REINIG HOOPGEVENDE
CONFERENTIE
Indonesië
Lijken uit Neurenberg vervoerd
Indrukwekkende APOTHEOSE
van het nazi-drama
JSieuwe bonnen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
g8sté JAARGANG
DONDERDAG 17 OCTOBER 1946
No.
20140
Twee soorten
democratie
ONRECHT BLIJFT
ONRECHT
712 DOODEN
SOETOMO WIL STRIJD
VOORTZETTEN
ONJUISTE BERICHTEN
OVER EXECUTIE
Godsdienst deed
boete aanvaarden
DE GEESTELIJKE
BIJSTAND
EEN MOORDEN-ORGIE
IN BR. INDIE
WEER 2400 MAN NAAR
INDIE
Prins Bernbardkapel met
den bok aan boord 1
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
KLGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS HOOFDREDACTEUR
H. A. PAALVAST MGR. DR. J. WITLOX
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ATVMTNISTRATIE BROERSVEST 8. SCHIEDAM, TEL. 68801 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, f 1.10 P. MNP., 0.26 F. WEEK
De gedelegeerden ter Parijsche
vredesconferentie hébben de
Franscbe hoofdstad weer verla
ten. Velen van hen begeven zich
met den grootsten spoed naar
New York, waar op 23 October
de vergadering der Vereenïgde
Naties bijeenkomt; anderen zijn
naar hun diagelijksohen arbeid op
de departementen teruggekeerd.
RIaar allen zullen thans, na de
vaak hartstochtelijke bewogen
heid van maandenlange debatten,
gelegenheid krijgen na te denken
over de resultaten, welke ten
slotte bereikt 7 n
De vorige week hebben we, in
algemeen© trekken, licht- en
schaduwzijden dezer conferentie
reeds bezien. De laatste dagen
hebben geen wijzigingen in dit
beeld gebracht, al mogen enkele
contouren wat scherper zijn uit
gekomen, vooral dioor de onge
meen scherpe rede, welke Molo-
toff Maandag heeft gehouden, en
waarin hy mededeelde, dat Rus
land zeer ontevreden'* was over
enkele der genomen beslissingen,
welke hij in den raad der Grcote
Vier weer aan de orde zou stellen.
Nu klonken de slotaceoorden, ook
die van den sovjet-gedelegeerde,
Dinsdag wei heel wat harmoni
scher, maar dat was slechts, wijl
het orkest even een welluidende
bevlieging had; het deed na alle
hartverscheurende dissonanten
zelfs valsch aan.
Op den laaitstèn daig heeft men
vooral hulde gebracht aan de de
mocratie, welke het ideaal van
alle conferentiegangers blijkt te
zijn. Maar tevens is weer eens
duidelijk getoond, wat we overi
gens reeds lang wisten: dat er een
hemelsbreed verschil is tusschen
de opvattingen van de Westelijke,
zeer vrijheidsgezinde democratie,
en die van het Oosten, welke we
in het Westen eenvoudig tyran-
nieke dictatuur en onmenschelijke
terreur noemen.
Over een woord zullen we niet
meer struikelen. Echter, deze twee
opvattingen verdeelen de geheele
wereld in twee tegengestelde, el
kaar vijandige fronten Aan dit
feit dat een ideologischen achter
grond heeft, valt helaas niet te
wrikken.
Het openbaart zich ook in den
tekst zelf der vredesverdragen.
Zoo zijn bijv. Roemenië, Bulgarije
en Hongarije, welke in den greep
van de communistische invloeds
sfeer liggen, er veel beter afge
komen dan Italië, dat Westersch
georiënteerd blijft en zelfs Fin
land, dat een groote mate van
zelfstandigheid heeft behouden.
Het heeft oveftgens slechts wei
nig gescheeld, of Griekenland, een
der slachtoffers van de fascisti
sche agressie, jarenlang gemarteld
en uitgehongerd, had grondgebied
aan Bulgarije moeten afstaan.
Of eigenlijk aan Rusland, dat via
Bulgarije een uitweg naar de
Middellandsche Zee zoekt.
Het zwaarst getroffen van de
gewezen as-satellieten is Italië.
