Twee hoopgevende feiten
Spelling tijdelijk gestrand
DADER
DE KERKVERVOLGING
IN JOEGO-SLAVIE
de Onbekende
DE DÜB6ELGANGER. Vijf tegen één
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1946
PAGINA 2
j PEN ACCOORD VAN
BRIT EN RUS
Stalins vredelievende
woorden
Lichting 1944 wordt
gekeurd
Fortuin rolde voor zijn
voeten
Oceaanvliegtuig vernield
tN DE TWEEDE KAMER
Ook in zone van Juïiscli
Venetië reeds begonnen
Vaststelling bij wet of
bestuursmaatregel
w.
Praetiseh onopgemerkt heeft zich
Vrijdag j l. een ontwikkeling in
Duitschland voltrokken, welke
voor de interzonale samenwerking
tassehen de bezettende moigendhe-
iden van groote en bevredigende
Waarde kan zijn. Dien dag werd
n-1. bekend gemaakt, dal de sinds
«enigen tijd tusschen de Engel-
edhen en de Russen gevoerde eco
nomische besprekingen tot het
resultaat hadden geleid, dat aan
zienlijke hoeveelheden" ijzer en
Staal uiit die Briteche zone uitge
wisseld zullen wordlen tegen graan
en huisfonandkolen uit de Russi
sche zone- Vrijdag kwam reeds
een lading kolen te Berlijn aan.
wat het Engelsohe transportpro
bleem aanmerkelijk verlicht, aan
gezien tot dusverre alle kolen voor
Berlijn uit het Roergebied moesten
Worden aangevoerd.
Deze overeenkomst, welke, zoo
als na de economische aaneensiui-
löng der Angelsaksische zones lo
gisch is, de volledige instemming
der Amerikanen heeft, krijgt voor
al haar beteekenis door bet tert,
dat de interzonale economische
barrières nu ook aan den Russi
sch en kant zijn doorbroken. Waar.
schijniljjk zullen de Engelschen
zich daarover nog meer verheugen
dan over de eiraaelrfk verkregen
leven sbelangrijke goederen uit de
Russische zone.
Natuurlijk beteekent dit ace oord
op zich nog niet, dat de Russen
reeds bereid zijn zich aan te slui-
ten bij de economische unie van
de Engelsche en Amerikaansche
zones, maar men mag er toch een
aanwijzing in zien, dat zij die unie
beschouwen als een gegeven, dat
«riet verwaarloosd kan wonden.
Vreesde men reeds, dat de iin het
efgeloopen jaar geschapen toe
stand permanent zou worden, nu
ds ten minste gebleken, dat de
Russen ook een open oog kunnen
hebben voor de noodzakelijkheden
eener ontwikkeling, waarin op den
duur de keuze tusschen vredelie
vende samenwerking of zich
steeds toespitsende tegenstellingen
enoet worden gedaan.
Hiermede is een eerste stap ge
daan op den weg van een moge
lijke toenadering tusschen West
en Oost. Mogelijk heeft de straffe
Amerikaansche politiek van Byr
nes tot di-t succes bijgedragen,
«naar het is ook allerminst onwaar
BehijnJijk, dat Stalin persoonlijk in
Ruslands burterolandsehe poiitiek
heeft ingegrepen, en dat de reis
van Molotoff naar Moskou van
twee weken geleden een diepere
beteekenis heeft gekregen, dan
men op grond van de zichtbare
gegevens tot dusverre mocht eon-
cduideeren.
In die richting wijst ook het in
terview, dat Stalin aan Alexander
Weth Van de „London Sunday
Times" beeft verleend, en waarin
de meest geruststellende verkla
ring, niet alleen voor het Westen,
maar evenzeer voor het Russische
volk zelf wei is. dat hij niet in
werkelijk oorlogsgevaar geloofde.
