r
R
v.
Kardinaal Hlond onder pressie
Üer Gestapo
V-2-foto's van de zon gemaakt
Stalvloeren van
rubber
J
ADIO
DE JACHT DOOR NEW-YORK. Voetangel duikt
wegens moord
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DINSDAG 5 NOVEMBER 1946
RAGINA
Toen voor Duitschland
de krijgskans keerde
6 FEBRUARI 1944
Boulevard Flandrin no. 11
Op 120 kilometer hoogte
Lijn UtrechtGelder-
malsen versperd
Goederentreinen reden op
elkaar
programma
CtG^
„Indiana" ondergaat
uitbreiding
„Die van der Helm
dat ben ik"
Martin Bormann in leven?
MOEILIJKHEDEN IN
OEERAMMERGAU
Voorloopig geen Passiespelen
«sjtt&ak je over j&jj ipaar niet be
iK het heilige liefdevuur in je pogen I
r„
AWordt vervolgd).
Z. H. Em kardinaal Hlond,
aartsbisschop van "Warschau
primaat van Polenheeft in alle
kerken van Polen een herderlijk,
schrijven doen voorlezenwaarin
hij den geloovigen voorhoudt bij
de a.s. verkiezingen te stemmen
in overeenstemming met hun
Christelijk geweten
Gedachtig het lot van mgrSte-
pinac, die na een soortgelijk her
derlij k schrijven in een infaam
proces tot 16 jaar dwangarbeid
veroordeeld werd, ducht de Ta
bletóók voor kardinaal Hlond
kwade gevolgenIn verband met
die vrees publiceert het tij''
een interessant document, dat de
redactie in handen kreeg, o-ver de
houding van den kardinaal tijdens
den oorlog.
Terug uit Rome, by het uitbre.
leen van den oorlog tegen zyn land,
«nam kardinaal Hlond in Maart 1940
efln intrek in de Benedictijner-abdij
te Hautecombe, in Savoye. Daar
f^reep hem 3 Februari 1944 de Ge
stapo Be kardinaal werd naar Pa-
*ys overgebracht en in gebouw
Ho. 11 op den -Boulevard Flandrin
gevangen gezet.
Eenige dagen later werd den kerk-
prins daar een verhoor afgenomen
door de Gestapo. Pater Boleslaw
JTilipiac, de secretaris van den kar_
dinaal, die erbij tegenwoordig was,
maakte er rapport van.
Het is dit document, dat de ^Ta
blet" thans publiceert en waaraan
We het volgende ontleenen:
De Gestapo-man kolonel B. van
de S.S., hield eerst een zeldzaam
Jange uiteenzetting van den militai
ren toestand. In Rusland zouden de
Duitsche legers terugvallen op een
bepaalde linie, waar zij den eindstrijd
zouden voeren met de bolsjewieken.
Naar het westen werden Duitsch-
Jands beste divisies gedirigeerd,
vopr 't geval de Anglo-Amerikanen
een invasie zouden wagen.
Maar aJls in Rusland de Duitschers
toch verslagen werdien en in het
Westen een invasiepoging succes
zou hebben, zou heel Europa door
een bolsjewistische vloedgolf wor
den overspoeld. Duitsohiland zou een
communistisch centrum worden en
de kardinaal zou zich wel kunnen
voorstellen, wat dait beteekenen zou
Voor Polen en voor de christenheid.
De kardinaal moest op dit cri-
tieke uur der geschiedenis zyn in
vloed doen gelden op zijn volk, op
dat het zijn lot zou verbinden met
Hitier en zich scharen in de Duit
sche gelederen.
Waardig, met de hem eigen
kaïlrrute, gaf de kardinaal zijn ant
woord. Noch van het Poolsche
volk, noch van zijn regeering had
hij in deze aangelegenheid orders
ontvangen. Hem ontbrak dus
iedere bevoegdheid, om zich ter
zake uit te spreken.
