Van BOUTJE tot LOCOMOTIEF 1 )e Gentsche Orgelfeesten Slotacte van een LEGENDE Olie-winning OP EIGEN BODEM In de keukens van het Spoorwegbedrijf WOENSDAG 9 OCTOBER 1946 PAGINA 5 Fantasie tot „realiteit" gesuggereerd DE GEESTENFILM ,Het geheimzinnige huis EEN MAGISTRALE VOORDRACHT HOTELSTAKING TE LONDEN Met een krommen spijker en een stukje ijzerdraad J Met de regelmaat van een klok kondigt de Nieuws.dienst vcm de Ned. Spoorwegen nieuwe verbeteringen in den treinen-loop aan. Er wordt weer een trein ingelegd en elders een verbinding her steld. Bet laatste nieuws: „verbinding met het Noorden opnieuw verbeterd" Met klinkt allemaal zoo eenvoudig en het reizend publiek aan- vaardt het dis vanzelfsprekend, zooals het moppertwanneer het tocht in een coupé of bij de reis naar huis in den duisteren avond het lezen bij afwezigheid van verlichting onmogelijk is. Het beseft ternauwernood wat een arbeid verzet moet worden om een eenigs. zins 'behoorlijken trein gereed te maken en hoe het gemis aan materiaal het vaak onmogelijk maakt om den reiziger het comfort te bieden, dat hij van oudsher gewend is. Nog onlangs liet de populaire radio-spreker der Spoorwegen, dr. P. Th. Posthumus Menes een „cri de coeur" hooren, toen hy een drin gend beroep op de menschen deed !de meegenomen bordjes en asch bakjes terug te brengen. ,,Wij zitten er om te springen. In uw belang. Goederenwagons, die in Amers foort hersteld moesten worden, wer den terzijde gezet omdat...... een bepaald boutje met voorhanden was Maar gestaag en hard wordt er daeehiks door duizenden arbeiders togde Centrale Werkplaatsen aan den wederopbouw van het i=>poor wegbedrijf gewerkt en ondanks het ontbreken tan goede worden schier wonderen gedaan, txe- hikkig zijn voor andere machmes soms moderne m de piaata ge k'w!j brachten een bezoek aan de voornaamste werkplaatsen, om van nabij den wezenlijken opbouw gade te slaan. Het gaat daar in de ..keu kens" van de Spoorwegen heet aan toe Hoe kan het anders als bij elke nieuwe dienstregeling het menu weer uitgebreid blijkt te zijn Wat ons het mecswaade «*rmstiee wilt die Kennelijk bij de arbeiders, van hoog tot laag, voor lit om hu™' bedrijf er weer zoo SDoedig mogelijk boven op te bren gen H^n bedrijf, want er z.jn weinig ondernemingen, waarmee het nersoneel zich zoo vergroeid voelt afs bh de Spoorwegen. Het „spoor- man" zijn gaat heel veel van vader op zoon over. burg vooral een zéér belangrijke af- deeling. Naarstig wordt gezocht naar eventueele scheurtjes, want veiligheid gaat voor alles. Vroeger was het zoo, dat een machinist of zijn leerling, die een scheurtje ont dekte een premie van 2.50 kreeg en mén begrijpt, dat op z.g „koude dagen" (als de machine nagekeken wordt) een vlijtig onderzoek inge steld werd. Oude beestjes worden opgeknapt Heel wat oude beestjes, zooals locomotieven van de groep 8100, die «l nfkrQoIr in oanmprkinp" Hier zijn wij ook heiand bij den specialist voor het Diesel- en elec- trische materiaal en in een groote hal wachten de motoren, die uit Duitschland teruggehaald zijn of af. komstig van uitgebrande wagens, op herstel. Van de goederen-wagons, die In Amersfoort voor reparatie komen, moesten 5 a 600 wagens gesloopt worden. Men vindt ze van allerlei nationaliteiten, doch deze maand, zoo vernamen wij, gaat het buiten- landsche materieel weg en blijft alleen het Amerikaansche over. Als men een indruk wjl hebben van het vele, dat voor „het spoor" noodig Is, moet men in de Cen trale Werkplaats in Utrecht een kijkje nemen. Van het kleinste on der J weitje tot het meest vitale wordt hier gemaakt. Het zijn 1001 artikelen. Bij de