Armoedig uiterlijk
i
van het nieuive Nederland
De plannen met Duitschland
10.000 kinderen
per jaar
Philips-m-ocluctie
Maximumprij zen
voor kerstbout
VRIJDAG 13 DECEMBER 1946
PAGINA 5
MODDERVELDEN EN
OLIEVELDEN
en arbeidsprestaties
FIREFLY NOG ZOEK
f NOG EENS: DE MOTIE*
STEINMETZ.
VAN KLEFFENS
AUTO-INDUSTRIE IN
NEDERLAND?
NIEUWE EXPLOSIES IN
HET GRENSGEBIED
Frankrijk tobt, gelijk zoovele
landen met een geweldig tekort
aan werkkrachten In een besehou
wing van onzen Parijschen corres
pondent aan deze materie gewijd
in ons blad van Donderdag wordt
opgemerkt de kinderbeperking
duurt reeds geslachten lang, zoodat
ide bevolking niet alleen in aan.
tal achteruitgaat maar ook ver.
oudert.
Enkele dagen geleden -publiceer
den we nog de resultaten van een
onderzoek in genoemd land naar de
■Wenschen der ouders ten aanzien
van het bezit van kinderen. Dat
onderzoek was verbluffend.
De geluksidealen der Fransche
gehuwden zijn mede op een be-
perkt kinderaantal gebaseerd.
Het kwaad der kinderbeperking
heeft in ons land eveneens wortel
geschoten. Eveneens om zooge
naamd meer geluk, voortsprui-
tend uit minder lichamelijke en
economische lasten, uit minder ge
bondenheid en meer vrijheid.
Huwelijksgeluk! Welk een we
reld van schoonheid, teederheid,
vrede, offervaardigheid helden
dom zelfs hebben sprekers, schrij
vers en musici ons voor oogen ge-
tooverd^
Twee menschen gingen in elkaar
op met een sterkte van idealen,
met hoofden vol plannen en toe-
komstdroomen.
Statistieken zijn soms echter lee.
lijke dingen en zoo moest onze ka.
thoüeke minister van Justitie on
langs in de Tw Kamer mededeelen
dat in 1945 in ons land 4500 echt
scheidingen waren uitgesproken,
tengevolge waarvan tienduizend
kinderen uit normaal gezinsver
band werden gerukt. Rekening hou
dend met den bevolkingsaanwas
zeggen, dat het getal echt-
wil dat
scheidingen 24 maal zoo groot is
ais m 1840 en viermaal zoo groot
als in 1800. Ongerekend moet
hier nog blijven het aantal dat
niet meer samenleeft, ofschoon niet
officieel gescheiden.
Huwelijksmoraal en dientenge
volge ook de samenleving hebben
«en leelijken knauw gekregen
De gezinnen zijn pijlers der sa
menleving, vormen het cement der
maatschappij De huwelijken dienen
derhalve stevig te zijn voorbereid
en gefundeerd. Onderzoek en me.
dedeelingen wezen echter uit, dat
vele echtvereent'.gingen zijn als
wankele getimmertennoodwonin
gen met vele euvelen, zelfs kre.
peergevallen.
Is het wonder, dat op meer ernst
bij het verloven en bij het sluiten
van huwelijken wordt aangedron.
gen Er wordt vaak maar begonnen
zonder overdenking van het groo-
te principe mede voor de verzor
ging van het nageslacht, dat men
trouwt voor het leven en niet op
proef of voor een bepaald aantal
jaren.
Een huwelijk kan voor echtge.
nooten zwaar zijn ook juist idoor
persoonlijke fouten en tekortkomin
gen, doch offervaardigheid blijft
ook hier een deugd. Veelal is edh-
'er een aantrekkelijke nieuwe lief-
de hoofdoorzaak voor een uit-
eengaan. De aanwezige kinderen
Worden dan de dupe.
Ton eisch van het program der
V. P. is, dat de staat echtschei
ding moeilijker moet maken dan
nu het geval is 'n Juridisch vraag
stuk met te houding van 'n serieus
volk .als drijfveer
Voor alles werke men aan levens
ernst en levenseerbied.
Huwen is een schpon ideaal maar
een huwelijk kan zich niet tevre
den stellen met een stel lichtzinni
ge partners. Het eischt karakters
als contractanten
Gezicht op de mijn Sophia Jacoba bij Heineberg, de eenige
mijn, die in het gebied van de correctie valt.
