allen ter red
ding van schipbreukelingen uittoog
Indonesië moet ook zoo worden
gered. De taken aldaar zijn nog
van geweldigen omvang, geestelijk
en materieel. Ernstige personen
wauwelen in dit verband niet over
steunaotie aan petroleumkapitalis-
ten.
De taak der troepen voor Indie
Js er even goed een van redding
als die van de luchtlandingstroepen
in 1944 bij Arnhem.
Nu zijn we er zelf bij betrokken.
En nu laten zich vaders, moeders,
echtgenooten, verloofden en solda
ten verleiden hun gevoel ioor hun
verstand te laten overheerschen
De communisten maken zich van
de gevoelens meester, misbruiken
ze om een voorstelling van zaken
te scheppen die daarop neerkomt,
dat die goede arme inlanders wor
den afgemaakt en dat de Neder-
landsche mannen van leger en
marine den dood worden ingejaagd.
De reinste volksverdomiming. In» die
oorlogsjaren hebben de Nederlan
ders ja, niet allemaal een
prachtige geestkracht getoond.
Maar we zijn aardig bezig om onze
sterkte en fierheid te verliezen,
mede dank zij de Russische infil-
Een goede en gave voorlichting
kon den veelal jongen troepen een
steun zijn. Hun werk in Indië zou
voor hun later leven een stevig
fundament kunnen zijn op grond
van hun offervaardigheid, moed en
gemeenschapszin van groot for
maat.
De groote zaak van Indonesië
kan ons persoonlijk pijn doen, dioch
de redding vraagt om groote maat
regelen.
Klein Nederland kan opnieuw
grootsch werk doen. Doch de over
Tie id. die bij dezen arbeid de leiding
beeft, moet zich bij dezen arbeid
niet voor de boenen laten loopen.
Zij grijpe krachtig in tot misschien'
niet direct begrepen heil van land
genoot en Indonesiër.
In verband met de moeilijkhedendie gerezen zijn bij
de uitzending van Ned. troepen naar Indonesiëheeft
Z.Exc. minister Jonkman Dinsdagavond voor den zender
Hilversum een rede gehouden.
Al maanden lang is er in ons
vrije land in enkele kringen actie
gevoerd tegen de zending van Ned.
dienstplichtigen der koninklijke
landmacht naar Indonesië, aldus
spreker. Al maanden lang heersch-
te er in breeder kring ongerustheid,
of de regeeringspolitiek wel waar
achtig het Indonesische conflict
langs den weg- van vreedzaam over
leg, niet door middel van een kolo
nialen oorlog, wenschte op te los
sen. Onlangs zijn zelfs een aantal
dienstplichtingen niet tydig van in-
scheningsverlof in hun garnizoenen
teruggekeerd. En thans zijn eenige
stakingen uitgebroken om te pro
testeeren tegen het voortzetten van
troepenverschepingen en tegen de
Indonesische politiek van de regee
ring in het algemeen.
Dit alles berust op misverstand,
ai is het niet onverklaarbaar in de
verwarring van na den oorlog. Men
strijdt voor vreedzaam overleg en
overeenstemming tot beslechting
van het Ned.-Indon. t geschil en men
verzet zich tegen wapengeweld, dat
het Indonesische vryheidsverlangen
zou willen onderdrukken.
Beide doelstellingen zyn echter
evengoed die van de regeering. By
de installatie van de commissie-ge
neraal heeft laatstelyk de regeering
dit nog eens uitdrukkelijk in een
boodschap bevestigd.
H. M. de Koningin heeft, door aan
de eerste divisie en de met haar
samen uitgaande bewa-kingsbatal-
jons den naam van 7-December-
divlsle, en -bataljons te verleenen,
deze op wel zeer duidelijke wijze ge
wezen op hun taak: de doeleinden
van haar rede van 7 December 1942
te verwezeylylcen.
En enkele weken geleden op 30
Augustus j.l. heeft de Eerste Ka
mer onzer Staten-Generaal haar
vertrouwen in het regeeringsbeleid
uitgesproken door een motie, waarin
opschorting der voorgenomen troe
penverschepingen werd verzocht, te
verwerpen met 39 tegen 4 stemmen.