bevrijding bleken de werkplaatsen volkomen leegge plunderd. Geen gereedschap en geen materiaal, zoodat men om een en. cel voorbe sld te noemen rangeer en locomotieflampen van biscuit- blikken moest maken. Een verblijdende mertbdeeling op een der afdeelingen waren arbeiders bezig uit een rijtuig het carton te verwijderen en glas ervoor in de plaats be zetten. Ergens anders werden de lampen gemaakt en nog dezen wirier hopen de Spoorwegen alle rijtuigen van licht en verwarming te heb ben voorzien. Wij zagen het directie-rijtuig te rug, dat in Duitschland gevonden was maar over het interieur zullen ;r^ngvóor afteaSk ?n "aanmirkSg wij maar zwijgen. Duitsche op- ai iaii5 o kwamen, worden nu nog opgeknapt. In Haarlem troffen wij de on langs in Amerika aangekochte Die_ sel-locomotieven aan, die voor goe derentreinen bestemd zijn en waar van juist deze week de eerste in dienst zou komen Zij worden hier nagekeken en voor het Ned. spoor wegbedrijf bruikbaar gemaakt. Wil maai 'Jb schriften, die hier en daar nog op de wagens staan, worden netjes overgeschilderd. U ziet het, geachte lezer, er zit groei in en het zoo ontwrichte spoorwegbedrijf rekt zijn leden, dank zij den vlijt der arbeiders en kunde van leiders, met den dag fermer uit. Iedere „loc." per maand meer beteekent meer welvaart Bij den ingang van de Centrale Werkplaats te Tilburg, waar voor namelijk locomotieven onder handen worden genomen, zagen wij een keurig-geschilderd bord, waarop iedere maand het aantal afgelever de machines wordt aangegeven en een vergelijking gemaakt met de productie in 1939, Het aantal her stellingen was toen per maand 60, groote herstellingen 30. In Novem ber 1944, kort na de bevrijding van het Zuiden dus, resp.'5 en 2. In September j.l. 24 en 12 Roode en groene Pijl moeten omhoog, want, zoo lezen wij: „iedere locomotief per maand meer hersteld beteekent meer reizigers-treinen, meer goede- remtretnen. Dus: voor het Neder- landsche volk meer welvaart Bet probleem der werkloosheid speelt hier evenmin als in de an. dere werkplaatsen voorloop'g geen rol Bij het station in Deh Bosch ente Baarle-Nassau staan nog heel wat patiënten te wachten, om. dat er in het Tilburgsche locomo tieven-ziekenhuis nog geen plaats is. Het is aardig om te zien, hoe hier in de groote machine-loods een locomotief tot op haar botten ont. kleed wordt Onderdeelen worden gesorteerd en verhuizen naar de plaatwerkerij, remwerkafdeelmg enz. Dan wordt de ketel gel cht, zoodat het frame overblijft. Van veel loe's is het frame door be schietingen afgesneden en verbo gen. Natuurlijk eischt het heel wat zorg om alle onderdeelen goed bij elkaar te houden en weer terug te krygien. Tot voor kort werden de verschillende reparaties op een briefje genoteerd, doch een paar weken terug was men juist begon. nen met planborden, die van liever lede op elke afdeeling komen. Et wordt zoo efficiënt mogelijk ge. Werkt, maar, ja, als de Duitschers teachioes gestolen hebben en geen hiel'.We te krijgen zijn, moet men z'ch wel behelpen. Zoo was er vroe. Ser een machine om veenen te rich ten en te harden, wat men nu met "hand moet doen. e wielerdraaiertj vormt in Til- Sidney Toler, opvolger van Warner Oland als Charlie Chan, in de film ,Jfet Roode Teeken". Jn het Prinses-theater te Rotter dam ging j.l. Vrijdag de première van de Engelsche film „The Secret of Bellington House", naar den ge- lijknamigen roman van Sir Osbert Sipwell, in de Nederlandsche verta ling ,,Het geheimzinnige huis". „Se'nsationeel" zouden wjj déze film niet willen noemen, zulks tn tegenstelling tot de aankondiging; het delicate van het gegeven en het