Daarnaast was zijn uitspraak,
dat h'j in de mogelijkheid van een
vriendschappelijke en duurzame
samenwerking van de Sovjet-Unie
en de Westelijke democratieën ge
loofde. van veel dieper ingrijpende
beteek mis. In Amerika ziet men
daarin, o.i. volkomen terecht, een
voorbode van een Russische po
ging om tot internationale toena
dering en samenwerking te ko
men; men meent echter, dat het
initiatief geheel aan Rusland moet
worden gelaten, een standpunt,
dat president Truman de vorige
week reeds tegenover Wallace in
nam door dezen te verzoeken ont
slag te nemen- In Washington is
men overtuigd," daj de V- St. alles
hebben gedaan wat Rusland tot
vredelievende besprekingen zou
kunnen nopen, en men is zeer vol
daan over Stalins verklaring,
welke als een gunstige reactie op
Amerika's pogingen wordt be
schouwd.
Men behoeft niet blind te zijn
voor de moeilijkheden, welke op
dien weg naar den vrede nog hoog
opgestapeld liggen. Maar het is
verheugend, dat Moskou de ware
strekking van Wallace's rede heeft
ingezien: dat de vredeseischen van
het Westen niet onvereenigbaar
behoeven te zijn met de essentieele
Russische strevingen. Dat Stalin
daarbij het Duitsche probleem in
het centrum van zijn verklaring
plaatste, wettigt eenig vertrouwen,
dat als straks het vredesverdrag
met Duitschland aan de orde komt,
een nieuwe basis voor een ge
zonde Europeesche politiek kan
worden gelegd.
Overwogen wordt de ïielitingen,
die tengevolge van de bezetting zyn
overgeslagen bij de oproeping tot
dienstplicht eerlang te registreeren
en althans de lichting 1914 ook te
keuren. Dit laatste echter niet met
de bedoeling om de geheele lichting
In dienst te stellen, maar wel om
een deel ervan te bestemmen voor
bepaalde diensten, waaroor de
jaarlyksche lichtingen tot dusver
niet genoeg personeel opleveren.
Een 63-jarige Zuid-Afrikaansche
diamantdelver hield een oogje op het
werk op zijn claim jn de diamant
velden van Barkly-West in de Kaap
provincie. toen een diamant van 105
karaat voor zijn voeten rolde Dat
vond hij voldoende voor één dag en
hij holde naar huis om zijn gezin
deelgenoot te maken van zijn geluk.
Twee dagen later verkocht hij de
diamant voor 50.000 dollar!
Een groote „Constellation" van
de „Fan American Airways", met
26 passagiers aan boord, is op de
route New YorkLissabon bij lan
ding op het Iersche vliegveld Shan
non aan de achterzijde gebroken.
Een vrouwelijke passagier is naar
het hospitaal vervoerd, de overige
inzittenden bleven ongedeerd. Het
vliegtuig wordt als geheel verloren
beschouwd.
Tot resultaat heeft het debat In de Tweede Kamer over de in
voering van een officieele schryfwyze der Ned. taal Dinsdag niet
geleid Wel leek het, dat minister Gieien, die de bezwaren der\
tegenstanders van de oplossing, door hem aan de hand gedaan,
onderschatte, toch al aanstonds den buit binnen zou krijgen; maar
vlak vóór de stemming kwam dr. Lucas <K.V.P.) met een amen
dement, dat den bewindsman evengoed als de Kamer verraste en
verdere behandeling van het ontwerp onmogelijk maakte Zjj zal
nu Woensdagmiddag worden voortgezet.
Mgr. Antonio Santin, bisschop
van Triest en Capodlstria, deelde
Zaterdag mede, dat in de afge-
loopen tien dagen vijf katholieke
priesters wegens de godsdienst
vervolgingen in zöne-B (het ge
deelte van Julisch Venetië, dat
door JoeffO-Slaviü ls bezet) zijn
moeten vluchten. De priesters
hebben hun {oevfucht gezocht in
Triest.
De bisschop zei, volgens „Ass.
Press", dat in zöne-B een anti
katholieke campagne gaande is. Hat
begon op 11 September met de weg
voering van pater Bonifacio Fran
cesco, een van de twee pastoors.van
Villa Gardossi.
Volgens een ooggetuige werd pater
Francesco door zes Joego-Slavische
soldaten en een officier op een
landweg uit een hinderlaag over
vallen en met een vrachtauto weg
gevoerd. Sindsdien heeft men niets
meer van hem gehoord. De broer
van pater Francesco, die voort
durend informaties trachtte in te
winnen, werd op zijn beurt ge
arresteerd.