(Van onzen bij zonderen correspondent).
COEVORDEN, 11 December 1946.
COEVORDEN heeft in onzen geest steeds bestaan als
een van de Nederlandsche stadjes, die wij vermoede
lijk nooit zouden bezoeken en die voor ons niet meer zouden
worden dan het verre stipje op de landkaart ergens in een
uithoek van Nederland. Nu schrijven wij hier een reportage
over het nieuwe Nederland over de grens, een kilometer van
hier, en we zouden geneigd zijn haar te beginnen met een
lofzang op het Drenthsche stadje. We zijn er in een
druilerigen zwarten avond binnen gereden in een auto, die
een modderklomp geleek. Het was Zaterdagavond, er was
li -ht in de winkels en er liepen menschen op straat.
Coevorden leek ons een licht en vroolijk stadje, waar we ons
weldra thuis voelden achter de groote kolomkachel van een
voortreffelijk hotel.
Coevordenaar dr. Picard als oud
ste kolonie en wij getroostten ons
een helsche cross country over
landwegen en weilanden langs het
Nadvrlnnd i'« heter verzorgd Noord-Zuid-kanaal om er te ko-
[yeaerLana is oeier men w„ vonden er een huis> dat
van den zeventigjarigen sluiswach
ter, die ons in vlot Nederlandsch
verzekerde, dat de te hooge wa
terstand van het kanaal het land
verknoeide en dat de Nederlanders
er wel wat anders van zouden
kunnen maken. Verderop stonden
nog wat huizen verspreid en ook de
noordelijker gelegen kolonies ble
ken niet meer dan armelijke ge
huchten. Daarachter ligt het wijde,
onafzienbare moeras met zijn groo-
tendeels nog ongeëxploiteerde
veenlaag.
Tusscben de boerderijen van
Picardi rijzen een twintigtal stalen
reuzen. De koeien grazen er aan
den voet van de boortorensi waar-
Op een pers-excursie heeft ir.
H Halbertsma er op gewezen, dat
Philips in 1945, bij een productie
van 40% der vóóroorlogsche, 8000
arbeiders in dienst had. Het Phi-
lips-bedrijf verwacht, dat een de
zer dagen, althans voor Kerstmis,
de vooroorlogsche productie we
derom wordt bereikt. Daartoe zijn
wel 21.000 arbeiders noodig, ter-
Wijl vóór 1940 slechts 15.000 ar
beiders te werk waren gesteld,
maar toch dient opgemerkt te
worden, dat de arbeids-intensi-
teij bijna gelijk is aan 1939. Ten
eerste is het. aantal verleturen, ten
gevolge van huishoudelijke om
standigheden bij de arbeiders bijna
dubbel zoo groot als voor den
oor og en vervolgens is er nog
steeds gebrek aan materiaal, waar
door de wachttijden grooter zijn.
De productie per arbeider mag
men thans even groot schatten als
voor den oorlog.
Zes vliegtuigen van den marine-
luöhtvaartdienst hefotoan gisteren
den geheelen dag gezocht om een
spoor te ontdekken van de Firefly 9
welke sedert Dinsdagmiddag wordt
vermis:. Omstreeks vijf uur
s avonds keerden zij echter op Val.
ker„bung terug zonder eenig spoor
ontdekt te hebben.
Vandaag worden de pogingen
voortgezet.
We hebben nooit gedacht dat
onze eerste kennismaking met dit
stadje ons zoo uitstekend zou be
vallen. Maar we kwamen uit het
nieuwe Nederland over de grens,
uit de oude graafsehap Bentheim
die de helft moet leveren van den
bodemwinst, die wij bij de correc
ties behalen zullen-
Een rit door dit land is in dit
jaargetijde geen pretje. Er loopt
weliswaar een hoofdverkeersweg
van Nordhorn af naar Coevorden,
doch deze verkeert in een zoo deer
lijken staat van verwaarloozmg,
dat hij voor auto's nauwelijks meer
begaanbaar is. In zijn beste dagen
heeft het grootste deel van dezen
weg bestaan uit een smal pad van
de vermaarde kinderhoofdjes met
daarnaast een diep en modderig
karrespoor. Thans loopen er ook
diepe sporen over den keiweg en
de kasseien liggen op tal van plaat
sen in een volmaakte wanorde in
een modderbad.
