het hoedje
VAN HET SEIZOEN
„Het Ned. Boek door de eeuwen"
Over de spanning tusschen VSt.
en de sovjet-unie
VOLKSHOEDEN"
uit Italië verwacht
H
ZATERDAG 19 OCTOBER 1946
PAGINA 5
Byrnes spreekt tot Amerika:
De aanvallen van de
sovjets te Parijs
Vóór 30 Nov. werkprogram
op Java?
Een merkwaardige ten
toonstelling in de
Domstad
De zelfmoord van Goering
N.S.B.-ER ZOCHT HET BIJ
DE RUSSEN
HEEREN KRIJGEN
HOOFDDEKSELS
Zwart, groen,
grijs en vooral
beige, voila
ET KIEZEN VAN EEN HOED GEEFT ZELFS DE MEEST VERST AN-
DIGE VROUW EEN GEVOEL VAN SPANNING.
Vaak verbeeldt se zich een oogenblik bij het passen niet alleen van uiterlijk',
maar ook van mentaliteit veranderd te zijn, want 't is een andere vrouw, die
haar in den spiegel aanziet. Daardoor komt het waarschijnlijk, dat een vrouw,
die een hoed past, bijna nooit een rustige gezichtsuitdrukking heeft. En dat
is er misschien de oorzaak van, dat de nieuwe hoed, als hij thuis gebracht
wordt, tegenvalt.
Nederland helpt Indië
De acht zaligheden opnieuu/
in practijk
Ter illustratie van den woningnood op verschillende plaatsen nog be
staandeeen oude carosserie met 'n afmeting van t X 3 meter als
een gezin van zeven personen in de buurt van pnezenvevn»
woning voor
Terug van de Farflsche vredes.
conferentie, heeft Byrnes, in een
radio-rede, tot 't Amerikaansche
volk gesproken over de telkens
opnieuw te Fartfe aan den dag
getreden spanning tusschen de
Vere>enigde Staten en de Sovjet
unie. Ze is inderdaad verontrus
tend die voortdurende, zoo niet
toenemende spanning tusschen de
beide groote mogendheden, ver
klaarde de minister.
„We zouden zeer gemakkelijk tot
overeenstemming met Moskou kun
nen komen," aldus Byrnes, „indien
we bereid waren, aan alle eischen
van den ander te voldoen. De Ver.'
Staten zijn hiertoe niet bereid Wij
verlangen evenmin die bereidwillig
heid van den ander.
Met verbijstering heb ik kennis
genomen van de bittere aanvallen
van Molotoff en Wysinski in het
laatste stadium der conferentie, op
ons land en onze politiek en de
aldoor herhaalde beschuldiging, dat
de Ver. Staten zich tijdens den oor
log hebben verrijkt en dat we thans
onder het mom van vrijhandel en
gelijke handelsmogelijkheden voor
alle landen, trachten Europa eco
nomisch tot slavernij te brengen.
Als deze beschuldigingen door een
ander land werden uitgesproken zou
het reeds te betreuren zijn doch nu
zij van de zijde der Sovjet-regeering
komen, is het wel bijzonder spijtig,
want Amerika heeft gedurende den
oorlog, krachtens de leen. en pacht
wet, meer dan 10 milliard dollar
aan de Sovjet-Unie voorgeschoten.
Daarom reeds spreekt het van zelf.
dat we ook In vredestijd op vriend-
«chappelijken voet met Moskou
willen staan.
Het zal, vóór alles, noodlg zijn,
een goede verstandhouding tusschen
beide groote landen te bevorderen,
want zonder deze kunnen de Ver-
eenigde Volken, geen ware gemeen,
schap vormen. Zoolang er geen vol
ledige overeenstemming is *en_
zien van de bevoegdheid van het
Internationaal gerechtshof eni de
controle op de atoomenergie, moete
internationale problemen tussche
souvereine staten bij wederzijascne
overeenkomst woeden g^re^eld.
Daartoe moeien z.y li tin recht
van veto niet gebruiken, als daar
mede het belang van den vrede
of het economisch herstel in ge
vaar wordt gebracht. Men mag
niet met bedreiging of geweld de
bestaande rechten van andere
landen aantasten. Evenmin mag
men wijzigingen in de betrekkin
gen tusschen bepaalde landen en
volken bestrijden indien 't rechts,
gevoel der menschheid zulk een
wijziging eischt. Men moet kun
nen verdragen, dat een ander land
©r een ideologie op na houdt, die
men niet kan deelen. Op deze ha-
sis willen wij voortgaan naar
vriendschappelijke betrekkingen
niet de sow jet-unie te streven.
