De veldslag tegen prijzen
Een welkome interpellatie
INDONESIË
Duurte door
Productie is
de fact
or
starre schema's
agaten ©m
van
ZATERDAG 12 OCTOBER 1946
PAGINA 5
Concurrentie dwingt tot
prijsverlaging
VERLAGING HANDELS-
MARGES
GRONDSTOFFEN -
TOEWIJZINGEN
AFSCHAFFING CODEERING
GEEN PRIJSSTA BI LI SA TIE
VERWACHT NIET TE VEEL
IN EENS
Gedistilleerd rantsoen
verhoogd
Nieuw échec voor de
communisten
worden beschermd
Wapenslilstandsbespre
kingen uitgesteld
Voor de militairen in Indië
Steunregeling
EEN RUBENS IN
WEINIG
VERANDERING
By het beoordeelen van de prijs
politiek mag: men niet nit het oog-
verliezen, idat het centrale probleem
geen prijs- maar een productiepro
bleem is. Wij kunnen met de prijs
politiek slechts indirect de welvaart
Tergrooten indien deze politiek er
Voor zorgt, dat wjf in den interna
tionalen handel mee kunnen en een
maximale productie binnen onze
grenzen wordt bereikt, aldus prof.
G. Brouwers in een persconferentie
•ver onze prijspolitiek.
Het doel van de prijspolitiek ist
1. De inflatie vóórkomen:. Hier
in is zij geslaafd. De -inflatie heb
ben wij buiten de deur gehouden.
Er is geen geweldige beweging
van loonen en prijzen ontstaan,
doch er is een betrekkelijke sta
biliteit ontstaan
2. De kosten op een dusdanig
niveau te brengen dat wij internati
onaal mee kunnen. Ook dit is be
reikt. Ons kostenniveau is zeker
niet hooger dan in de meeste lan
den, integendeel lager. Door een
riskante politiek Zou het kosten
niveau zoo kunnen stijgen dat wij
straks bij een woestè internationale
concurrentie niet mee zouden kun
nen doen.
3. Een evenwicht tot stand bren
gen tusschen loonen en prijzen. In
dit opzicht zijn er stellig nog ver
schillende wenschen niet vervuld,
maar de situatie is niet zoo ver
schrikkelijk als men- het veelal
pleegt voor te stellen.
Kosten levensonderhoud
De aandacht verdient het feit
dat in feite het indexcijfer van de
kosten van levensonderhoud lager
ligt dan uit de desbetreffende pu
blicatie zou blijken. Recente be
rekeningen van hei C. E. S. heb
ben toi deze ontdekking geleid.
De prijzenmaatregelen behoeven
in belangrijke mate verbetering.
Als gevolg van het tempo, waar
in gewerkt moest worden, de ge
brekkige gegevens, het groote aan
tal prijzen dat m-oest worden goed
gekeurd, droegen de maatregelen
een vooorloopig karakter. In 1946
hebben .vele een meer definitief
karakter gekregen en zijn zij in
gunstigen zin verbeterd.
De maatregelen wellke thans ge
nomen zullen worden zijn:
I. Verlaging van do handelsman
ges. Het doel is een prijsverlaging
van 10 pet. van de consumenten
prijzen. Dif wil zeggen dat een
veel krassere verlaging van de
handelsmarges noodig is. Dit be-
leekent echter niet dat in eiken
tak van bedrijf de consumenten
prijzen met 10 pet. zullen werden
verlaagd.
Er zijn bedrijfstakken' waar de
verlaging grooter zal zijn. bedrijfs
takken waar zij kleiner zal zijn en
branches waar geen aantasting van
de winstmarges zal plaats vinden,
zoodat geen prijsveranderdng uit
dezen hoofde zal intreden. Tot dus
verre zijn dergelijke aantastingen
van de winstmarges niet zonder
overleg doorgevoerd.
De verlaging van de winsimarg
zal vooral betrekking hebben
op textiel, glas en aardewerk, huis
houdelijke artikelen van metaal en
hout, en algemeene industrieel e
gebruiksartikelen.
