Lewis beval hervatting van werk
Goed
nieuws
Instructie en basis-accoord
DE BELGISCHE BEZETTING
IN DUITSCHLAND
Vervoerverbod direct opgeheven
Werd nieuwe orde doorgedrukt?
Hotelbrand
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Vonnis wordt
herzien
het brood wordt
68ste JAARGANG
MAANDAG 9 DECEMBER 1946
No. 20181
K
wntifct hetvolgende arbeids- Nederland, niet borg voor
TELT 30 000 MAN
BELGISCHE LEGER
de rechten van de
70 millioen
DUURDER
Maximum- en minimum
prijzen per 23 Dec.
ÉMË
RUIM HONDERD
DOODEN
Vlieigtuig „Willem
Barendsz" verongelukt
Schip met Joodsclie emi«
granteu lijdt schipbreuk
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DIRECTEUR: J. KUIJPERS
ALGEMEEN REDACTEUR
H. A. PAALVAST
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8, SCHIEDAM, TEL. 68804
HOOFDREDACTEUR
MGR. DR. J. W I T L O X
ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MNP., 0.26 P. WEEK
Dat was onverwacht goed nieuws
Zaterdagavond, het einde van de
Dnijnwerkersstaking in Amerika.
Wij wéllen hier geen diepzinnige
beschouwing schrijven over en rond
dit thans beeindigde conflict doch
slechts uiting geven aan de op
luchting, welke het einde van deze
staking overal ter wereld en niet
het minst in ons land teweeg
bracht Want de kranten bevatten
juést dien dag ingrijpende maatre
gelen van de regeering, welke nog
maar het begin van meerdere vorm- i bare aanklager. Clark sn de ver
den, die noodig waren geworden dediger van de mijnwerkersvak-
De president van den mijnwerkersbond der Ver. Staten, John
L. Lewis, heeft Zaterdag onmiddellijke hervatting van het
werk gelast. Hiermede is een einde gekomen aan de staking
van 400.000 mijnwerkers in de vetkool-industrie. De staking
heeft zestien dagen geduurd.
Nadat de Amerikaansche open
door het stopzetten van den kolen
Uitvoer uit Amerika.
Zuinigheid werd verordend bij
het gebruik van gas en electriciteét
en men behoefde geen pessimist te
zijn om straffe distributie te vree.
zen, juist nu wij er een beetje rui
mer gpbruik van mogen maken.
Aan de industrie zouden ménder
kolen verstrekt worden met tot
gevolg een stagnatie in de vervaar
diging en aflevering van goederen,
waaraan zoo'n bitter gebrek
beerscbt.
Ook onze voedselpositie dreigde
ongunstig beïnvloed te worden,
want al stelde de regeen.ng ons ge
rust. dat het broodrantsoen voor-
loopig gehandhaafd zou kunnen
worden, het is altijd een onaange
name gewaarwording als over de
mogeb'kheid van rantsoenverlaging
gesproken wordt, want meestal
hangt er dan wat in de lucht Het
feit trouwens, dat de regeering den
uitvoer van consumptie-aardappelen
had verboden ondanks 'haar jacht
op deviezen omdat zij geen ri
sico wenschte te nemen, wees er
toch wel op, dat onze voedselposi tie
steer kwetsbaar blijft. Wij zitten
trouwens nog stee-is met een ver-
laa«H '-f-oodrantsoen;
bovendien
vereeniging met den chief-justice
hadden geconfereerd over het ver
zoek van de regeering om een on
middellijke herziening van het
vonnis, dat over Lewis is uitge
sproken, heeft Lewis in een brief
aan de leden van zijn vakvereani-
ging het bevel gegeven aan het
werk te gaan, voorloopig tot 31
Maart a-s.
Als verklaring van dit bevel
werd er aan toegevoegd, dat het
gegeven was om het hooge Ameri
kaansche gerechtshof in staat te
stellen de mijnwerkersstaking en
alles wat hiermee samenhangt
vrij van „den druk der publieke
meening, die door de hysterie en
de razernij van de economische
crisis is veroorzaakt", te beoor-
deelen-
Deze brief werd door Lewis zelf
aan een aantal verslaggevers voor
gelezen en Lewis verklaarde, dat
de daarin vervatte beslissing, ge
heel van hem afkomstig is en vol
komen in goed vertrouwen is ge
nomen. Lewis zeide. dat de vak-
vereeniging bereid is over een
arbeidsovereenkomst te onderhan
delen met de regeering, die sinds
de sta®hg in de afgeloopen lente
de mijnen exploiteert, of met de
mijneigenaren volgens elke richt
lijn. die door het hooge gerei/», ts-
President Truman heeft de radio
rede, die hij Zondagnacht zou hou
den over de crisis, die door de
mijnwerkersstaking was ontstaan,
afgezegd.
