Neurenberg op den vooravond De rechters gaan vonnis spreken KAMPBEUL OF HELPER Ambtenarendom verpaupert Dinsdag is uitspraakdag SJAHRIR over de a.s. önderHandelingen DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN DE DUBBELGANGER. Op zoek naar Tobias te JAARGANG MAANDAG 30 SEPTEMBER 1946 No. 20125 DE WERELD IN SPANNING De vooravond rond het gerechtsgebouw Een boekje De financieele positie der gein. ambtenaren EEN ZESDAAGSCHE VAN AFZONDERING Ren voor één zullen beklaag den voor de rechters ver6ckijuen &5d- OVER VAN DER LAAR De besprekingen worden ingeleid De Indonesische eischen «eest voortellen, Toen begonnen ze Brand bij Bata EEN MILLIOEN SCHADE Zaroebin sowjet-amb'ai-* sadeur te Londen bassadeur in Groofc-BrittatuMi. .„J HIEDAMSCHE COURANT DIRECTEUR: J. KUIJPERS ^GEMEEN REDACTEUR tt A P A A L V AST BUREAUX VOOR REDACTIE BN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL,. 68804 HOOFDREDACTEUR MGR. DR. J. WITLOX ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEK NEURENBERG, 29 September 1946 (Van onsen bgzonderen correspondent. Neurenberg: op Zondagavond, vooravond van het vonnis over de misdadige nazileiders Be stad is door een onzichtbaar, bi de* laatste weken voortdurend geperfectionneerd en uitgebreid net van nieuwskanalen verbon den met wereld. Voor alle aders der publiciteit, die door den aether, over de aarde en over den bodem der zeeën loo- pon geldt vandaag het parool: Neurenberg voor, Neurenberg nummer één. Alle autoriteiten in het gerecht3- rebouw zwijgen thans en de verta lers en typisten, die het vonnis heb- »en verwerkt, blijven onder strenge bewaking. Hoe ziet dit Neurenberg er uit >p dezen vooravond van zijn twee meest enerveerende dagen Het is er drukker, haastiger en jachtender, dan wij sedert lang gezien hebben, maar aan zijn uiterlijk is verder niets veranderd. Cafetaria van het rechtsgebouw serveerde vanmiddag nog zooala altijd een daverende swing-swing uit luidsprekers en een onherkenbaar mengelmoes van eten uit blikken schalen. De bioscoop speelde met oude smakeloosheid het reuwig herhaalde spelletje met echt- Bcheiding en in danszalen wordt er gejitterbogd en prompt om twaalf uur wisselde een Duitsche band, aangediend als eenig restant van Rommels befaamde Afrikacorps af met een andere, doch wat niet wis- eelde was de swing, die ons hier eeuwig achtervolgt, ook in deze uren van ongekende ernst en spanning. En vandaag vloeide en whiskey en cocacola wellicht overvloediger dan ooit tijdens de drie honderd twee procesdagen. Gisteren lakte de vale bloem der Amerikaansche en Fransche jeugd haar nagels achter de schrijfmachi nes van het gerechtsgebouw, van daag roodt zij haar hPP®n aan bar van het Grand Hotel. Hit is het Neurenberg, waarin wy moeten trachten ons te bezinnen op de beteekenis der gebeurtenis van de beide volgende dagen. Wij worden hier nu overstroomd met tijdschriften en brochures vol foto's, karikaturen en teekeningen van de een en twintig beschuldig den, varieerend van Goerings bree- dc kin tPt Fritsche's langen haviks neus Voor het. laatst zal de wereld morgen den blik richten op deze ge dichten. Wanneer over hen vonnis wordt geveM, het vonnis, dat verwacht ■wordt door het rechtsgevoel van den gewonen man, voor wien de grens tusschen moreele schuld en juri- dische strafbaarheid vaag is, zullen deze mannen zich scharen in de rijen van de twintig millioen, die hen voorgingen in de jaren, dat zij hun macht uitspreidden over Europa Hun lot als mensch is dan voor de wereld van geen beteekenis meer. Wanneer het alleen om hen ging dan zou juist zgft wat de Duitschers over het algemeen zeggen, dat men dezen fyeeren te veel eer bewezen heeft. Maar wanneer de rechters in de beide volgende dagen hun lang over wogen vonnis uitspreken, dan deen ze meer dan beslissen over leven en goed van een en twin tig mannen en over de toekomst van een paar millioen volgelin gen. Van hen is gevraagd, voor het eerst in de historie een straf rechtelijke sanctie toe te passen op de internationale wet, die den aanvalsoorlog