precieuze van de behandeling er van verdragen dit niet. Een zeer merkwaardige en filmisch zeer knappe film is „Het geheimzinnige huis" echter zeker wel reden waar om wij vandaag nog erop terugko men. Moet het niet een delicaat gege ven heeten, wanneer men z,ij het ter verfilming van een fantasie de gedachte lanceert dat geesten be staan, terwijl toch het tegendeel vaststaat? Ware het niet dat het fantasie-element overheerscht, wtij zouden deze film moeten afwijzen, temeer daar de zorg waarmee de behandeling ervan geschiedt het precaire van het gegeven nog meer doet uitkomen. Het is echtkr duidelijk, dat Ber nard Knowles, de regisseur van „Het geheimzinnige huis", bedoelt het weergeven van de legende en alleen de intentie heeft gehad een filmische bewerking van een inte ressant gegeven te leveren. Van dit gegeven maakt de gedachte „De dooden keeren als geesten terug om te voleinden waartoe 't leven hen te kort is geweestJJ, deel uit, zij is ech ter niet de these om de documen tatie waarvan deze film is ver vaardigd. Men moet „Het geheimzinnige huis" beschouwen als een vlucht uit de werkelijkheid, zooals de verha len over de kabouters, zeemeermin, nen en wijze katers; niet als een verdediging van als reëel gesugge reerde feiten. Bij ontleding van het geheel van ensceneering, décors en tjijd en plaats van behandeling komt men tot de conclusie, dat het fan tasie-element zeer sterk over heerscht en derhalve het karakter van de film bepaalt. AI schenkt de wetenschap dat het een fantasie geldt, de rust dat men niet met een onwaarachtigheid te doen heeft, de verwerkte gedachte blijft merkwaardig. A l'improviste wordt zjj niet gelanceerd; een trage die, die zich veertig jaren eerder heeft afgespeeld ,ryst op uit den achtergrond en roept in haar slot. phase de geestverschijningen op. Van de wijze waarop deze ver schijningen dan visueel waarneem baar worden voorgesteld, gaat een groote suggestieve kracht uit; zijj is inderdaad In staat aannemelijk te maken dat met de komst van dr. Barsham de laatste schakel wordt gelegd tusschen legende-verleden en „werkelijkheid"en als zoodanig moet men er groote waardeering voor hebben. Regisseur Bernard Knowles Is er- In geslaagd, dit gegeven te behan delen op een wijze die het subtiele ervan handhaaft. Onder een minder bekwaam vakman zou het geheel waarschijnlijk een aanfluiting 'n .U'-Ubere grap of een weerzinwek. d occultisch geval zijn ge worden. Naast hier en daar een totaal ex pressieloos fragment „ouder- jvetsch te lang rekken van een, beweginglooze, scène telt ,.Het 'geheimzinnige huis" vele verbluf fend knappe opnamen. Knowles weet bijv. te suggereeren, dat op een leege plaats achter een piano Inderdaad een onzichtbare persoon zit te spelen, enkel en alleen door de wijze van groepeering van leven- looze voorwerpen. En wanneer mr. Smedhurst en dr. Barsham samen de trap opgaan, is inderdaad visueel waarneembaar dat de een een mensch van vleesch en bloed en de ander een geest in normale men. sehengedaante is. Deze twee opna men zijn representatief voor de ge- heele sfeer, die Knowles zeen, sug gestief met kleine middelen Voel baar heeft gemaakt. Behalve deze uitstekende regie, zijn nog te roemen het karaktervol le spel van James Mason en Bar. bara Muilen als mr. en mrs. Smed hurst en de trance-rol van Margaret Lockwood als Annabette. Personen boven 14 jaar kunnen deze uitstekende film gaan zien, maar wjj betwijfelen of iedereen haar op de juiste waarde zal weten te schatten. i. Het was al avond geworden toen we Gent binnenkwamen. Het zwart-fluweelen hemeldak flonkerend vol sterren scheen dien zomerschen