Evenmin zag hij. van kerkelijk
standpunt, eenig motief, het Pool
sche volk te pressen tot samen
werking met den Duitschen bezet
ter^ ,,Èen zoodanigen drang zou
mijn volk ook niet begrijpen, het
zou er zich zeker niet naar schik
ken. Iedere Pool is van oordeel,
dat Polen den Polen toebehoort en
dat de Duitschers en de Russen
dit land hebben te ontruimen.
En wat meer is: iedere Pooi is
er zeker van, dat ze het zullen
ontruimen. De Duitschers hebben
overigens mij.n land zóó verschrik
kelijke slagen toegebracht, dat
het Poolsche volk geen vertrou
wen meer kan hebben in de Duit
sche oorlogsdoeleinden. Men zal
om een Poolsch-Duitsche toenade
ring tot stand te brengen een gun
stiger atmosfeer moeten scheppen.
Het zijn de Duitschers, die de be
trekkingen vergiftigd hebben, de
Duitschers zuilen ze moeten her
stellen. Neen, de kardinaal zou
geen beroep doen op zijn volk."
De Gestapo-man gaf den moed
niet op. Met nog schriller verven
schilderde hij de gevolgen van een
ev. Duitsche nederlaag. Wat moest
er worden van Polen tusschen een
bolsjewistisch Rusland en een cotm
muuiistisch Duitschland? Wat van
de kerk?
De kardinaal antwoordde, dat
hij zich volkomen de mogelijke
gevolgen realiseerde van den
oorlog, dien Hitier ontketend
had Met het einde van den oorlog
zullen staten en volken met ern
stige crisissen te kampen hebben.
Niets kan dat voorkomen, maar
de naties zelf zullen tenslotte een
oplossing hiervoor vinden.
Polen met zyn groote moreele
kracht-reserves zal herrijzen. Het
communistisch gety mag, inder.
daad, over dit land gaan, het zal
weer wegebben. zonder de Pool
sche ziel te hebben aangetast
En wat de KerK betreft: zij
leeft by Gods kracht Zij moge,
na den oorlog, onderdrukt worden
in sommige landen, haar zending
zal zij nimmer verzaken.
Met duidelijk zichtbare teleur
stelling had de kolonel naar den
kardinaal geluisterd„Uwe Em.
blijft dus optimistisch gestemd, zelfs
als straks de bolsjewisten den
oorlog winnen Voor ons Duit
schers, is dat onbegrijpelijk",
,,Als Rusland den oorlog wint",
antwoordde de Poolsche primaat
,,wint het niet alleenEn
optimist ben ik in dien zin, dat ik
geloof in de leidende hand der
Voorzienigheid, die rechtzet de
menschelijke fouten en mensche-
lijke zonden en, ten spijt van het
kwade, het eigen heilige doel
bereikt".
„Uwe Em. is dus principieel
tegenstander van overeenstemming
tusschen Duitschland en Polen
Deze overeenstemming moet
worden bereikt en ze zal worden
bereikt", antwoordde kardinaal
Hlond. „Nu echter niet, de
wreede bezetting duurt voort.
Maar later, als de Duitschers
hun agressieve plannen hebben
opgegeven, en van den Drang
nach Osten" genezen zijn; als zij
het leed hebben hersteld, het
Poolsche volk aangedaan en reëele
waarborgen geven voor de veilig
heid, dan zal de houding van
Polen tot uw land geheel in over.
eenstemming zyn met zijn vreed
zame tradities en kan er loyale
samenwerking tot stand komen".
„Nu dus niet vroeg de kolonel
nog
„Nu niet. Nu is het onmogelyk.
Ik ben trouwens gevangene", was
het antwoord.
Een door raketten voortbewogen
spectograaf heeft, op een hoogte van
120 K.M. boven de aarde, foto's ge
maakt van de zon, aldüs een mede-
deeling van het Amerikaansehe de
partement van marine. Hieraan
werd toegevoegd dat men thans
deelen van de zon bestudeerde die
tot nu toe nimmer waren gefotogra
feerd.