De bisschop zei nog, dat noch
pater Francesco noch de vijf be
dreigde priesters ooit met de Duit-
schers hadden samengewerkt. De
32-jarige pater Francesco is den
geheelen oorlog in Italië geweest en
onlangs pastoor van Villa Gardossi
geworden. Hij heeft zelfs geen Duit-
schers gezien.
Het diocees Triest en Capodistria
is vrijwel geheel in zöne-B gelegen.
De bisschop deelde mede, dat hij
desondanks in de laatste drie maan
den niet in staat is geweest, aan de
andere zijde van de Morganlijn een
van zijn parochies te bezoeken, daar
de Joego-Slavische autoriteiten hem
officieel hebben medegedeeld, dat
zj} geen verantwoordelijkheid voor
iijn veiligheid willen aanvaarden.
De gelijkgeschakelde bladen in
Belgrado eo Zagreb er) de dito pro
vinciale pers van Kroatië zijn een
stemmig een wilde campagne begon
nen tegen den aartsbisschop Aloy.
sius Stepinac, dezer dagen op last
van de regeering gevangen genomen
en voor het eerst sedert diens ar
restatie wordt nu de katholieke kerk
in haar geheel aangevallen. „Zij
tracht het regime te ondermijnen"
luidt de beschuldiging, ,,en de kloos
ters en parochies zijn centra van ter
reur!"
Een dergelijke eensluidende pers
campagne pleegt de voorbode te
zijn van nieuwe maatregelen en te
duchten is het dus, dat de reeds
felle geloofsvervolging in het land
van Tito eerlang zal uitgroeien tot
een razende anti-katholieke terreur.
Uit de discussies, die voorafge
gaan waren, bleek wel dat de
Kamer maar weinig geestdriftig
gestemd was over de nieuwe schrijf
wijze. die op het punt staat officieel
te worden erkend. Hoofdzaak voor
verreweg de meeste Kamerleden is,
dat er aan den huidigen chaos een
einde komt en de lang verheide een-
heifl op spellinggebied hier en
met België eindelijk haar beslag
krijgt.
Tientallen jaren toch is er bij her.
haling in de Kamers over dit onder
werp van gedachten gewisseld en
sinds in 1934 de motie-Tilanus werd
aangenomen, waardoor de spelling
Marchant werd afgewezen. die
echter latigs een achterdeurtje via
de examens-peiling toch werd inge
voerd is de wanorde ten top ge
voerd. daar wat de school moest
onderwijzen, door de practyk (zelfs
van regeeringswege) niet werd aan
vaard.
Toch nu alle Nederlanders van
25—30 jaar in die spelling zijn op
geleid, voelt oud-minister Terpstra
<A.R,( er niets voor, de klok terug
te zetten en zal de beer Tilanus
(OH.) vóór het ontwerp stemmen
ter wille van de orde."
Met mevr. Fortanier—de Wit
(P.v.d.VJ heeft iotussehen dr.
Lucas. die overigens evenals eerst
genoemde. de zaak zelf van harte
toejuicht bezwaar tegen den modus
quo". Hij ziet in 1% eeuw drie spel
lingen van onze taal (anders dan in
het buitenland) en vreest dat dit
element van in constantheid zich zal
blijven doen gelden, wannéér de
bemoeienis met de taal uitsluitend
in handen wordt gelegd van een
vaste commissie in samenwerking
met den minister en aldus onttrok
ken wordt aan de Kamers.
Op deze bedenking ging de mi
nister bij zijn antwoord niet zoo
danig in dat het de bezwaarden
kon bevredigen en zoo ontstond de
impasse, dat dr. Lucas die blijk
baar vergeefs getracht had te vorer.