Dit is de tweede maal. dat Lrewis
het veld heeft geruimd na in con
flict geweest te zijn met den presi
dent der Ver Staten. Tijdens de
staking in 1943 wilde hij evenmin
toegeven, tot president" Roosevelt
besloot, de mijnwerkers recht- j
streeks te verzoeken hun leider in De
den steek te laten en het werk te
hervatten. Enkele minuten voordat
Roosevelt zijn radiorede zou be
ginnen, hief Lewis de staking op-
Onze tuinbouw -
brood verlegen om kolen om zijn h°f worden vastgesteld,
producten juist op dat tijdstip te
kunnen leveren, waarop het buiten
land deze wil koópen. Deze uit
voer kan kostbare deviezen naar
ons land doen vloeien en is noodig
om niet. van de wereldmarkt vee-
drongen te worden
Nu de staking in Amerika weer
tot het verleden behoort, valt een
hervatting van den uitvoer van ko.
ïen en andere goederen te verwach-
M«ge deze krachtmeeting tus-
Bchen TruimjTn en John Lewis ge
Post- en treinverkeer
spoedig weer normaal
Het embargo op het vervoer per
spoor van goederen voor den
export is Zaterdagavond, onmid
dellijk nadat het einde van de
staking was aangekondigd door 't
Transportbureau voor de Lands
verdediging opgeheven. Ook zul
len de beperkingen van het post
vervoer, die nog geen 48 uur van
kracht zijn geweest, ongedaan
worden gemaakt.
Een der grootste verliezen, die
door de staking is geleden, is waar
schijnlijk gelegen in de staalpro-
ductie. Voorspeld werd, dat de
landen, die in de V. S. staal wen-
schen aan te koopen, moeilijk
heden zullerj ondervinden bij het
plaatsen van bestellingen.
Men verwacht, dat de kolen-
verschepingen naar Europa binnen
een week hervat kunnen worden
oudste Rotterdamsche en waarschijnlijk ook de oudste
landgenoote, de 105-jarige „Opoe" "Herfst werd gisteren door
burgemeester Oud geluk gewenscht
Naar de Brusselsche correspon
dent van het A.N.P. tijdens een
onderhoud met een vertegen
woordiger van het Belg. minis
terie van landsverdediging ver
nam, is de bezetting van de
aan België toegewezen zóne in
Duitschland dezer dagen vol
tooid.
Aan de bezetting neemt thans
een geheel legercorps, bestaande
uit twee divisies, deel, te zamen
30.000 man tellend. De eerste dezer
Belg. divisies maakte een aanvang
met de bezetting in Nov 1945, de
tweede divisie begon haar bewe-
leerd helbben, dat én dezen tijd an~
•dere middelen dienen ter hand ge
nomen te worden tot het bereiken
fan den socialen vrede dan de ca-
tostrophale stakingen.
De regeering is overgegaan tot
publiceering van de instructie aan
de commissie-generaal en van de
aide- mémoire aangeboden aan de
Engelsche regeering, waarnaar in
de instructie wordt verwezen. Men
vraagt zich af, welke van deze
beide documenten het gewich
tigst is.
De instructie aan de commissie-
generaal begint al aanstonds met
een zeer wijzen opzet: de stijl der
commissie is collegiaal. De leden
der commissie treden niet op naar
buiten zonder machtiging der com
missie. Wij belasten, aldus volgt
er. een der commissie-leden met
het voorzitterschap der commissie.
Over het karakter van dit voor
zitterschap wordt in de instructie
niet gesproken: later is verklaard
dat dit slechts van administratleven
aard was-
Voor brood bestaat tot nu toe
een vaste Prijs, waarvan noch naar
beneden noch naar boven mag
worden afgeweken. Deze prijzen
zijri vastgelegd in de verordening
broodpryzen 1942.