Met opzet is er geen ac-ie
prijsverlaging over de geheele
linie, zooais in België. Dit is hier
niet mogeiij'k en zou een slag in
de lucht zijn. De marge van de
zuivelbran-che biiv. """n ver
mindering Vw>-
II. Daarnaast zal wear mogelijk
de concurrentie tusschen de ver
schillende producenten gestimu
leerd worden en wel door het
systeem van grondstoffen-toewij
zing naar quoteering volgens basis
jaren te laten schieten en deze
toewijzing te baseeren op de vraag
d,ie bij net publiek naar een pro-
duet van een bedTijf bestaat Hier
van wordt een prijsdaling ver
wacht. Te veel bestaat de neiging
bij het bedrijfsleven om het hui
dige prijspeil door onderlinge af
spraken te handhaven. Dit streven
is funest. Het huidige niveau is
geen niveau voor normale omstan»
digheden.
III. Ten slotte is er het utility-
systeem, dat veelal verkeerd is be-
grepen. Dit systeem beteekent geen
dorre standaardiseering te wor
den. Het eenige doel is dat de
natuurlijke classificatie van ver-
Gchillendei prijsklassen, evenals
voor den oorlog het geval was,
zooveel mogelijk weer tot stand
komt.
- Een van de belangrijkste groep
artikelen, waarvoor hel systeem
zal v/orden doorgevoerd is textiel,
doch hier zijn de moeilijkheden
het grootst en zal de tijdsduur
voor 't invoeren nog wel even aan-
loopen. Dif systeem moet echter
dit jaar nog zekere resultaten
mogelijk maken.
Het doel is de uitgaven van het
budget vam den gewonen man zoo
veel mogelijk te drukken, terwijl
daarnaast er ook na-ar gestreefd
wordt de semi luxe artikelen voor
huishoudelijke inrichting en speel
goed binnen het bereik van den
gewonen man te brengen.
Het cod-eeringssysteem, dat tot
dusverre werd gevolgd, zal zoo
vlug mogelijk worden afgeschaft.
Dit systeem, waarbij per artikel,
per fabriek een prijs en een code
nr. werden vastgesteld, heeft wat
het resu-ltaat betreft prof. Brou
wers nooit bevredigd. De prijzen
waren in de praktijk te hoog en
zullen belangrijk moeten worden
verlaagd. Overgegaan moet wor
den tot een algemeen calculatie-
schema, dat rekening houdt met
de toegestane grondstoffenprijzen,
loonen, alg. kosten en een beper-
te winst van den kostprijs. Dan
ligt d-e verantwoordelijkheid voor
de toepassing bij den ondernemer
en zal de prijsbeheersching trach
ten de prijzen* binnen de perken
te houden.
Prof. Brouwers verklaarde te
hopen, dat bij overtreding zeer
ernstige straffen zouden worden
gegeven, hetgeen een preventieve
werking zal uitoefenen. De prijs
politiek moet voorts worden aan
gevuld met een efficiente controle.
De overtredingen zijn nog altijd te
groot, getuige de laatste Amster-
damsohe prijzenslag
Tot dusverre is het publiek bij
de prijscontrole te passief geweest,
heeft zich te veel laten nemen
bijv. door de banketbakkers (hier
koitlen wellicht 100 pel. overtre
dingen voor). Hei gaat er om de
mentaliteit te organiseeren. Hier
van is echter geen effect op kor
ten termijn te verwachten.
Hoogere winstmarge voor
luxe artikelen.
