Het leger in de 2 e Kamer
Moeilijke opbouw in tempo
Alle doodvonnissen met strop
op Woensdag a.s
Mgr. STEPINAC TOT DWANG
ARBEID VEROORDEELD
De diepe rouw te Apeldoorn
Generaal Smuts in Zeeland
kaêr&
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EH OMSTREKEN
68ste JAARGANG
VRIJDAG II OCTOBER 1946
No. 20 m
Moraal en
verzorging
„DE WAARHEID" UIT
DE KAZERNE
Verboden bladen
voltrekking
ZAGREB, 11 Oct. (A.F.P.) Aartsbisschop Mgr-
Stepinac van Zagreb is hedenmorgen door het Joego-
Slavisch gerechtshof tot zestien jaar dwangarbeid en
verlies van burgerrechten voor den lijd van vijf jaar
veroordeeld-
Een door het Vaticaan uit ge-
geven communiqué wijst er met
meesten nadruk op, dat 'n docu
ment, dat tijdens het proces te
Zagreb ten bewijze tegen mgr.
Stepinac werd gebruikt, valsch
is.
Indrukwekkende
EEN ZEGETOCHT
Middelburg
Middelburg
aan
Von Papen mag niet
meer weg
De hoofdcommissaris van po
litie te Neurenberg heeft instruc
tie gekregen van den Beierschen
minister-president, dr. Wilhelm
Hoegner, dat Von Papen Neuren
berg niet mag verlaten of anders
onmiddellijk moet worden gear,
resteerd.
dienst
EERSTE SLACHTOFFER
BEGRAVEN
Explosie
VAN ZUURSTOF-
CYLINDER
2 dooden, 8 gewonden
dreigende opstand
IN PORTUGAL?
Woningbouw
DOOR PARTICULIEREN
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DIRECTEUR: J. KUIJPERS
ALGEMEEN KEDACTEUR
|T A p A A L
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8. SCHIEDAM. TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL,, 1.10 P. MNP., 0.26 P. WEE
HOOFDREDACTEUR
MGR. DR. J. W I T L O X
Voor het eerst sinds de bevryding
ontmoette de Tweede Kamer de
bewindslieden van Oorlog en Ma
rine voor een geregelde gedachten-
Wisseling over defensiekwesties, spe.
ciaal de personeelsaangelegenheden.
En achter de ministerstafel hadden
dan ook de beide bewindslieden
plaats genomen, de excellenties
Fiévez en Schagen van Leeuwen,
welke laatste van de gelegenheid
gebruik maakte om ter zake van
het noodlottig ongeluk te Apeldoorn,
veroorzaakt door den serg.-vlieger
Christern, uiting te geven aan zijn
diepe ontroering en medelijden met
de doode en overlevende slachtoffers,
die de dupe werden van jeugdigen
overmoed en ongehoorzaamheid.
De ministers hadden een erfenis
van hun voorgangers te verdedigen
en alweer betrof het een machti
gingswet. Want aangezien het nog
hiet mogelijk was met een herziening
der Dienstplichtwet te komen, vroe
gen de bewindslieden een blanco
volmacht om maatregelen" te ne
men in afwijking van een 15-tal
artikelen der wet.
Natuurlijk was ook ditmaal de
volksvertegenwoordiging op haar
qui-vive. Ofschoon de overgroote
meerderheid der Kamer er van over
tuigd bleek dat elke neiging tot
dictatuur den beiden ministers
vreemd is, stond zü op haar recn-
ten en wenschte haar medezegge -
schap niet uit handen te govern- De
katholieke afgevaardigde Ru>)3
Beerenbrouek trad hierbij als gang-
maker op, in een staatsrechtelijk
betoog den plicht aandringend der
Staten-Generaal om waarborgen te
verlangen, waar het ontwerp de ver-
eischte voorzichtigheid niet betracht
en speciaal wijzend op de theoreti
sche, mogelijkheid van volslagen
willekeur, waartoe in de regeerings
redactie reeds de term het „treffen
van maatregelen" kan leiden. Het
aangenomen amendement sprak dan
ook van het „stellen van regelen
ziin hoofdstrekking intussehen was
dat elke algemeene maatregel van
bestuur binnen 14 dagen zal gevolgd
worden door een wetsontwerp ter
bekrachtiging. (In analogie met de
procedure indertijd bij de Contingen-
teeringswetten gevolgd).