Dat het voor de misdaad van
Mussolini zou moeten boeten,
wist het: hef aanvaardde de con-
sekwenties van de lafhartigste
der oorlogsverklaringen op één
"lijn te stellen met den aanval van
Rusland in September 1939 op hét
moedig tegen den Duitschen over
weldiger strijdende Polen
maar hst had ook de belofte, dat
met zijn cobelli generatie met de
geallieerden, welke reeds in 1943
begon en het land meer dan hon
derdduizend dooden naast honder
den milliarden lires kostte, reke
ning zou worden gehouden. Het
is niet gebeurd, en daarom is het
aan Ftf.lië opgelegde vredesver
drag een in zeer vele opzichten
schrijnend onrecht.
De moedige rede, waarin de
Belgische minister en socialist
Spaak dit onrecht heeft gehekeld,
is een der hoogtepunten van de
conferentie geweest; en men kan
het slechts betreuren, dat andere
gedelegeerden, die toch ook tot
het bittere einde in Parijs schij
nen te zijn gebleven, niet mede
hun stem tegen dit onrecht heb
ben verheven. Een ware. duur
zame vrede kan slechts op het
recht steunen: en al zijn de Ita
lianen. en andere volken, door
hun ellende te murw om in
groratseh verzet te komen, toch
blijft de basis waarop dit en an
dere vredesverdragen zijn ge
grondvest te wankel om op een
gepacificeerde wereld te mogen
hopen.
In de eerste acht maanden
van dit jaar eischte het weg
verkeer in Nederland 712 doo
den en 3931 zwaar gewonden. In
1938 waren deze cijfers 426 en
2945
De extremistische radio-spreker
Soetomo heeft een verklaring in den
aether gezonden, welke door radio-
Djogjakarta her-uitgezonden is.
In deze verklaring richt Soetomo
zich tot de Indonesische delegatie
te Batavia met het verzoek: ,,al
haar ervaringen van het laatste jaar
uit den strijd tegen het imperia
lisme in het bijzonder de onder
vonden euveldaden tijdens de
onderhandelingen betreffende den
wapenstilstand te berde te bren
gen".
„Het volksleger en in het bijzon
der de B.P.R.I. („Barisan Pelopor
Repoeblik Indonesia", ongeregelde
„stoottroepen", niet onder controle
van de T.R.I.) zijn opgeroepen den
strijd voort te zetten en dezen niet
te staken dan wanneer ik zelf daar
toe het bevel geef".
Chocoladefabriek
afgebrand
Op 6 October is in de chocolade
fabriek van Ten Wolde op Oendaan
Wetan (Soerabaja) brand uitge
broken, tengevolge waarvan de ge
heele fabriek, inclusief de machines
in de asch werd gelegd. De oorzaak
ligt volgens den heer Ten Wolde
in warmloopen van de machines,
die zonder voldoende toezicht door
bleven draaien. Daar op het ter
rein geen water aanwezig was,
moest gewacht worden op de brand
weer Dientengevolge kon er van de
chocoladefabriek niets meer gered
worden. Gelukkig is de rechterhelft
van he* complex, de broodfabriek,
aan het gevaar ontsnapt.
De schade wordt getaxeerd op
1.500.000,
Slachtoffers van onlus
ten in lndië
Ten bel jpve van de slachtoffers
en hun - ibestaanden van de on
lusten in Ned.-lndië na 15 Aug.
19-15 is een ont'werp.ordonnantie in
gediend, waarby deze slachtoffers
financieelen steun zullen kunnen
ontvangen op dezelfde basis als de
getroffenen voor 15 Aug 1945.
Het is nu reeds mogelijk, om
voorschotten aan slachtoffers of
hun nabestaanden te verleenen
Betrokkene dienen zich daartoe te
wenden tot de plaatselijke commis
sie voor de uitvoering van de alge
meene oorlogsongevallenregeling,
waarbij minstens twee getuigen
mondeling of schriftelijk moeten
verklaren, wanneer en onder welke
omstandigheden betrokkene te lij
den heeft gehad van de onlusten.
