Na Neurenbergs vonnis
G
De eenige hechte basis
-»-«■ ssLh'ïss.n.'ïa.
Seyss Inquart en Nederland
Menschelijk
recht
Neurenbergs laatste „Parteitag
Medoogenlooze
terreur
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
ONGSLAGEN
68ste JAARGANG
WOENSDAG 2 OCTOBER 1946
No. 20m
Vonnisvoltrekking
op 16 October
DE SENSATIE DER DRIE
VRIJSPRAKEN
Aan Nederlands rechtsgevoel
voldaan
RUSSISCHE RECHTER
ONTEVREDEN
VRIJWILLIGE BEPERKING;
Een gefundeerd
vonnis
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COU
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J KUIJPERS HOOFDREDACTEUR
H A PAALVAST ,s MGR. DR. J. WIT L O X
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MND., 0.26 P. WEEBJ
dat zoo'n afschrikwekkend karakter
moet dragen dat in de toekomst
staatslieden en militaire leiders er
door weerhouden zullen worden
een aanvalsoorlog te beginnen.
Wat nu gebeurd is, zal na eiken
pleio"" H misdadigers voor een rechtbank te
«Üf^ldVano^UTb^OT^ê'dagen. Wat toen mislukte, is nu
gesdhied. Dat is een vooruitgang
deel geveld over de 22 groote
puitsche oorlogsmisdadigers. Nie
mand zal de uitgesproken vonnis
sen te hard achten; wel zullen er
pienschen zijn, die enkele te mild
vinden; die mèenen, dat misdaden,
bedreven door leidende figuren als
nu terecht stonden niet met ge
vangenisstraffen van tien tot twin
tig jaren, volgens de menschelijke
gerechtigheid, kunnen worden uit
geboet; vergelijkingen kunnen hier
zelfs verbittering wekken.
Negentien schuldigentwaalf
doodvonnissen; drie „onsehuldigen".
Een uitspraak, welke in algemeene
lijnen overeenstemt met de ver
wachtingen, welke gekoesterd wer-
•ien. En 'toch blijft na het aan-
hooren van de stem van het wereld,
geweten een Stem zonder harts
tocht, bijna zonder bewogenheid
een zeker onbehagen in de harten
achter. Want. al erkent men ten
volle, dat dit rechtsgeding met een
bijna' bewonderenswaardige on
partijdigheid, objectiviteit en waar
digheid is gevoerd, dat vaak aan
de beklaagden een nauwelijks te
begrijpen vrijheid in hun verdedi
ging welke soms voor propaganda
doeleinden is misbruikt, werd ge
geven. todh gevoelt men bet als
een zwak punt in dit proces, dat
de overwinnaar den overwonnene
oordeelde, dat aanklager en rechter
in eenzelfde persoonlijkheid waren
vereenigd.
Aan deze situatie was, gegeven
alle omstandigheden, niets te ver
anderen, en daarom was het juist
gezien, dat in het handvest van het
tribunaal, als het ware een hand
boek van het internationaal recht,
soberp en ondubbelzinnig de richt
lijnen van procedure en rechts
spraak waren geformuleerd. Daar
aan is bij de vonnissen ook strikt
de hand gehouden, o.m. bij de vrij
spraak van Van Papen, die alleen
aan de straf ontsnapte wijl zijn
ongetwijfeld misdadig geïntrigeer,
at bijv. in 1933 het nationaal-socia-
wsme aan het bewind bracht en
oaarmcde het begin der groove
kHerie ontketende. niet in het
•I?F. der eenmaal vastgestelde
richtlijnen paste.
is het juist dit wetboek
neel bijzonder door de wijze, waar
op het de eerste maal in zijn be
staan is toegepast dat aan het
proces van Neurenberg een histo
rische beteoken is geeft. Want. al
pieeft dit een precedent in het
Breisacher-proces van 1474, toen
ridder Peter van Hagienibach even
eens door een interland-rechtbank
van voren vastgestelde
S1e"™ïsens oorlogsmisdaden ter
ZVlj^oordeeld, toch moet
men zeggen, dat het ditmaal de
eerste keer is geweest, dat een
diergelijke procedure werd gevolgd
met het bewust vooropgezette doel'
niet alleen om nu te vonnissen
maar ook om den grondslag te leg.'
