Neerlands lot in Europa
GAT in BETALINGSBALANS if
Nog 17000 ongewenschte
Duitschers in ons land
wereld
Onze economische structuur
Am. bisschoppen gispen Rusland
Zaligverklaring
RARe
MAANDAG 18 NOVEMBER 1946
PAGINA
ALLER INSPANNING
noodzakelijk
WE DOEN AAN POT-
verteren
SOMBERE BALANS
MENSCHEN EN
MACHINES
industrieel niet op
PEIL
VELE VOORWAARDEN
ONBESTENDIG WEER
Zuster Maria Adolphine
Fransche communisten
in zee met socialisten?
ORTHOD. PRELAAT PRO
MGR. STEPINAC
DE BEGROOTING VAN JUSTITIE
Strijd tegen de zeden
verwildering
gevallen voor het
VADERLAND
DE KWESTIE DER HUUR-
YERHOOGING
BOMAANSLAG TE
STOCKHOLM
Reeds meermalen hebben wij hier
ter plaatse gewezen op de uiterst
kwetsbare positie, waarin ons land
zich na den oorlog, als gevolg eener-
jijds van directe oorlogshandelingen
en anderzijds door den roof en plun
dering door de Duitschers is komen
te verkeeren. Het ov'ergroote deel
van het Nederlandsche publiek is nog
te weinig doordrongen van de veel
omvattende taak, waarvoor onze Ne
derlandsche samenleving geplaatst
wordt, waarvan de mate van uit
voering zal beslissen over het al oi
niet zijn van Nederland, zoowel ge
zien over een tiental jaren als voor
de komende generaties.
Nog te weinig is het b.esef door
gedrongen, dat aller inspanning
noodzakelijk is wil men de vredes
taak volbrengen, welke hierin be
staat, dat Nederland door har
den noesten arbeid moet trachten
zich materieel bezien weer een be
staan in de wereld te verwerven.
Men schrikt bij nadere analyse te
rug van de harde werkelijkheid, dat
wij in Nederland op het oogenblik
voor 75 pet. bezig zijn ons nationale
vermogen op te soupeeren. Wij le
ven op credieten, ons door het bui
tenland verstrekt. Aangezien de mo_
gelijkheid om leeningen aan te gaan
zeer sterk is ingekrompen, raoet
een belangrijk deel van het eertijds
verworven vermogen, hetwelk in nei
buitenland werd geïnvesteerd, wor
den aangesproken, aUer^eJfpi
fmnmer^genoeg" o^pVdeStweede plaats
voor den aankoop van productiemid
delen. Eemdergelijk potverteren kan
geen jaren meer duren. Eenerzijda,
doordat aan het verbruik van de
bronnen i.e. de door vroegere ge
slachten opgespaarde kapitalen eens
een einde komt, anderzijds, doordat
onze exportcapaciteit behalve voor
het nakomen van de aflossingsver
plichtingen van de aangegane lee
ningen ook daarnaast bij het uitval
len van de eerstgenoemde bron vol
doende groot moet zijn, om de on
ontbeerlijke levensmiddelen en
grondstoffen te kunnen importeeren.
Het wordt hoog tijd dat wij
onze ouderwelsche zelfvoldaan
heid eens gaan afleggen, om de
rauwe realiteii van het brood-
verdienen in het zweet des aan-
schijns goed onder oogen te
kunnen zien.
Het perspectief op korten .er-
mijn dat onze Nederlandsche
samenleving thans biedt, is uiter
mate somber. Er bestaat een enorm
gat in de betalingsbalans hetwelk
ook reeds in normale omstandig
heden ons parten zou sPeleI?' fd?
gezien de opbrengst van
het buitenland geïnvesteerde Kapi
taal lang niet voldoende zou zijn
om de sterk verhoogde lasten als
gevolg van He enorme prijsstijging
in het buitenland op te kunnen
brengen, laat staan in dit tijdsbe
stek, waarin we zoojuist de af
braakperiode hebben afgesloten.