Men geloove echter niet, dat diep
gewortelde achterdocht verdwij
nen zal door een enkele daad van
Oorlog is alleen dan onvermijde.
lijk, indien Staten de rechten van
andere Staten op een levenswijze,
die de eerste niet deelen en kunnen
deelen, niet tolereeren en respec-
t eer en. Wij betreuren de neiging
der Sovjet-Unie, om Staten, die
vriendschappelijk jegens ons zijn
gestemd als niet vriendschappelijk
jegens de Sovjet.Unie te beschou-
wen en onze pogingten. om de voir
gens traditie vriendschappelijke be
trekkingen met aan de Sovjet-Unie
grenzende Staten te onderhouden,
onvriendschappelijk te noemen. Wij
betreuren het gepraat over omsin
geling der Sovjet-Unie. Heeft ge.
meralissimus Stalin zielf niet ver
klaard, dat de Sovjet-Unie geen
gevaar loopt, omsingeld te worden."
Sprekende aver de tegenstellingen
tusschen Sovjet-Unie en Slavische
Staten eenerzijda en de overige mo-
gendheden anderzijds, welke tel.
flkens en telkens opnieuw bij het
Btemmen te Parijs tot-iiiting kwamen,
verklaarde Bymes, dat, welke ook
de overwegingen der Sovjet-Unie
en haar Slavische buren waren, ae
andere Staten niet door bepaalde
redenen of blokvorming gedwongen
rwanen, te stemmen, zooals zij tij
dens de conferentie deden." Het.
vereischt een zeer levendige geo
grafische verbeelding, om Ohina of
Ethiopië by een Westersch blok to
brengen."
Bymes verdedigde de V.S. krach
tig tegen beschuldigingen van „dol
lar-democratie" en economisch
imperialisme", welke ter vredes
conferentie en elders waren geuit
,,Wij wenschen bij te dragen' tot den
Èuropeeschen wederopbouw, aan
gezien wij gelooven dat de Euro.
peesche welvaart bij zal dragen tot
de welvaart en den vrede van de
geheele wereld.
Amerika heeft overal de vrijheid
verdedigd en zal dat blijven doen,
want het is van meening, dat vrij
heid en vrede en welvaart onaf
scheidelijk met elkaar verbonden
zijn Met alle volken van deze oor
logsmoede wereld, óók met het volk
der Sovjet-Unie, wenscht het Ame
rikaansche volk vriendschap. God
geve ons wijsheid, om de wegen
van den vrede te vinden!"
Welingelichte kringen in Singa
pore verwachten, dat de Nederlan
ders en de Indonesiërs vóór 30 Nov.,
den datum, waarop de laatste Brit-
sche troepen zullen vertrekken, ten
minste een gemeenschappelijk pro
gramma van werkzaamheden zul
len opstellen voor den algemeenen
gang van zaken op Java.
,J3oeken plaatsen ons in een an
dere hoogere wereld en doen ons
geloovendat het leven een won
dere droom isheeft de dichter
Willem Kloos eens getuigd. Boe
ken zijn inderdaad een kostbaar
bezit en zijn in staat ons uit te
heffen boven het gewone alledaag-
sche bestaan, dat ons vaak ter
neer kan drukken. Het zijn onze
beste vrienden. Nergens heeft de
menscli zich zoo volledig kunnen
uitdrukken dan in het boek. Me.
nigmaal ontdekken wij immers
ons zelf in de geschriften van een
ander.
Het is daarom hoogst interessant
en een verkwikking in dezen tijd
met zqn vele beroeringen om stof
felijke zaken, kennis te maken met
,,Het Nederlandsche boek door de
eeuwen", zooals het zich in vele
vormen aan ons vertoont op de ten
toonstelling, die vanaf heden door
het Grafisch Museum gehouden
wordt in de zalen van het Centraal
Museum te Utrecht,
In 1927 opgericht heeft de Vereeni-
ging Museum voor de Grafische vak
ken reeds een hoogst belangwek
kende verzameling aan merkwaar
dige drukken en ook handschriften,
alsmede typische werktuigen, waar
mee in vroeger dagen de drukkunst
beoefend werd, weten bijeen te bren.
gen. De bezetter liet ook deze schat
ten niet ongemoeid en het museum
zelf is nog niet in dien staat, dat
men er bezoekers ontvangen kan.