gen voor een internationaal recht
dat voor alle tijden zal gelden, en
Van onwaardeerbare beteekenis,
zelfs als men rekening houdt met
alle feiten, welke een zoo moeilijk
menschelijk werk als hetgeen nu
werd verricht, wel moeten aan
kleven. Of intussdiien de preven
tieve werking der vonnissen een
aanvaller werkelijk van zijn mis
dadige plannen zal terughouden,
lijkt bijna een twijfelachtige zaak;
te vreezen valt, dat hij in de meeste
gevallen slechts voorzichtiger zal
worden en zich beter zal voor
bereiden; en, als de oorlog toch
misloopt, zal vechten tot een nog
bitterder einde. Want hij weet, dat
het recht zijn loop zal hebben en
hij op geen barmhartigheid behoeft
te rekenen.
Toch zal dit proces in den breed-
sten kring voldoening schenken.
Wederom is een weg uit de impasse
gewezen, dien van het redht. Mits
de mensch leere beseffen dat het
menschelijk recht alleen kan be
staan, als het gegrondvest is niet
op menschelijke speculaties, maar
op de eenige basis, die hecht ge
noeg is om een wereld te stutten;
God en de Goddelijke rechtvaardig
heid.
Tenzij gunstig beschikt zou wor
den op eventueele gratieverzoeken»
die binnen vier dagen door de ver
oordeelden gericht kunnen worden
aan het secretariaat van het tribu.
naai moeten de vonnissen volgens
vroeger besproken plannen binnen
vijftien dagen na den datum van
uitspraak voltrokken zjjn, Officieel
is evenwel nog niets bekend Zij, die
tot gevangenisstraf zijn veroordeeld,
zullen vermoedelijk te Berlijn gede.
tineerd worden De geallieerde be
stuursraad is verantwoordelijk voor
hun verzekerde bewaring.
Indien de doodvonnissen ten uit.
voer worden gelegd, zal elk vonnis
nog gecontroleerd worden door een
commissie van vier generaals (een
Britsche, een Fransche. een uit de
sovjet-unie en een uit de V S
Bevestigd wordt, dat de terecht
stellingen op 16 October te Neuren
berg zullen worden voltrokken.
9?
Neurenberg, 1 October 1946
(Van onzen bijzon deren
correspondent.
Hjalmar Schacht, Franz von
Papen en Hans Fritzsche spra
ken vanavond, als vrije mannen,
tot de buitenlandsche pers.
Schacht had het over Ameri-
kaansohe sinaasappelen en cho
cola, die zijn kinderen twee ja
ren niet wilden eten, omdat
Amerikanen vader gevangen
hielden, von Papen draaide di
plomatiek om de vraag naar zijn
toekomst-plannen, Fritzsche uit
te de vrees, dat hij, m» het tlfli»?
maandsch gerecht, nog in kort
geding voor de „Spruchkammer"
zou moeten komen.
Er waren in Neurenberg na het
deel van het vonnis, dat Maandag
uitgesproken was, alle mogelijke
verwachtingen, maar een interview
van dezen aard had niemand ver
wacht.
Dit was een eerste sensatie van
dezen dag, die zooveel intense span
ning bracht. Hoe gespannen de sfeer
in het internationale wereldje, dat
rond 't proces leeft, vooral vpjidaag
geweest is, blijkt allerduidelijkst, nu
de avond gevallen is en de strak
gebogen veer in alle plaatsen van
entertainment" is losgesprongen.
Deze indruk van een dag, waar
over een boekwerk te vullen, zou
zijn, wordt geschreven buiten het
Neurenberg, waar aan bars gedis
cussieerd wordt over het vonnis,
dat tegelijk imponeerend en verras
send was.
De voormiddag bracht al aan_
stonds de sensatie van drie vrij
spraken, waarvan er hier slechts
één geheel en al onverwacht kwam,
n.l. die van Von Papen. Aan
Schachts juridische kwetsbaarheid
werd reeds sedert lang door de
mcesten getwijfeld. Zoo ook wa
ren velen geleidelijk aan tot de
overtuiging gekomen, dat de aan
wezlgheid van Fritzsche in deze
omgeving eigenlijk op een misver
stand moest berusten, daar hij
geen man was van het formaat der
anderen, alleen maar een spreek
buis en een man zonder invloed.