Diverse woordvoerders sloten zich
by voorbaat bij den gedachtengang
van het amendement aan. Zonder
het uitdrukkelijk te zeggen, althans
aanvankelijk, de communist mr. B.
Stokvis, die de voor het ongezond,
hinkend, amphibisch wangedrocht"
verantwoordelijke ministers als over
treders van de Grondwet achter slot
en grendel wilde zetten. Ook de heer
Van Sleen (P.A.), er tusschen haak
jes aan herinnerend dat de commu
nisten wel de laatsten zyn om tegen
ondemocratische en dictatoriale
maatregelen zulk zwaar geschut in
stelling te mogen brengen. Van anti.
revolutionaire zijde kwam mr. Roos-
jen en uit de Party van de Vryheid
de heer Bierema ofschoon aarzelend
en zijdelings instemming betuigen.
Minister Fiévez inmiddels scheen
daaraan geen behoefte te hebben en
Z.Exc. voelde zelfs het constitutio-
neele bezwaar zeer wel, zich ten
slotte zonder bedenking voor het
amendement-Ruijs de Beerenbrouek
verklarend.
Het amendement werd dan ook
aangenomen met 5312 stemmen
(die der 8 aanwezige communisten,
plotseling ontdekkend dat zij de eli
minatie van hun grondwettelijk be
zwaar toch maar beter niet in de
hand werkten, en die der christ -
historischen op één na), terwijl het
ontwerp zelf alleen de stemmen der
communisten tegen kreeg (578).
Z.Exc. had er by de algemeene
inleiding van zyn uitvoerig en elo
quent betoog op gewezen, hoe moei
lijk de taak is geweest om in 15
maanden by het totaal ontbreken
van alles een nieuwe legerorganisatie
te stichten, die tot nu toe nog maar
alleen voor Indonesië is bestemd en
een heel andere taak heeft dan vóór
1940 den troep was opgelegd. Een
woord van hulde wilde de heer Ti-
lanus niet achterwege laten.
De kwestie der moraliteit diè
reeds in den lande zooveel deining
veroorzaakte, ontbrak uiteraard
niet De katholieke woordvoerder
stelde de zaak scherp aldus: de be
volking staat haar zonen af niet ze.
ker dat zy ze terug ziet, maar mag
dan ook eischen dat al het mogelijke
wordt gedaan opdat z(j niet zedelijk
te gronde gaan Met den heer Ruys,
die vóór alles aandrong op het leg
gen van een goed fundament ten
dezen waarschuwde intussehen ook
de minister tegen generaliseeren Er
is op dit gebied nog veel te doen
maar men moet riiet oVerdryven
Met pater De Greeve heeft de mi
nister 6 uur gesproken en zeer
veel is toen in een ander licht ge
steld. In een pontificale Hoogmis te
Semarang na een retraite werd tot
onderwerp van de preek gekozen:
Ons leger in overeenstemming of in
tegenspraak met de kletspraatjes
Nederland.