Niettemin wilde het bestuur reeds
thans naar huiten treden en in het
Centraal Museum vond het gastvrij
heid om een tentoonstelling in te
richten, dtie een betrekkelijk volle
dig beeld geeft van de ontwikkeling
van de boekdrukkunst, voorafge
gaan door eenige handschriften.
len op zich voorbeelden van prach
tige miniatuurkunst.
Hoezeer men steeds de groote
geestelijke waarde van het hoek
heeft erkend, bewijst wel het hier
te constateeren feit, dat men in alle
tijden getracht heeft aan den inhoud
een zoo adaequaat mogelijken vorm
te geven, eenvoudiger gezegd een
kleed, dat bij elk geschrift paste.
Een en ander wisselt naar de op
vattingen en smaak, die in verschil
lende perioden heerschten en zoo
is deze tentoonstelling ook uit cul
tuur-historisch oogpunt van groote
waarde Zoo vinden wij naast en
kele incunabelen ook verschillende
specimina van moderne boekdruk
kunst, waarbij vanzelf de namen
Charles Nypels, S. H Roos en A.
A. M. Stols naar voren komen.
Als bijzonder curiosum vermelden
wij het boek uitgegeven ter gele
genheid van den Plechtigen Dienst
van de huwelijksinzegening van het
Prinselijk paar, welk boek gebon
den is in dezeifde witte zijde,
waaruit het bruidskleed werd ver
vaardigd. Er bestaan hiervan
slechts 15 genummerde exemplaren.
Gecombineerd met deze tentoon
stelling is een verzameling schaar-
kunst en papiersnij-werl-., een
„kunst" die in de zeventiende
èeuw ontstond en waarover mej.
C. C. v. d. Graft vele documentaire
gegevens wist te verschaffen.
Anna Maria van Schuurntan heef,
deze kunst druk beoefend Van
haar zijn evenwel geen stukken
meer aanwezig, wel echter van
haar tijdgenoote Joanna Koerten.
In de 18de en 19de eeuw streefde
men er naar de knipkunst toch
vooral zoo fijn mogelijk te houden.
Typisch zijn de z,g. „Bavelaars",
die bovendien diepte bezitten. De
voortbrengselen van deze knutsela
rij zijn in het algemeen genomen
echter meer virtuoos dan artistiek,
doch het beschouwen zeker de
moeite waard.
Zelfs moderne artisten, zij het ook
op ander terrein, als een Cruys
Voorbergh houden zich gaarne met
dit werk bezig.
Selkirk Panton, de correspondent
van de „Daily Express" 'seint uit
Neurenberg, dat wellicht Goerings
Bciersche pijp het gifreservoir is
geweest, dat den nazi-leider in staat
stelde, aan den galg te ontsnappen.
HU had n.l. permissie, deze püp
nu en dan te laten schoonmaken.
Dat deed dan een Duitsche ex-
krijgsge.angene.
Volgens den gevangenisdokter ie
het uitgesloten, dat Goerïng het
buisje met vergif lang in z'jn bezit
heeft gehad. Misschien is het eerst
een paar uur vóór het gebruik in
de schoongemaakte Beiersche pup
Goering's cel binnengesmokkeld.
De beruchte petroleumhandelaar
H. Haverkate, die in 1943 loco-
burgemeester van Hilversum werd,
is op aanwijzing van een Hilver
summer in den Russischen sector te
Berlijn gearresteerd, terwijl hij zich
om inlichtingen vervoegde bij een
instantie, welke voedsel en textiel
verstrekte aan niet-Duitsche per
sonen. Ook de echtgenoote van H.
werd gearresteerd. Het echtpaar
werd naar den Britschen sector to
Berlijn overgebracht en aan do
militaire politie uitgeleverd. H., die
in het bezit was van een verblijfver-
gunning, afgegeven door de Sovjet
autoriteiten, zal dezer dagen naar
Hilversum worden overgebracht.