Als een vertraagde film, met een
voor de beschuldigden zelf zeker
uiterst pijnlijke traagheid werd van
half tien tot twee uur de motivee-
150.000 Kerstpakketten voor de troepen in Ncd ..Inditi bestemd, worden
door het Ned. Roode Kruis gereed gemaakt. Bij Pakhuismeesteren te
Rotterdam ia men volog met, het inbakken benig.
ring van het „schuldig" of „onschul
dig" herlezen; voor lederen beschul
digde vijf pagina's, die langzaam en
met veel nadruk door de rechters
gelezen werden. Dat kostte een
kwartier voor ieder en zelden is een
kwartier zoo lang geweest als in de
geladen sfeer van dezen ochtend
Maar kwartieren werden seconden
in de zitting van den namiddag, toen
in minder dan een uur negentien
vonnissen werden geveld in korte,
tergend gelijke formules, waarin
eerst de laatste drie woorden over
het leven der beschuldigden beschik,
ten.
Twaalfmaal was het: „dead by
hanging".
Toen om kwart voor vier de pre
sident opstond, om met een lichte
buiging en zonder een woord te
spreken het proces te besluiten, viel
een zware beklemming af van allen
die aanwezig waren en die staande
het gerecht voor het laatst traag en
plechtig naar de raadskamer zager,
gaan
Toen stond leder hier plotseling
temidden van het losbarstend ru
moer voor het einde van een proces
De vrij gesprokenen
geïnterviewd
De drie vrygesprokenen te Neu
renberg zyn na hun vryspraak door
de pers ondervraagd.
Von Papen verklaarde, dat zijn
onmiddellijk plan was zich naar zyn
vrouw en twee kinderen te begeven
en ,,dan wensch ik te verdwijnen
en nooit meer de pers te zien."
Fritzsche, Goebbels' voormalige
assistent in het ministerie van pro
paganda, antwoordde op een vraag,
of. hy van plan is in de toekomst
ctief
hiervoor is zoo klein, dat ik niet
jeloof, dat dit een antwoord be
hoeft." Hij voegde hieraan toe:
,Het idee van vrijheid is geheel
nieuw voor mij en zeer verbazing
wekkend. Maar ik vrees, dat ik
thans misschien voor een Duitsch
tribunaal terecht zal moeten staan."
Hij zeide, dat hij gaarne voor een
denazificatiehQf wilde verschijnen
om aan de Duitschers uit te leggen,
waarom hy over de radio sprak.
Hy was verbaasd, toen hy den
Engelschen tolk by den naam hoor.
de noemen, want deze was degene,
die gedurende vele maanden via de
B.B.C. in zijn weltelyksche uitzen
dingen tydens den oorlog Fritzsche'a
propaganda van repliek diende, zy
schudden elkaar Voor de fotografen
de hand.
Schacht verklaarde in het En-
gelsch, dat zyn huis In de sowjet-
zone was leeggeplunderd, niet door
de sowjets, maar de Duitsche com
munisten, „die mijn vrouw uit het
huis joegen en het leegplunderden".
Het Russische lid van het tribu
naal te Neurenberg, generaal-majoor
Nikitsjenko, heeft ©en verklaring
gepubliceerd, waarin hy Hjalmar
Schacht een .zwendelaar" noemt.
Schacht had moeten worden veroor
deeld, daar hij bewust de nazis heeft
gesteund by het grijpen naar de
macht.
,,Von Papen heeft zyn connecties
gebruikt om het terroristische re.
giem van Hitier te bevestigen en te
versterken'
„Het vonnis van Fritzsche is zoo
wel met het, overgelegde bewysma-
teriaal als met de feiten in tegen
spraak. In het DuitscHTand van Hlt_
Ier was propaganda een belangryke
factor by het voorbereiden en uit
voeren van daden van agressie. Het
is onmogeiyk te veronderstellen, dat
de hoogste machthebbers van het
„Relch" voor de functie van direc
teur van de radio-propaganda een
Gistermiddag moest ik weer et'113
even een hobby beoefenen. En dat
was het bekyken van de étalage®
van een boekhandelaar. Een menscli
leeft niet van brood alleen. Een
schoon boek is als een schat.
Onderweg speelden alsmaar twe®
titels door mijn hoofd: De eenheid
van ons volk en nacht in den
middag.