Z. Exc. met zijn plannen in kennis
te stellen te elfder ure zijn amen
dement indiende? bedoelende: Ie. de
invoering van de nieuwe schrijfwijze
niet bij K.B., zooals voorgesteld,
maar by een wet te regel©152e aan
de vaste commissie het recht te ont
nemen op eigen gelegenheid voor
stellen te doen en haar dus een
louter adviseerend karakter te
geven
Uit 't antwoord van den bewinds
man stippen wij. nog aan: het is niet
juist deze nieuwe spelling de ver
eenvoudigde" te noemen. welke
21 Bij het zien van dit vijftal
hervond Tobias onmiddellijk zijn
kalmte. Hij had hier per slot van
rekening met menschelijke tegen
standers te doen. die hit zien kon
en hij was niet voor een kieintje
vervaard Voor hij echter een
woord ter verheldering van den
toestand had kunnen uiten, sprong
het vijftal als door één macht ge
dreven op hem toe schoten hun
revolvers af. zoodat Tobias de ko
gels om de ooren suisden en gre
pen hem beet. Met een ruk be
vrijdde Tobias zich weer en gaf den
voorsten aanvaller een geweldigen
stomp, waardoor deze verschrikt
achteruit deinsde en Tobias een
beetje lucht gaf om een tweeden
een slag toe te dienen, dien hu
voorloopig niet zou vergeten
indertijd door KoUewijn is gepous
seerd het accoord door de Ned.-
Belgische commissie bereikt, is in
derdaad een compromis (de Kolle-
wijners hebben lik en ies laten
vallen, de Belgen zagen af van ge
lijkschakeling van ei en ij, au en ou);
en het werd volstrekt niet aan do
Belgen opgedrongen, maar aange
nomen door allen met aanteekening
van één der leden, dat hij zich niet
met het geheel kon vereenigenom
geen dwang op te leggen wordt de
buigings-n facultatief gesteld maar
voor zoover het in de macht van den
minister ligt. zal zij om hals wor
den gébracht; het pas opgekomen
verzet In Belgische kringen is te
wijten aan het lang uitblijven van
een beslissing in Nederland; voor
taalverarming vreest de bewindsman
niet (Z Exc. spotte wat met een
zin uit een nog niet zoo oud taal
boekje; maar dat de taai-moeilijk
heden in dien zin vervat met dit
ontwerp ook maar in meerderheid
geëlimineerd zullen worden, gelooft
hij toch'zeker zelf niet?) doch naar
zijn overtuiging komt er nu tijd vrij
voor beter taalonderwijs, waaraan
ook meer uren zullen besteed worden
en waarvan de inhoud meer zal bij
dragen tot vorming van den geest
en tot grooter waardeering van dit
nationaal bezit.
Bezoldiging rechterlijke
macht.
In het begin der vergadering
waren enkele minder sprekensstof
opleverende ontwerpen afgehandeld:
een tot afschaffing; van bezettings-
regelingen inzake pensioen, waarbij
minister Beel toezegde dat van nu
af alle maatregelen inzake bezet
tingsrecht aan de betrokken Staats
commissie ter beoordeeling zullen
worden voorgelegdeen tot natura
lisatie van in het buitenland woon
achtige staatloozen, welken hun
verloren Nederlanderschap wordt
teruggegeven en ten slotte het ont
werp, waarbij een voorloopige her
ziening van de bezoldiging der rech
terlijke macht wordt voorgesteld.
Deze aangelegenheid blijkt al een
jaar slapend en reeds is een kleine
werkeómmissie voor een definitieve
regeling der salarieering aan den
slag gegaan, Inmiddels heeft de mi
nister op de beslissing der Staten-
Generaal vooruitloopend de be
trokkenen alvast met een voorschot
verblijd. Met dit laatste gingen de
leden der volksvertegenwoordiging
blijkbaar accoord want de vi[£
woordvoerders bij deze hoogst sim.
pele zaak brachten allerlei andere
kwesties op het tapijt (want met het
ontwerp kon ieder zich vereenigen)
meer in het bijzonder de vraag of
ook de vrouw rnr niet eens aan de
beurt kan komen om op het rechter
lijk gestoelte te gaan zitten. De
'minister heeft geen definitief inzicht
in de kwestie. Z. Exc. wees op het
bij de vrouw sterker ontwikkelde
gevoelsleven; voor het ambt van
kinderrechter is zij daarom bij uit
stek geschikt De onafzetbaarheid
van den rechten-brengt ten aanzien
van deze laatste functie geen be
zwaar mee. wat wel geldt bij de
strafrechtspraak voor vrouwen die
in het huwelijk treden.