Er zal een juichkreet opstijgen uil
de gelederen van de circa 1.800.00t
mannen in Nederland, die met een
flets, verregend hoedje met gol_
vende randen of noodgedwongen
zelfs met ontbloot hoofd# door het
leven gaan. Indien n.l. de onder,
handelingen over de compensatie
transactie met Italië zullen slagen
hetgeen naar men ons van im
gewijde zijde verzekerde, zeer waar
schijnlijk is zullen 200.000 wolhoe.
den uit het zonnige* Zuiden naar
Nederland komen. Deze hoed zal ah
,,volkshoed" tegen den prijs van
12,50 in den winkel verkrijgbaar
worden gesteld.
0OOOOOOOOOOOOOOOOOOO©OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO3OOOOOOOOOO<|
Q
O
Toch is de keuze dit seizoen zóó groot, dat het
iedere vrouw mogelUk moet zUn een hoed te vin
den, die haar staat. Eigenlijk is alles te dragen,
mitshet maar niet excentriek is. De laat
ste twee jaar krompen de hoeden meer en meer
in en nu hebben ze het restje arrogantie, dat
ze nog hadden, heelemaal verloren.
De modisten zqn in het andere uiterste geval
len en het HJkt wel, of de hoeden geen oogen.
blik aaódacht mogen vragen. Men moet ze
nauwkeurig bekijken om te zien, waarom ze chic
hebben ,want ze zqn geworden zooals de Parij-
sche mantelpakken: men ziet, dat ze elegant
zijn, maar dat komt door de uitnemende coupe
en niét door de aandacht vragende garneering.
Zag men van den zomer in het geheel geen
zwarte hoeden, nu zijn bij alle modisten de
meeste modellen zwart. Verder hier en daar een
groen hoedje, maar veel doode-bladeren-kleuf.
grijs en beige. Alles zachte tinten dus, die bij
een zwart mantelpak of mantel gedragen kun
nen worden.
Blauw, dat men verleden jaar in alle schakee-
ringen zag, is beslist geen mode meer. Grijs in
alle tinten, maar vooral beige in 'verschillende
schakeeringen, tot roestbruin toe, zijn In alle
collecties te vinden. Maar wat doet dat er eigen
lijk toe? De Parisienne zal na veel wikken en
wegen haar keus laten vallen op een bepaalde
kleur om ten leste toch een zwarten hoed te be
stellen.
Zooals in ieder najaar zijn er verscheidene to
ques van veertjes. Meestal zijn die veertjes te
gen elkaar aangeplakt en vormen dus één ge
heel maar soms zijn er kleine bouquetjes van
gemaakt zooals op bijgaand plaatje. Zoo'n hoed
K iets heel lichts en teers. De paradis -
het is zeker wel twintig jaar geleden, zoo niet
langer, dat die gedragen werd - maakt den
hoed uiterst gekleed.
Of die paradis opgang zal ^zegd
breekt in geen collectie, maar U Misschien
staan ze te zorgeloos voor dezen tijd.
alleen omda^ we ze niet meer gewend zij
De Fransche vrouw aarzelt nog, maar bij de
Amerikaansche heeft de paradis heel veel succes.
Er worden veeren gedragen vooral hanenvee.
ren, geprepareerd en geverfd,'maar ook met na
tuurleken goud„groenen glans. Ze flatteeren erg
maar vallen bij ieder in smaak en dreigen daar
door algemeen te worden.
Wat de modellen aangaat, men zie^ bretons,
die veel weg hebben van de ouderwetsche kinder-
matrozenhoedenf m ".r dan met ronden bol; ma-
telootjes met dubbelen rand; een soort van ge
moderniseerde neepjesmuts; tamboerynen en
steekjes. Weinig tulbanden, maar daar is het
nog niet koud genoeg voor.
Ja, eigenlyk is alles mode, mits het maar
niet opvalt, alleen de heel gekleede hoeden ma
ken daar een uitzondering op. Over het al-ge
meen worden de hoeden* minder naar achteren
gedragen. Ze staan dikwijls recht op 't hoofd
of bedekken het halve voorhoofd. Iedere vrouw
kan haar hoed opzetten zooals hy haar 't beste
staat en dat is inderdaad een heele stap vooruit.
DINY K.—W.
Gekleed hoedje van beige veertjes met
paridisbruin fluweel en een strikje van
achteren.