avond duidelijker dan ooit geschraagd te worden door de vier machtige Gothische torens der St. Baaf, St. Niklaas, van stadhuis en de Beffroi. Toen als bij tooverslag zetten hun klokkespelen tegelijk in en vul den de lucht met dooreentuimelende klanken van bronzen en zilverigen stemmen. Dit was het praeludium van het feest, dat we nu gingen be leven. Daar waren de meest prominente figuren uit de Nederlanden samen gekomen om het orgel in zijn ouden uister te doen klinken, te bezingen of te commentariëeren. Daar waren organisten van Noord en Zuid, organologen en orgellief hebbers, die in drie dagen tijds een veelheid en verscheidenheid van orgelwerken en vraagstukken het orgel betreffende zouden voorspelen of voorhouden. Het initiatief tot deze dagen is uitgegaan van twee jongere Gent. sche organisten, de heeren Ver- schraeven, organist der kathedraal en Berten de Keyzer, organist der St. Niklaaskerk. Zij richtten kort ge leden een orgel tij dschröft op ge naamd ,,De Schalmei" en nauwe lijks bestaande of zij verwerven ook den steun van officiëele instanties om dit congres mogelijk te maken. Om de organisatie en om de be langrijkheid van het gebodene kan men niet anders dan de loftrompet doen klinken. Stellig werd dit alles bevorderd door het luisterrijke weer, waardoor het oude klassieke kader der stad Gent als een droombeeld van mid- deleeuwsche schoonheid voor onzen geest opdoemde, maar ook en dit was hiermede volkomen in harmo nie door den geest van eenvoud en kameraadschappelijkheid welke hier Noord en Zuid, calvinisten en katholieken, geleerden en kunste naars en liefhebbers met elkander tot één gemeenschap verbond. /s Tengevolge van het neerstorten van een Yorktoestel der R.A.F. in de zee ten Noorden van het eiland Pinang, voor de westkust van Malakka, zijn veertien pas sagiers en zes leden der beman ning gedood. Het vliegtuig was van Engeland op weg naar Ma lakka. Dien eersten avond hoorden we in het eeuwenoude schuttersgilde huis een voordracht van kanunnik v. d. Kerckhoven over Schoon Vlaanderen". ,,Het heerlijkste wat u ooit zag", luidde de ondertitel, en met een lichtelijk sceptische ge stemdheid over deze naieve aan kondiging namen we plaats in een propvol lokaaltje waar midden in de menigte een Leika-camera stond opgesteld en waar een projectie- doekje van één m2 eveneens in zwe vend en toestand zich wat verder be vond. Een stokoud heertje, voormalig koning van het schuttersgilde, nam het woord. Hij prevelde rond 3 mi nuten onverstaanbare woorden waarop applaus volgde en hierna nam de H. E. Heer kan. v. d, Kerck hoven het woord. ,,Het heerlijkste wat u ooit zag" bleek te zijn: het licht. Het Licht met een hoofdletter is het licht dat we hiernamaals eerst kunnen aan schouwen en het licht hier op aarde nemen we slechts voor een gering deel waar. M.a.w hij behandelde het licht van metaphysisch standpunt en zuiver natuurlijk gezien. Het zou te ver voeren en buiten het kader van dit verslag om de We moeten echter zeggen zelden voordracht van dezen redenaar slechts summier weer te gever, of nooit zulk een magistrale doch voor een ieder vatbare voordracht te hebben gehoord: zóó evenwichtig en harmonisch van bouw, zoo natuurlijk en diep geaccentueerd uitgesproken, zoo boeiend en geeste. lijk versterkend, ".00 cultuurkrachtig en eigen als zelden gehoord wordt. Ter illustratie van het gezegde, diende een honderdtal door dezen kanunnik zelf genomen foto's van het Vlaams che landschap, van Vlaamsche luchten, bloemen, vlin ders, dieren en menschen genomen hij opgaand en dalend zonlicht, blakend in den middagzon en weg stervend in - de