Een bloeiend cultureel leven in
Schiedam?
De wapenstilstand in Indië
NIEUWE SCHIFT)AMSCHE COURANT
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1946
PAGINA 3
JA, ALS
EEN VOLKSUNIVERSI
TEIT IN SCHIEDAM
kunstkring
PROJECTIEL ONTPLOFT
BIJ KOPERSMELTING
WEINIG VER
ANDERVSG
De blijde gebeurtenis op
Soestdijk
BIJZ. RAAD VAN
CASSATIE
OFFICIEELE KENNIS
GEVING
R K. ZWEMVEREENIGING
EXCELSIOR
HERMANDADJES EN
-DITJES
JUBILE P. H. HERMANS
ROTTERDAM
HOLLANDS GLORIE
ZUIVERING OVERHEIDS
PERSONEEL
VIT DE MUZIEKWERELD
BURGERLIJKE STAND
ONDERHANDELINGEN
AFGEBROKEN?
GRIJPEN VAN
MOSKOU?
Kan Schiedam een groote stad
■worden, vroegen w\j ons af m een
reeks artikelen, die aan 1
van dit jaar verschenen. Wij beves
tigden in ons antwoord die moge
lijkheid, ais er een eigen cultureel
leven in Schiedam kwam, dat toch
de voorwaarde is vo°r een zelfstan
dig bestaan als stad. Met het aan.
breken van het nieuwe seizoen heb
ben zich bij de, jn dit opzicht, hoop-
volle g-elt"den uit Katholieken kring
Ale van andere bevolkingsgroepen
gevoegd.
jn ons blad van heden vindt U de
geboorte aankondiging van de Volks
universiteit, een borelingske, dat
naar wij hopen spoedig alt de kin
derschoenen en de kinderziekten
groeien zal.
Als lid van de Commissie van Ad
vies hebben wij een handje geholpen
bij het ter wereld brengen, getrouw
aan datgene, wat wy schreven op
Nov. van het vorig jaar onder den
titel: Cultureel leven in Schiedam
igfeen monopolie van een bepaalde
groep: ,,elk cultureel initiatief, van
welke zijde ook, mits niet in strijd
met onze godsdienstige en zedelijke
beginselen is toe te juichen."
zoo'n initiatief was in het genoem
de stuk de Kunstkring in dit geval is
bet de V. U., maarmet een
streng voorbehoud.
Onze houding tegenover
de V. U.
Anders dan de doelstelling van den
Kunstkring is immers die van de
Volks Universiteit, Wil de eerste uit
fluitend als brenger van tooneel-
voorsteilingen naar Schiedam fun-
geeren, de laatste heeft tot doel het
■ontwikkelingspeil van de bevolking
van het volk te verhoogen door
middel van artistiek verantwoorde
avonden, waarop tooneel, zang,
dans, muziek voordracht e.a. aan
de menschen,' worden voorgezet en
bovendien 'door populair-weten_
schappelijke cursussen te geven door
bevoegde docenten. Het is vooral te
gen deze laatste doelstelling dat het
bezwaar van Katholieke deelneming
aan de V. U. gebaseerd is. Immers
onze overtuiging brengt een zeer
bepaalde, den Katholieken, kijk op
aüe levenskwesties mee. Er is prac-
tiseh geen terrein van geestelijke
activiteit, waar onze kyk niet fun
damenteel van die van anderen ver
schilt. De oorzaken hiervan zijn
voor ons, Katholieken, duidelijker,
en daardoor meer aanvaardbaar dan
voor andersdenkenden die er vaak
onnoodige hekjes zetterij in zien, er
over te discussieeren heeft geen zin;
.zoo liggen de feiten. W\j kunnen
aan een neutrale" V. U. niet deel
nemen.
Is dit nadeelig voor de ontwikke
ling van het cultureele leven in
Schiedam? Geenszins. De doelstel
ling van de V. U., verhooging van
het ontwikkelingspeil der bevolking,
wordt ook door de Katholieke in
stellingen op dit gebied nagestreefd.