Blijkens de begroottag van het
Landbouw-crisisfonds voor 1947 lig
het in de bedoeling, zoodra de om
standigheden zulks toelaten, voor
de voedingsmiddelen prijzen te bere
kenen, die overeenkomen met den
kostprijs van het product. De mi
nister acht het van belang, dat ge-
streefd wordt naar verlaging van
deze kosten, doch ontveinst zich
niet, dat er factoren zijn, die het
resultaat van dit streven in ongun_
stigen zin kunnen beïnvloeden. Hij
is verder van oordeel, dat deze door
berekening zal dienen te geschieden
tot het peil, waarop de prijzen der
producten, op langeren termijn be
zien, zullen komen te liggen. Voors
hands is echter dat peil nog niet
met voldoende zekerheid vast te
stellen.
Rekening is nog gehouden met een
matige subsidieering voor brood,
vleesch en zuivelproducten.
2 Reuter meldt uit Parijsdat 2
1 generaal Jan Smuts t minister-
2 president van de Unie van Zuid- 2
S Afrika, voornemens is binnen-
2 kort een bezoek aan Nederland
en België te brengen.
Meer Ned. troepen zijn in Indo
nesië dan ook noodig: Omdat elke
regeering over een weermacht moet
beschikken om het 8eza,ë der Over
heid te schragen, en die weermacht
in Indonesië na vertrek binnen
kort van de Britsche en Br.-Ind.
troepen ook al komt er een vol
ledige samenwerking tot stand tus-
schen de Ned. en de Ned.-Ind. weer
macht en de geregelde troepen aan
Indonesische zijde, nóg onvoldoende
is om veiligheid en wet te waarbor-
gen.
Tienduizenden Nederlanders, hon
derdduizenden Chineezen en millioe
nen Indonesiërs verwachten, dat
Nederland zijn taak in Indonesië zal
blyven vervullen. Daarvoor is op 't
oogenblik de hulp van Ned. troepen
onmisbaar, ook al mochten de in
gang zynde onderhandelingen ertoe
leiden, het vuren te staken. Voordat
in een nieuwe rechtsorde de Indone
siërs, zoowel die staan aan de zyde
van de republiek als die Malino hul
digen, alsmede alle andere bevol
kingsgroepen veiligheid en recht
hebben herwonnen, hebben Nederl.
troepen mede tot de schepping dier
nieuwe rechtsorde bij te dragen,
wellicht alleen al door het eenvou
dige feit van hun aanwezigheid.
Laten daarom wie actie voeren
tegen deze regeeringwie in on
gerustheid leven over haar be
leidwie dienstweigeren, of sta
ken, zich bezinnen.
Mannendie ten onrechte nog
niet zyt teruggekeerd van insche
pingsverlof, meldt u alsnog in uw
garnizoenen.
Verwanten en vrienden van de
ze dienstplichtig en9 maakt hun
plichtsvervulling voor onze goede
en rechtvaardige zaak niet ondra
gelijk door hen te beklagentegen
te houdenof te laten onderdui
ken, als heerschte hier nog een
Duitsche regeering.
Stakershervat uw werk. Gij
hebt den vredeswil van het Ned
volk nog eens ten overvloede pe-
vestigd, maar gij zijt te ver ge
gaan: ook uw regeering wil vrede
in overleg en overeenstemming
met Indonesië.
Het partijbestuur van de Katho
lieke Volkspartij besloot in haar
vergadering van Zaterdag 21 Sept
aan den Partijraad voor te stellen
in stede van een voorzitter een
presidium van drie personen te be
noemen. Elk der voorzitters zal met
een belangrijk onderdeel der politie,
ke leiding belast worden.
Voorts is besloten aan den Par
ty raad voor te stellen het Partijbe
stuur uit te breiden met een land
bouwdeskundige, een Indisch deskun
dige en een vertegenwoordigster
der vrouwen. i
Mede op verzoek van de katholie
ken in Indië zal een vertegenwoor
diger der K V P zich ter plaatse
op de hoogte stellen van het Indi
sche probleem.
Op het program staat de organi
satie van een tweetal kaderdagen.
die waarschijnlijk op 2 en 3 Novem
ber gehouden zullen worden en
waarin het Indonesische vraagstuk
zal worden behandeld.
