ZUIDPOOL
OP WEG
Econ, herstel van Nederl.-Indië
Voorkeur voor kleiaardappelen
Conversie van de staatsschuld
Ruit-nieuwtjes
„Willem Barendsz"
WOENSDAG 4 DECEMBER 1946
PAGINA 5
naar de
Te Kaapstad aangekomen
EEN EXPEDITIE VAN
4000 MAN
SCHIPPERS MOETEN
ZICH OPGEVEN
Voor liun kiesrecht
te verkrijgen
OORLOGSTIJD BRACHT I
DEN SCHRIK ERIN
De kwaliteit van zandpiepers
Ex-voorzitter K. v. K. te
Amsterdam gestraft
NACHTVORST
PRAESES VAN SCHAIK
PLOTSELING ZIEK
HET B.N.V.
Voorzitter Van Schaik s£
„Om tien uur zijn wij te Kaap
stad aangekomen", seint ons de
speciale verslaggever aan boord
van den walvischvaander Willem
Barendsz" d.d. 2 December. ,,Twee
uur tevoren waren we de Tafel
baai binnengevaren hetgeen aan
leiding was tott een feeststemming
onder de bemanning."
„Als men weken achtereen al
leen maar water en ludht heeft ge
zien, is het gezicht vtan ,,land" een
gebeurtenis welke eindelijk de lang
gehoopte afwisseling brengt hoe
wel we ons aan boord nooit be
hoeven te vervelen, er is genoeg te
dtoen ter voorbereiding van de
groote vangst, waarvan het oogen-
blik thans steeds meer nadert en
ons in gespannen verwachting
houdt".
Jagers langszij
Een half uur na de aankomst
meerden de jagers AM 1, 2 en 5
langszij; hun broeders AM 3 en 4,
die rechtstreeks uit Montevideo
naar Kaapstad waren gevaren en
daar al sinds eenigen tijti vertoef- j
den, bereidden den walvischvaar- i
der uiteraard een hartelijke ont.
vangst door ons tegemoet te varen, j
Het was prachtig weer en in de
strakblauwe luicht wapperden de
vlaggen in haar heldere kleuren,
waardoor de gebeurtenis een fees
telijk aanzien werd verleend.
De walvischvaander zlal vermoe
delijk een dag of drie in Kaapstad
blijven liggen vóór de groote
sprong naar de IJszee wordt ge
waagd. Er zullen nog enkele voor
bereidende werkzaamheden moeten
geschieden, en dan: ter walvisch.
vangst!
De Amerikaansche expeditie naar
de Zuidpool is Maandag uit Nor
folk Virginië, verttokken voor de
eerste étappe van de 16-000 K.M.
lange reis. De expeditie, waaraan
4000 man deelnomen, zal zestien
weken in het Zuidpoolgebied door
brengen voor ondei zoekingen en
wetenschappelijke experimenten.
Hei commando-schip „Mount
Olympus" en drie andiere marine
vaartuigen, vormen de voorhoede
van deze poolexpediiie, de grootste
in de geschiedenis. Later op den
dag zijn er noig vier schepten van
de Westkust vertrokken Byrd zelf,
de leider van den tocht, zal zich,
eerst einde Januari bij de expedi
tie voegen.
De herleving van de belangstel-
verband rneit het belang van het
Noordpool-gebied voor toekomstige
intercontinentale verbindingen. Vol
gens de beschikbare gegevensis er
echter in het Noordpool-gebied
geen land, doch sledhlts ijs en men
acht de mogelijkheid niet uitgeslo
ten, dat dit gebied eens een be
vaarbare oceaan wordt. In het
Zuidpool-gebied zou daarentegen
een landoppervlakte van ongeveer
15 millioen vierkante kilomelter te
vinden zijii. Dit land is overdekt
met ijs, dat zich voortzet in den
oceaan. Door vliegeniers, die toe
gevoegd wanen aan de Zuidpool-
expeditie van Lars Christensen in
1937-'38 zijn bergen waargenomen,
vrij van ijs en sneeuw. Deze waar
nemingen zijn door een Dultscha
expeditie, welke in 1939 met cala-
pult-vliegtulgen het Zuidpool-gebded
exploreerde, bevestigd.
