O7¥~R4R£ wereld Staal uit de Vereenigde Staten Scheepsbouw na den oorlog Hoe er in October werd gekocht Twintig eeuwen Westland J SS «X "t'fi,?- it De glascultures DONDERDAG 5 DECEMBER 1946 WAT REEDS WERD BEREIKT LOONREGELING voor het beroepsgoederen- vervoer Cultureel contact met België eu Luxemburg HOLLANDS ROEM LEEFT NOG ~WIJ Z1 JN NIET BANG?' IN WARENHUIZEN BIJ DETAILHANDEL Alleen eerste soort voor export Naar aanleiding vain de publicatie; welke betrekking had op een inter staal uit de V. S. in 'jk Ttflrhi»d*»n welRe onze ozer en »Lddi voorzienine in den weg staan voor een goed deel uit den weg te ruimen. VS is echter niet zoo. De heer van Essen heeft van de U. S. Steel Corp. den verkoop in handen gekregen van eelegeerde staalproducten. d-w.z. ge reedschap- en malrijzenstaaf, en be paalde constructie-staalsoorten en ver der van roestvrij staal. In vakkringen weet een ieder, dat op het oogenblik de behoefe aan flereedschap- en matrijzenstaai en ge- egeerd constructiestaai niet meer zoo nijpend is, doch dat daarin regel matig kan worden voorzien De voor raden zijn n.l. vrij behoorlijk, lerwijl ook de aanvoer uit Groot-Britannië, België/Luxemburg, Frankrijk en Het College van Rijksbemiddelaars heeft een bindende regeling van loonen en andere arbeidsvoorwaar de vastgesteld voor personen werkzaam in het beroepsvervoer en goederen langs den weg en voor bemiddelingsorganen zooals bode- en bestelhuizen. Deze regeling geldt met terug werkende kracht van 1 Juli 1946, doch werkgevers, die wenschen vast te houden aan een terugwerkende kracht tot 1 April j.l is zulks toe gestaan. De loonen zijn vastgesteld op een basis van 48 uur intensieven arbeid per week. De loonregeling maakt onderscheid tn vijf klassen-standplaatsen. De minimum maandloonen variee- ren van 50 voor klasse I en 44 voor klasse V, de maximum maand loonen van resp. 90 en 80 tot 385 en 341. Voor de maandloonen zijn er tien loonschalen. De weekloonen vastgespeld in zes loonschalen varieeren van resp 35 en 30 (minimum) tot 43.50 en 38.50 en van 36 en 31 (maximum) tot 48 en 43. Voor periodieke verhoogingen zijn eveneens regelen vastgesteld. Tsjecho-slowakije en Zweden bevre digend is; ook uit de Ver. Staten is hiervan sinds de capitulatie nog al wat geïmporteerd. De Spoorwegen, scheepswerven en andere industrieën zijn hier daj3 ook niet zo° dringend meer om verlegen- Roestvrij staal wordt voornamelijk door de industrieën, welke voor de zuivelbereiding e.d. werken, gevraagd en wordit ook gebnnikt bij de fabri cage van tafel bestekken., terwijl het in normale tijden in betrekkelijk be langrijke hoeveelheden in de bouwin- dustrie verwerkt wordt, b.v. ter be scherming vian deuren en van gevels. Op het oogenblik heeft de bouwin- dustrie zoowel als de scheepsbouw echter meer belangstellirTg voor an dere soorten. Roestvrij staal wordt reeds, hoewel in geringe mate, uit andere landen zooals Groot-B rittannië en Zweden aangevoerd. Grpotere hoeveelheden zijn vanzelfsprekend welkom. Indien men hier te lande echter SDreekt en klaagt over gebrek aan ijzer en staal, wordt hiermede be- doed scheepsbouw-materiaal, bruggen- materiaal, betonijzer, dunne platen, bandijzer bandstaai. walsdraad e.d-, hierover wordt in bet ^irtikel niet ge rept- elke. insider weet echter,, dat de heer van Essen hierin ook niets bereikt zal hebben. Afgezien van de onderhandelingen over staalleve'ringen van de V- S. sedert 1944 gevoerd door de Neder- landsche regeering te Londen (N. O. R-") en