Dit is de hoofdweg van dit ge
bied en men zal het ons verge
ven, dat wij afzien van een be
schrijving der weinige overige
verbindingen. Het wegennet, is
hier vijf maal zoo dun als aan de
Nederlandsche zijde der grens
en de helft der boerderijen moet
het zonder verharden weg doen-
Het modderballet, dat men
's ochtends beleeft aan de groe
zelige miniatuur melkfabriekjes,
waar de boerenwagens de melk
komen afleveren, is dan ook een.
voudig niet voor te stellen. Het
herhaalt zich op Zondagochtend
voor de kerkjes, waarheen de
boeren kilometersver met hun
brikjes komen. Het vervoer van
de melk naar de fabriekjes, die
voor Hollandsche begrippen lach
wekkend primitief zijn, is hier
dan ook precies zes maal
duur als in Drenthe en
ijssel.
De streek langs de Vecht bestaat
uit de aardolie moet opspuiten-
Verderop tegen de Nederlandsche
grens bij Schoonebeek staan nog
twaalf torens.
Maar dit Duitsche oliegebied
is per auto niet te bereiken. Wij
hebben er uren geworsteld door
de modder van landwegen, tot
we grondig waren vast,gereden.
Dit kleine detail kan wellicht
een juisten indruk geven van den
staat van exploitatie, waarin de
Duitsche velden zich bevinden.
Slechts een beperkt aantal
torens is in gebruik bij gebrek
aan arbeiders en aan transport.
Dit is het uiterlijk van een stuk
land, dat in de historie Neder
landsch van inslag was en dat zich
tot voor 1914 volledig op Neder
land bleef oriënteeren, Coevorden
is van ouds de marktplaats geweest
voor Neder-Bentheim en in de
goede jaren stroomden de gouden
markten naar het Drenthsche stad
je en waren daar meer Reichsmar-
ken dan guldens in omloop.
Het onderwijs op de scholen
werd hier vroeger in het Neder
landsch gegeven en dit was ook de
officieele kerktaal, die het langst
gehandhaafd bleef in de oud-gere
formeerde kerk.
In 1928 was het grensdorp Laar
de laatste gemeente waar het ker
kelijke liederenboek in de Neder
landsche taal verdween. Maar toen
ging de jeugd van „de graafschap"
nog ter schole op de H-B.S. van
Coevorden. Eerst Hitiers tijd kon
een einde maken aan de oriëntee
ring van het land op Nederland,
niet echter, aan de familiebanden,
die over de grenzen reikten.
Er is van de zuidelijker gelegen
eorreetiegebieden weinig te zeg
gen. Zij sluiten alle volkomen aan
bij het Nederlandsche land. Oor
logsverwoesting vindt men prac-
tisch alleen ten Oosten van Nijme
gen, industrie alleen in het strook
je van Glanerbrug, waar de twee
spinnerijen „Eilermark" en
„Deutschland" in ongeschonden
staat verkeeren, en in de „verdik
king" van den hals van Sittard,
waar het groote mijncomplex der
„Sophia Jacoba" uit al zijn schoon-
steenen rookt.
Een ervaring overheerseht bij
een tocht langs de grenzen: waar
men ook zijn neus over de Ne
derlandsche grens steekt, daar
lijken wegen, huizen, landerijen
en menschen beter verzorgd, daar
ljjkt het heele leven kleuriger
en lichter. Zelfs in Coevorden.
Men komt terug met de overtui
ging, dat de grensbewoners een
maal dankbaar zullen zijn voor
de correcties van een slecht ge
trokken grenslijn.
,,Het Vrije Volk" zoo pas tot
partij-orgaan van de P. v. d. A«
gepromoveerd kwiam nog eena
terug op de motie-Steinmetz bes
treffende het elimineeren uit de
Ziektewet van het Genmaanscliei
insluipsel inzake de ongehuwde
moeder, door den bezetter gelijjs
gesteld met de gehuwde
Een niéuw element wordt daar-,
bij in het geding gebracht.
Het is immers volslagen on.;
denkbaar, dat bij de Tweed»
Kamer enig wetsontwerp zon
wordën ingediend, dat bij da
huidige regeringsconstellatie voon
de katholieken principieel oil.
aanvaardbaar zou zijn. De ka.
tholieke ministers in de huidig»
regering zouden dan wel schrot
melijk in hun taak te ko;t
schieten Het feit dat dit wets.,
ontwe-p bij de Kamer kon wor.
den ingediend betekent dus, dat
van katholieke zijde hiertegen,
blijkbaar geen onoverkomelijke
principiële 'bezwaren bestonden.