In dit verborgen achterland ach
ter den ijsgordel willen nu ook
Noorsché, Bri'lsche en Zweedsche
geleerden trachten door itte dringen.
Men veuiwacht daar o-a. steenkool
te vinden. D'eze gezamenlijke
Britsch'NoorschZweedsche expe
ditie zal waarschijnlijk eersl! in den
winter 1948-'49 naar het Zuidpool
gebied vertrekken.
De voor «chippers getroffen re
geling tot uitoefening van het
stemrecht blijkt niet te hebben vol
daan. De schippers en hun gezins
leden, die stemgerechtigd zijn,
moeten thans maatregelen treffen,
om bij de eerstkomende verkiezin
gen hun stem te kunnen uitbren
gen. Zij moeten vóór 1 Januari
1947 ter secretarie, onverschillig
welke, 'n kosteloos form, aanvra
gen. Dit formulier moet worden op
gezonden aan den burgemeester
van 's-Gravenhage, indien de in
zenders zijn opgenomen in het Cen
trale Bevolkingsregister, of aan den
burgemeester van de gemeente,
waar zij in het bevolkings-register
staan ingeschreven. Later ingedien-
de verzoeken blijven onbehandeld-
tt -■ i .1 „1 I daarvan dienen hersteld, sommigen
Hoe de noodlge middelen komen niet meer voor hers'el ih
aanmerking. Hoe dient die schade
De vraagstukken rondom het
economisch herstel van Ned. Indië
vormden het onderwerp eener
interessante voordracht, welke Dr.
Ir. P. Honig, pl.v. Directeur van
Economische Zaken te Batavia, en
als Directeur van het Ned. Indi
sche Rubberfonds president der
vorige week in Scheveningen ge
houden vergadering van de rub
berstudiegroep gisteravond voor
leden der Nedërlandsche Mij. voor
Nijverheid en Handel gehouden
heeft. t
De oorlog heeft m Ned. Indie
voor milliarden verwoest. Ver
schillende belangrijke productie-
elementen zijn verdwenen. Veien
kiest Deze soorten immers kunnen een herstelleening te verkrijgen
hersteld te worden?
De verwachtingen in zake
een oorlogsschadebetaling door
Japan zijn uiterst laag gesteld.
Evenmin mag er op gerekend
worden, dat de Ned. Indische
regeering de schade kan ver
goeden. Het zou een ondraag
lijke last worden.
Enorm veel van het kapitaal
bezit is verloren gegaan en de
middelen ontbreken om er weer
boven op te komen, hoewel de
Ned, Indische regeering een zeer
tegemoetkomende houding wilde
aannemen met credieten en voor
schotten.
Voor den opbouw van de expont-
cultures, de industrie, havenwerken
en het verkeerswezen, zou een
bedrag noodig zijn van 500 mil
lioen aan buitenlandsche deviezen.
De gedachte van de Ned. Indische
menregeering was, voor dit bedrag
zeer sterk in smaak en hoedanig- j van de Internationale Bank en
heid verschillen I deze in tien jaar terug te betalen.