•Laten we in het kort eens de
sombere balans van het Neder
landsche economische leven opma
ken. Allereerst wat den landbouw
betreft. Een deel onzer landbouw
producten, speciaal de zuivelpro
ducten, o.a. boter kunnen we niet
meer in het buitenland afzetten,
irn die vijftiger jaren werk te schep
pen voor plan. 300 a 350,000 men-
schen, welk aantal nog vergroot
wordit door de sterke geboortever-
enorme subsidie meeI^ieiiVlg. in onze huidige econo-
xDorten van in- I misc)h.e structuur bestaat er slechts
een geringe kans, dat een klein
deel hiervan wordt ingeschakeld.
tenzij we ons een
getroosten. De exporten van in.
dustrieele producten zijn nog ge
ring, daarnaast zijn er m de ïn-
dustrieele structuur m net buiten
land belangrijke wijzigingen op
getreden, waardoor de omschake
ling van sommige takken van
industrie een onontbeerlijke nood
zaak vormt. Onze handels- en dien
stenfunctie heeft groote klappen
«ekregen door het uitvallen van
het belangrijke Midden-Europee-
sche achterland en Voorts door de
ongunstige situatie in Indonesië^
De ongunstige arbeidssituatie,
welke in de toekomst te verwach
ten valt, wordt momenteel nog ver
doezeld door de sterk verminderde
ahbaiid'sproductSviiteit. Komt flaze
edhter weer op het peil van 1938,
dan staan we voor de noodzaak om
Het geheele probleem valt dus
in twee deel en uiteen, n.1. op
welke wijze kunnen wij in Ne
derland weer trachten ons brood
te verdienen in een volkomen
veranderde economische wereld-
situatie welke ons op dit gebied
een belangrijk stuk vooruit is
en daarnaast, hoe scheppen we
straks voor onze werkloozcn een
economisch nuttige functie, welke
niet zal bestaan in het meer dien
sten verleenen, maar in het meer
produceeren, speciaal voor het
buitenland, teneinde onze beta
lingsbalans op den langeren duur
weer in evenwicht te krijgen.
Bij het zoeken en vinden van
nieuwe functies zal men na moeten
gaan welke deelen van de huidige
samenstelling kunnen worden ge
handhaafd of voorzoover dit niet het
geval is kunnen worden omgescha
keld in 'een richting, welke wel pas-
baar is in de mogelijk geachte toe
komstige economische structuur van
Nederland. Zoo zal op het gebied
van den landbouw alleen voor zeer
gespecificeerde producten zooals b.v.
goed geselecteerd fruit en kaas af-
zet mogelijk zijn. De aardappelmeel-
industrie heeft alleen nog afzetmo
gelijkheid' in de direct omringende
landen, niettemin is de conc rentie
van de meelverwerking op maisbasis
uitermate sterk. Door hef. intensieve
wereldverkeer zijn verschillende
markten jn ver afgelegen tandem
we'ke voorheen voor den handel m
Europa een minder directe bedrei
ging vormden, thans verder in net
Èuropeesche verkeer doorgedrongen.
Deze landen 'kunnen op grond vrr
hun tropisch of subtropisch klimaat
een goedkoooere productie leveren.
Op industrieel gtebied ontmoeten
wii het groote nadeel, dat de Ne-
derlandsche industrie oorspronkelijk
voor een belangrijk deel aan dehan-
delsfu-nctie werd gekoppeld, zoodat
wii over het algemeen niet primair
industrieel zijn ingesteld. Het ff®™.
hiervan is geweest, c.at de ontwiK-
keling van de metaalindustrie De-
langrijk werd geremd en afgezien
van enkele uitzonderingen, niet tot
volledig ontplooiing is kupnen ge-
ralken.
Het. ontbreken van een volle
dig geoutilleerde werktuigindustrie
wreekt zich momenteel in ontstel
lende mate.
Wanneer men bedenkt, dat Ne
derland zijn machines hoofdzakelijk
uit het buitenland moet invoeren,
dan klemt deze afhankelijkheid in
een tijd als deze, waarin een kleine
in dustrieele omwenteling heeft
plaats gevonden, wel in zeer sterke
mate.
Zoo beschikt momenteel onze
textielindustrie over een volkomen
verouderde apparatuur, aangezien
h of buitenland ons op technisch
Jzehied aanmerkelijk vooruit is
Ons technisch personeel kan niet
u apn liin worden gesteld
met'hun collega's speciaal uit Ame
rika zelfs uit Belgie.
Gezien deze ^t^re^positle gaut
de aandacht van de VÓHedigen
naar het stichten V^schapsindustrie-
werktuig- en bestaande in-
tak. Eenerzijds om de H te
dustrieën in hun omwikkel! en an-
steunen met eigen vinding dt
derzijds om deze Pr°du^1hten. Mer,
wereldmarkt te kunnen snj
stelt hierbij Phi'ips ten voorbeeld,
welk bedrijf groot is geworden dank
zii de ontwikkeling van een machine-
industrie.