de Neth. Purch. Comm. te New York, zijn er sedert de capitu latie reeds verschillende personen, zoowei uit het handels- en bedrijfsle ven als uit ambtelijke kringen met meer of minder succes naar de V. S. geweest ter verkrijging van ijzer en staal; van het broodnoodige is ook wel wat aangevoerd en nog meer wordt er verwacht- Belangrijk is echter, dat de autori teiten in Washington in Juli jl. een regeling getroffen hebben om de vroe gere bezette gebieden, dus ook ons land, meer afdoende te helpen. Onn hiervan gebruik te maken, moet de Nederlandsche regeering voor be-, stellingen, die zij van belang acht een urgentieverklaring afgeven. Washing ton tracht' dan de verlangde hoeveel heden geheel of gedeeltelijk tn de voor dit doel gereserveerde 70.000 ton op te nemen, vanzelfsprekend via de gewone kanalen en hiermede zijn ook reeds resultaten bereikt. Het comité van BelgischNedier- landschLuxemburgsche samen- werking deelt mede, dat de Belgi sche en Nederlandsche eultureele studiecommissies zijn geïnstalleerd. Tot voorzitter, vice-voorzitter en secretaris van Belgische zijde wer den benoemd: prof. J. Capaert, Herman Teirlinck en Jean Mairet. Tot voorzitter, vice-voorziitter en secretaris aan Nederlandsche zijde aesp. prof. dr. G. A. van Poelje, prof. dr. W- J. A, M. Asselbergs (Anton van Duinkerken) en E. W- P. van Dam van Isselt. Besloten werd tott het instellen 'van drie sub-studiecommissies, t-w. onderwijs, kunsten en wetenschap pen. Naid'ait een volledig inzicht van de bestaande acties zal zijn verkre gen, ligt het in de bedoeling het uitwisselen van sprekers, artisten, orkesten, tooneeltroepen, films en radio-voordrachten speciaal te Sti- rmileeren. Welk een goede roep de Neder landsche scheepsbouw in het buiten land heeft, is wel gebleken, toen de Basler Rheinschiffahrt A.G. in Basel na het einde van den oorlog opdracht gaf tot den bouw van der tien motorschepen voor de Rijn vaart in Zwitserland en daarvan niet minder dan elf liet bouwen door de Nederlandsche scheeps werven N.V. T. van Duyvendijks Scheepswerf te Lekkerkerk, de N.V. Scheepsbouwwerf v.h. de Groot en van Vliet te Slikkerveer, de N.V- Scheepsbouwwerf en gasAou der- bouw Jonker en Stans te Hendrik Het Ned schip, de ..Van Der Lijn" is ondanks het verbod tot uitvaren uitgevaardigd door de zeelieden- en havenwerkers., vak bonden, uit Sydney naar Batavia vertrokken m-et 'n bemanning van Australische vrijwilligers. M U.4 *3t*-» bld <0 Het doodvonnis van generaal Nikolaus Von Falkemhorst. den voormaligen Duitfchen opper bevelhebber in Noorwegen, is in 20 jaar dwangarbeid gewij zigd. Benoemd tot hoofd der Nederl missie 'tolt opsporing van oor logsmisdadigers (Netherlands War Crime Commission) nu-. J. P. G van Velzen, adv--gen bij fieltgerechtshof te 's-Her- togenbosch- Aan een publicatie van C.B.S. ont- leenen wli de volgende indices over die omzetten van warenhuizen en eenheidsprijszaken. Bij de beoordee- linig van de indexcijfers dient er aan gêdiadhtt te worcBen. dat zii betrekking hebben op die g e 1 d - omzetten; de verhooginig van hot prijsnuveatu doet dfus haar invloed op de cijfers gelden. 