Zelfs zijn deze na de bevrijding voor
gegaan, hebben zij pioniersarbeid
verricht met het gevolg, dat in het
afgeloopen seizoen enkele zeer be
langrijke voorstellingen werden ge
geven en het komende seizoen een
sterk stijgende lijn in de waarde van
het gebodene vertoont.
De 67000 inwoners van Schiedam,
waarvan eenderde Katholiek is, ma
ken het bestaan van twee vereeni-
gingen in deze zeker niet tot een ab
surditeit, integendeel.
Samenwerking
Hoe staat het echter met de mo
gelijkheid om met elkaar samen te
werken? Die is naar onze meening
aanwezig voor die terreinen, waarop
verschil van overtuiging geen hin
derpaal is voor gezamenlijk overleg
en uitvoering.
Zoo'n geval deed zich gisteren
voor bij een bespreking op het bu
reau Onderwijs o.l.v. Mevr. Bent-
hemde Wiide. Deze had de oude-
tooneelcommissie van het Werkco
mité Vacantie 1946 bijeengeroepen,
om advies te vragen in zake het
voorstel van een tooneelgroep o.l.v.
Rob. Geeraeds, om hier rond Kerst
mis ,,A. Christmas Carol" van Char
les Dickens te komen opvoeren. Te
recht, verdiende dit beroemde kerst
verhaal van Scrooge en Marley,
naar de meening van de wethoud.
ster, in Schiedam door een groote
groep genoten te worden. Zij wilde
een middagvoorstelling géven voor
de leerlingen van Middelbare scho
len, de hoogste klassen van de M.U,
L..Ó. en leden van jeugdvereenigin-
gen en een avondvoorstelling voor
de oudere. Tijdens deze besprekingen
kwam het bestaan van de V.U. ter
sprake en men zag in, dat hier een
competenter lichaam, dan de Too
neelcommissie aanwezig was en
droeg dus de verzorging van dezen
avo-nd aan de V.U. over. Dit maakte
echter het bijwonen van dit zeer
mooie stuk voor Katholieken minder
gemakkelijk en aangezien naar onze
meening een veel grooter toeloop te
verwachten was, dan Musis Sacrum
in een avond kon herbergan, steidc-
wij voor een avond door de V.U. en
heken Kring en het Katholiek Cul
tureel Genootschap in samenwerking
met de V.U. te laten organiseeren.
Dit voorstel vond zeer gunstig ont
haal en de ontwikkeling der gebeur
tenissen heeft dus de mogelijkheid
tot samenwerking geopend, voorloo
pig voor één keer, hopelijk in vaster
vorm voor de toekomst.
Katholieke eenheid
Het Katholiek Cultureel Genoot
schap zoowel als de Katholieke
Kring voelden veel voor deze wijze
an deelneming aan een voorstel
ling van algemeen belang en na
overleg in kleinen kring met enkele
bestuurders van deze organisaties
werd besloten, dat de twee Katho
lieke groepen naar buiten als een
zouden optreden door middel van een
contact_commissie bestaande uit een
bestuurslid van de K. K. den heer
N. v. Baarle en 'n bestuurslid van 't
K. C. G., de heer Ben Vincent, den
redacteur van ons blad.
Blijvende winst
Wij mogen dit werkelijk een his
torisch oogenblik noemen in de ont
wikkeling van Schiedam als cul
tuurcentrum. Na veel en hard wer.
ken is er uitzicht op blijvende winst.
Wel wordt elke ontwikkeling nog
gehandicapt door het gebrek aan
een behoorlijke zaalmet den dag
doet zich het gemis van een Schouw
burg meer voelen en de kreet welke
wij een jaar geleden slaakten, is
geen overbodig geluid geweest, zoo
ais men ons toen voorhield, maar
een noodschouwburg voor 5600 men
schen in het Venduhuis aan de
Broersvest staat op het urgentie,
programma van de Gemeentelijke
instanties en verbetering is dus te
verwachten.