als een misdaad buiten de wet had gesteld voor de nazls hum machtsgreep deden. Thans zal het gerecht der naties hierover het. laatste woord spreken en de wereld, die nog worstelt met den chaos, waarin zij is gestort, luistert en hoopt, dat dit woord de nieuwe rechtsbeginselen zal be krachtigen, die de samenleving der volken naar een. betere toekomst kunnen leiden. Zoo zien we hier de beteekenis der vonnisda^en door de nevels van Amerikanisme, die hangen over dit internationale Neurenberg, waar men Heforeeuwsch "hoort spreken naast Poolsch en Spaansch en naast het slang van Oregon en Texas. En hoe wacht men deze dagen af in dat andere Neurenberg, niet de stad van telegrammen, swing en whiskey, doch die van verwoesting, narigheid en slepende ellende? Hoe wachten de Duitschers? Vanmorgen was ik in het mij reed vertrouwde kerkje, waar de pastoor preekte over den christelijken plicht tot het opnemen van armzalige vluchtelingen uit Sudetenlan-d en het Oosten Dezen Zondagmiddag zag ik, als altijd, vrouwen slee pen met vrachten hout voor den winter Gisteren zag ik weer de lange rijen voor de winkels. Voor een groen ten winkel telde ik 531 menschen. Deze dingen geven het antwoord Dit an. dere Neurenberg heeft teveel da- gelijksche zorgen, om zich in de be. teekenis van het proces te verdiepen Er is weer eens een steekproef ge nomen over den indruk van het pro ces op de Duitschers, maar de cij fers zeggen heel weinig. Zij zeggen eigenlijk alleen maar, wat men tijd van eenvoudige menschen op straat hoort: „Wir hoffen, das sic alle hangen" Dieper gaat 't oordeel niet en men vergeeft dit het Duitsche Neurenberg gemakkelijker dan men het interna tionale Neurenberg zijn swing ver. geeft. De Prins Bernhard Kapel met de onafscheidelijke mascotteKees de bok, nam afscheid op het paleis Soestdjjk van Prinses Juliana. De prinsesjes hadden de meeste attentie voor den bok natuurlijk. Na hetgeen de gemeenteamb tenaren tijdens de bezetting voor de overheid gedaan hebbent stemt tiet onaangenaam dat de finan cieele toestand voor hen, speciaal voor de kleinere ambtenarenon dragelijk is. Het is in het belang van een richtig bestuur van ons landdat daardan spoedig een einm de komt. Wij kunnen niet toela ten, dat h>et ambtenarendom ver paupert." Dit waren ongeveer de woorden die de heer A. M. Teyssen als voor. zitter moest doen hooren by de opening van de eerste algemeene vergadering na de bevryding van de hoofdgroep gemeente-ambtena ren van de A. R. K. A. Zaterdag jj.l, in 's Hertogenbosch. In een dergelyken mineurtoon waren ook zijn slotwoorden, waarbij hij niet schroomde te verklaren, dat het bestuur bij een niet inwilligen van redelyke eischen een krachtige actie zal ontwikkelen. Een andere urgente kwestie is de ongelijkheid der salarissen in de verschillende provincies, waarbij die in het zuiden het laagst zijn, hetgeen den voorzitter de opmerking ontlok te, dat er aan de provinciale grif fies wel eens een frisschere wind mocht gaan waaien. Een der afgevaardigden deelde mee, dat een besluit van zyn ge meente, in Januari genomen, tot he. den nog niet door Ged. Staten was behandeld. De opleiding van gemeente-ambte naren zal langs andere banen ge. schieden, maar van bestuurszijde werd erop gewezen, dat confes sioneel organisaties hierby andere eischen stellen dan de neutrale. Ter sprake kwam voorts de werk wijze van de dienstcommissies, waarbij de directeur am het A. R. K. A.-bureau, dr. Dysselbloem, be toogde, dat er een tendens is om het medezeggenschap uit te breiden Er is een voorontwerp van wet inzake het georganiseerd overleg in voorbereiding, welk overleg volgens minister Beel geen „brievenbus- overleg" mag zyn, doch waarby ter dege aan de partijen geiyke be voegdheid wordt toegekend. Wanneer Dinsdagmiddag, aan het einde van de rechterlijke uit spraak. de straffen zullen wor den opgelegd, zullen de bescliul. digden niet, zooals tijdens het geheele proces gewoonte was, tezamen- in de beklaagdenbank zitten «U zullen in de volgorde van akte van beschuldiging wor- i 11 binnengebracht, hun vonnis le?d*°n en weer worden wegge- stmf*1 vVoor «en tullen ze hun er»emen. elaegever«?eMt een A.N.F.