De afdeeling' koobproeven van Spr. sche ste de hieraan verbonden
het Centraal Instituut voor land-moeilijkheden. In Indië heeft men
v.,v1 rr onderzoek wiist er in i thans geen flauwe notie hoe
Gedurende de oorlogsjaren is de vel1band op, dat de soort Eigen- j straks de eerste begrooting in
b„ het oubliek m yan zandgr0,nd in veie elkaar gezet moet worden, en.hc
gevallen goed is- Een iets vastere de overheid aan de noodige nrd-
aardappelen is de Roode Star, ter- j delen moet komen Vec.ermvoe-
wiii de"ene die van een b'oemige rmg van de zou.belas.ing is niet
Don Haag. Lr-iamne houdt 'het met een Noo-- mogelijk. De grootste moe.hjk-
De oorzaak hiervan was. dat de L i- k „robeeren De twee heden liggen nog voor ons. Het
Overheid toen noodgedwongen is h«r'ng P .'kiemen pa=gaat er om, onze koopkracht terug
overgegaan tot distributie van-groo. n m ui^tekwd I te krijgen, die gelegen was in de
te Partijen veen- en zandaaroap- voor bewaring gedurende ?r00'e expor'middelen. Een basid
rvoin» zwxviu-o oitfpn ivk bestemd geschikt voor be g voor de terugbetaling van credie-
zandaaraappel bij het publiek
•de steden in een kiwaden reuk ge
komen. Aldus schrijft ons de
..Stichting voor den Landbouw" in
pelen. welke eigen.ijk bestemd
waren voor verwerking tot aard- hpzwaar»van
De kwaliteit van I bezwaar van
appelmeel e- d.
j.„ ,a,ndqard '-en is dus moeilijk te vinden. Ligt
en. van 1 de oplossing -in industrialisatie?
het al- .«1 iat,le2LriL^S Doch ook dan zijn groote buiten
deze aardappelen was in uei w- -.-„„tast te ziin door inwen-
Het betrof beeft ^ng- as te zijn ooo landsche credieten noodi
gemeen zeer slecht,
bier immers soorten die metI
voor consumptie gesch.k waren ^Peibrekpn kgn men zich echter voor
Een andere oorzaak van he den kQ gemakkelijk overtuigen,
distribueer en van slechte aard- dooj. gnke,e aardapp,£len d0or te
appelen wa^ TWiHpI pn snijden. Indien men echter bij een
van ^en ParticuUe en handel en vertrouwd adres k0opt. kan men er
het invoeren van de officieele ovgr hg{ algemeen zeker van. zljni
distribute In normalenA? dat een dergelijke inferieure partij
mers zal een aaraappelhandelaa. njet worjt |an^eboden
door bemidaeling van de in uc Zandaardappelen zijn bij een
provincie gevestigde en beken e vrye .prijsvorming goedkooper dan
commissionairs de bes e aa daP- kjpiaarcappelen. i-djen men dus
pielen mkooipen, w'eIk® hij kr> ggn yan dg dfie bovengenoemde
gen kan. Toen men ech er m d rasser) vraagt zai blijken, dat men
oorlogstijd de zekerheidl ha.(bij de vertrouwde adressen een
iedere partij, zou wonden lgoeden en goedkoopen aardappel zal
i|3n, we ke a.an^mimmum-eischen j*ntvangenpIndien het publiek naar
kon votooen, is de prikkel wegg- |;deze goéde soorten blijft vragen,
vallen bij den, n'k!zaI iedere bonafide groentenhande-
pian. maa s af aan e Jegg Jaar na verloop van eenigen tijtel
de boer, die er zeher v ns> ,aan deze vraag kunnen voldoen.
jiractisch alle aardappelen van
hem zouden worden gfgenomen,
Spr. verheelde niet. dat de toe
komst der groote landbouwpro
ducten als rubber, kina, thee,
sisal palmolie en suiker, in lei
dende kringen niet zonder eenige
beduchtheid wordt bezien, te
meer daar in de Ver. Staten d-
tendens heerscht om in de toe
komst minder afhankelijk van
Azië te worden.
Spr, uitte de verwachting, dat
ondanks het Amerikaansche en
Biilscbe kapitaal. Nederland dco»
de verbondenheid met Indië een
eerste plaats krijgt bij het leiden
en ontwikkelen van den spbouw.
ging dikwijls soorten verbouwen,
die van slechte kwaliteit waren,
doch dié veel opbrachten,. D|'
vond vooral plaats op de zand
gronden.
De voorkeur, welke de oonsu.