Verbetering der moraliteit ver
wacht Z. Exc. van: overdag hard
oefenen's avonds in goede sfeer
elk weekend naar huis
Uit de rede van minister Fiévez
stippen we nog aan. dat Z Exc een
beschikking heeft geteekend waar-
by de bladen ,,De Waarheid", Geeft
Acht" en ,,De Vredestichters" in de
kazernes zijn verboden, dit in ver
band met artikelen de laatste we
ken over de troepenzending naar
Indonesië gepubliceerd, waardoor een
aantal militairen zich aan strafver
volging hebben blootgesteld
De heer v. Sleen meende dat deze
maatregel ietwat eenzydig is daar hy
uitgaven ter andere zyde („Inöiè in
nood" en het blad van prof. Ger-
retson) kent die dan evenzeer voor
verbod in aanmerking komen en
verzocht daarom Z Exc. .Dé Waar
heid" nog een kans te geven. Deze
herhaalde nog eens dat de gesigna
leerde bladen speciaal in de huidige
omstandigheden verwarring stichten;
daarom worden b v. niet de .Tri
bune" en ,,Spartacus" in het ver
bod betrokken
Het m.s. „van Riemsdijk" van de KP. Af. werd ift den oorlogt nadat
het van de helling was geloopen door de Duitschers naar IJmuiden
gesleept om daar gebruikt te worden als versperring tusschen de
pierenDe Engelschen bombardeerden het schip echterwaardoor het
met zware slagzij bij de Noordersluis tot zinken kwam. Gisteren is het
schip door de fa. Goedkoop leeggepompt en naar de bergingshaven ge
sleept, waar het gei eed gemaakt wordt om naar Amsterdam gesleept
te worden
Gisteren explodeerde in de machine
fabriek Stork een zuurstofcylinder
twee arbeiders werden gedooden
kele andere zwaar gewond
Eien onderzoek in de dossiers van
het Pauselijk staatssecretariaat
bracht slechts eenige vellen pa
pier aan den dag, waarop de datum
staat 18 Mei 1943. De inhoud van
deze bladen komen slechts ten
deele overeen met hetgeen de aan
klager te Zagreb heeft voorgelezen.
Het schryven draagt evenwel geen
der officieele kenteekenen, bij brief-
wisseling tusschen den aartsbisschop
|fcn Rome gebruikelyk, terwijl de styl
volkomen afwykt van dien van mgr.
Stepinac. Er bevond zich geen zegel
op den brief. Het schryven is boven
dien ongeteekend. In tegenstelling
met alle andere brieven, door mgr.
Stepinac tot den H. Stoel gericht,
is dit schrijven geheel op de schryf-
machine klaar gemaakt, op gewoon
papier.
Gisteren heeff
Smuts een bezoek Keh2.ld^aarschalk
land. Per vUegtui* *2* aaa Zee.
van Den Haag wiVeerde hÜ
Woensdrecht, waar hil vliegveld
welkomd door den Commi!erd. Ver~
Koningin in Zeeland, jhr rn^ri? ^er
Quarles van Ufford. Daarna' V A
men de provincie Zeeland in
het publiek en veel schoolkinderen
langs de wegen den hoogen gaat
hartelijk toejuichten. In snel tempo
bereikte men Goes, waar op de
Markt veel publiek was samenge
stroomd. Voor hotel ,,De Koren
beurs" zong een Zeeuwsch koor het
Zuid-Afrikaansch volkslied. Na het
noenmaal heeft ir. Herwyer, inspec
teur van den dienst landbouwher-
stel, den generaal ingelicht over den
wederopbouw van het gebied, dat
bezocht werd,
een bezoek gebracht aan Middel
burg, waar hy in het H.A.R.K.-
gebouw de uitreiking bywoonde van
honderden paren kinderschoenen, ge
zonden door het Zuid-Afrikaansche
stadje Middelburg voor de Middel-
urgsche schooljeugd. Over Sint Lau
rens, Serooskerke, Oost-Kapelle en
Domburg ging de tocht naar West-
kapelle, waar de generaal het z.g,
Zwitsersche kamp bezocht en de
plaats waar de geallieerde troepen
in 1944 op Walcheren geland zyn.