Intusschen is er alle tijd, om de
fundamenten van het cultureele
bouwwerk te verstevigen, te ver
meerderen en uit te bouwen. Het zal
noodig zijn, om los van elkaar staan
de pilaren samen te trekken, de
fusie van enkele organisaties is
noodzakelijk, er moet nog veel ge.
daan worden, maar het stadium
waarop terugvallen in de oude mi
serabele toestand niet meer moge
lijk is, hebben wij bereikt. Tot heil
van de schoone toekomst van een
De tol aan het begin van de Haas-
trechtschedijlc weid officieel buiten
dienst gesteld. De burgemeester van
Gouda, Mr. James verleende hier
aan een eenigszins officieel karak
ter j hij hielp n.l. de borden, waar
mee de tol werd aangegevenomver
werpen.
'n volgereden avond door den Katho- groot Schiedam.
Sinds eenigen tijd in Schiedam ge
koesterde plannen, een plaatselijke
Volksuniversiteit op te richten, heb
ben thans vastere vormen aangeno
men Uit een door stadgenooten van
alle richtingen gevormde commissie
is een kleine commissie van voorbe
reiding benoemd, die een aantal
plannen uitwerkte, welke in de groo
tere commissie volledige instem!
ming verwierven. De Volksuniversi
teit in Schiedam zal voorstellingen
organiseeren op uiteenioopende ge.
bieden van de kun-st en voorts cur
sussen doen geven. Zij zal ernaar
streven, dat in de eerste plaats de
mindergesitueerden, voor wie het
om financieele fedenen bezwaarlijk
is voorstellingen tegen gewone en
treeprijzen bij te wonen, van haar
werk kunnen profiteeren en wil
daartoe in overleg treden met de
vakorganisaties van alle richtingen
en met andere vereenigingen, die in
het algemeen de minder-draagkraeh_
tigen omvatten. Voor de naaste toe!
komst stelt zij zich voor, drie kunst
avonden te organiseeren en wel om
streeks het midden van October een
voordrachtsavond met Max Croiset.
omstreeks eind October een zang- en
bPifftdansavoncl en in de eerste
„zll y?n November een pianocon.
eert Als de belangstelling pogingen
in die nchtm€ wettigt, zal zij bo
vendiende mogelijkheid onder
©Ogen zien, tooneelvoorstellingeii te
organiseeren met beroepstooneef
Zoowel het bedrag van de contri-*
bilt ie als de entreeprijzen voor de
drie kunstavonden waaromtrent
nog nadere bijzonderheden volgen -
ziin zoo gesteld, dat het inderdaad
ook voor de mindergesitueerden mo
gelijk wordt, van werk van de
Volksuniversiteit te ®r«nteeren.
De tooneelavonden te geb'en on
der auspiciën van den Schvedam-
sehen Kunstkring eijn vastgesteld
op Donderdag 21 Nov., 16
Maart, 27 Maart en 22 Mei.
Bijzonderheden over de gezel-
schappen die zullen optreden ont
breken nog, uitgezonderd de voor
stelling van 21 Nov.. die door het
Zuid Nederlandsch Tooneel o. 1. v.
Pierre Balledux verzorgd zal wor
den.
Een zwaai- en een licht
gewonde
Tijdens het smelten va» oud
koper in de werkplaats van die fa.
Meijer en Stegman aan de West
molenstraat alhier, heeft zich he
denmorgen om ongeveer half tien
een ernstig ongeluk voorgedaan,
ue oorzaak is nog met bekend,
maar uit de eers-o b.-LU 4,CUVeiaia,
ringen kan bot voigenoe ve.loop
fcereconstrueerd woraen. in een
installatie boven de koper smelt
kroes werd een hoeveelheid oud
koper voorverhit Door een kleine
opening komt "dit voorgesmolien
koper in den eigenlijken smelt
kroes. M. Romein van het Frans
Halsplein 49a, de baas van de
smelterij, zorgde als gewoonluk
voor het bijgooien van oud koper
in den voorverwarmer. Daarbij is
waarschijnlijk een onontploft pro
jectiel, dat tusschen het oud koper
lag bij de amdere stuknen geko
men. De gevolgen waren ver-
WeerverwachtitLg medege. j
deeld door het K.N.M.I. te De
Bilt geldig tot Vrijdagavond: j
Plaatselijk ochtendmist, over-
dag hier en daar tijdelijk toe-
nemende bewolking met later
een geringe kans op een on.
weersbui; in den nacht weinig,
overdag zwakke tot matigen
wind overwegend uit richtingen
tusschen Oost en Zuidweinig
verandering van temperatuur.