Het Haarlemsch tribunaal heeft
gister uitspraak gedaan in de zaak
■f ment aan"den dag"" egt" voot "de'jen den gewezen voorzitter van
'MainnWonrwion ic Hu? vnlTfttmpn Amsterdamsche Kamer van
M Koophandel, F. de Koek van Leeu-
De vraag is echter, of deze wen- Het legde hem de volgende
th|_„ werkeliik noa »oe- straffen op: interneering geduren-
=,«"6 -r~ -Z "ïi heeft Als de boer nog '«te 2 jaar met aftrek van den reeds
ling voor het Zuidpoolgeb) d,Een der populairste sport figuren gteedf de' soorten van, slechte kwa- in interneering doorgebrachten
van ons land, dr. Jan Thoméet liteit verbouwt zooals hij dit on-tijd; omzetting uit de Iteide kies-
der den oorlog deed, is de zand-rech en voor den tijd van 10 jaar
aardappel inderdaad, lang niet zoo v^beurdverk anng van vermogen
name de betichten oveir de Ameri
kaansche plannen om daar
uraxuiaim te zoeken, hebben ae
kwestie van de souvereinateat over
dit gebied weer op den voorgrond
gebraehlt.
Op ihiet oogenlcilik is het Zuidpool
gebied verdeeld in een aantal sec-
toiren, namelijk de Noorsché, de
Australische en een Britsche (Ross
dependency)op een vierden sec
tor tusschen 80 en 150 graden
Westerlengte, zijn nog geen aan
spraken igemaakit. De grenzen tus
schen -dieze sectoren zijn ech) IJr
Zeer vaag en raiet algemeen erkend.
Van de Noorsche souvereinifeit
over den z.g. Rouvet-sector werd
in Januari 1939 aan alle andere
staten officieel imededeeling ge
daan. Thans is voorgesteld, de
kwestie van de souvereinifeit over
het Zuidpool-gebied op een inter
nationale conferentie ter sprake te
brengen.
Tot op heden had men meer be
langstelling voor het Noordpool-
<Jan voor helt Zuidpool-gebied, m
viert heden zijn 60sten verjaar
dag. Tot 1945 nam hij nog actief
deel aan de competitie
wedstrijden.
goed als de kleiaardappel. Bij de tot een bedrag van 40 000 en
zandaardappe'en zal men dus meer, verbod tot het bekleeden van een
dan bij de kleiaardappelen moeten j openbaar ambt.
Weerverwachting medegedeeld
door he: K-N.M-I- te De BilJ
geldig tot Donderdagavond:
In den nacht en och:end:
aan de kust nog een enkel
buitje, in het binnenland hel
der met lichte vorst. t
Overdag: aanvankelijk zonnig
weer met snelle s ijging van
temperatuur, later weer toe-
nemende bewolking, weinig t
wind-
5 December: Zon op 8 30 uur -
onder 16.31 uur; maan op 14-59
uur, onder 3-40 uur.
ivolutionairen en christelijk-lustori- „Oog en Oor 's al 'n S.nteml>er
- -pgeheven.
Wat het Bureau Nationale Veihg-
ste vijf jaar geplaatst, waarvoor zij
dan pet. hadden uitgekeerd ge
kregen, clie rentevoet werd gaande
Minister Lieftinck, die nu een-1 het overleg met de Kamer eerst
maal met zijn sanoeringsplan en op 1,2 pct. en tenslotte °p 2,4 pc'_
n hetzelfde bij art. 5) opgeheven.
Nadat de minister zich nog even Wat het
hal verzet tegen den aandrang van|heid betreft deelde de bewindsman
.iiinrp Am mprip fiat dit veel omstreden insti—
15
'47
het sluitend maken van het budget
ter afwending van inflatie voor een
Hercules-arbeid staat, ondervindt
- zooals mr. De Wilde (a,r.) terecht
opmerkte a priori de goodwill
der Tweede Kamer. Maar dezen keer
was het den oud-minister van fi
nancien, die al een-en andermaal
wat door de vingers heeft gezien,
toch niet mogelijk den huidigen
bewindsman zijn zin te geven. En
zuivering in de klem zou doen ra-, communisten en arbeidspartijers om mede, dat dit veel omstrede
ken hun geld op efen geblokkeer- het visie_percentage Voor de 'uut op _15 Dec a.s. nog naar
de tus-schenrekening voor ten hoog- b nken nog te verlagen (het was employes zal tellen, en ter
n l nu reeds van - waarop het geheel geliquideerd zal z
sinds eeuwen stond tot Vt, terug- Een com missie.
gebracht) werd het ontwerp met
61 tegen 20 stemmen aangenomen- van onderzoek (bestaande uit mr.