schemering, by direct licht en tegenlicht, enz. Zuiver foto-technisch bezien her inneren we ons niet in onze fotógra- phische ateliers scherper en vol- komener beelden van de natuur te hebben gezien, en het is niet te verwonderen dat tallooze malen, kreten van bewondering uk de aan wezige selecte schare opscegen. We zijn er diep van overtuigd dat deze in ieder opzicht magistrale voordracht niet alleen voor velen een openbaring is geweest, maar tevens een apostolaat, zooals kan v., d. Kerckhoven ons later bekende. En wat we ook later uit gesprekken met niet katholieke landgenooten vernamen is. dat deze vorm van christelijke beleving hèn een grooten stap nader tot ons heeft gebracht» Alleen reeds uit dat oogpunt wat dat orerelfeest, waarover we in een tweede" artikel nader zullen uitweW den, van beteekenis MARITJS MONNIKENDAM. Meer dan vijfhonderd leden van het keukenpersoneel van het be. roemde Savoy-hotel in Londen zijn in staking gegaan, ook het bedie nend personeel van Simpson- s staakt. Het is geen wilde staking De Lon_ densche vakvereenigingsraad steunt haar Vooralsnog is de directie van het Savoy niet bereid de vakveree- nigingsfun-ctionarissen te woord te staan. De stakers verlangen erken, ning van hun vakbond. Volgens de stakers zal het per. soneel van de groote hotels van Westend aan de actie gaan deerne- men, indien de directie van het Sa voy niet toegeeft. t Het personeel van Clandge s hotel gaat heden in staking. REIST ZOO WEINIG MOGELIJK Op Zaterdagmiddag Nog steeds beschikken de Neder landsche Spoorwegen niet over vol doende personenrijtuigen om he,t enorme vervoer te verwerken op eec. wijze, zooals men dat zou wenscnen. Het gevolg is geweest, dat men ooit goederenwagens voor personenver voer moest gaan gebruiken, doch dit bleef een - ongewenschte toestand, die zoo spoedig mogelijk moest ein digen. Bovendien zijn voor de zich uitgebreidende goederenproduc tie steeds me r wagens noodig. Besloten is dan ook om met in gang van 7 October in normale rei zigerstreinen geen reizigers vervoer in goederenwagens meer te doen plaats vinden. Ongetwijfeld zal dit gevolgen hebben, welke echter door de reizigers zelf tot een minimum kunnen worden beperkt. De groot ste drukte doet zich n.l. nog altyd voor op Zaterdagmiddag, wanneer de treinen overvol zijn en de spoor wegen alle zeilen moeten bijzetten om het vervoer te verwerken. Wie het dus even kan, vermijde het rei zen op Zaterdagmiddag. In de archaïsche rust van het vlakke Drentsche landschap rond Coevorden is sinds eenigen tijd be weeg gekomen. Hooge ijzeren to rens zijn verrezen, waar tot voor kort de stilte heerschte van het overgeërfde boerenbedrijf. Proef boringen hebben aangetoond, dat de bodem er kostbare delfstof be. vat: olie, en men is koortsachtig aan den arbeid getogen om dit be- belangryke product te winnen ten bate van Nederlands nationale economische kracht. Moeilijk waren de omstandigheden, waaronder het groote door de Bataafsche Petroleum Maatschappij ondernomen werk moest worden be gonnen; velerlei de weerstanden, welke aanvankelijk moesten worden Nederland op ongeveer 125.000 ton, dan is de huidige productie van plus minus 7500 ton per maand van weinig importantie voor de Neder landsche voorziening, maar men moet verder kijken dan vandaag. En daarom juist wordt in Drente door de B. P. M. zoo hard gewerkt, daarom zal men de proefboringen gaan uitbreiden tot andere deelen van Nederland, omdat men zich realiseert, dat met deze elie-ontgin- ning een groot nationaal belang wordt gediend, waarvan de vruchten in de toekomst liggen. Men werkt onder de meest ongun stige