De foto's werden genomen uit
een Duitsche V_2 raket, die door de
Amerikaansehe marine werd afge
vuurd op de proef-terreinen in New
Mexico
„Het'is op het oogenblik niet mo
gelijk veel meer te zeggen dan dat
uit deze spectogrammen zeer waar
devolle inlichtingen worden verkre
gen", aldus de officieele mededee-
ling. „In feite kan een volledige
analyse van de verkregen gegevens
meer dan een jaar duren, hoezeer
de bestudeering ook zal worden be
spoedigd."
Spectogrammen stellen geleerden
in staat, vast te stellen uit welke
stoffen de zon is samengeseld. Door
het gebruik van spectogrammen
ontdekten geleerden bijvoorbeeld het
element helium op de zon, nog voor
dat het op aarde was aangetrof
fen.
Spectogrammen, die op hoogere
hoogte worden gemaakt, zijn daar
om waardevol, omdat het licht, dat
de aarde bereikt, reeds door den
dampkring is geefilterd, terwijl een
deel van het zonlicht namelijk de
stralen met een zeer kleine golfleng
te de aarde nimmer bereiken
Hedenmorgen tusschen vier uur
en half vgf is een spoorwegongeval
gebeurd op de lijn Utrecht—Gelder-
malsen. Tusschen Houten en
Schalkwijk zijn twee treinen van
achteren op elkaar gereden, waar
door de locomotief van den achter
sten trein in een goederenwagen van
den voorsten trein drong. Er dedén
zich geen persoonlijke ongelukken
voor, doch het verkeer in beide
richtingen was geheel versperd.
Men vermoedde, dat de lijn van
Geldermalsen naar Utrecht over
eenige uren weer vrij zou zijn* doch
tot zoolang kon geen enkele trein
op het baanvak ryden.
Nader vernemen wy:
De Ned. spoorwegen hebben on
middellijk autobussen ingelegd op
het traject UtrechtGeldermalsen,
die al om 6 uur vanmorgen van het
Centraal station te Utrecht ver
trokken en verder op dezelfde tijd
stippen liepen als de treinen naar
Geldermalsen.
Hier moesten de reizigers, zooals
gebruikelijk, in de bussen voor
's-Hertogenbosch overstappen.
Vóór den middag was de spoorlijn
weer vrij gemaakt en kon de nor
male treindienst worden hervat.
WOENSDAG, 6 November.
HILVERSUM I (301 M.) VARA
7.00 Nieuws, gymn. en gram 10.35
Reportage, 11.00 Zang. 11.25 Gram.
11.45 Ber uit Indië. 12.00 Gram. 12.30
Orgel. 13.00 Nieuws. 13.20 Boyd
Bachman. 13.45 V. d. Vrouw. 14.15
Kwartet. 15.00 V. d jeugd. (15.45 V.
d. zieken.) 17.15 Gram. 17.30 Volks_
herstel. 17.35 Accordeon. 18.00
Nieuws. 18.15 Gram. 18.30 V. d Ned
Strijdkrachten. 19.00 Gram. 19.20
Caus. 20.00 Actual. 20.20 Ramblers.
20.50 Hoorspel. 21.20 Orgel. 21.35
Muziek. 21.55 Orkest. 22.30 Caus.
23.00 Nieuws. 23.15 Piano. 23.25
Gram.
HILVERSUM II (415 M.) NCRV.
7.00 Nieuws, gymn. en gram. 10.30
Morgenwijding. 11.00 Trio. 11.45
Gram. 12.00 Clavecimbel. 12.30 Koor
13.00 Nieuws. 13.15 Kwintet 14.00
Gram. 14.30 Caus. 14.50 Grani 15.00
Orkest. 15.35 Gram. 16.45 V d jeugd
17.30 Gram. 17.45 Over Indië. 18.00
Mar. kapel. 19.00 Nieuws 19.30 Eng.
les. 20.00 Dankdienst. 21.15 Gram.
21.30 Orgel. 22.00 Nieuws en actual.
22.30 Gram. 22.45 Avondwyding. 23.00
Zang. 23.30 Gram.