-ver- ■ber"" die' sinrt°ensohen in Neuren- iohoud van het 2sfnig® d^gCn de.n Voordat zij hun .vertrouwenswerk begonnen, zyn zy door president Lawrence beëedigd en hebben zij een verklaring geteekend, waarin zij erin toestemden, vanaf 1.1 Donderdag 26 September tot na het vonnis, onder strenge bewaking, afgezonderd van fle buitenwereld, te leven. Zij zijn ondergebracht in een streng bewaakt huis, dat geheel is ingericht om hen in staaf te stellen, hun werk te ver richten. De vyftig menschen, die deze vertrouwenstaak verrichten, zijn allen vrijwilligers, zoodat nie mand gedwongen is deze zesdaag- sehe gevangenschap te ondergaaÜL Naar wij vernemen, is het nog niet zeker, of ln het vonnis ook de wijze, waarop eventueele doodvonnis, sen zullen worden uitgevoerd, zal worden aangegeven. De laatste be slissing hierover berust by den geal lieerden bestuursraad. Een groot aantal autoriteiten uit vele landen,' die bij het vonnis zullen tegenwoordig zijn, is Zaterdag en Zondag in Neurenberg gearriveerd, o.a. de Nederlandsche minister van justitie. Een zeer veel omstreden figuur stond Zaterdag terecht voor het bijz Gerechtshof te Amsterdam: de 33-j'arige F. H M. v d. Laar uit Weetrt Volgens velen zou hij als Lageralteste" in Amersfoort door zijn optred-en tegenover zijn medegevangenen den naam van beul ten volle verdienen vele an deren daarentegen weten voor die mishandelingen een verontschul digende verklaring te vinden en pro- zen hem-0111 zijn hulp bij hun ont snapping. De procureur-fiscaal, mr W. J Blaisse had een twintigtal ge tuigen a charge opgeroepen, de ver dediger, mr. L. v d. Heuvel, nog meer a décharge. Allereerst waren verd. ten laste gelegd, weermachtsleveranties van ledikanten, matrassen e.a. artikelen in 1941 en 1942. Daarna volgde de opsomming van een reeks wreed heden in 1944 ten opzichte van zijn medegevangenen gepleegd Uit het getuigenverhoor, waaroij ook eenige Duitschers verklaringen moesten afleggen, kwam naar voren dat vet-d. als lajsschenpersoon bij weermachtsleveranties, toen hü <zm 350.000 in handen had bij de afwik keling van de zaken van zekeren J. Daudey (zwarthandelaar en leve rancier van de Duitschers) moeilijk heden heeft gehad met de bezetters Heden hebben de leden van de commissie-generaal, Lord Rlllearn en Sjahrir tezamen in het paleis van den luitenant-gouverneur de lunch gebruikt. Soetan Sjahrir, de premier van de „Indonesische republiek" ver telde Zaterdag op een persconfe rentie, dat de Indonesiërs by tic komende onderhandelingen op de eerste plaats de erkenning de fac to van het gezag van de repubïl- keinsche regeering op Java en Sumatra als eisch zouden stellen. Hij voegde hier de voorwaarde aan toe, dat de besprekingen over de vorming van een Indotvesischen „vrijen staat" ,welke samengesteld zou zijn wit geheel Nederlandsch Indië, later gehouden moesten wor den. Sjahrir zei. dat de Indonesische eischen niet veranderd waren sinds de tegenvoorstellen van Juni. waar op de Nederlanders niet geantwoord hadden en dat zy slechts weinig veranderd waren ten opzichte van de overeenkomst, welke de regee ring in Den Haag weigerde te ratl- ficeeren nadat lord Iniverchapel de twee partijen in het voorjaar van dit jaar tot elkaar had gebfacht. De kwestie van een militairen va penstïlstand, zoo deelde Sjarir me<de zou een punt vormen van de onder handelingen, gezien het feit, dat de militaire delegaties uiet tot overeen, stemming hadden kunnen komen Sjahrir, die zei de, dat hy premier zou blyven. verklaarde, dat het ka binet zeer spoedig de macht van So<ekarno zou overnemen, en dat Soekarno dan «itet rechtstreeks aan de onderhandelingen zou deelne men. Ofschoon Rritsche en Nederland sche kringen verwachten, dat de be sprekingen op 30 September een aanvang zullen nemen, verklaarde Sjahrir dat lord Killeam nog niet den datum heeft vastgesteld en dat men verwacht, dat ze later zullen be. ginnen. Er