In Batavia is deze plaatselijke
commissie gevestigd Rijswijk 15.
Gisteren is met de JtVolendam" de f,Prins Bernhard"-kapel met haar.
mascotte „Kees" de bok naar lndië vertrokken
De „Evening Standard" meldt,
dat op 16 October, 's morgens om
even over half zes, vijf auto's
Neurenberg hebben verlaten Voor
op reed een jeep met drie man
Amerikaans (lie militaire politie.
Dezen waren gewapend met
machinegeweren 'en stonden ge
durende den rit rechtop in den
wagen. Achter de jeep kwam een
„generaals-auto", daarna kwa
men twee verzegelde Amerikaan-
sche trucks en tenslotte nog een
jeep.
Een hooge functionaris deelde
mee, dat de trucks de lickamen
van de tien geëxecuteerden en
dat van Goertng bevatten.
Omtrent de executies te Neuren
berg hadden eenlge Britsche corres
pondenten aldaar een zoogenaamd
voorverslag ingeleverd. Het resul
taat was, dat men in de „Daily
Mail" een meesleepend verhaal kon
vinden over de executies, waarin
stond dat Goering en Von Ribben-
trop het eerst het schavot be
stegen. De „News Chronicle" meld
de, dat de bewakers de gymnastiek
zaal binnentraden met een sombere
figuur tusschen zich, die van Goe-
Voor tweede helft van de 11e pe
riode (13 t.e.m. 26 Oct.)
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 610:
629 Suiker 750 gram suiker, bo
terhamstrooisel of
1500 gram jam, stroop
enz.
623 algemeen 50 gram thee
632 algemeen 2 kg. appelen oi
peren
Bonkaarten Kd Ke 610:
129 suiker 250 gram suiker, bo
terhamstrooisel of
500 gram jam, stroop
enz.
130, 131 alg. 250 gram suiker, bo_
terhamstrooisel of
500 gram jam. stroop
enz.
132 algemeen 2 kg. appelen of
peren
Tabaksartikelen enz.
T 52 2 rantsoenen tabaksart.
Op de bonnen voor fruit kan men
met ingang van Maandag 21 Octo
ber appelen en/of peren betrekken
bij een winkelier in groente en/of
fruit of bij een markt- of straat
handelaar. Voor-inleveren van deze
bonnen heeft dus, in afwijking van
hetgeen tot nu toe geschiedde, niet
Slaats. De frultbonnen blyven gel
ig t.e.m. 9 November
Op de bonnen voor suiker en thee
kan met ingang van Vrijdag 18 Oc
tober worden gekocht.
(Van onzen bij zonderen
correspondent)
De bekende Amerikaansche
psycholoog dr. G- M. Gilbert,
die meer dan een jaar lang of
ficieel in de gelegenheid was.,
de geestesgesteldheid der Neu-
rcnbergsche oorlogsmisdadi
gers, zoowel in hun cellen als
in de rechtszaal te bestudee-
ren, spotlachte bitter, toen een
groep jonrnalisten hem dezer
dagen over het idealisme van
de nazi-kopstukken sprak. „De
ordinairste en banaalste geld
zucht, verklaarde hij; louter
egoïstische gelddrift om te be
zitten, te genieten en te heer-
schen; maar geen greintje
idealisme".
Het klinkt hard; vaar enkelen
zijn deze woorden in hun exclusi
viteit waarschijnlijk te hard In elk
geval hebben hun onbeiheerschte
hartstochten hen jarenlang tot het
bedrijven of tolereeren en goed
keuren van de gruwelijkste misda
den gedreven- En gisterennacht
moesten zij ervaren, dat de zonde
moet geboet worden. Hun einde
was het schavot.
Millioenen hebben zij in hun
„glorie", tijd aan den verschrikke
lijks ten dood prijsgegeven. Zij zelf
hebben gisternacht alle verschrik
kingen van den dood leeren ken
nen: den strop midden in hun vol
le leven, in het verlangen om ver
der te leven; want ziekte had hun
tegenstand tegen dood niet ge-
sloopt.