Aangezien de werkelijke kost
prijs van het btv»d te zamen met
een redelijke winst voor den bak
ker -een prijs noodzakelijk maken
die ver boven den vastgestelden
Prijs ligt, geeft de regeering via
de hakkers een subsidie aan de
verbruikers van 6 cent per brood
van 800 gram.
Deze subsidie, welke uit het
landhouwcrisisfonds wordt betaald
wordt met ingang van heden met
J cent verminderd
In verband hiermede mag per
23 December a.s. de prijs voor1
brood met 1 cent, per 800 gram
worden verhoogd, terwij] tevens
de vaste PrUs wordt afgeschaft
en vervangen door een maximum
prijs. Bovendien is een minimum
prijs gesteld, die 2 cent per
brood beneden den maximum j
prijs ligt. Een en ander overeen.
korastig de regeeringsverklarlng
van 4 October 1946,
Zoo zal b.v. in die plaatsen waar
*ot nu toe de vaste prijs van 20
cent gold voor afgehaald brood van
gram en 21 cent voor bezorgd, i
ue-maximumprijs per 23 Decern- De verwoesting aoor ae bom-
■ber 21 cent afgehaald en 22 cent ontploffing in het postknnt^lorhet karakter van de basisovereen-
bezorgd worden. De minimumpnj-(komst van Cheribon.
Si
Het blijkt uit de Instructie ook,
dat de regeering zich geregeld op
de hoogte liet houden: de hoofd
zaken van het verhandelde moesten
telegrafisch worden meegedeeld
aan den minister van overzeesche
gebiedsdeelen. De minister mbest
ook worden geraadpleegd in geval
van ernstigen twijfel over de be-
teekenis van uitgangspunt en richt
lijnen. Zeer voornaam is ook lid
2 van art. 17: „Indien uitgangspunt
en richtlijnen niet houdbaar moch
ten blijken of niet tot een over
eenkomst mochten kunnen leiden,
verzoekt zij (de commissie) o-m uit.
drukkelijke wijziging en aanvul
ling der instructie. Wij weten niet
in hoeverre dit geval zich heeft
voorgedaan, maar bij deze bepaling
moeten wij ook de passage in het
oog houden in de memorie van
antwoord op de begrooting van
overzeesche gebéedsdeefcn:
„Uit de verslaggeving der com-
Emissie-generaal is al spoedig ge
bleken, dat de begrenzing der
na te streven nieuwe ordening
volgens dR instructie indien
streng werd vastgehouden aan
de in df. aide mémoire en de 10-
Februarl-verklaring gedachte uit
werking van de 7 Decemberrede
te eng getrokken was. Vooral bleek
hierin een onhuudbar,. beperking
gelegen, dat bij de aangekondigde
hervormingen te zeer werd uit
gegaan van een nog sterk unl-
tarisch gemeenschappelijk staats
verband, terwijl de voorgeschreven
richtlijnen moesten leiden naar een
overwegend federatief staats
verband
De regeering heeft gemeend
aan de commissie-generaal in
ruime mate gelegenheid te moeten
laten om na tP gaan wat, van
wat wenschelljk voorkomt naar
haar bevinding ter plaatse als
feitelijk bereikbaar en aannemelijk
kan worden beschouwd en zij heeft
aanvaard, dat de commissie-gene
raal in overleg met de Indone
sische delegatie en met haar
president, vastlegde, welke
overeenstemming kon worden be
reikt, en dat het resultaat dezer
overeenstemming kon worden
gepubliceerd."
Dit werpt een bijzonder licht op
zen worden resp. 19 en 20 cent.
art, 14 wordt aan de commissie.
generaal uitdrukkelijk opgedragen
besprekingen te voeren „met ver
tegenwoordigers van de verschillen,
de volkeren en bevolkingsgroepen".
Tot op heden hebben wij weinig
anders gezien dan besprekingen
met de republiek. Wij hopen dat die
andere volkeren en bevolkingsgroe
pen ook volkomen tot hun recht
zullen kunnen komen. Maar het
ware wel te wenschen geweest, dat
dit was geschied voordat men tot
publicatie van het voorloopig be
reikte overging.
Bijzondere zorg werd aan de
commissie ook op het hart gebon
den om te waken voor de grond
rechten van de verschillende vol
keren en bevolkingsgroepen. Wij
kunnen niet zeggen, dat wij in de
basis-overeenkomst van Linggad-
jati erg sterke waarborgen vinden
ter handhaving van deze grond
rechten. Integendeel!