Uitbreiding der industrie
Voorshands wordt de oplossing
van het bovengestelde tweezijdige
probleem gezo-cht in de richting van
een industrialisatie.
Hiervoor wil men eenerzüds de
bestaande industrieën, welke hier
voor in aanmerking komen, met
75 uitbreiden en daarnaast
nieuwe industrieën stichten. Men
wil hiermede de importen drukken
en anderzyds den export van nieu
we producten stimuleeren.
Het ligt uiteraard niét in de be
doeling om tot autarkie over te
gaan. Onze tariefmuur zal op het
huidige niveau van 4 worden ge
handhaafd, hetgeen vergeleken met
het buitenland laag is
Voor de uitvoering van deze plan-
zijn echter twee voorwaarden
mtibeerlij'k. n.l. sterke uitbreiding
an de industrieele onderzoekappara-
ten en daarnaast het kweeken van
geschoold technisch personeel. De
concrete industrialisatieplannen zul-
Weersverwachting medege
deeld door het K-N.M.I. te De
Bilt tot Dinsdagavond:
Aanvankelijk nog verder afne
mende Westelijke wind met
hier en daar enkele buien, later
weer toenemende en naar
Oostelijke richtihgen omloopen- j
de wind met tijdelijk regen,
plaatselijk wellicht enkele uren S
sneeuwval; later kouder.
18 Nov.: Zon op 8.03-uur,
onder 16.46 uur; maan op 1.46
uur, onder 15.20 uur.
len moeten komen van de industrie
zelf In fisea-al opzicht treedt men
hen hierbij tegemoet door de facili
teit, dat alle onderzoekkosten van de
winst mogen worden afgetrokken.
De groote benauwnis is hier even
als elders de menschelijke faetOT.
n 1 het gebrek aan vakbekwaam
personeel Voor het tewerkstellen
van de 300 a 360.000 menschen, die
straks om werk zullen vragen, zou
den wij in de vijftiger jaren de be
schikking moeten hebben over 6WU
technici meer dan wellicht beschik
baar zullen zijn. Een factor die
voorts overweging verdient is de
kwestie van de grondstoffen en van
de energie. Wat dit laatste betreft
zullen vermoedelijk de Noord-Dim-
bui-gsche bekkens over 25 jaren uit
geput zijn Elders in Nederland lig
gen de koienla^en eerst op 1000 me
ter diepte terwijl de lagen bovendien
dun zijn. Dit beteekent, dat wij in
de toekomst reeds een hoogeren kost.
prijs krijgen uit hoofde van onze
energiebronnen. Nopens de grond
stoffen zullen wij genoodzaakt zijn
ons grootere importen te getroosten
waai tegenover dan echter de uitvoer
van meer en hoogwaardige produc
ten staat.
Bij de stimuleering van even-
tueele plannen is de overheid bé*
reid om tot op zekere hoogte
steunmaatregelen te nemen in den
vorm van verhoogde afschryvings-
mogelykheden en op andere_wyze.
Niettemin stelt men hierby den
eisch dat de producten voldoen aan
de buitenlandsche artikelen.
Wat de plannen zelf betreft zijn
er bereids commissies ingesteld o a
op ijzer- en staal,gëbied. kunststof
fen en ahrtoonoib iel fabricage. Bij de
ijzer- en staalindustrie heeft men
besloten de hoogovens meer dan te
verdubbelen en voorts een uitbrei
ding van de Muinck Keyzer. Terwijl
Zeeuwsch Vlaanderen een goede
kans maakt voor het vestigen aldaar
van een tweede hoogovencomplex.
De soldatenmoeder, mevr. Iliddink, gaat dezer dagen naar Indie,
om den soldaten van lectuur te voorzien.
Wegens „totalitaire agressie
tegen de menschenrechten"
Z Em. Joh. Kard. de Jong,
aartsbisschop van Utrecht,
richtte tot den zeereerw. heer
P. J. Veltman te Amster-
damscheveld, onderstaand
schrijven.
Katholiek Nederland zal zich
ongetwijfeld ten zeerste verheu
gen over het belangrijke feit, da*
tot de 29 martelaren, in China 5*
Juli 1900 om wille van het H. Ge
loof ter dood gebracht, die 24 Nov.
as zalig worden verklaard, een
lan'dgenoote behoort, n.l. zusteir
Maria Adolphine (Anna Catharina
Dierkx)geboren 3 Maart 1866 te
Ossendrecht, van de Congregatie
der Franciscanessen Missionaris
sen van Maria.