Een Ctunner weerzinwekkendste
misdaden was, dat zij bijna Steeds
hun slachtoffers in de laatste ure
den troost van den godsdienst ont
hielden. Maar de oorlog is gevoerd
om de onmensehelijkheid te over
winnen; daarom is aan deze boete.
hoe onteerend zij moge schijnen,
een wijding gegeven, welke in de
sombere zaal der terechtstelling
de barmhartigheid der Christelij
ke liefde helder deed stralen.
De tien corypheeën van het nazi
dom, die zich niet aan zich zelf
hadden vergirepen, werden in min
der dan twee uur opgehangen. En
toch eindigde het groote drama van
Neurenberg in een merkwaardige
sfeer van berustende sereniteit,
welke bovenal te danken was aan
de twee gevangenisgeestelijken,
den Franciscanerpat eï Sixtus
O'Conner en den veldprediker Ge-
recke, die met prachtige toewijding
de veroordeelden in hun laatste
oogenblikken bijstonden.
Pater O'Conner, van het Ox-
fordcollege te New-York, was
een indrukkende figuur in de
zaal der terechtstelling. In zijn
bruin habijt, met superpli en
stool, bemoedigde hij de vijf
veroordeelde katholieken
Frank, Kaltenbrunner, Seyss-
Inquart, Jodl en Streicher;
toen de beul zich van hen
meester maakte, bad hij met
warme vurigheid de gebeden
der stervenden.
Nadat alles was afgeloopen zei-
de hij: „de meeste mannen waren
goed op den dood voorbereid".
Ben persverteaeniwoordiger, die
bij de terechtstelling aanwezig was
geweest, vroeg den pater oim drie
uur in "den nacht, toen de lijken
waren weggevoerd: „Hoe voelt ge
u pater?" De priester sloot een
oogenblik zijn rustige oogen en
antwoordde heel zacht: „Diep ge
schokt, mijn zoon."
De kalmste man op het schavot
was Frank, de gewezen gouver
neur van Polen, die in zijn cel te
Neurenberg tot de Katholieke Kerk
overging. Een ooggetuige vertelde
mij: „Frank had een verheven uit
drukking in zijn gelaat, welke in
scherp contrast stond tot de dikke,
roode lippen, welke in een glim
lach overgingen van bijna zuiver
geluk". Dinsdag had hij uit de han
den van pater O'Conner de H.
Communie ontvangen.
Hij was heel rustig, en volko
men overgegeven, toen hij als het
■ware tot pater OConner- aeide:
„Ik smeek God. dat Hij mijn ziel
in genade mo@e ontvangen. Moge
Hy mij barmhartigheid betoo-
nen". Met vasten tred besteeg hij
het schavot. Zijn laatste woorden
waren: ,Ik betreur, dat zulke mis
daden zijn bedreven. Ik had er
geen deel aan."
Als pater O'Conner op het scha
vot bad. verleende dominee Ge-
recke zijn geestelijken bijstand
aan den veet van het schavot; en
als dommee Gerecke een veroor
deelden protestant begeleidde,
bad pater O'Conner met hem.
Julius Streicher, die reeds in
zijn cel een dreigende houding
had aangenomen, kwam wit van
woede en „Heil Hitier" roepende
de zaal binnen. Maar de rustige
woorden van den priester kal
meerden den opgewonden man,
en ook hij stierf met een zacht
gebed.
Seyss Inquart, de gewezen
rijkscommissaris van Nederland
beklom moeizaam het schavot.
Hy was zeer ingetogen, en ge
heel voorbereid om voor zijn
Rechter te verschijnen. Zijn
laatste woorden waren: ,,Ik ge
loof in Duitschland; ik ben bereid
te sterven."
Jodl en Keitel waren beiden
diep onder den indruk van de
gebeden van pater O'Conner.
Jodl scheen volkomen bemoedigd
en zeide zacht, maar nadrukkelijk
,,Myn Duitschland,. ik groet U".
Alle andere veroordeelden za
gen den dood met dezelfde waar
digheid onder oogen. Zij toonden
een kracht, welke zij ongetwij
feld hadden gezocht en gevonden
in het lezen van de H. Schrift,
welke Dinsdag hun voornaamste
lectuur was geweest.