Zooals wij reeds zeiden: niet min
der voornaam dan de instructie is
de aide mémoire, op 6 Augustus
aangeboden aan de Engelsche re
geering.
In het. kader van deze mémoire
komt de basis-overeenkomst wel
in een erg eigenaardig licht te
staan. De basis-overeenkomst er
kent de fpeto het gazag van de
republiek over Java. Sumatra,
Madoera en den Riouw-archipel-
In deze aide-mérroire wordt de
erkenning van het de facto gezag
beperkt tot Java met uitzondering
van de door de geallieerden ge
controleerde gebieden. Dit wordt
nog afhankelijk gesteld van be
paalde condities, voor welker ver
vulling al wederom bepaalde
waarborgen worden geëischt- Voor
Sumatra wordt uitdrukkelijk een
voorafgaand onderzoek geëischt
naar de stemming der bevolking.
Wanneer wij dan nog verder bij
de staatsrechtelijke punten, waar
van de commissie dient uit te gaan,
vinden genoemd: de grondwet van
het Koninkrijk der Nederlanden
en bij de staatkundige: de konink
lijke rede van 7 December 1942,
dan wordt het toch wel een beetje
twijfelachtig of Linggadjati de
confrontatie met het voorgeschre-
vene in deze zorgvuldig opgestel
de staatsstukken kan doorstaan.
Na het thans gepubliceerde zijn
wü nog méér benieuwd naar de
regeeringsverklaring,
gaat.
ging in Nov. van dit jaar om haar
enkele dagen geleden te voltooien.
Het hoofdkwartier der Belg. bezet*
tingstretepen bevindt zich te LU_
denscheid.
De ravitailleering der twee Belg
divisies geschiedt geheel van Beigiii
Uit.
Het effectief van het geheel»
Belg. leger bedraagt op het oogen.
blik 40.000 man (vóór den oorlog
44 000) De 10.000 man, die niot
aan de bezetting van Duitschland
deelnemen, bevinden zich voor het
grootste gedeelte in de opleidings
kampen in België en zijn bestemd
om dè soldaten, die zich in Duitsch
land bevinden te zijner tijd af
lossen.
In de door België bezette zón»
hebben zich nog geen incidente»
van beteekenis voorgedaan.
Prof Dehousse, Belg. afgevaar
digde bij de V N., heeft zich. itt
gezelschap van den heer Leclercq
götuverneur betrokken Provincie/
naar Eupen begeven, teneinde den
bijzonderen toestand in het grens
gebied persoonlijk te onderzoeken.
Een hotelbrand, die als „de groot,
ste in de Amerikaansche gesehia»
denis" wordt beschreven, heeft ga.
woed in het Wkiecoff-hotel te At,
lanta in den staat Georgia (V. S.)
Het aantal dooden en gewonden
wordt op 200 geschat. Ongeveer 30
personen moeten gedood zijn, door.
dat zij van de derde verdieping
sprongen.
Het 33 jaar oude gebouw bezat
geen brandtrappen, maar stond alj
brand-proof' geboekt.
Volgens nadere berichten hebben
in totaal 116 personen bij den brand
den dood gevonden.
Een van de vliegtuigen van den
Nederlandschen walvischvaarder
„Willem Barendsz" is Zaterdag in
de Tafelbaai (Zuid-Afrika) gestort
toen het een oefenvlucht maakte.
De navigator wordt vermist.
Van de bemanning, die uit vier
koppen bestond, zijn er drie gered
en naar het ziekenhuis overge.
bracht Een van hen verkeert in
ernstigen toestand.
Drie leden van de bemanning
behoorden tot de Kon. Ned. Marine
onder hen bevindt zich de naviga
tor, van wien men gelooft, dat hij
•otm het leven gekomen is.
Een woordvoerder van het Je.
wish Agency heeft medegedeeld,
dat 8 personen van een schip met
Joodsche refugié's, dat Zondagoch
tend in den storm vergaan is, ver
mist worden. Het schip had 800
personen aan boord en is nabij het
eiland Rhodes gezonken. Behalve
>u uaai de 8 vermisten zijn allen vei.'ég op
die komen'het eiland Cyrene aangekamen, al
dus de woordvoerder.