omstandigheden, ,,met een krommen spijker en een stukje ijzer- I draad", zooals een der leiders van de Koninklijke het typeerde, maar ook het materiaalgebrek zal vermin deren, evenals de schaarschte aan Een veenlaag wordt afgestoken en zand aangebracht om de basis stevig te doen zijn voor de olie-treinen, die straks van hier een lading zullen vervoeren waar Nederland terecht trotsch op' kan zijn. Medio November zal het werk gereed kunnen zijn. De secretaris van de hoofdgroep industrie, mr. dr. T. Huitema, schetste ons in een inleiding tijdens de 5-daagsehe excursie naar eenige op onze delfstoffen gebaseerde in dustrieën de moeilijke positie, waar in het Nederlandsch bedrijfsleven zich bevindthet was een verre van rooskleurig beeld. Het gebrek aar materialen, de schaarschte aan ar beidskrachten, het deviezen-probleem en de overheidsbemoeiing werden als de belangrijkste tegenwerkende factoren gereleveerd. In de gesprekken met de leiders der door ons bezochte onderneiuiu.- gen kwameh deze moeilijkheden zeker naar voren, doch het accent werd meer gelegd op den vasten wü om met ontplooiing van alle be schikbare krachten en met v<>lle energie te werken aan het volledig economisch herstel van het vader land en de vermeerdering der wel vaart van bedrijf en gemeenschap. WeiKe aanvttiin-ciijtv Uiwotcii wuiuon (leren, eveiiiaia ue »vjiio,ctiav;iJLi.c overwonnen, maar men is met tact arbeidskrachten, waarmede men hier, rrocraon RppVIh r»roHiif.ftp.reil n-niüir ir» ria nvprip-p tfikkpn der te werk gegaan. Reeds produeeeren er vijftien putten continu 20 tot 50 ton olie per etmaal, verdere proef nemingen zijn in vollen gang en er is groot vertrouwen in de toekomst. De olie-winning is een jonge tak van industrie. Het is verre van alge meen bekend, dat de eerste oliebron ter wereld in 1857 werd geslagen. Sindsdien Is de groei opmerkelijk snel geweest. Wetenschap en tech niek hebben zich ontwikkeld en men is thans zoover gevorderd, dat, in tegenstelling tot voorheen, met een zekere mate van waarschijnlijkheid tot de aanwezigheid van olie kan worden geconcludeerd. Stelt men de maandelijkscbe be hoefte aan aardolie-producten in gelijk in de overige takken der Nederlandsche Industrie, te kampen heeft. De Spoorwegen paraat. Dat de Ned. Spoorwegen nog andere zorgen hebben dan het vervoer van een aantal journalisten naar uiteenloopende streken van ons land tijdens een persexcursie, bleek ons op het terrein, waar de B. P. M. haar activiteit ontplooit. Ook daar zijn zij diligent bij den aanleg van een nieuwe spoorwegverbinding van Schoonebeek naar Nieuw Amster dam met het doel, een zoo snel en efficient mogelijk vervoer van de producten der Koninklijke. Boekelo kweekt deviezen. Bij de Koninklijke Nederlandsche Zoutindustrie te Boekelo-Hengelo troffen wij 'n optimistische directie, die op het terrein der chemische industrie al het mogelijke doet om haar reeds belangrijke bijdrage tc_ de deviezen-vorming zoo groot roe. gelijk te dóen zijn. Ook hier dezelf- moeilijkheden, maar in het bemZh dat haar producten export- van beteekenis zijn, die on -<r «e huidige omstandigheden met Kun nen werden gemist, weet de leiding van deze onderneming door te roeien en heeft ook zij hooggestemde ver wachtingen van del toekomst. Voor den oorlog werd ongeveer 200.960 ton zout per jaar geprodu ceerd. Dit jaar hoopt men de pro ductie op 150.000 ton te brengen. Plannen bestaan om de jaar-voort- brenging op 800.000 ton vast te stel len. Voor den afzet behoeft men zich geen zorg te maken, aangezien Duitsch'and voörloopig is uitge schakeld.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 5