Zij onderging met nog 6 anderv.
leden harer Congregatie, afkomstig
uit Frankrijk, Italië en België. 2
bisschoppen en meerdere anderen,
een glorievollen marteldood dool?
onthoofding.
Heel Katholiek Nederland ma
zich gelukwenschen met zijn nieu
we zalig-verklaarde, vqoral ecn'-eïr
de nederzettingen der Francisca
nessen, Missionarissen van Marie
hier te lande, te Amsterdam, Maas
tricht en .Amsterdamscheveld (Dr.)j
Moge de zalige zuster Maria-
Adolphine verwerven de bekee
ring van vele landgenooten, (k
roeping tot missionarisse voor vele
Nederlandsche meisjes en Gods
rijksten zegen voor de Congrega'ie
der zusters Franciscaness. n-Mis
sionarissen van Maria in alle dee
len van de wereld, niet op de laat
ste plaats in ons vaderland
Het 'bestuur van de Fr. commu
nistische partij heeft aan den na-
tionalen raad van de Fr. socia
listische partij een brief gericht,,
waarin het voorstel te beraadsla
gen over een regeering, welkC"-
ddmocratisch, biet-confessioneel
en sociaal zal zijn en onder de
leiding der communisten zal staan,
overeenkomstig het verlangen
van het volk, dat souverein is."
Voorts moet men het eens worden
over een programma van actie,
dat tot de hergroepeering van een
republikeinsche meerderheid in
de nieuwe assemblee zal leiden.
In den brief wordt dit nader
toegelioht door de verklaring, da i
„de twee groote proletarische par
tijen, met den steun van zekere
overzeesche afgevaardigden ee*i
absolute meerderheid" kunnen
bereiken.
Het hoofd der Serv. orthod. kerk
in de V. S. en Canada, aartsbis
schop Dionysius Milivojewitsj,
heeft in een interview verklaard
dat het proces tegen mgr. Stepin-c
(die in Joego-Slavië wegens be
weerd volksverraad veroordeeld
is) „ronduit onrechtvaardig" iiï
geweest. Volgens hem heeft he#
„Russische communisme een aan
val op de traditie gepleegd". Do
aartsbisschop was tevens van-
meening, dat maarschalk Tito een
aanval op den metropoliet va.i dë
orthodoxe kerk in Joego-Slavië
voorbereidt.
ta zijn memorie van antwoord
aan de Tweede Kamer inzake de
justitie.begrooting deelt de minis
ter mede, dat er zich nog ongeveer
25000 personen van vijandelijke na
tionaliteit in ons land bevinden.
Naar ruwe schatting komen daar
van plm. 17000 niet voor voortge
zet verblijf in Nederland in aan
merking. Zij zullen zoo spoedig mo
gelijk naar Duitschland verwijderd
worden nadat de bezettingsautori-
teiten daartoe toestemming hebben
gegeven. Niettegenstaande hiertoe
bij herhaling is aangedrongen, i'.s
üeze toestemming nog niet verkre
gen. Het is slechts gelukt ongeveer
1000 Duitschers, die zulks zelf ver
zochten, naar Öuitschland terug te
brengen.
Voorts deelt de minister van jus
titie o.a. mee dat hij overweegt een
kleine commisa'.e te belasten met
de samenstelling van een wetsont.
werp inzake het' echtscheidings-
vraagstuk. Het huwelijksvermogen-
recht zal zoo spoedig mogelijk weer
in studie genomen moeten worden.
In bewerking is een regeling be
treffende eigendom van apparte
menten. Een wetsontwerp ter zake
is opgesteld door prof. Beekhuis
en in overleg met hem wordt daar
aan de laatste hand gelegd.
De minister is voornemens op
korten termijn een veelzijdig sa
mengestelde commissie in het le
ven te roepen, die het geheele com
plex van vraagstukken, samenhan
gende met het zedelijk verval, in
studie neemt en op korten termijn
aan de regeering rapport uitbrengt
omtrent t'ntensiveering 'van den
strijd tegen de zedenverwildering.
Bevordering van de wederinvoe
ring van de doodstraf in het com
mune recht is van den minister niet
te verwachten.
Het ligt in het voornemen een
groot deel van de poli'i.eke veroor
deelden hun straf in kampen te
doen ondergaan.