De Roosendaalsche rubberfa
briek Indiana" heeft van het ge.
meen tebcstuur de gronden aange
kocht waarop thans het woonwaw
genkamp .aan die Bredasehe Baan
gevestigd is. Zeer binnenkort zal
op deze gronden de bouw be
ginnen van een dubbel fabriek»,
pand.
De rubberfabriek, aldus deelt
men ons mede, werkt thans met 150
man personeel en fabriceert een
groot deel van de binnenlandsche
behoefte aan rubberhaikken. De
Indiana gaat thans ook de fabricage
van regeneraat ter hand nemen,
waardoor het bedrijf rond de
100.000 gulden aan deviezen min
der noodig zal hebben.
Naar wij vernemen zal bet be
drijf binnen afzienbaren tijd ook
weer beginnen met het fabricee-
ren van rubbertegelvloeren en ruto-
berstalvloeren. Kort voor den oor
log heeft reeds „Indiana" enkele
rubberstalvloeren gemaakt, doch
de ontwikkeling van deze noviteit
werd door den oorlog! gestoord. In
landbouwkringen, zoo verzekerde
men ons, bestaat zieer groote be
langstelling voor het product, dat
ook als exportartikel kansen biedt.
Vooral Zwitserland en Canada
zouden zich voor de rubberstal
vloeren zeer interesseeren.
De gezochte L van der Helm, die
verdacht wordt betrokken te zijn bvj
den roofmoord in de Warmoesstraat
te Amsterdam, heeft zich in Den
Haag bij de politie aangemeld. Hij
werd daarop ter beschikking van de
justitie gesteld
Volgens zijn zeggen heeft v d H
omstreeks het tijdstip, waaróp te
Amsterdam de moord is gepleegd,
een tik op zijn hoofd gekregen,
waardoor* hy volkomen buiten ken
nis zou zijn geraakt. Hij herinnert
zich alleen nog, dat hij Maandag
morgen ietwat versuft bij Rotter
dam uit een auto werd gezet. Hier_
op is Van der Helm naar Den Haag
gaan liften, waar hij op het Sta
tionsplein de krantenverkoopers den
moord hoorde melden, waarbij zijn
naam eveneens uitgeroepen werd.
Verwonderd, zoo vertellen ook de
courantenventers, stapte Van der
Helm naar de lectuurverkoopers en
liet zich het heele moordverhaai op-
disschen Aan het slot daarvan riep
hy uit: „Die Van der Helm. wel,
dat ben ik! Zoeken ze mij?" Hierop
is hij naar het politiebureau Huij-
genspark gewandeld en hij heeft
zich daar gemeld.
8. De trailer ging niet snel en
gelukkig passeerde er op dat oogen
blik een snelle, open sportwagen.
BomVoetangel sprong van
het dak van den vrachtwagen naast
den chauffeur van den open sport
wagen
Goeien middag beste man,
schrik maar niet. We leven in een
tijd waarin men atomen splitst en
in zoo'n tijd moet je niet raar op-
kyken, dat iemand van de maan
valt, precies in je wagen Kijk goed
uit je doppen, want het is hier
druk.
Mmmmmaaaar, stotterde de
man.
Dat zal ik je straks allemaal
vertellen, daar heb ik nu geen tijd
voor Laat het je voorloopig vol-
doende zijn, dat ik vo.n de politie
ben en dat ik dien man, zie je em...
daar vlak voor je, op dien politie
motor. moet hebben. Hoor je MOET
i hebben, al zou het mijn leven moe
ten kosten.
Pfffffft piepten de remmen.
De wagen stond stil Dit was de
man te erg.
In de nabyheid van Stuttgart is
een man gearresteerd, die het vol
ledige uniform van een luit.-kolanel
van de S. S droeg. Hy vertelde de
politie, dat hij het uniform gekre
gen had van Martin Bormann, den
vroegeren plaatsvervanger van Hit-
Ier, bü verstek door het Neurenberg
ger tribunaal ter dood veroordeeld.