27 Sept. zon op 6.32 uur,
onder 18.28 uur; maan op 8.39 j
uur, onder 1S.34 uur.
Volgens een bericht uit Ottawa
zou minister Lieftinck in een pers
conferentie aldaar hebben gezegd,
dat de blijde gebeurtenis in het
prinselijk gezin in Mei a.s wordt
tegemoet gezien.
Naar aanleiding hiervan ver
nemen wij, dat het officieele be
richt over den datum van de ge
boorte zal moeten wachten tot
Prinses Juliana en Prins Bern-
hard dezen willen vrijgeven. In
ieder geval staat vast, dat deze
blijde gebeurtenis niet in Mei ver
wacht wordt.
Rotterdammers in dienst van
de Duitschers.
De 34-jarige A. P. Nouwen, chauf
feur te Rotterdam was wegens vrij
willig in Duitschen dienst treden
door het bijzonder gerechtshof te
's-Gravenhage veroordeeld tot 8
maanden gevangenisstraf.
De procureur-fiscaal concludeerde
tot een gevangenisstraf, gelijk aan
den tijd in detentie doorgebracht.
G. Boonstoppel, schipper te Rok.
terdam was door het bijzonder ge.
rechtshof te Rotterdam veroordeeld
tot 12 jaar gevangenisstraf, wegena
hutpverleening aan den vijand. Ver
dachte maakte gedurende eenigen
tijd deel uit van den Duitschen ge
heimen inlichtingendienst, de later,
zoo beruchte groep X. De procureur-
fiscaal concludeerde tot 5 jaar ge
vangenisstraf.
E. Oostïng te Uithuizermeeden,
was' vrijwillig 'In Duitschen krijgs
dienst getreden en had deel uitge
maakt van een executie peloton te
Rotterdam. Het bijzonder gerechts
hof te 's-Gravenhage had verdachte
ter dood veroordeeld. De procureur-
fiseaal concludeerde tot 15 jaar ge
vangenisstraf, waarbij hij rek 'tiing
hield met den zeer jeugdigen leeftijd
van verdachte, die thans nog pas 20
jaar cud is.
P. A. van Sehaik te Boskoop was
voor dezelfde feiten als in boven
staand geval door het bijzonder re-
rechtshof te 's-Gravenhage eveneen»
ter dood veroordeeld. De procureur
fiscaal concludeerde tot 15 jaar ge
vangenisstraf, ook hier rekening
houdende met den jeugdigen leeftijd
van verdachte, die ten tijde van ue
executies nog niet meerderjarig was,
Uitspraak in alle zaken 24 Oc
tober a.s.
Drankwet
B. en W. van Schiedam brengen
ter openbare kennis, dat bij hen is
ingekomen een verzoek van C. Rug'
gentberg, alhier om een verlof A voor
den verkoop van zwak-alcoholischen
drank in het klein in de beneden-
hoeklocaliteit van het perceel Rem
schrikkelijk. De smeltkroes en do. hrandtlaan 118b, alhier; en herinne-
voorverwarmer spatten uit elkaar j eraan, dat binnen 2 weken na
met zulk een kracht, dat de stuk-e -bekendmaking tegen het ver
ken door het dak en de ramen -
vlogen. Romein werd aan beenen,
rug en hoofd ernstig gewond,
maar wist zich naar buiten te
sleepen. W van Brakel uit de
Portugeesché straat in Rotterdam,
die ook in de smelterij aanwezig
was, werd door de ontploffende
stukken licht gewond. De politie
onder leiding van commissaris J.