1946 Artikelenigroep: Aug. Sept. Oct. Gemid'd. maa na- Totaal omzet waarvan: Levensmiddelen Banket- en choco ladeartikelen Textielwaren Schoeisel* Huishoudel. art. A.rt. v- woningirr- richtinig en huisr. Parfumerieën en toiletartikelen Lederwaren Kiainitoor en schrijf behoeften Speel goederen Bijouterieën Lunchrooms en ex- nresse-bHiffet Aan een publieartie van het Centraal Bureau voor d»e Statistiek ontleenen wij de volgendie indexcijfers be treffende de geil'ckxmzetten in dien detailhandel Als basis is genomen het gemiddelde van 1938 100. behalve voor zuivelproducten waar omzet 1903 100 147 147 178 110 106 131 B8 75 81 121 162 168 179 224 142 1511 153 174 229 224 251 140 135 151 171 136 143 172 140 165 2122 150 198 179 139 181 397 268 271 dat van 1941 is genomen. Bij die be oordeeling van d>e cijfers dient er aan gedacht te worden, dat. voor- zoover deze betrekking hebben op de geidomzetten. de verhoogina van het prijsniveau mede haar invloed op de cijfers doet geiden. 1946 Kruidenierswaren Grootwinkelbedr. Coöperaties w v eroote coöp Kleine coöperaties Brood en beschuit: Grootwinkelbedr Coöperaties n Vleesch en vleeschw. Grootwinkelbedr en coöperaties Zuivelproducten Grootbedr. en coöp. w.v N. en Z.-Holland en Utrecht Overige provincies Sigaren. sigaretten •en tabak: Grootwinkelbedr Wiinen en sedistill.: Grootwinkelbedr Parf. en toiletart Grootwinkelbedr Textietoro du e ten Grootwinkelbedr. Art v woninginr en huisraad: Groot w 1 nk e-'.bcdr Huish art alas- en aard«ïwerk Grootwinkelbedr. Schoeisel: Grootwinkelbedr. Aant. naren schoeisel Aug. Sept. Oct. US 124 126 127 136 129 1121 128 122 191 204 196 199 184 196 132 129 139* 66 69 80 121 112 115* 106 100 104* 150 136 166* 214 166 175 110 150 140 145 144 158 129 167 199 191 206 230* CTO 184 194 218 297 319 59 70 90 Gem' or lis D d. in t 8.5610.15 8.58 Voorloonte ctlfer Ido Ambacht en de Werf Jan Smf? Czn te Alblasserdam. Gisteren is te H. I. Ambacht één dezer schepen, de ,,Glarus", bl| Jonker en Stans te water gelaten, terwijl heden de „Ganüria" bij da Groot en van Vliet te Slikkerveer en de ..Graubunden" bij Jan Smit Czn. te Alblasserdam volgen De tewaterlating van de ..Glarus werd o.a. bijgewoond door den Zwitscherschen gezant dr. R. Kolus* ir C C van Stolk, directeur-gen»» raai 'van Zeehavens en Rijnvaars,' de burgemeesters van Rotterdam en H I. Ambacht, de heeren mr„ Oud én Duiker en dr. Spyck pre sident van de Schweizensehe Ban) - verein en president-commissaris van df Basler Rheinschiffahrt wieiia echtgenoot het nieuwe schip doopte. De scheepsromp van alle sche pen, welke tn drie klassen woideft gebouwd, is berekend op snelheid (ca. 17 km per uur) Al* schenen hebben voor de vaar. op ondiepe rivieren welke draaien in tunnels, die in Ctf scheepsromp zijn aangebracht In aansluiting op denstapeuoop van de „Glarus" maakte het mi» torschip „Riffelalp", gebouwd bif T. v Duyvendijk's Scheepswerf t# Lekkerkerk zijn maiden tnp, waal bij het schip aan de inzake snel heid gestelde eischen ten voh« bleek te voldoen. De heer R- Olprent, omueut wiens grootsche plannen met be trekking tot het vervaardigenn y-8 een groote Nederlandsche Bach film wij reeds meermalen mededec- lingen publiceerden, heeft beslotex. 'diat° de film voorloopig ,.De zmgeir de ziel" zal heeten. De absoluut historische film zal verhalen, ho* dé jonge Bach tijdens zijn studikB in Milaan kennis maakte met Matt Hari de beeldschoone vrouw, dW hem' tot het componeeren van ui schoonste muziek inspireerde In de film worden verschs den» oratoria en sonatines gedanst, te^ wijl er éen bijzonder ontroeren* scene zal zijn in Brussel, tijde* rwelke Bach een heftige woorden»» wisseling heeft met Chopin op eeö bal dat te zijner eer door den Ru* sischen ambassadeur wordt gegeve* De rol van Bach zal waarschijn* lijk worden gespeeld door F red