Deze poging om de katholieke
ministers door de K. V. P. in ge
breke te doen «tellen is er vlak
naast. Uit het unaniem voorstem-,
men der katholieke fractie blijkt
afdoende, dat zij tegen het ont
werp als zoodanig geenerlei
principieel bezwaar had En da
kabinetsraad had louter haar fiat
te geven aa.n het verhoogen van
de welstand'sgrens in een vijftal
sociale wetten.
De kwestie waar het om ging
lag dan ook buiten het ontwerp,
betrof het verzuim om hij de
voorgestelde wijziging der wet
haar nu meteen in haar oorspron-
kelijken vorm te herstellen ten
aanzien van het nazi-insluipsel, dat
naar minister Drees' eigen ver.
klaring er nooit In had mogen
opgenomen worden.
Toen de bewindsman niettemin
ter zake een aarzelende, weinig
positieve houding aannam, dia
niet veraer ging dan de toezegging
dat de Kamer te gelegener
tij d zich over het beginsel zou
kunnen uitspreken, meende ie
katholieke fractie terecht op een
redres in meer nabije toe
komst te moeten aandringen
Een andere strekking had de
motie met haar uitspraak ten
principale niet En de katnolieke
leden van hét Kabinet kunnen
rustig buiten spel blijven.
"VVV;
—;r
Typische boerenhuizen met geveltop in de straten van Neuenhaus
zoo
Over-
b1! Cciw Idilga vit. v w 1 1
in hoofdzaak uit slecht en drassigmaakt scherpe opmerkingen
weiland, dat wordt afgewisseld
door putten, moerassen en heide-
strooken, die zoo talrijk zijn, dat
zij een derde van het land bedek
ken. Het land is vrijwel overal
vlak, alleen het Zuiden bij Uelsen
heeft heuvels en bosschen. Er zal
aan verbetering van de afwatering
en van het wegenstelsel veel ge
daan moeten worden, vooraleer uit
dit gebied een welvarend boeren
land kan worden gemaakt, dat met
het Nederlandsche peil kan wed
ijveren.
De in hoofdzaak protestantsche
bevolking de tien procent katho
lieken leven vooral in Neuenhaus
en in de buurt van Wietmarschen
in het Oosten woont hier in
kleine kernen bijeen. De eenige
plaats, die zich stad noemt in het
te annexeeren gebied is Neuen
haus. op oude kaarten zooals alle
andere namen in het Nederlandsch
aangeduid, namelijk als Nieuwen-
huizen. Het is een plaatsje van
2000 inwoners zonder veel beziens
waardigheden doch met typi
sche boerenbehuizingen met ten
deele uit hout vervaardigde front
gevels. De meeste dorpen tellen
niet meer dan een paar honderd
inwoners.
Meer naar het Oosten en Noor
den in het Boertanger veengebied,
dat in de correctie betrokken is
ter verbetering van den wateraf
voer, zijn wij op zoek geweest
naar veenkolonies, zooals wij ze in
Drenthe en Groningen kennen-
Men had ons verwezen naar Alte
Picardi de naam stamt van den
Tijdens een lunch van de Neder
landsche Kamer van Koophandel
te New York heeft Mr. van Klef-
fens op de hindernissen gewezen,
waarvoor Nederland zich ziet ge
steld, nu het de scheepvaart naar
Duitschland en zijn handel met, dit
land zoo spoedig mogelijk hersteld
wil zien. Tot dusver heeft het be
stuur van Weist-Duitschland den
Amerikaanschen en Engelschen be
lastingbetaler een aanzienlijk be
drag aan geld gekost, maar het be
stuur is nog oneindig nadeeliger
geweest voor Nederland.
Er bestaat nu geen handel tus-
schen Nederland en Duitschland,
omdat het geallieerde militaire be
stuur dit heeft verhinderd, en als
gevolg hiervan kwijnt de Neder
landsche economie. Amerika en En. men 7iOOÜ&t Duitschland weer eco-
geland hebben besloten Duitschland n0misch
schers zouden kunnen beginnen
met de herbewapening van hun
land, maar hij wees er op, dat het
minste dat men volkomen veilig
kon en moest doen, het gebruiken
van de Belgische en Nederlandsche
havens is voor het transitoverkeer,
om den ouden Duitschen handel met
Nederland te doen herleven en te
vens om Duitschland sommige Ne
derlandsche producten tfe laten
koopen.