Ontwerpen van een nieuwe sa
laris-regeling voor de rechterlijke
macht zullen binnen weinige maan
den aan de Kamer worden -voorge
legd.
De R. Kath. bisschoppen van de
Ver, St. hebben in een verklaring,
opgesteld ter jaarlijksche bijeen
komst te Washington, de sovjet
unie beschuldigd van totalitaire
agressie tegen de menschenrech-
ten, waarvoor de democratieën
ten oorlog zijn «egaan.
„Den geheelen oorlog door was
onze strijdleuze", aldus de bis
schoppen, „verdediging van de
natuurlijke rechten tegen het tota
litarisme van nazidom en fascis
me. De nasleep van den oorlog,
heeft doen blijken, dait het over
winnende sovjetrussisehe totalita
risme niet minder agressief op
treedt tegen deze rechten in de
door de sovjet-unie bezette gebie
den".
De verklaring zegt verder, dat
De regeering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen in de
afgeloopen week de navolgen
de verliezen zijn gerappor
teerd: Kon. Marine: mar. 2e kl.
S. Groot uit Warmenhuizen,
gesneuveld op 3 Nov.; tijd.
korp. der mariniers Brinott uit
Amsterdam, gesneuveld bp 6
Nov.; Koninklijke landmacht:
korp. R. Bobbink uit Rotter
dam, gesneuveld op 11 Nov. te
Buitenzorg; soldaat P. P. H.
Smeets uit St. Odiliënberg, ge
sneuveld op 5 Nov.
compromis tusschen de vrede-ma
kende landen op fundamenteele
punten heeft geleid tot „het dul
den van ergerlijke agressie.""
Verder wordt stelling genomen
tegen het „ontwortelen van ge
heele bevolkingen in Oost-Euro
pa", waarbij in het bijzonder ge
doeld wordt op de uitdrijving van
de Sudeten-Duitschers door Tsje-
cho-Slowakije. „Wij bluffen op
onze democratie, doch bij deze
overbrenging van volkeren heb
ben wij ons. misschien onbewust,
laten beïnvloeden door de kudde
theorie van genadelooze totalitaire
politieke philosophic", aldus de
verklaring.
„Dë berichten over deportatie
van duizenden menschen is sovjet-
Russisch gebied naar ver verwij
derde en ongastvrije gebieden, al
leen om dat die menschen. niet tot
het communisme willen overgaan,
wijzen op een wreede schending
van menschenrechten", aldus de
prelaten.
In antwoord op een telegram
van den Ned. Bond van huis- en
grondeigenaren aan de minister
raad deeflt het ministerie van
econ. zaken mede dat het een le
vensbelang van de Ned. Gemeen
schap in hjiar geheel is, dat de
bestaande spanning tusschen loo-
nen en prijzen niet verder wordt
vergroot. Dientengevolge kan op
het oogenblik van verhooging der
huren geen sprake zijn. De aan
dacht der regeering blijft evenwel
op deze aangelegenheid gevestigd
Zaterdagavond is een bomaan
slag op het centraalstation te
Stockholm gepleegd. De veroor
zaakte schade wordt op 30.000 kro»
nen geschat.
De politie heeft een man gear
resteerd, die zich even voor da
ontploffing met een biskwieblik
in de nabijheid bevond. Er zijn?
geen personen gedood of zelfg
zwaar gewond.. Op zes vooraf
gaande Zaterdagavonden zijn
eveneens bommen te Stockholm;,
ontploft..
Voor inlichtingen, die leiden!
tot de arrestatie derdaders is.
een belooning van 7.000 kronen,
beschikbaar gesteld.
De actrice Ethel Merman zingt
op het oogenblik in een Broadway-
schlager: „There is no business like
the show business" (Er is geen
betere zaak dan de show)
De Amerikaansche schrijfster,
Dorothy Kilgallen merkt echter opf
dat de filmsterren, die fortuin-
maken, hun geld liever in andere
ondernemingen beleggen. Frank
Sinatra heeft zyn geld gestoken in.
een renbaan; Bing Crosby in een
renbaan, een fabriek voor vlieg-
tuigonöcrdeclen en een beroeps
base-ballciub; Bob Hope in 'n base,
ballelub; Irene Dunne in hotels;
Fred A'tairc in kruidenierswinkel»;
Constance Bennett in schoonheids
mid "elon; Louis Andrews in huizen
en Francot Tone in een fabriek
voor medische instrumenten.