ontstond zelfs een twist tusschen het Reichsministerhim en den S D. Uit d© verklaring van den toenma- ligen Duitschen politiechef O. Went sky, bleek, dat verdachte's be voorrechte positie in het kamp Amersfoort voortsproot uit het feit, dat de Duitschers eigenlijk geen juri dische termen hadden hem vast te houden, maar dat zulks geschiedde om persoonlijke motieven van een groep functionarissen van het ryks- ministerie. Hy had zyn functie als lageraelteste na overleg met andere kampigervangenen aanvaard om als zoodanig in hun belang op te kunnen treden Met rustige stem vertelde Van dé Laar over zijn positie in het kamp. Hy schetste den wantoestand die in het kamp heerschte, voordat hij in functie trad. De gevangenen buitten elkander uit en ex.orbitante prijzen werden verlangd voor een bordje eten of een brood Waar ten aanzien van de weermachtsleveran ties niet geheel kwam vast te staan, welke rol verd hierby gespeeld heeft, bleek het volgende punt van de ten laste legging het opzette lijk verraden van een ontvluchtings plan van enkele gevangenen niet door de verklaringen van den ver dachte en de opgeroepen getuigen te kunnen worden gestaafd. Het ont vluchtingsplan was te ver doorge lekt en verdachte had in overleg met andere verantwoordelijke gevange- nen besloten het ontvluchtingspian by de Duitschers bekend te maken ter wille van het lot der andere kampgenooten. Ten aanzien van de mishandelingen gaven de getuigen vrijwel allen te kennen, dat het disciplinaire maat regelen waren om de kamporde t® bewaren. Verd. werd geschilderd als een impulsief man, die snel driftig wordt. Hij verdedigde zich weloverwogen en met nadruk en zeide, dat door zy'n vaak hardhandig optreden de orde gehandhaafd bleef en dat daar door maatregelen van de Duitschers achterwege bleven. Na het verhoor der getuigen a charge las de president nog een aan. tal schriftelijke verklaringen van gevangenen voor over het gedrag van verdachte In het algemeen kwamen deze hierop neer, dat verdachte de gevangenen schopte en sloeg De zitting werd vervolgens ver daagd tot 12 October, dan zullen de getuigen a decharge worden gehoord. KINDERBIJSLAGWET Bü Kon. besluit ls bepaald.dat de wet van 18 September 1946, hou. dende wijziging der kinderbijslagwet in werking treedt mét ingang van 1 October a.s. 25. Het edele vyftal was met groote sprongen by het wrak van de auto gekomen en stond beduusd te kijken naar de enorme ravage, die eens een moderne ford-truck gelyktydig onder de wrakstukken te zoeken. Her en derwaarts smeten ze de kapotte onderdeelen, tot ein delijk heel in de diepte een been zichtbaar werd. Verschrikt keken ze eikaar aan. Zou de man nog leven? Ze hadden toch opdracht om hem levend mee te nemen. Eén begon aan het been te rukken en een harde schreeuw, onder uit het puin ko mend, vertelde hun, dat Tobias nog leefde. Gisterenavond omstreeks half ach! heeft een geweldige ontploffing plaats gehad in de Batafabrieken te Best Een steekvlam sloeg boven het dak uit en in minder dan geen tijg woedde een zware brand in eemg# magazijnen, waarin o.a zoolleer, tex. tiel en chemicaliën waren opgeslagen De eigen fabrieksbrandweer, geassis teerd door de brandweer van Eind. hoven en van Philips tastte de vuur,; zee met groot materiaal aan en om streeks half elf kon men zeggen dat het gevaar voor uitbreiding was ge weken De eigenlijke fabrieken zijm ge spaard, doch bovenbedoelde opslag plaatsen zijn volkomen uitgebrand, Door het verlies van grondstoffen! zullen de fabrieken vermoedelijk echter eenlgen tijd komen stil t* liggen De 'schade, die door verzekering wordt gedekt, wordt geschat op on* seveer een millioen gulden. Men» vermoedt, dat de ontploffing is ontstaan in een ruimte, waajf chemicaliën waren geborgen, Radio Moskou meldt dat ZaroA. bin, sovjet-Russisch ambassador ut Canada, bekend door de gfcoon.* spiotmage-affaire, waarmede hij tusschen, volgens de uitspraak vaiS een commissie van onderzoek niet* te maken had. is benoemd tot am*

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 1