Alleen de a r c.h. en stk. ger. dr. Wijnveldt, adv. gen. bij den
stemden tegen. H-oogen Raad, burgemeester ReL
naldia van Haarlem en senalor ba-
gebracht. Ook heeft dr. Lucas ter
aflossing geen bezwaar tegen een
(misschien vrije maar des noods)
gedwongen leening, die uiteraard
geplaatst zal werden waar voldoen
de draagkracht is.
zagenren, onder welk departement
Ook door de Partij van den Ar- ongesteld; althans wij to6ci1 zs~~" -t i_ -j j" i
beid (Hofstra) en de communisten J> - boden en Kamerleden j Centrale Veiligheidsdienst behoort-
-1 t .1 J TT TT *V\1 Wlrt CV
Het' hoofd van het militaire be-
stuur in de sovjet.zone Van hetpiannen Van prof. Lieftinck
(Hoogcarspel) werd - den minister
steun geboden, die voor zijn doen
-TT. -T. beknoptelijk inging op de geopper-
van chr.-"hist. zijde kwam fractie- de bezwaren daarbij van wal ste-
leider TUanus hum bijvallen. kend met een: tant de bruit Z.Exc. hem en GÓk zijn partijgenoot dr.
Het ging er om, dat de conversie-betoogde dat er in de gedwongen hnastis toe om medische
ondersteund en daarna gedragen te
de zaal verlaten. Naar zijn kabinet H-t laatste
gebracht, voegde zich al aanstonds
t Kamerlid pater Stokman O.F.M.
bezette Duitschland, maarschalkzen lezers wel bekend door hun
Sokolofsky, heeft aan alle pre-gedwongen karakter niet alleen in-
sidenten van provincies en sta- druischen tegen de voorwaarden,
ten in zijn zone opdracht gege. waarop de betrokken leeningen met
ven hun bevoegdheden over tehoog rentetype zijn aangegaan,
dragen aan de gewestelijke ver-1 maar d'ensvolgens in conflict ko-
tegenwoordigende vergaderin-i men met de grondwet_(art. 183) en
on- J leening niets onoirbaars is gelegen
en het pacta servanda" geen ge
vaar loopt, daar de staat zeer be
slist zijn verplichtingen nakomt.
Men moet zich echter niet op een
Mol schoot haastig toe om medische
hulp te verleenen. Het viel echter
gelukkig mee, naar men ons mede
deelde als men ten minste van
uur was aan „Sociale
Zaken" (hoofdstuk XXI) gewiid. Wij
komén er op terug. L.H.
Avondvergadering
De Tweede Kamer heeft Dins
dagavond de begrootingen van het
Staatsbedrijf der P-T.T. voor 1946
elukkig" mag spreken wanneer ~n~ 1947 z"h.s. goedgekeurd. De
'de voorloopige diagnose^ op eencommunistische fractie wilde wor
gen en de nieuw gekozen regee
ringen.
O E-rst thans werd in het Vati-
caan bericht ontvangen, dat de
hulpbisschop van Lublin mgr.
Ladislaus Goral, *ltulpir
schop van Meloe-d Isaurla, m
December 1944 ie Berlijn na
een gevangenschap van vijf ja
ren is overleden. Mgr. Goral,
die in 1898 werd geboren, was
sedert October 1938 hulpbisschop
van Lublin.