De reis ging vervolgens naar Vlis-
singen, waar hij werd ontvangen
d,0<2? burgemeester mr. B. Kolff. Ten
w!ÏIe Wer(T naar het vliegveld
QiI?JSsdrecht gereden, waar jhr.
van fU? Tan Hfford afscheid nam
Gistf»uQ hoo£en bezoeker,
zaal te he«ft in de Trèves-
diner aangebod?«g de peering een
wel alle min£?f2' waar*an met vni_
teiten aaSatenhoo^e aut°ri-
tijdens den ma al til JF Sr BeeIJ heeft
tendeels h t
Het is volkomen duidelyk, schrijft
de ,,Osservatore Romano" dat men
met dit document den aartsbisschop
l val heeft willen zetten. Het
Vaticaan heeft trouwens de verval-
sching onmiddellijk ontdekt en aan
het document nooit eenige aan
dacht gewijd. Thans blijkt, welke
methoden men in het land van Tito
aandurft, om een heiligen priester,
die stand houdt in de waarheid, van
misdaden tegen het volk" te be
tichten.
Thans wordt gemeld, dat de
geallieerde bestuursraad alle ver
zoeken om gratie, door die gevon_
niste nazileiders ingediend, ver
worpen heeft. Slechts Kalten-
brunner, Von Schirach en Speer
hadden geen gratieverzoek inge
diend
Ook heeft de bestuursraad de
verzoeken van Goeringf JodI
Keitel om te worden doodgescho
ten, in plaats van opgehangen
afgewezen.
Al de ter dood veroordeelden
zullen op 16 October a.s., in tegen
woordigheid van een commissie uit
de vier groote mogendheden, wor.
den opgehangen.
In Engeland en zelfs in Trans
vaal waren stemmen opgegaan
voor verzachting van de Neuren-
bergsche voein:ssen. De synodale
commissie van de Ned. Herv. Kerk
in Transvaal had zelfs een beroep
op gen. Smuts gedaan, om zijn
invloed in dien zin aan te wenden.
Smuts had echter geantwoord, dat
hy geen reden kon vinden, op bet
beroep in te gaan. De lciders der-
nationalistische partij in Transvaal
hadden zich by het beroep dear
synodale commissie aangesloten.
Hoegner's instructie ig goedge
keurd door het Amerik militaire
bestuur.
Mucnt wera. zeide o.m diep te 2Ün «3cn en
De heer Smuts heeft vervolgens wat hy i» Zeeland had gezien11 d°°r
In de groote kerk te Apeldoorn is
gisteravond een rouwdienst ge
houden, waartoe waren uitgenoo-
digd de familie van de by de ramp
omgekomenen, de leerlingen van de
Chr. H.B.S. en hun ouders en allen,
die door hulp of anderszins by de
ramp betrokken zyn geweest. Het
was een aangrijpende plechtigheid.
Ds. J. J. C. Karres, voorzitter
van het schoolbestuur, opende met
Bijbellezing en gebed en herdacht
vervolgens hen, die zyn heengegaan.
Ook richtte hy zich tot de ouders
en tot hen, die hulp verleenden
De directeur, dr. De Planque ge
tuigde van medeleven met de slacht
offers en hun moeders, en dankte
voor de tallooze bewijzen van deel
neming uit heel het land.
Woensdagavond", zoo deelde
spr. mede, ,,is ook Marijke Chris
tern, de zuster van den piloot, by
mij geweest. ,,Ik zou zoo graag een
blijk van medeleven zenden", zoo
zeide zij. Toen ik haar vertelde,
dat ik voor u het woord zou voeren
en dan haar deelneming aan u zou
overbrengen, antwoordde zy: .,Als
u dat zou willen doen, zou u mijn
broer en my een innige voldoening
schenken". Dr. De Planque ver
haalde tenslotte nog van de zelf
opoffering van den leeraar Dob-
benga.
Als laatste spreker betrad ds. J.
R. Goris, godsdienstleeraar der
school, den kansel.