Nederlandsche credieten
Hiertoe zouden de Duitschers be
hoefte hebben aan bepaalde cre
dieten, die de Nederlanders bereid
zijn te verstrekken tot de limiet
van hun huidige beperkte capaci
teit. De Nederlanders zouden dezen
handel tevens verbreed willen zien
zoodat deze zich naar andere lan
den zou uitstrekken, en zij zouden
deelname door anderen verwelko-
Aangezien z.i. gebleken is, dat
voor wild, tamme konijnen en ge-
vogelte een prijsregeling niet kan
gemist worden, heeft de minister
van landbouw, visscherij en voed
selvoorziening opnieuw maximum-"
prijzen voor wild. tamme konijnen
en gevogelte afgekondigd. De des
betreffende beschikking is opge
nomen/ in de staatscourant van 13
December. Voor het aan huis be
zorgen mag 10 cent per bezorging
in rekening worden gebracht.
Inmiddels heeft de detailhandel
zich reeds telegrafisch tot den
minister gewend met het dringend
verzoek, deze prijzen te verhoogen.
Immers, zoo wordt gezegd, de thans
vastgestelde prijzen liggen verre
beneden die, waarvoor groothan
delaren en poeliers moeten ver-
koopen. Eenerzijds zullen zij daar
om door dezen maatregel zeer
groote financieele verliezen lijden,
terwijl anderzijds als vaststaand
kan worden aangenomen, dat de
handel niet meer via de gevestigde
handelaren zal loopen maar recht
streeks aan den consument zal
geschieden en derhalve zonder
eenige cvintróle zal zijn. Zoodoende
aldus adressanten, zal alleen d«
zwarte handel profiteeren waar
van ook het publiek de nadeelen
zal ondervinden.
binnen drie jaar weer op de been
te helpen. „Maar hebben zij tevens
zelfstandig wordt in een
sneller tempo, dan bet geval zou
zijn wanneer de huidige politiek
bes.oten de naburige geall.eei deworden voorgezet De Nederian-
1 -7 ntnni. etfifHoTX PPR
landen in staat te stellen weer een
zekere mate van welvaart te ver
krijgen door het hun mogelijk te
maken hun scheepvaart en export
naar Duitschland te herstellen, en
hun handel met Duitschland te ont
wikkelen?" Hij zeide dat het het
toppunt van onbillijkheid zou zijn
om de Duitsche economie weer op
de been te helpen en die der nabu
rige geallieerde landen cmnoodig
te laten kwijnen.
Hij wees er verder op, dat de Ne
derlanders in het geheel niet wen-
schen. dat de Duitsche economie
vrijgelaten wordt, zoodat de Dult-
ders hebben meer ervaring met
economische relaties met Duitsch
land dan de meeste anderen en hun
advies en steun zou van waarde zijn
voor de twee groote geallieerden.
Tenslotte legde hij de structuur
en de werking uit van de Neder
landsche Trust Mij., die een iden
tiek bureau in Duitschland tegen
over zich vindt in den vorm van het
Export- en Importagentschap voor
Duitschland, dat nu wordt opge
licht in het kader van de Britsch-
Amerikaansche overeenkomst die
de Vorige week gesloten ifl,
Plannen van de Ford
Naar wij vernemen worden op
het oogenblik de mogelijkheden
onderzocht, om iin Nederland een
automobielindustrie te vestigen.
Tot dusverre worden auto-onder-
deelen in ons land ingevoerd. Deze
auto-onderdee-len worden dan hier.
te lande samengevoegd tot auto's.
Men heeft nu het plan de vervaar
diging van die onderdeden in Ne
derland zelf te doen geschieden.
Zijn wij goed ingelicht, dan zou.-*
den de Nederlandsche Fordauto-
mobi elf abri eken daartoe een uit-'
breiding ondergaan.
L/r.
Vermoedelijk laten de Duitschers
weer grootere massa's munitie
ontploffen dan door de Engelsche
autoriteiten is toegestaan.
Nijmegen en omgeving worden
de laatste dagen nl- weer veront-,
rust door hevige ontploffingen to
het grensgebied, In Noord-Lim
burg is opnieuw glassehade
staan-