In den loop van de maand October
1946 komen diegenen voor een
schoenenbon in aanmerking, wier
stamkaartnummer op het cijfer 0
(nul) eindigt, voor zoover zij sedert
1 Januari 1945 nog geen bon voor
schoenen hebben ontvangen.
Van April tot en met Augustus
werden ca. 3,3 millioen schoenen
bonnen uitgereikt. De schoenen
productie kon tengevolge van den
onregelmatigen aanvoer van over-
leder met den verkoop niet geheel
gelijken tred houden. De handels-
en winkelvoorraden zijn daardoor
geslonken. Teneinde deze voorraden
op peil te brengen, zoodat het pu
bliek weer een behoorlijke keuze
kan worden gegarandeerd, zullen de
plaatselijke distributiediensten pas
na 12 October gelegenheid geven de
bonnen onder overlegging van stam
kaart met bijbehoorend inlegvel af
te halen.
Het Duitsche Herrenvolk was in
het begin van 1945, zoover mef de
.bescherming" van Nederland gevor
derd, dat onze huishoudens in om
standigheden verkeerden die veel ge
lijkenis vertoonden met die van wijlen,
de weduwe van Sarepta toen by haar
de profeet Elias zoo'n beetje als on
derduiker arriveerde In onze kasten
waren ook slechts een beetje meel en
al dan niet een kleine hoeveelheid
olie.
In de opeenvolgende jaren waren
steeds meer artikelen ,,op den bonM
gegaan of heelemaal uit de normale
circulatie verdwenen t
Thans werken we goddank weer
andersom. Steeds meer artikelen
komen, terug, telkens gaan weer
goederen van den bon af. Al zijn we
daarmee niet altijd onmiddellijk
bonaf.
Bij dit proces toonen we overigens
weer echt, welke gewoonte-diertjes
we eigenlijk zijn Wat hebben we
niet op ,,de distributie" gescholden.
En wat zouden we blij zijn, als we
weer eens vrij en volgens eigen ver
langens zouden kunnen koopen.
Maar dat doen 'Jwe niet
Distributie was noodzakelijk om
een ordentelijke verdeeling van den
geringen voorraad te verkrijgen.
Wordt de distributie royaal, dan
blijft men ook royaal koopen. Men
kan t°°b geen bon laten verloopen.
Men haalt en staat er nog voor in
de rij der eerste hardloopiers Gaat
een artikel van den bon af, dan kijkt
men de goederen bijna "niet meer
aan
We zijn gevangenen geworden van
den bon Wij leven onder de sugges
tie van de distributie. Al wat op den
bon is, willen we hebben of moe
nen het noodig te hebben Als mor
gen de regeering een bon aanwijst
voor tandenborstels, staan we over
morgen vooa* dat gebitsonderhoud-
materiaal in de rij.
Laten we ons zelf zijn.
HENK VAN DER MAZE.
De samenstelling van het nieuwe
kabinet van Sjahrir is nu voltooid
en zal ter bekrachtiging worden
voorgelegd aan Soekamodaarna
zullen de namen bekend gemaakt
kunnen worden, zoo bericht Antara.
Het kabinet hetwelk een „nationaal
kabinet" is| heeft de goedkeuring
van de politieke partijen
Op de vraag, wat gebeurt, wan
neer de komende Indonesisch-Ne-
derlandsche besprekingen ln een
impasse zullen geraken, antwoordde
Sjahrir, dat deze aangelegenheid
dan zeker een internationaal vraag
stuk zou worden
Zooals men weet, heeft de Indi
sche regeering ook verschillende
organisaties ultgerroodigd tot deel-
Statistisch gesproken verdient
de gemiddelde Amerikaan tegen
woordig meer dan ooit te voren,
maar aan den anderen kant leent
hij ook meer en spaart hij minder.
Gebaseerd op de cijfers voor het
geheele land, kan de situatie onge
veer als volgt omschreven worden:
Credietrekeningen worden op het
oogenblik kwistiger dan ooit te
voren gebruikt-
Op het oogenblik worden meer
koopwaren, zooals automobielen,
huishoudgoederen, radio's en der
gelijke op afbetalingsvoorwaarden
gekoott dan °P eenig tijdstip
sinds 1942.
Banken, credietmstellingen en
dergelijke deelen mede, dat hun
omzet weer tot op ongeveer het
vooroorlogsche peil is hersteld.