Gisterenmiddag is op de alg be
graaf plaats te Hardenberg de eerste
van de 24 dooden, omgekomen dooi
de vliegtuigcatastrophe te Apel
doorn, aan den schoot der aarde
toevertrouwd. Het was het stoffëlijk
overschot van Henk Schuite wiens
vader in Hardenberg burgemeester
is geweest
Vertegenwoordigers van den mi
nister van marine, het gemeentebe
stuur van Apeldoorn, het schoolbe
stuur der Chr. H. B S.. alsmede
van de leerlingen waren op het kerk
hof aanwezig en gaven door kran
sen uiting aan de algemeene deel
neming Een groote schare padvin
ders gaf blijk van het medeleven der
Hardenbergsche jeugd.
Het verzoek om clementie voor
Bormann werd als prematuur ver
worpen, zonder een precedent te
scheppen voor het geval hij gear,
resteerd zou worden. De verzoeken
van de S.S., de Gestapo den S. D.
en de groep van leidende nazi's
werden ,,niet ontvankelijk" ver
klaard. omdat de bestuursraad niet
gemachtigd is, het vonnis van het
internationaal militair tribunaal te
herzien.
De sovjet-Russische afgevaardigde
in den bestuursraad verklaarde net
als zyn plicht te beschouwen, om
zijn volledige instemming te betui
gen met de meening van het sovjet.
Russische lid van het tribunaal, dat
er genoeg bewijzen zyn om Schacht,
Von Papen en Fritzsche ook te von
nissen, tegen Hess het doodvonnis
uit te spreken en te erkennen dat
de regeering van Hitler met zyn ge.
nerale stal eni militair opperbevel
misdadige organisaties waren
Wanneer de ter dood veroordeelden
worden opgehangen, zullen twee pers
vertegenwoordigers uit elk der vier
bezettende mogendheden en 4én
officieèle fotograaf de executie mo
gen bijwonen.
Volgens majoor Fred Teich, be
ambte van de gevangenis te Neu-
:renberg, hebben de Amerikaansche
'autoriteiten besloten, de hersenen
van de ter dood veroordeelden na
de executie niet voor pathologisch
onderzoek naar Amerika te zenden
Uit een aanvullend bericht b' ;kt
nog, dat de gratieverzoeken ciie
ten behoeve van Goering Streicher,
Frank en Von Neurath werden inge
diend, .zonder de toestemming of
machtiging'» van deze veroordeelden
werden gepresenteerd
Gistermiddag is in de plaatwerke-
ry der firma Stork in Amsterdam-
Noord een zuurstofcylinder met een
enormen klap uiteen gesprongen.
Op het oogenblik der ontploffing
bevonden zich een veertigtal arbei
ders in de werkplaats. De 17-jarige
plaatwerker J. M. Bouhuis en de
21-jarige plaatwerker J. Mens, bei
den uit Amsterdam, werden dusda
nig gewond, dat ztj ter plaatse over.
leden. De 16-jarige J. Roemer uit
Ilpendam en de 23-jarige H. Wes
terman uit Amsterdam, werden
zwaar gewond. Zoowel de stoffelijke
overschotten der twee omgekomenen
als de zwaar gewonden werden naar
overgebracht
In verband met heerschende agL.
tatie tegen het nieuwe Salazar-re-
giem moesten zich alle troepen, de
politie en de leden van het anti-com.
munistisohe legioen ,,Legiao Portu-
guesa" Donderdagmorgen om 3 uur
aan hun kazernes melden.
Op last der regeering waren alle
particuliere telefoon-verbindingen
tusschen Dissabon en de Noorde
lijke en Zuidelijke districten van het
land buiten werking gesteld.
Ofschoon men van officieele zij
de geen verklaring voor deze maat
regelen gaf, geloofde men, dat zij
werden genomen, nadat de regeering
inlichtingen heeft ontvangen ovor
een burger- en militairen opstand,
die binnenkor^ speciaal in de Noor.
delijke provincies van Portugal zou
uitbreken, aldus ,.A. P."
Binnen enkele weken is te ver
bet Binnengasthuis overgebraent. M financieele regeling,
Stn ommeer 5 welke het bouwen van woningen door
op; hun toestand i» bevredigend, Iparticulieren weer mogeiyk maant.