H. van Veen was spoedig ter
plaatse evenals de G.G.D. Ernstig
gewond is Romein naar het ge
meente-ziekenhuis vervoerd, waar
hij hedf omstreeks 1 uur aan de
gevolgen js overleden. Het slacht
offer was gehuwd en vader van
twee kinderen.
Naar wij vernemen zal behalve
de politie ook de arbeidsinspectie
een nader onderzoek instellen.
leenen van het verlof hij hun Colle
ge schriftelijk bezwaren kunnen
worden ingebracht.
SCHIEDAM. 26 Sept. 1946.
Roofoverval te Pijnacker. Zoo moest.
de heer J. Ravenek gaan staan, toen
de roover vertrok.
Bovengenoemde zwemvereeniging
mocht een dezer dagen de Bisschop
pelijke goedkeuring ontvangen. Tot
Geestelijk Adviseur werd door Z. H,
Exc den Bisschop benoemd de
weleerw. pater J. G-. F. van Pam
pus O.P. kapelaan van -de parochie
van O. B Vrouw van de Allerh. Ro
zenkrans.
H. V. alhier, heeft aangifte ge.
daan van vernieling van 13 ruiten
van zijn pakhuis. De ruiten waren,
daags te voren ingezet.
Uit een plantsoen van de gemeente
alhier, zijn 11 geranium's ontvreemd.
J. V., heeft aangifte gedaan van
vermissing van een japon.
J. M. H., heeft aangifte gedaan
van oplichting van geld door G. A.
E. M. heeft aangifte gedaan van
vernieling van 2 ruiten van haar
woning.
Heden herdacht pater Hyacinth
Hermans O.P. den dag, dat hij voor
40 jaren als redacteur l«i vasten
dienst aan .,De Maasbode" verbon
den werd. Tevoren was hij rer 3 ja
ren lan.g- een trouwe medewerk ei
van de courant.
I«i intiemen kring is dit jubilé op
het >,Maasbode"-bureau herdacht.
Niet.officieel, maar daarom niet
minder hartelijk werd de jubilaris
gehuldigd. Zijn vele en groote ver
diensten voor de courant en het
journalistiek laven van Nederland
in de afgeloopen jaren werden naar
voren gebracht.
Belgische winkeliers bezoeken
collega's
Heden hebber 18 Belgische win
keliers 1" kruidenierswaren en eo-
lestibles een hezoek aan de Maas
stad gebacht.
Bij twee collega's zijn zij afge.
.tapt en hebben in hun bedrijven een
druk opgedaan over den gang va»
lakea.
Het ligt in de bedoeling, dat het
Belgische bezoek zoo spoedig mo-
velijk zal worden beantwoord.
Bij stralend herfstweer is van
morgen om 10 uur de drijvende 200
tons bok ,,Valk" van de Kon Ma
rine. getrokken door de marine.
sleepbooten .Beatrix" en Mar
griet'' uit Vlaardingen naar Curasao
vertrokken.
Op grond van het Zuiveringsbe
sluit 1945, is ontslag uit hun functie
verleend aanir. D. A. Budde. com
mandant der staatsbrandweerpolit'e
te Rotterdam, ir. A. J. Rutten, in-
genieur.afdeeiingschef bij de R. E
T. te Rotterdam en aan C, Mulder en
J. Oosterwyk, hoofdcommiezen bü
den G. G. en G. D. te Rotterdam.
HONGAAKSCH S1BIJBRWABXET
In zijn analyse der kwartette*
van Beethoven beweert Th. Helm.
dat bet openingsthema van op. 1»
No 4 ,,niet breed en mannelijk gek
noëg gespeeld kan worden" Het
Hongaarsch strijkkwartet huldigt
terecht andere op-, attingen. Szekehf
c.s prof ere er er de lichte toets en
dit' is in overeenstemming met de*
opzet die uit de keuze der vormen
spreekt: het 2e deel brengt i.p.v eei*
contemplatief adagio een andante
scherzoso quasi allegretto, het 3e
deel is een menuet en als finale
geeft Beethoven een allegro, dat i*
bouw teruggrijpt op den Fransche*
rondeau-vorm Geen prebleemsteV
lingen, doch slechts gratie en esprit.