's Mans toerekeningsvatbaarheid
wordt onderzocht
De inwoners van Oberammergau
I hebben afgezien van de opvoering
der passiespelen, welke sinds de
117de eeuw om de tien jaren hebben
plaats gevonden.
19)
HOOFDSTUK XII.
MICKEY KOMT TE HULP.
^Vrijdagochtend II Juni.
Mickey Grogan, een jeugdige Ame
rikaansehe filmactrice, die de flat
in Knightsbridge met Kay Esmond
deelde, legde het boek waarin zij
had zitten lezen neer en wendlde zich
tot haar vriendin.
Wat scheelt er aan, Kay? vroeg
zy. Vooruit, stort je hartje maar
eens uit.
Kay glimlachte automatisch.
Neem vandaag maar geen no
titie van me, zei ze. Ik ben enk<
een beetje rusteloos.
Rusteloos! Indien ik geen vol
maakte dame was, zou ik er een
beter woord voor hebben. Ik heb
je den halven nacht a^s een verlo
ren ziel door het huis hooren dwa
len. Iedere maal dat de telefoon
Belt, spring je op ala was er een
aardbeving. En wanneer ik iets te.
gen je zeg, kijk je dwars door me
heen alsof ik een geest was. Nu,
biecht maar eens op Kay, Wie
is hy?
Wie is wie?
Hej. vriendje natuuriyk. En wat
heeft hy je gedaan?
zorgd, Mickey. Ik vermoed, dat ik
vandaag een beetje de ..kriebel
heb, zooals jullie dat noemt.
Het andere meisje knikte lang
zaam enkele malen met het hoofd.
Dat zou ik ook zeggen. Zij
stond uit haar stoel op en naar een
van de ramen toegaande, staarde
zü Oiiiiaag in de zonnige straat.
Haar blikken vielen op een man, die
ijverig t®g"en een huis aan de over_
kant geleund een courant stond te
:en.
Een andere man van hetzelfde ty
pe slenterde langzaam heen en weer.
Vertel me eens, liefje, vervolg
de Mickey, wat voeren die kerels
daar buiten uit?
Ik ken ze niet, verklaarde Kay
kort.
Misschien niet, maar ze hebben
jou op het oog. Ik heb ze vanmor
gen wel een half uur lang gadege
slagen. Als dat niet een paar stillen
zijn, ben ik de Koningin van Siam.
Zy kyken voortdurend omhoog naar
dit raam. Waarom? Zeg niet, dat
het enkel is omdat ze geen weer
stand kunnen bieden aan blondines.
Toen je daar straks even wegging,
volgde een van die kerels je alsof
zijn leven er van af hing. Kom nu,
vertel eens op. Wat heeft dat alle
maal te beduiden?
Denk je werkeiyk, dat die
mannen op my loeren?
Het is ófwel om jou, ófwel om
mij te doen, en mijn geweten is
goddank heelemaal zuiver. Dus b'ijf
jij alleen ©ver. Je hebt je al dagen
lang zonderling gedragen. E"rst zag
gloeien. En wat voor een vuurAi
maar aangezien jy je mond dicht
hield, heb ik ook maar niets gezegd.
Nu gedraag je je net als een kk
je boter in een gloeiende pan, we
zijn omringd door stille agenten en
je loopt met een gezicht alsof het
eind van de wereld nabij is. Be
halve dat, ig alles heerlijk in or.^
Ik heb in myn jonge leven al heel
wat meegemaakt en ik ben aardig
royaal van opvattingen, maar ik
heb zoo het gevoel, dat het vriend
je je leelijk in moeilijkheden heeft
gebracht. Het zyn mijn zaken na
tuuriyk niet maar jy bent de eenige
vriendin die ik aan deze zijde van
het Vrijheidsbeeld bezit en ik zie je
niet graag in moeilijkheden. Als je
wilt zullen we stommetje spelen en
net doen of we niets merken, maar
anders is het nu je groote kans om
open kaart te spelen.