In de Ver. Staten wordt meer
geld uitgegeven dan ooit te voren
(de hooge vlucht van de goe
derenverzendhuizen is er een
voorbeeld van maar toen het
inkomen van het land kleiner was,
werd er meer gespaard.
Zij die zulks niet willen gelooven,
Het mag als algemeen bekend
Worden verondersteld, dat Bever
(Brothers en Unilever N.V. twee
winkelmaatschappijen exploiteert,
n.l. de N.V. Unie Winkel Maatschap
PU met haar winkels over het ge
heele land verspreid en de Albino
maatschappy N.V., speciaal ge
vestigd ln het Noorden en het Oos
ten.
Van de zijde van groot en klein
handel ln levensmiddelen heeft men
dit steeds ongaarne gezien, omdat
men dit beschouwde als ongeoorloof
de concurrentie. Men achtte het on
juist, dat de Unilever, als fabrikant,
door het explolteeren van eigen
winkels haar afnemers, dat is den
levensmiddelenhandel, beconcurreert.
naar zU thans mededeelt, de juist
heid van deze critiek erkend en
daarom enkele maanden geleden be
sloten alle 70 filialen der Albino
maatschappij over te dragen aan
particuliere ondernemers, waarbij
eigen personeel bij de overdracht
voorrang genoot. Deze liquidatie is
thans practisch geëindigd.
Thans heeft de directie besloten
ook het laatste door haar geëxploi
teerde grootwinkelbedijf, dat der
N.V. Unie Winkel Maatschappij, te
llquideeren op gelijke wijze als dit
by de Albino maatschappij is geschied
zoodat ook deze 130 Uniewinkels in
paticuUere handen zullen overgaan.
moeten maar eens naar de volgen
de cijfers zien:
In het derde kwartaal van dit
jaar zal het nationale inkomen uit
hoofde van loonen, winsten, divi
denden, huren en dergelijke naar
raming ongeveer 168 milliard
groot zijn, hetgeen een record
vormt.
Alle soorten consumentencrediet
tezamen bevinden zich nog bij
lange na niet op het peil van 1941,
toen de fiksche som van 10 mil
liard uitstond. Maar in Juni van
dit jaar was dit crediet alweer ge
stegen tot in totaal $7.795.000.000.
Volgens de waarnemers heeft
sinds Juni alweer een verdere uit
breiding plaats gehad.
Deze tendens bevalt de regeering
niet en minder dan een maand ge
léden heeft zij dan ook maatregelen
genomen om hieraan paal en perk
te stellen. (A.P.)
neming aan de komende conferentia
te Pangkal Pinang.
De Democratische Bond wees
daarop als zijn vertegenwoordiger
aan mr Mas Slamet Deze verklaar
de zich bereid de benoeming te aan
vaarden, doch behield zich voor zijn
eigen persoonlijke meening ter con
ferentie tot uiting te brengen.
De bond deed van een en ander
mededeeling aan de Indische regee
ring Deze maakte daarop bezwaar,
omdat zij een vertegenwoordiger
van den Bond had gevraagd, die dus
ook het standpunt van den bond zou
verdedigen op de conferentie, het
geen met dr Slamet niet het geval
zou zfln. Om die reden heeft zij dan
ook de afvaardiging van dezen af
gewezen.
In den avond van 20 September
zullen 1000 geïnterneerden en geal
lieerde krijgsgevangenen naar Ba
tavia vertrekken
Volgens Antara heeft Sjahrir in
beginsel toegestemd een paar dui
zend ton rijst te zenden naar da
met hongernood bedreigde Moluk
ken.
Van bevoegde zyde wordt verno
men, dat de wapenstilstandsbespre.
kingen op 26 Sept. a.s., na den
terugkeer der republikeinsche afge
vaardigden uit Djogjakarta hervat
zullen worden.
Gistermiddag heeft mr. Van,
Maarseveen aan Z. E. Kardinaal
de Jong de hem verleende hooge
onderscheiding van grootkruis in de
orde van den Ned. Leeuw uitgereikt.
•nN o v ss&ss
V
o
OoK rond den zoo fet-omstreden Monte Cassino met het beroemde Be.
nedictynen-Klooster op den top, herneemt het leven zijn rechten. D«
puinen zyn opgeruimd en met den bouw van nieuwe woningen ie men
arUk bezig.