Troepen naar Indië
Aan het slot der vergadering werd
den communist Wagenaar verlof
verleend -Woensdag de regeering te
interpelleeren over de relletjes die
zich bij de inscheping van troepen
voor Indië hebben voorgedaan.
- L H.
Minister Ringers kan wegens on
gesteldheid gedurende eenigen tijd
zijn ambt niet waarnemen Minister
Vos zal als minister van Openbare
Werken en Wederopbouw a.i op
treden
Ja. Vertel hem wat er gebeurd
te en vraag hem, terstond te ko
men. Gebruik de telefoon in de ka
mer hiernaast maar even.
Zoodra ze hem het nummer hoor
de aanvragen, liet ze zich uit bed
glijden „en sloeg een peignoir om,
Een handdoek grijpend, wreef zij de
koperen roe aan het voeteinde van
liet bed, de deurknop en de hand.
vaten van de laden en alle hout-
Werk, dat kon zijn aangeraakt,
«nel af.
Den handdoek hing zij nauwkeu
rig terug op de plaats, waar ze hem
genomen had. Zij begon het gewel
dige observatie-vermogen van den
Inspecteur zoo'n beetje te kennen
en liep toen, een beetje onzeker nog,
maar de zitkamer .Op dat oogenblik
kwam ook Reynolds van zijn on
derzoek in de hall, terug.
1Geen succes gehad, zei hij in
lantwoord op Spencer's vragenden
buk.
Hoe iaat is het, Dick? vroeg
Laureen. 2e was in een diepen arm-
«tpel gaan zitten, haar kin in haar
hand rustend, zoodat haar keel ver
borgen was,
Tien minuten vóór half elf, en
zachtjes voegde hij er bij: Lans.
•örg ia onderweg, dus kop op!
Zij glimlachte dankbaar, toen Rey
nolds snel opkeek van een briefje,
dat hij zat te schrijven.
Hebt u getelefoneerd, mr.
Spencer? vroeg de detective vrien
delijk.
Spencer slikte een onvriendelijk
antwoord in en knikte.
H'm. Reynolds wierp een on
derzoekenden bftc op den jongeman
en richtte zich dan tot Laureen.
Vertelt u mij als 't u blieft' al
les, wat u omtrent dezen aanslag
bekend, is, zei hij kort.
Het meisje bloosde om zijn toon.
Er valt weinig te vertellen. Ik
sliep eï schor k wakker bij het hoo-
ren van een flauw geluid. Ik meen,
dat ik een heel flauwen lichtschijn
in mijn kamer zag .Ontsteld belde
ik, waarschijnlijk nog maar half
wakker, denkend, dat ik door iets
gesmoord werd. Ik heb niemand ge
zien. En het volgende oogenblik
hadden u en mr. Spencer mijn deur
ingetrapt. Dat is alles. Hoe kwam
u hier?
Toen wij beneden in de hall
kwamen, ging er een bel, verklaar
de Reynolds. De portier zei, dat die
uit uw kamer was. Toen wij uw
deur bereikten, gilde u. Niet we
tend, dat de deur van de zitkamer
niet was afgesloten, forceerden wij
de uwe. Wie was uw aanvaller?
snauwde hij.
Hoe kan ik dat weten, wan
neer ik hem niet gezien heb? ant
woordde Laureen.
Is er iets gestolen^.
Zoo ver ik kan nagaan, niet.
Mijn geld en juweelen zijn zeker
veilig .Ik heb juist gekeken.
De man, die uw kamer door
zocht en u heeft aangevallen, loerde
niet op geld of juweelen, miss «Lau
reen. Hadt u waardevolle papieren
of documenten?
Haar grijze oogen werden grooter
en haar adem ging onregelmatig.
Neen, antwoordde zij. Waarom
vraagt u dat?