Als gevolg van de slechte be
handeling door de Duitschers,
in de concentratiekampen on
dergaan is de heer Charles van
der Putten, één der stichters
van de Belgische verzetsbewe
ging ,Het Belgisch legioen';
overleden.
het burgerl. wetboek. En bovendien
ons staatscrediet er door In bet ge
drang komt,
Oip een vraag van den heer Lucas
antwoordde de bewindsman dat bij
hem niet de bedoeling voorzit, voor
zoover in zijn vermogen ligt, met
den rentevoet lager dan 3 pet. te
goed deel onderschrijven en van
katholieke zijde bleek dan ook dr.
Lucas heelemaal niet geestdriftig
over het ontwerp, dat ook bij
hem zelfs in zijn jongsten vorm nog
allerlei vraagteekens en ongerust
heden had achtergelaten. Niettemin
voor een afwijzing als door eerst
genoemde sprekers achtte de katho
lieke afgevaardigde geen termen
aanwezig. Want na de laatste wijzi
ging ziet hij voor het staatscrediet
geen gevaar ,daar de obligatiehou
ders die aan de conversie niet wen-
schen deel te nemen, thans op be
hoorlijke wijze worden behandeld,
ee^llt™fl.SnaLdnTelrLueeas nterlteeSk wüsT De toestandI Tte hebben tegenge-
.»n »n„ i geeft geen reden voor ongerustheid. 13temd,0md a,t minister Vos de ver-
De heer Joekes (P. v. d. A.) die j hoog;ng der posttariëven niet wil-
als tweede voorzitter de rest d.er!de terugnemen. De bewindsman
vergadering presideerde, zal m.s"kon ook geen toezegging doen dat
schien\ve hopen gaarne van niet de genaaste telefoonnetten in.
meer werk aan den w'nkel krij- dp drig groote steden weer los zo-u
gen dan hem waarschijnlijk in dez |laten Wat de kwestie der radiodia-
mceilijke permde liet is. tributie betreft, verwees de minis-
,r .j Iter naar het wetsontwerp, dat ter
Bureau Nationale I euigheia.te wachten is.
Bij de behandeling van de
Men kandeze critiek voor een gaan. Een concrete toezegging ten
aanzien van de in uitzicht gestelde
gedwongen leening kon Z. Exc. in
middels niet doen. De communisti
sche woordvoerder, die den „stok
hter de deur" pet.) tot en -
„rietje" (214 pet.) had zien slinken! Bij de behandeling van de ne
in weer naar het middenpei"cej»iageHoofdstuk II der begroo.mge gl.oot;ngen voor het Zu.derzeefonds
<1-2) teruewHde, kreeg bij den be-1 'Ho?ge colleges etc gbpte nmid- werd e!, d0pr eenige sprekers op
windsman geen kans. Het gemoe-ldels zonder veel attentie O8'143- aangedrongen de inpoldering door
iijke idee van den heer T'lanus dejmer onder den hamer door. Minis- g zetten.
conversie te doen plaats hebben te ter-president Beel had niet veel Minister Vos betoogde in zijn
gelijk met de gedwongen leening,Imoeite met de opmerkingen van dei antwoord dat de tijd van uitstel
noest de minister op technischejheeren Korthals (P.V.) en Stoltvlsi i-m-nar behoeft te zijn dan de
gronden afwijzen! (C, P. N.) Ter zake van den Regee- j n van het noodhenstel in
Bij de artikels-gev;ijze behande- j rin,gsvoorlichtingsdienst kon Z.Lxc. j f
ling liet de heer Hoogcarspel de zich beroepen op de in gang zijnd e j beerootingen werden vervol
lortorotom r!or nnrmniinielon Iddon rn/jrcfanHSatip VOl?PtlK C16 riCn^LllDGD j W3EEB®
Want zagen zij volgens het oor- tegenstem der communisten tegen; reorganisatie volgens de richtlijnen j e eg „nneenomeai
spronkelijke ontwerp in plaats van het percentage van 2t4 pet. (art.. 4) Ivan h»t rapport op 6 Maart j.l door, g werd yerdaaffll
contanten op tafel wat de geld-' aanteekehen en deden de anti-re-:de betrokken commissie uitgebrachti de veigadenng wero veraaa»