Belangryke titels ten aanzien van
de huidige situatie. Want de een
heid is nog ver zoek, misschien dan
bulten het oordeel over het vonni®
tegen Seyss Inquart. Vele ander®
omstandigheden zyn nog van dien
aard, dat het Inderdaad nog voor
talrijke iandgenooten „nacht in den
middag" is.
Zoo is er de vraag: Hoe moeten
degenen, die voor consumenten»
credieten in aanmerking komen en
dus waardebonnen krijgen, hun
textiel en schoeisel binnen krijgen,
want naast geld zijn ook punten of
bonnen noódig. Zijn die nog be
waard? Extra-vergunningen uit
reiken zou tegenover hen, die punten
hebben gespaard, onrechtvaardig
zijn. Dan nog een vraag over vrij
willige beperking van een ander
soort. Minister Lieftinck heeft by
zijn begrooting verklaard, dat wo
harder moeten werken, exporteeren
en vrijwillig op onze consumptie be
perken.
Er k&n harder worden gewerkt.
Vyf man arbeid tegen vroeger dri®
voor hetzelfde werk is niet noodig.
De export-kwestie is me ook duide
lijk, al stel ik me de vraag, of de
60 pet. textiel, die hier onder de
bevolking blyft, ook normaal onder
de bevolking komt. Loopt de „ver
rekening" van den textielpunt van
den burger via toewyzingen tot en
met den fabrikant onder controle?
En dan die vrywillige consumptie
beperking. Hoe ver gaat zij en tot
hoe ver reikt zy, wanneer men
zwarte goederen koopt?
Wanneer nog wat geld over is na
aankoop van de goederen der bon-
nenlijst. koopt men wellicht wat
aanvulling inzake Jiuisraad en Wee
ding of voorwerpen ter verfraaiing.
Men bezoekt tooneel- of muziek
uitvoering, koopt een boek. Dat allea
is duur.
De Minister wenscht 1,7 milliard
gulden onder ons volk in 1947 te be
sparen door die vrywillige beper
king. We zouden wel eens gaarne
inzicht willen hebben in deze
materie.
Koopen we niets anders dan
materiaal dat ons zoo'n beetje in
het leven houdt, dan kunnen dui
zenden zaken binnenkort wel slui
ten. Dat kan toch ook de bedoeling
niet zyn?
HENK VAN DER MAZE.
De Amerik. nieuwsdienst in
Duitschland maakt bekend, dat voor
Von Ribbentrop, Sauckel en Seyss
Inquart, die tot den dood door op
hanging zyn veroordeeld, gratie zal
worden gevraagd. De voormalige
accier deel te nemen aan het poli- teur va« radio-propaganda een t®era0ekenPom Te® wordln gjfusil!
tieke leven voor den wederopbouwfiguur van den tweeden rang zouden Ieerd jn plaats van te worden opge»
van Duitschland: „De mogelykheid I hebben gekozen." hangen.
99
Aan den tekst van het vonnis
tegen Seyss Inquart ls het volgen
de ontleend:
In zijn kwaliteit van rijkscom
missaris voor Nederland stelde
Seyss Inquart meedoogenloos ter
reurmaatregelen op. teneinde alle
verweer tegen de Duitsche bezet
ting te onderdrukken. Een pro
gramma, dat, zooals hij zelf zeide,
erop gericht was, zijn tegenstan
ders te vernietigen.
Door samenwerking met de chefs
van SS en politie in dit gebied
speelde hy een zekere rol in de
executie van gyzelaars, die werd
doorgevoerd bij gelegenheid yan aan
slagen tegen de bezettingsautoritei
ten, en in het zenden naar concen
tratiekampen van allen, met inbe
grip van priesters en professoren,
die men ervan verdacht, vijandig
te staan tegenover de bezettings-
politiek. Onder bedreiging van re
presailles tegen hun familieleden
werden vele Nederlandsche politie
mannen gedwongen mee te werken
bij de uitvoering van dit program
ma De rechterlijke macht in Ne
derland moest hier eveneens aan
deelnemen.
Toen deze zich verzette tegen het
opleggen van gevangenisstraffen,
die vaak leidden tot een aanslag op
het leven van den gevangene, voer
de men het gebruik van speciale
re clgt banken in.
In economisch opzicht bestuurde
Seyss Inquart Nederland met ver
onachtzaming van de bepalingen
van de Haagsche conventie, die hy
verouderd achtte. Erger nog, zon
der te achten op de gevolgen, die
het kon hebben voor de bevolking,
werd een politiek van totale exploi
tatie van het economisch potentieel
van het land uitgevoerd.