Bij de discussie, welke zich ont
wikkelde, verklaarde Prof. Brou
wers o.a. het volgende: Een ver
schil toe te staan i-n win-stmarge
voor essentieele artikelen en luxe
artikelen is een gedachte, die ook
bij ons leeft en is toegepast, bijv.
voor luxe schoenen mogen speciale
marges worden berekend. Het is
noodzakelijk de winstmarges van
de esSentieele goederen zoo laag
mogelijk te houden, terwij-l ter
compensatie die op de luxe goe
deren hooger kunnen zijn. Bij de
armoedige situatie, waarin wij ons
bevinden, kunnen wij geen be
langrijk percentage van de grond
stoffen en productiemiddelen be
steden voor luxe artikelen. Tot
dusverre is deze verhouding steeds
te ongunstig geweest, bijv. bij
textiel. Bij de verdeeling van de
grondstoffen tusschen de luxe
goederen en de essentieele goede
ren ligt het echter niet in de be
doeling om bepaalde bedrijven
van 1-uxe goederen den nek om te
draaien. De luxe bedrijven zijn,
ook noodig, nl. ote. voor den ex
port. Het gaat om de keuze van de
juiste verhoudingen.
Prof. Brouwers acht het niet
uitgesloten dat als eenmaal de
concurrentie op gang is gebracht
in sommige bedrijfstakken krasse
prijsverlagingen tot stand zullen
komen.
Tot dusverre werd de prijs vast
gesteld op hel gemiddelde goed
geleide bedrijf, ten einde de ef
ficiente bedrijven loe te staan
hoogere winst te behalen. Dit
was zeer wenschelijk ter stimu-
leering van de economische activi
teit. Nu zal er echter zooveel
mogelijk naar worden gestreefd
het efficiente bedrijf als uitgangs
punt te nemen.
Het streven zal zijn ordeningen
tot stabilisatie van prijzen tegen
te gaan. daar dit funest is. Ver
boden moet worden dat een
vakgroep zegt tegen een lid: ik
royeer U en zal zorgen dat U geen
grondstoffen krijgt indien U Uw
prijzen verlaagt (devakgroep
heeft hiertoe ook geen recht.) Het
vaststellen van minimumprijzen
zal zooveel mogelijk worden te
gengegaan, daar dergelijke orde
ningen onze economische positie
ook voor de toekomst bederven.
Prof. Brouwers heeft tot dus
verre niet gezien dat de coöpe
ratie als prijsbreker is opgetre
den. Hij zou dit gaarne zien. Een
drukken van de prijzen door de
coöperatie heeft veel meer effect
dan het uitkeeren van dividend
na afloop van het boekjaar.
De verhooging van den boterprijs
heeft uitsluitend ten doel de be.
grpoting van het Landbouwcrisis-
fonds te drukken.
Tot slot merkte spr. ten aanzien
van het effect van de verschillen
de maatregelen op, dat men moet
beseffen dat wij in de economi
sche positie waarin wij verkeeren
niet het onmogelijke kunnen
doen .Laat men niet denken dat
men een, twee, drie een fantas
tisch effect er van zal waarnemen
waar het utilitysysteem werd toe
gepast.
Men moei hel uit zijn hoofd
zetien dat het mogelijk zal zijn
tot een rigoureuze verlaging der
prijzen te komen. Een tegen
werkende factor is ook de prijs-
verhooging van grondstoffen.
Er'zijn ook tegenwerkende fac
toren wat de naleving der voor
schriften betreft. In de meu^l-
branche moesten eerst nog oude
voorraden geruimd worden. Het
effect begint en dit zal ook bij
de andere artikelen het. geval zijn
eerst bij de producten welke
volgens de nieuwe voorschriften
werden geproduceerd. Een steek-
proeveneontróle bij 16 meubel
fabrieken bracht 9 overtredingen
aan het licht.
Veldslagen zij,n in voorbereiding
en hi. r en daar zal men nog wel
eens sidderen, aldus besloot prof.
Brouwers zijn opmerking.
EXPORT VAN KAAS
België vindt haar te duur
De in het handelsverdrag met Bel
gië overeengekomen levering van
5.000 ton kaas kan niet doorgaan.