A*» taire, aangezien George Formby momenteel bezig is met opnamen voor de film Othello" naar eer werk van Shakespeare. En de heer Barendse kon de mede- deeling mee naar huis brengen, dat geen maximumprijzen meer gelden, dn Zweden voor onze producten Een volgend staatje stelt dui delijk de belangrijkheid van heit Westland voor oogen. Kring Ne- Een praatje over het West- land zou niet volledig zijn zonder iets te zeggen over het glas, over de glascultuur. Reeds in 1849 werd er in hei „Maandschrift voor Tuinbouw" gesproken over het nut van losse ramen in de fruit- en groententeelt. Deze eerste ramen bestonden uit kleine ruitjes. Han dig waren ze nie:, ze waren lastig én het onderhoud en de hoeveel heid licht werd teveel verminderd door de roeden. In 1872 op een tentoonstelling doen de zg. tweeruiters hun intre de. Ze waren even groot als de ge bruikelijke, maar hadden sl-ech's twee ruiten. Dit zijn de z g. dub bele eenruiters. Toen was het maar «en klein stapje tot de ons zo be kende eenruiters. Onze druivenkwekers schijnen *i, Swtand glas a'-eerder gebruikt te nebben, voor de muurdrui'.ven. lessenaars. muurkas^ de z.g. Onze moderne kassen zijn ech ter van la:er datum. In 1891 maak ten 'n paar kweekers uit Poeldijk een reisje naar het Belgische drui- vencentrum Hoeylaart bij Brussel Resultaat was ,dat zij ai heel gauw na hun terugkeer, in het zelfde jaar nog. dit type kas in het Westland brachteh. Toen eenige ambachtspa troons zich boelegden op den bouw van deze kassen, Ihad deze cultuur wijze spoedig het hairt van de Westlanders gewonnen. In 1897 volgde een verbete ring. Naaldwijk kreeg n.l. de eer van de eerste centrale verwarming. In 1903 deden de komkom- merkassen hun intrede (Engeland) ■weldra gevolgd door de warenhui zen Hoe snel de ontwikkeling is, blijkt «wel uit de volgende cijfers: In 1904 was er 260.000 M2 glas, waarvan alleen het Wes land 250.000 M2. druivenkassen had. Hier nog een kort overzien over de jaren 1912, 1927, 1937: (ge tallen afgerond). 1912 Platglas 1.200.000 M2. Slaandgias 1.300.000 M2. West], ha. Groenten ondeir glas 860 Fruit- onder glas 644 Bloemen onder glas 22 om der- Pet. Westl. land- ha. ha. 40,7 506 2.113 75.4 854 7,7 286 1927 500-000 M2. 5.300 000 M2. 1937 1.500.000 M2. 10.500.000 M2. 5-800.000 M2. 12.000.000 M2. Totaal 2.500 000 M2. ^yna^^^zoo^groote^oppervlakte. liteit <hSru^eMakten"iia Stockholm. I kassen" en huizen, én nam daar. 't ls al een gemeenplaats ge worden, dat dorre cijfers aardige iillus raties van een feit kunnen geven. Maar hun dorheid doet geen; afbreuk aan hun bewijskracht. Deze gunstige en snelle ont wikkeling werd bovendien in de hand gewerkt door verschillende na-oorlogkche omstandigheden. Een daarvan was o.a. het verplicht vei len, dat eerst op vrijwillige basis ■werd gepropageerd, maar tusschen 1914'1918 verplichtend werd ge steld. De telers leerden, ondanks bet onaangename ervan en on danks die administratieve romp slomp, dat het voordeelen had- Men kon vooral een beteren prijs krij gen. En men werd een macht, die iets bereiken kon. Men kon meer eenheid brengen in verpakking en soirteering. Er kon beter worden gezorgd voor een goede kwaliteit door keuring. En dit heeSt weer zijn invloed op den toestand,, waar in de producten bij de buitenland- sche afnemers aankomen. Na den oorlog bleef ddt ver plicht veilen erin en velen sloten zich aan bij de veiling en namen daardoor op zich, ook deze organi satorische bepaling na te leven. De oorlog 1940—,1945 