Seyss Inquart organiseerde een
algemeenen roof van privé- en
staatsbezittingen. die hy door zyn
verordeningen een schijn van wette
lijkheid gaf en die hy liet vooraf
gaan door financieele maatregelen,
welke ten doel hadden dezen roof te
vergemakkeiyken.
In zyn kwaliteit van rykscommis-
saris voor Nederland begon Seyss
Inquart terstond arbeiders onder
dwang naar Duitschland te zenden.
Tot 1942 was de arbeidsdienst prin
cipieel vrywillig, doch in werkelijk
heid werd zy verplicht door sterke
economische pressie en door den
druk, die van bovenaf werd uitge
oefend.
In 1942 proclameerde Seyss Inquart
formeel den verplichten arbeids
dienst en hy gebruikte de Sipo en
de SD om hen te dwingen, die zich
ertegen verzetten. Gedurende de be
zetting werden meer dan vijf hon
derd duizend menschen uit Neder
land naar Duitschland gezonden om
te werken en slechts een zeer klein
percentage daarvan ging in werke
lijkheid vrywillig,
Eén der eerste maatregelen, die
Seyss Inquart nam in zijn kwali
teit van rijkscommissaris in Ne
derland, bestond in het in werking
stellen van een serie economische
verordeningen, die de joden in een
uitzonderingspositie stelden. Daarna
kwamen de decreten, die een regis
tratie voor joden verplichtten, die
hen verwezen naar ghetto's en ver
plichtten de jodenster te dragen.
Zy werden periodiek gearresteerd
en naar concentratiekampen gezon
den en tenslotte op voorstel van
Heydrlch in massa gedeporteerd.
Ongeveer 120 duizend van de 140
duizend joden, die in Nederland
leefden, werden naar Auschwitz ge
zonden ln verband met „entgueltige
Loesung" Seyss Inquart heeft toe,
gegeven, dat hy hun bestemming
kende, maar hU beweert van men»
sehen, die in Auschwitz waren ge»
weest, te hebben gehoord, dat de
joden er betrekkelijk goed behan
deld werden en hy zeide te hebben
geloofd, dat de joden daar bewaard
werden om ze na den oorlog naar
een ander land over te brengen. In
het licht van het bewysmateriaal,
dat is aangeboden en gegeven do
offlcieele positie, die hij bekleedde,
ls het onmogelijk geloof te hechten
aan deze bewering,
Seyss Inquart beweert voorts, dat
hy niet verantwoordelijk is voor het
meerendeel van de misdaden, tyden®
de bezetting in Nederland gepleegd,
daar zij van het Reich uit waren be
volen en uitgevoerd door de weer»
macht, waarop hy geen controle had,
of bevolen door den Duitschen chef
der SS en politie, die volgens Seyss
Inquart aan niemand dan aan
Himmler verantwoording schuldig
was Het is waar, dat de weermacht
verantwoordelijkheid draagt voor
zekere excessen en dat de chef der
SS en politie, hoewel ter beschikking
gesteld van Seyss Inquart, steed®
zyn rapporten rechtstreeks aan
Himmler kon zenden.
Het is ook waar, dat Seyss In
quart zich vaak verzette tegen
strenge maatregelen, die door andera
organisaties werden genomen. Zoo
heeft hy de weermacht in groot®
mate verhinderd over te gaan tot do
politiek van verbrande aarde en
heeft hy bij chefs van SS en politi®
invloed aangewend om te bewerken,
dat zy aantallen te fusileeren gyze
laars verminderden.
Het staat echter vast, dat Seys®
Inquart vrijwillig en met kennl®
van omstandigheden heeft mede
gewerkt aan oorlogsmisdaden en
aan misdaden tegen de mensen»
held, die zijn gepleegd tijdens O®
bezetting van Nederland,
conclusie: het gerecht verklaart
dat beschuldigde Seyss Inquart
niet schuldig is aan misdaden, ver
vat ln het eerste hoofdstuk van
de acte van beschuldiging; dat
beschuldigde Seyss Inquart schul
dig Is aan misdaden, vervat In heg
tweede, derde en vierde hoofdsMB
«a® ÉS mé® a®®» trnJuiMigimi