Toen de waker de laatste uren,
als naar gewoonte, voortdurend
de veroordeelden controleerde,
zag hy telkenmale van Ribben-
trop in gebed verzonken geknield
naast het bed liggen.
Evenals Frank, evenals de an
dere ten doode gedoemde mannen
had hy eindelijk den waren
Führer gevonden, den Fuhrer op
het krnis van Calvarië, Die zyn
volgelingen, als zij zich aan Hem
vastklampen, nooit in den steek
laai,
ring, die vervolgens werd terecht"
gesteld.
„De dood van Goering zal twee
lieden ongelukkig maken, nl. de
correspondenten, die een verklaring
van het geval zullen moeten geven
en die nog lang de kwinkslagen van
hun collega's zullen moeten slik
ken", zegt „A.F.P.", die van het
bovenstaande melding maakt,
„Osservatore'' over
executies
De „Osservatore Romano", het
orgaan van het Vaticaan, wijdt een
beschouwing aan de executies te
Neurenberg, speciaal met betrek-,
king tot de houding, welke de ver-:
oordeelden in het aangezicht van
den dood hebben aangenomen. Metj
uitzondering van twee aldus het
blad heeft elk hunner, naar do
wijze zijner overtuiging, zich tot
God gewend, met de woordenj
„Heer, wy zijn in Uw handen".
Als in een acte van geloof, be
rouw en hoop en met aanvaarding:
van de menschelijke bestraffing,!
gaven zij zich hierbij vol vertrou
wen over aan de goddelijke ge
rechtigheid, om aan de oneindig»
barmhartigheid deelachtig te wor
den.
De beide anderen het blad
doelt hier op Rosenberg en Goering
hebben tot op het laatste oogen
blik aan God verzaakt, de eene door
den bijstand van een bedienaar van
den godsdienst te weigeren, waar
mede hij zijn atheïstische beginselen
beleed, de andere, die zijn heiden-
sche leerling was, door afstand to
doen van het leven, dat hem nog
hoop en geluk kon bieden; waardoor
hij van dezelfde beginselen ge
tuigde,
Volgens berichten uit betrouwbare
bron te Calcutta, hebben zich in het
district Noakhali, Oost-Bengalen^
allergruwelijkste moordtooneelen of-
gespeeld.
De berichten spreken van duizen
den dlooden, plunderingen, schending
van gewijde plaatsen. Geheele dor
pen werden omsingeld en in brand
gestoken, waarbij honderden inwo
ners levend verbranddlen.
De moorden-orgie schijnt een aan
vang te hebben genomen bij een
botsing tusschen Hindoes en Moham
medanen, toen laatstgenoemden een
poging deden, om een Hindoe.pro-
cessie te verstoren.
Troepen van leger en politie zy'n!
in allerijl naar het terrein der on
lusten gedirigeerd.
De Prins Bemhardkapel is giste
ren met 2500 man nieuwe troepen
van de 7-Decemberdlvisie naar IndiS
vertrokken. Daardoor was het nog
meer feest dan gewoonlijk op de
kade van Müller aan de Merwehavea
te Rotterdam.
De machtige wand van de „Volea,
dam" vormde een volmaakt klank
bord voor de koperklanken op da
kade. Daar bivakkeerde de kapel
voor het vertrek van het schip, urea
lang met tusschenpoozen de wangen
bol blazend, met voorop de onver
stoorbare sikkebok in livrei. Pers
fotografen kiekten het geheel bil
blitzlieht, maar de eenige reactie:
van deze levende mascotte was eea
schamper knipoogje.
De „Volendam" moest vanwege
haar diepgang tot zeven uur met uit
varen wachten. Maar de manschap
pen, die met vijf treinen uit Arn
hem, Assen en Nijmegen gekomen
waren, vonden binnen en buiten
boord nog zooveel, dat nieuw vootj
hen was, dat de tijd gauw genoeg
om was.
Dit contingent is nog niet he<
laatste van de 7-Decemberdi visie-
Wanneer de laatste manschappen
scheep gaan, zal de kalender den
datum yan 39 October aanwijzen.