heeft ™et in het eten gegooid* Maar de dag van vandaag, diie een export mo-et zoeken voor onze overtollige producten en die afzet moet vinden, zal toch de veilingen weer noodig hebben. De heer J Barendse, die zoo pas uit Zweden van de land-tut'.nbouwtentoonstel- ling is teruggekeerd, iemand, die van alles op de hoogte is, zei in zijn interview voor de radio, dat er kansen zijn voor het Westlamdi, mits wij eerste kwaliteit leveren, en door kwaliteit en uitzicht van het product en zijn verpakking aan anderen "laten zien, dat onze pro ducten bovenaan staan. Feit is, dat de zending van 3000 kg. west- landsche producten door hun kwa Even nadenken zal doen inzien, dat wij moe en zorgen, dat een verandering in ongunstigen zin (van deze Zweedsche bepaling) niet önze schuld mag zijn. Door. denkend kan ieder begrijpen, dat wij moeten leveren eerste kwali teit van goede sorteering en in aangename verantwoorde verpak king. Dat dit voor ons een levens belang its, blijkt al hieruit, dat voor den oorlog onze Nederlandsche (tuinbouw kon bestaan, dank zij 'n uitvoer van 70 pet. van onze (otale productie van tuinbouw-artikelen. Een paar getallen mogen dit ver duidelijken: De uitvoer van tuinbouw-pro- iuc en bedroeg 486 milüoen kg. ter waarde van 73% mill- gulden. Di is het gemiddelde over 1936 1939. In 1938 bedroeg ze zelfs 83% mil üoen gulden of ruim 24 pet. van den totalen uitvoer van land- en tuinbouwproducten. In 1938 brachten onze tuin- bouw-producten 115% millioen gul den op, waarvan de bovengenoem de 83% miiUioen. of 73 pet., werd uitgevoerd. Een andere omstandigheid ten gunste van onzen tuinbouw is de geweldige ontwikkeling van de auto na 1920- Dit verkeersmiddel had in den oorlog pracht-diensten bewezen in den strijd. De erva ringen daarin opgedaan versnelden de ontwikkeling van ddt voertuig, zoodat het autoverkeer enorm toe nam. Het gevolg was een snelle goedkoope verbinding van produc tiegebied met plaats van bestem ming. Daardoor werd een wegen net noodig voor het Westland. En die streek is dan ook de laatste 20 25 jaar een pracht.net vtan wegen rijk geworden. Helaas, het najaar van 1929 bracht een economische crisis, die eerst den landbouw Irof. En dit werd nog verergerd door de overvloedige oogsten van 1928 en 1929, waar door de prijzen daalden .Deze in zinking greep il&ter veirder om zich heen. En zij spaarde tin. ons land ook den tuinbouw niet. Tevoren waren er al stemmen geweest, die wezen op de zwakke basis van de wëlvaart in. die jaren 1925—1929. Maar ja, men profiteer de. Natuurlijk! En men bouwde voor eventueel crediet op. En men spaaijüe weinig. En die waarschu wingen, die zoo nu en dan gelan ceerd werden, achtte men nt.et. De bevolking nam nog sterk toe. Over. al was werk en welvaart. Midden stander en ambachtsman verdien den mee Toerf kwam de crisis ook over het Westland. Een scherpe da ling van de effecten in 1929, wel' dra gevolgd door het vallen van 't Engelsche pond (1931) van 12 gul den tot ongeveer 8% gulden. De werkloosheid in Amerika» Engeland, Duïlschland groeide, men verdiende milnder en men probeer de het geld in het land tie houden (door het hefïen van invoerrechten en door contingenteeringen. Neder land, en daarmede onze streek, waair nog een vrije invoer o.a. van graan was, werd' kind van de re kening. Daarbij kwiam, dat de ver schillende regeeringen den land- en tuinbouw in het eigen land steun den: zij wilden onafhankelijk wor den van invoer uit den vreemde. Het Westland werd mede