België vindt den prijs te hoog. Onze
regeering wil echter niet beneden
kostprijs verkoopen. België accep
teerde zelfs het aanbod niet, om
naast de kaas nog een extra hoeveel
heid aardappelen te leveren
Er bestaat echter in andere landen
wel groote belangstelling voor onze
kaas terwijl men er den prijs niet te
hoog vindt. De regeering overweegt
daarom verhooging van onze kaas-
uitvoer naar Italië Tsjecho-Siowa-
kije, Noorwegen e.a. In 1939 bedroeg
onze kaasuitvoer 52.000 ton. Gedu-
Naar wii vernemen, zal omBtreeks
1 Januari de toewijzing van ge-
distilleerd aan den handel opnieuw
worden verhoogd en wel tot 100
procent van het basisjaar 19o9. De
mogelijkheid moet zelfs met U"'
gesloten worden geacht, dat deze
verruiming nog zou ingaan voor de
feestdagen.
Van de stellige geruchten, als zou
omstreeks Maart een verdere ver
hooging plaats vinden tot 125 pet.,
konden wjj nog geen bevestiging
krijgen.
De draaibare zendinstallatie van de
P, CJ. te Huizen.
Van het feestelijke huldebetoon
aan veldmaarschalk Sihuts in de
Ridderzaal werden wü ontboden
naar de Eerste Kamer waar Se.
nator Koejemans den minister van
Oorlog ter verantwoording kwam
roepen voor de ongevallen, den
laat sten tijd. by legeroef enin gen
voorgekomen
Het bleek al gauw dat er ,,hooge
politiek" schuil ging achter de be
zorgdheid over onze soldaten. Waar.
aan trouwens geen oogenblik kon
getwijfeld worden. Maar het jal toch,
voor velen een aper«baring zijn en
dit is de goede zijde dezer interpel
latie dat vóór alles ons ^bondge
nootschap met Engeland" den heeren
schijnt dwars te zitten. Als hoofd
redacteur van ,.De Waarheid" had
de heer Koejemans de"1 hoffelijkheid
den Zuid.Afrikaanschen premier een
..onwelkomen gast" te noemen en
ontzag hij zich zelfs niet hem als
.collaborateur van het Britsche im
perialisme" te kwalificeeren. Was hij
met zijn politieke vrienden niet
ten de Ridderzaal gebleven, dan had
hij uit de begroetingsrede van prof.
Kranenburg kunnen leenen dat op
den veldmaarschalk deze onheusche
kwalificatie wel allerminst van toe-
pass ng is en tevens ervaren met
hoeveel welwillendheid deze staats
Op initiatief van dr. K. Kuiper,
directeur van Diergaarde Blijdorp
te Rotterdam, werden de leden van
de Internationale Vereeniging van
Dierentuindirecteuren bijeengeroe
pen te Rotterdam.
De heer Van den Berg (Antwer
pen), prof. Hediger (Bazel), dr.
Kuiper (Rotterdam), de heer ïle-
ventlow (Kopenhagen), dr. Sunier
(Amsterdam), prof. Urbain (Parijs)
e<n dr. Zabinsky (Warschau), heb
ben gevolg gegeven aan deze uit-
noodiging.
Behalve speciale onderwerpen op
zoölogisch en technisch gebied,
kwamen te Rotterdam ook vraag
stukken van algemeen belang ter
sprake. In verband met het door
verschillende omstandigheden steeds
grooter wordende gevaar van uit
sterven voor allerlëi in het wild le
vende dierensoorten, achtte men
net ontoelaatbaar, dat vertegen
woordigers van dergelijke dieren-
s20tL»?.n "andelsvoorwerpen worden
of blijven. Het komt dan ook zeer
gewenscht voor, dat zoo spoedig
mogelijk een internationale regeling
tot stand komt, waarbij .het zonder
meer te koop aanbieden van verte
genwoordigers van dierensoorten,
die beschermd zijn of behooren te
worden, verboden zal zijn. Voor het
leveren' van dergelijke dieren zal 'n
door de betrokken autoriteiten af
te geven vergunning noodig moeten
zym. Een dergelyke vergunning zal
alleen verleend moeten worden,
wanneer voldoende zekerheid be
staat, dat de betrokken dierentuin
geen commercieele, doch een cultu
re ele instelling is, in staat haar
taak op natuurwetenschappelijk en
opvoedkundig gebied, of ook maar
als recreatie-inrichting met ten in-
tellectueele of aesthetische waarde,
behoorlijk te vervullen.
man de Sovjet-Utiie tegemoet trad
bi het vermanende en bemoedigende
woord dat hü voor de Vereenigde
Vergadering sprak.