(Model Maud Roser).
I De laatste maanden is een belang
rijke zending Borsalino's uit Italië
j in Nederland aangekomen alsmedt
I enkele kleinere zendingen hoeden v
Engeland, Portugal en Spanje, België
zal in een zeer nabije toekomst
5000 dozyn, Frankrijk 6 700 dozyö'
kunnen leveren. Met de fabrikaten
uit eigen land zullen dus tot Juni
1947 400.000 heerenhoeden ter be
schikking komen, hetgeen hierop
neerkomt, dat ongeveer 20 pet. der
mannelijke bevolking een nieuwert
hoed zal kunnen koopen.
Dezer dagep is een kwantum
hoeden dat een waarde van 40.000
dollar heeft, uit Amerika gearri
veerd, doch hiervan wordt de kwa
liteit minder gunstig beoordeeld,
zoo verzekerde men ons.
De Nederlandsche hoedenindustrie
ligt reeds sedert den oorlog stil we.
gens volkomen gebrek aan grond
stoffen. Alles aan den hoed, het vilt,
het lint, het binnenleer en zelfs het
glimmend etiket, schynt n.l. uit h
buitenland te komen. Er is thanf
een belangrijke zending grondstoffen
onderweg, zoodat de belangrykste
Nederlandsche hoedenindustrie, de
Nehoefa te Bussuiü, de volgende
maand de productie zal kunnen her
vatten, nadat juist dezer dagen de
.250.000-ste gereviseerde oude hoed
is afgeleverd, aldus verklaarde ons
de directeur der Nehoefa, de heer
Meuwson. De^e ^ras voorts val»
meening, dat de prijzen der hoeden
straks tweemaal zoo hoog zulleö
zyn als voorheen. In vakkringen
verwacht men een nog sterker®
prijsstyging, in weerwil van de re-
geeringsmaatregelen tot lagere
winstmarges. De ook im het buiten
land heerschende wanverhouding
tusschen loonen en pryzen is hiervan
eon der oorzaken.
In een radiotoespraak heeft gis*
terenavond oud-minister Weltehi
voorzitter van „Nederland helpt
Indië" iets verteld over het we;
van deze stichting.
In het jaar. dat zij thans bestaat,
is zq van niets gegroeid tot een
organisatie, die 7 millioen gulden
bij elkaar bracht en daarvan bijna
6 millioen reeds uitgaf. En dat be-
teekende voor de bevolking van
Indië, bruin en blank beide, extra
voeding (vooral in de hospitalen) en
extra textiel, in hoofdzaak katoen
voor lakens en sloopen. Bijna 4004
ton aan versterkende middelecfl
werd naar Indië gezonden, dat is
33 pot. van al het daar ingevoerde
voedsel en bijna 80 pet^ „van al het
voedsel, dat aan Indië werd ge
schonken
Dit alles is mogelijk geweest dom
de tienduizenden kleine giften,
welke het Ned. volk heeft willen
schenken voor zijn lijdende broe
ders en zwaters in Indië. Het is, aï-
dus spr, de beste propaganda, dia
met mogelijkheid kan' worden ge.
maakt voor de eenheid des rijks,
want het is er de praotische bele
ving van.
Naast dit alles is echter ook if,
ruime mate steun verleend aan
onze gerepatrieerde landgenootenj
die beroofd en berooid hier terug
kwamen Ze kregen de bekends
dekenpakketten, pakketten met
aanvullende kleeding. zij werden ge
holpen aan goedkoop huisraad, bed
den, borden, lepels enz.
Thans staat men voor het pro
bleem eenige duizenden evacué's,
die in de zomermaanden hier zijn
aangekomen en van den repatriees
ringsdienst geen winterkleeding kre
gen, aan warme kleeding te helpen.,
Met een enkel voorbeeld illustreer,
de spr. welke geweldige geldsom»-
men hiermee zijn genoemd En
voorts wil men wat doen voor do
verbetering der levensomstandig»-
heden van de duizenden die op Java
nog in kampen leven en voor sociaal
werk onder de 'inheemsche bevol
king. Ook hiervoor is geld noodig,
veel geld Daarom besloot de heer
Welter met een krachtig beroep op
de milddadigheid van ons volk. Met
milde hand moge het geven als
dezer dagen de groote inzameling
voor de stichting wordt gehouden.