die dupe! Hier volgen een paar cijfers (afgerond), die duidelijk den ach teruitgang tioonen: Uitvoer van groenten en fruit naar Duitschland; 1928 55 millioen gulden 1929 49 millioen gulden 1930 39% millioen gulden 1931 28 m,illioen gulden 1932 22 millioen gulden 1933 18% millioen gulden 1934 IS millioen gulden 1935 11 milüoen gulden 1936 -10 millioen gulden 1937 15 millioen gulden 1938 16 millioen gulden In 1936 was de export dus minder dan pet. van idie van 1928. Voor Engeland daalde de ex port van 28% millioen in 1928 tot 10% millioen in 1934. Dit zijn getallen voor den ex port van het geheele land. Hier volgen eenige Westlandsche zorgen: Omzet van de Westlandsche veilingen: 20% millioen 19 millioen 14% millioen 12% millioen 11% millioen 10% milüoen 11 millioen 12 millioen 13% millioen 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 Het aantal leden steeg echter, zoodat de daling voor iederen tuin der afzonderlijk nog sterker was, dan uit deze cijfers blijkt. „bezuinigen". Bovendien moest d« regeering ingrijpen. Op vaste 1® ten kon niet bezuinigd wbrdie». Men zat nu met zijn hypotheken^, tegen duur geld opgenomen. Dl voorzichtigen kregen gelijk. Niet bezuinigen op vaste las. ten, dan op onderhoud, bemesting arbeid. Maar men komt dan in dea befaamden vicleuzen cirkel, die vaB kwaad tot erger voert, maar to(* geen uitkomst brengt. Door ir-ut» der onderhoud wordt het bedrijf slechter, minder bemesting beteo- kent den gronid uitputten, wr r-- door men minder oogst, en d* weer minder geldelijke opbrengs» verkrijgt. Het kwaad der lage loo* nen spreekt voor zichzelf. En daar* bij komit een ontstellende werlu loosiheid. Engeland en Dui'schJand, aan welke landen we belangrijk* hoeveelheden producten leverde» maakten onze gitvoer pnactisch o». mogelijk. De besprekingen, die ons ze regeering voerde, hadden gee*» resultaat. De regeering hielp zo*- veel ze kon d'oor het betalingsver keer te regelen, door het heffe* van een bijzonder invoerrecht ter, bate van onzen tuinbouw (op bui- tenlandsch fruit), door teel I-beper king, doo-r steunmaatregelen. Me*, hielp zichzelf door het binnen*-' landsch verbruik te sUmuJ eeren, men lokte het publiek naar de be drijven. waar het de druiven verscK van den boom kon krijgen. Hef kreeg iets van Ihet bedrijf te zien. De druiveneetgelegenheden, met speeltuinen so-ms (herinnert ieder; zich nog wel. Ook tentoonstellingen! werden georganiseerd om de pro ducten meer bekendheid te gevent (1933) Htoaselersdijk, (1936) 's-Gnai» venzande. In tusschen was het jaar 193S wel het diepste punt. Langzamer* hand wend hiet beter. Maar de twee* de wereldoorlog wierp zijn scha duw al vooruit. Werd die opleving mede veroorzaakt door deze oor logsdreiging? Wie zal het zeggenTi In ieder geval: 1940 bracht 'tk voorloopig einidie. De schijn vaö het vele geld. ontvangen in deze laatste vijf jaar, zal wel door nie mand als voorspoed zijn opgevat» De basis van het bedrijf is onder* graven; het is slecht met de kunst* mest. slecht met het onderhoud, e* zijn moeilijkheden bij het verkrij* gen van personeel. En het herstel gaat toch zoo langzaam. Mioge door hek gezamenlijk; werk en ide toewijding van allerf patroons en arbeiders en ge* steund door onzen proeftuin. onz« Westlandsche tuinbouw weer to» groot en bloei komen! J. G. H. VELTEROP, lit deze cijfers DIijK1-. Rrinkstr L I Het parool moest dus wonden! Monster, Dr. v, <1 Brinks

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1946 | | pagina 7