Omdat de man, die hier van
avond is binnengedrongen, zonder
eenigen twijfel dezelfde is, die uw
flat zoo overhoop heeft gehaald-
zei de detective nadrukkelijk. De
zelfde man zijn stem werd nog
ernstiger die vanavond in mr.
Specer's atelier is binnengedrongen
en die daar, na een wild «n vruch_
teloos onderzoek, uw portret in
flarden gereten heeft. Wat zoekt
hij? vroeg de detective bevelend.
Spencer schoof onrustig heen en
weer. maar de detective zei snel
Ik kap geen interruptie toe
staan, mr. Spencer. Er is in deze
zaak al veel te veel verzwegen. Ik
wil nu de waarheid weten. Beant
woord mijn vraag, Miss Laureen.
Wat zoekt die man?
Laureen staarde hem hulpeloos
aan, terwijl haar uitgedroogde lip
pen niet in staat waren, eenig ge.
luid voort te brengen. Spencer gaf
haar vlug een glas water.
Terwijl zij dit aannam, liet haar
hand haar kin los. Met één stap
had de detective haar bereikt en
staardehij naar de vuurroode, j
veelzeggende sporen op haar blan- j
ke keel.
U zoudt dus zelfs den man
willen beschermen, die geprobeerd
heeft, u te wurgen, zei Reynolds
ernstig Bedenk, dat die man
wanhopig is. Denk eens aanEerst
sloeg hij uw meubelen kort en
klein, ln zijn verlangen om iets tej
einden, Vanmorgen werd uw vrien.
dftn, Lady Avioe Garth, gewond
door een schot, dat ongetwijfeld
voor u bedoeld was, zooals u per
ongeluk zelf hebt toegegeven. Van
avond heeft die man mr Spencer's
atelier overhoop gehaald, nadat u
daar vanmiddag, geweest waart en
daar dus verborgen kon hebben,
wat hij zoekt. Het vernielde schil,
derij bracht mij op het idee, dat u
in ernstig gevaar kon verkeeren.
Het meisje sloeg haar oogen op
en keek den inspecteur met vasten
blik aan.
Hij moet gek zijn, antwoordde
zij kalm Hoe kan ik met eenige
mogelijkheid weten, wat hij wil?
misschien zal hij mij, nu hij op alle
mogelijke plaatsen naar zijn denk-
beeldigen schat beeft gezocht, een
beetje rust gunnen.
Hebt u iets op uw bank ge
deponeerd?
Neen, zei ze zenuwachtig.
Daar heb ik geen tijd voor gehad,
zelfs al had ik er aan gedacht.
Dan blijft er nog maar één
bergplaats over, miss Laureen. Het.
gelaat van den inspecteur stond
grimmig en onmeedoogend.
Verrast sloeg zij haar oogen op,
Waax?
-*■ De kleedkamers in den Schouw
burg.
Haar gelaat werd spookachtig
bleek, terwijl haar geheele lichaam
leek te verstijven.
Daar zal hij misschien zijn
volgende onderzoek instellen, ver
volgde Reynolds. Miss Laureen,
voor de laatste maalwaar hebt u
het ding verhoren, dat deze man,
zoekt? En wat is het?
Terwijl hij sprak, zag Reynolds
als in een flits veel van de losse
schakels in elkaar passen en daarom
gaf *ij nauwelijks acht op het ge
fluisterde antwoord van het meisje:
Ik weet niet, wat u bfcdoelt.
Hij had nu jets meer dan haar
ontkenningen. Dit ding zou net
niet die enveloppe zijn. in de hall
van de flat aan Valerie Baird ver
zonden en later door Laureen
in vermomming afgehaald en
waarschijnlijk ergens in den
schouwburg verborgen?
Nog verder terugdenkend, zag hij
de mogelijkheid, dat Laureen dit
pakje Zondagavond uit den zak
van den doode gehaald kon hebben.
En had de doode, als vrouw ge
kleed, het tevoren van Lansberg
ontvangen? Met ander-woorden:
had Delmond, in vrouwenkleeren,
dit pakje jaren geleden voor alle
zekerheid aan Lansberg in bewa.
ring gegeven?
(Wordt vervolgd).