Maar ook van minister Fiévez
heeft de interpellant een en ander
kunnen opsteken. Met deze Excel
lentie hij mag zich dan als poli.
ticus nog leek voelen valt kenne
lijk niet te spotten, want na zijn
uitvoerige beantwoording der 9 vra
gen bleef er voor den heer Koeje
mans maar luttele kans over nog
iets dat o<p eep repliek leek te sta
melen en van het indienen der ge
bruikelijke motie werd wijselvik maar
geheel afgezien.
De bewindsman heeft aan de Eer
ste Kamer een paar staten overge.
legd betreffende alle on geval lei
Welke onder den troen van 1
man in het halfjaar 1 Maart1 Sep
tember z\jn voorgekomen. Het h° t
geen zin die hier zelfs maar te r^-
sumeeren. Wat voor de za"1" i
kwestie van belang is. komt hieroo
neer dat zich bij de opleiding door
het gebruik van vuurwapens etc.
69 gevallen hebber voorgedaan
waarvan 9 met doodeliiken afloer) en
4 met blijvende invaliditeit.
Terwijl Z.Exc. zijn diepe deerrrs
uitte met deze jonge mannen die bij
de vervulling van hun plicht, voor
het Vaderland den dood vonden of
werden verminkt, moest hii
verzet aanteékenen tegen de wiize
van voorstellen, alsof die noodlottig»
feiten zonder meer het gevolg zijn
van een bepaald opleidings.systeem.
Inderdaad is met de methode om
in enkele g-evallen ook scherpe mu.
nitie bij de oefen'ngen te gebruiköy
een groot deel der instructeurs die
in Engeland zijn opgeleid vertrouwd
geraakt, maar van een Br It sol» sys
teem mag niet gesproken worden
het vindt immers al gem eon toenas
sing, ook fa «le SovJet-TTnlé. Er is
bovendien geen sprake van dat er
maar raak geoefend wordt met
scherp; de leger-autoriteiten hebben
er speciale zeer strenge instructies
voor uitgevaardigd en veelal is het
slechts met schriftelijke toestem
ming van den Chef van den G^c
Staf toegestaan.
Dat er niettemin slachtoffers zijn
te betreuren, daarvoor gaf de minis,
ter een drietal redenen aan. In de
eerste plaats moet dit. geweten wor
den aan roekeloosheid en onvoor
zichtigheid der manschappen, dus
aan eigen schuldten tweede aan
het niet opvolgen der gegeven orders
en het net naleven van de veilig
heidsmaatregelen door commandan
ten, zooals in een 4-t.ai gevallen is
geschied en waarvoör schuldigen
onmiddellijk zijn gestraft; en ten
slotte aan het feit dat nu eenmaal
aan de opleiding tot «oldaaj; een
zeker zij het gering risico 1«t ver,
bonden. De moderne methode heeft
gebroken met (jen vóór 1040 bestaan
den toestand, die meebracht dat
zeer -vele soldaten den oorlog ingin
gen zonder ooit een explosie te heb
ben gehoord, en Wil hen daarom ver,
trouwd maken met. de middelen en
den invloed van het gevec.Msveld
Nu kan tegenover dit laatste de
heer Koejemans stellen dat het vol
doende i$ onze jongen.q te wennen
aan hun .vreedzame taak in het
kad^r der V.N." en daaihii nog eens
fn1mine<>»v»n tegen de uitzendingen
naar TnrHö maar dit is alles te
onwezenlijk en ook te doorzichtig
den dat we er een woord aan be.
hoeven te verspillen
L H
De wapenstilstandsbesprekingen
die gisterenmorgen voortgezet zou
den worden, zijn uitgesteld, omdat
twee republikeinsche militaire en
luchtmacht-adviseurs niet op tijd
zijn aangekomen Zoodra zij zijn
gearriveerd, zullen de besprekingen
worden voortgezet.