De opvatting van Helm, zou een
evenwichts-verstoring beteekenen.
Met een sublieme uitvoering va*
het. ,,Haifen-quartet" en op. 95,
heeft het Hongaarsch strijkkwartet
de overbrugging geteekend naar
laatste werken op 127135. 4 strijk-
kwartetten op een avond blijkt voor
dit fantastische ensemble geen over
matig zware opgave te rijn
B G.
rott. phit.h.
Wegens ziekte van
ORKEST.
P. va*
Mever zal Hein Jordans het con
cert van l,et Rott. Philh Orkest op
Vrijdag 27 Sept in de Koninginne-
kerk leiden.
Oostenryk en Tsjecho-Slowakfle
hebben een overeenkomst geslo
ten betreffende de wederkeerige
uitlevering van oorlogsmisdadig
GBBORHNAgnita d. van W.
Oosterwijk en H. C. J. v. d. Bout,
Zwartewaalschestr. 6Q; Pihilippus J
z. van E. v, Gerven eti I .van Vliet,
Jan Steenstr. 89; Johanna C. d. van
A, L». J# v. Waas en N. de Gruijl,
Hoogstr. 174; Martious z. van H.
Drupipers en J. W. Krul, Wm. Brou-
werstr. 35; Johanna H. d. van H.
't Hart en H. R Richters, Lorentz-
laan 43.
United Press, meldt uit Batavia.
Be onderhandelingen over een
militairen wapenstilstand in In
donesië zyn vandaag afgebroken,
wyl de republikeinen vasthielden
aan hun eise.li. dat er geen verdere
Nederlandsche troepen naar Indo
nesië gestuurd zouden worden.
Dit was de voornaamste eiscta
vervat in een nota, die aan brigade
generaal Forman werd overhandigd
en waarin ook drie vroegere Indo
nesische eischen herhaald werden?
namelijk: le, dat de geallieerden de
13.000 Japanners zouden evacueeren
welke zij op West-Java aan het
werk hebben gesteld2e. dat de
Nederlanders zich niet langer met
de scheepvaart tusschen de eilanden
bemoeien zouden; 3e. dat de wapen
stilstand niet alleen op Java en Su
matra doch op geheel Indonesië
van toepassing zou zijn.
De delegaties konden niet tot over
eenstemming komen over de vraag
of zij al dan niet bevoegd waren be
paalde punten die naar voren, kwa
men, te bespreken.
Beide delegatie8 zullen de aan
gelegenheid aan hoogere autori
teiten voorleggen.
George Weller, correspondent van
de Chicago Daily News, meldt uit
Batavia, dat een groote wijziging
in de politiek der communistische
party in Indonesië ten aanzien va*
het Indonesische conflict plaat»
heeft, dat gepaard gaat met wijzi
ging in de partijleiding. Dc Indonesi
sche communistische leider val*
vroeger jaren Alimin Prawirodirdjo
is te Cheribon aangekomen om Tanr
Malaka op te volgen. Hij heeft
pamfletten en circulaires bij zich.
die op de nieuwe richting, welke do
partij moet nemen wijzen. Neder
landsche ambtenaren zijn van mee
ning, dat de nieuwe orders van Mos
kou afkomstig zijn
Het schijnt, dat de richting van
Alimin verzet tegen elke soort van
overeenstemming met de Nederlan
ders impliceert Dit is indirect ge
richt tegen Sjahrir.
Siahrir wenscht voor Indonesië de
onafhankelijkheid, maar verzet zich
tegen collectivisme en is bereid een
bevoorrechting der Nederlanders tö
waarborgen Dit is een houding, dia
hem onaanvaardbaar voor de Ko
mintern in Zuid-Oost-Azië maakt,
aldus de correspondent
De hoofdfiguur der cor
sche partii in Indonesië is oardjono.
die voorzitter is van de partij zoo
wel als van het volksfront en de
nationale concentratie.
De betrekkingen van Sardjono
met de Australische yakvereemging
der havenarbeiders zijn zeer nauw.