Kay, die zich wanhopig alleen
voelde in haar zorgen en verdriet,
keek met een hunkerenden blik in
Mickey's rustige, groene oogen. Zy
woonde nu al bijna twee jaar samen
met het Amerikaansehe meisje en
wist, dat zy zonder eenig risico haar
leven in de handen van haar vrien
din kon toevertrouwen.
Mickey Grogan beschikte over
een zeldzaam trouw karakter Na
dien laatsten verrassenden keer in
Terry's vreemde avontuur kon 't hem
geen kwaad meer doen, wanneer zij
haar alles vertelde. Een courant op
nemend, wees zy haar vriendin op
de groote koppen, welke het verslag
van zijn ontsnapping op het nipper
tje uit de flat in Miayfair kroonden
£tedtijende enkele minutep Jas
Mickey zwygend wat. Kay haar had
aangewezen Toen zij eindelijk op
keek, lag er een blik van diep na
denken op haar gelaat
Jy arme stakker? zei ze. Ter-
wyl er minstens een millioen ge
schikte mannen in Londen joslocpen
moet jy natuuriyk juist een ont
snapten moordenaar uitpikken En
ik dacht nogal, dat je zoo verstan
dig waart
Je vergist je, Mickey, protes
teerde Kay. Je moet me gelooven
Vergis ik me, hé? Maar ik heb
deze zaak van het begin af aan in
de couranten gevolgd Eerst heeft
hij in Frankrijk een man vermoord
en daarna een in Sevenoalts Hoe
veel meer moet hij er
Je vergist je! H« is de aardig-
ste jongen van de heele wereld In
Marseilles is hij het slachtoffer ge
worden van een opzettelijke mysti
ficatie en hij lag rustig thuis in
bed toen Urquhart werd doodge
schoten.
Mickey's gelaat toonde stomme
verbazing
Het klink allemaal een beetje
erg ingewikkeld! zei ze
Maar je kent Terry niet en ik
kan niet van je verwachten, dat jy
hem even vast gelooft als ik.
En als ik me niet vergis, zal
de rechter dat evenmin doen Maar
hoe dan ook, jullie zit er leelijk in
Wat hen je van plan er aan te doen?
Ik kan hier enkel blijven zitten
en afwachten.
En je hart breken van het
gepieker Maar aangezien jij er tot
aan je ooren in zit. vermoed ik, dat
ik ook in dien onschatbaren Terry
Van je ze 1 moeten gelooven Waar
om h«b j* mo r»*et veel eerder van
dit «ito
Hoe had ik dat nu kunnen
doen
Ik vermoed van niet Heb je
er eenige idee van, waar hij heen
is?
Absoluut niet,
l ?eeft £eld bij zich? Je
kunt die politie niet iang vóórblij-
ven, wanneer je niet wat slijk der
aarde hebt
Gisterenavond had hij onge
veer vijftig pond by zich.
Dat is tenminste iets, meende
de filmactrice, maar die zullen niet
eeuwig blijven duren. Hij verkeert
in een moeilijk parket Kay En ten
zij je jezelf in de gevangenis wilt
brengen, kun je je voorloopig beter
geheel op den achtergrond houden.
Vergeet niet, dat je bij lederen stap
welken je buiten de deur zet, een
van die kerels met een gebaar in.
de richting van het raam achter
je aan krijgt die je geen seconde
uit het oog zal verliezen.
Kay staarde haar vriendin na
denkend aan.
Jou zullen ze wel niet volgen,
denk je wel?
ik zou zeggen van niet. Ze
hebben niets tegen mij.
Kay klaarde zichtbaar op
Je zoudt Iets voor me kunnen
doen, Mickey, waardoor ik me ge
weldig opgelucht zou gevoelen ik
zal je volkomen in mijn ^^wereld
nemen. Maar voor niets
Burke°rhonrenesp?eken, niet waar?
Hii was h'1 me. toen ik je vorige
week la T>»<*ent Street ontmoette.
IU herinner me hem heel j?oed.