Kapitein J. J. Nahuis, hoofd
inspecteur van de „Leger-welfare"
in Indië, vertoeft op dit oogenblik
in Nederland, om door bemiddeling
van de R.A.O. en het rijksinkoop-
bureau materiaal aan te schaffen
ten dienste van alle troepen, die
momenteel in Indië verblijven. De
N.V. Philips Gloeilampenfabrieken
hebben hiervoor in recordtijd de noo.
dige bioscoop-projectie-installaties
gereed gemaakt». Speciaal de troe
pen, die niet in de nabijheid van
groote steden gelegerd zijn en tot
dusverre van iedere ontspanning
verstoken bleven, zullen nu van tijd
tot tijd van de nieuwste films, waar
onder Nederland0"1* ,-un-
nen e'en1"*"1*
im« u oncwerpordonnantie is inge
diend, waardoor slachtoffers van de
onlusten in Indië, die na 15 Augustus
hebben plaats gehad, en hun nabe.
staanden evenals de oorlogsslacht
offers financieelen steun zullen ont
vangen op basis van de oorlogsonge-
vallenregeling 1946. Het is reeds mo
gelijk hierop voorschotten ont
vangen.
De re patrieer in g
Het m.s. ,,Java", met repatrieeren.
den aan boord, zal op 25 Oct. in Am
sterdam aankomen. De „Sibaiak"
arriveert 29 Oct. in Rotte- ""ro. de
Kota Inten" 1 Nov. eve 'na te
Rotterdam en de 4 Nov.
in Amsterdam.
TfTTTTTJf Q9
Sensationeele ontdekking
Ruurlo is niet; bepaald een plaats,
waar de schokkende gebeurtenissen
erg menigvuldig zijn, en het uitein
delijk doorknappen van een versie,
ten schilderijkoord is op zichzelf al
lerminst een feit om veel drukte
over te maken. Toch is thans heel
Ruurlo en de heele kunstwereld ge
alarmeerd door het van den muur
vallen van een schilderij.
Het schilderij is een oud familie
stuk, overgegaan van vader op
zoon, eigendom thans van een ta.
baks'winkelier te Ruurlo. De eige
naar heeft het schilderij onlangs la
ten onderzoeken, waarbij de beoor
deeling luidde: een goed werk. dóch
ongesigneerd en daardoor vrij waar.
deloos.
Nu wil het geval dat het koord,
waarmee dit „vrij waardeloos" doek
op zijn plaats, werd gehouden, het
begaf. Het schilderij werd nog
waardeloozer want het werd vry
ernstig beschadigd. Een met den
eigenaar bevriend kunstschilder
bood aan het doek te restaureeren;
hij ontdeed het van de lijst, en ont.
dekte in den rechter benedenhoek,
dun-roode letters geschilderd,
den naam „Rubens"
Het doek steiL voor de Cruddeiyke
Drieëenheid. Deskundigen zijn thans
uitgenoodigd de echtheid van het
schilderij te onderzoeken, en, door
recente mystificaties gewaarschuwd
zulten zy wel niet zonder omzich
tigheid met een echtheidsverklaring
voor den dag komen.
Weerverv. achting medegedeeld
door het K.N.M.1. te Do Bilt
geldig tot Zondagavond:
Hedennacht weer plaat: .olijke
mistvormtng, morgen overdag
gesloten bewolking, geen neer
slag van beteekenis zelfde
temperatuur als vandaag.
13 October: zon op 7.00 uur,
onder 17.52 uur; maan op 19.21
uur, onder 10.14 uur. J
14 October: zon op 7.02 uur, j
onder 17.50 uur; maan op 19.5,
uur, onder 11.42 uur.
