„Pulchri Studio" 100 jaar
EEN BREVIER
De bomaanslag in Den Haag
voor de kleintjes
PAGINA 6
VRIJDAG 13 DECEMBER 1946
EEREPROMOTIE
H. M. DE KONINGIN
JEUGDIGE AUTODIEVEN
GEPAKT
B.B.C.-MANNEN
OMGEKOCHT?
DANKBARE GIJZELAARS
DERDE GROOTE BRAND
IN DE VER. STATEN
NIJMEGEN PRESENTEERT
DE REKENING
Inaugureele rede van
prof. «Duynstee
LEKWATERLEIDING
WORDT UITGEVOERD
Noodwaterwinning aan de
Kaswetering
Een organisatie op den
achtergrond?
Iets goeds dat tegelijk
mooi is.
Verreweg de meeste uitgaven,
Destemd voor prille kinderen,
sijn kinderachtig inplaats van
kinderlijk; een onvermijdelijk
gev van het fatale feit dat
lit allesbehalve gemakkelijk
genre overwegend beoefend
jvordt door min of meer bejaar
de jofferen, die tijd te veel en
talent te weinig hebben en
naïveteit vereenzelvigen met
sentimentaliteit. Deze teedere
tantes realiseeren zich zelfs niet
ten flauwste dat de normale
kleuter van niets zoozeer af-
keerig is als van gemaakten
eenvoud, van lieverige klein-
doenerij.
De bom
VLAARDINGEN
prijsuitreiking bloemen.
RERKEL
Op 23 Januari 1847 werd het
Schilderkundig Genootschap „Pul-
chri Studio" opgericht. „Pulchri'
bestaat de volgende maand dius 100
jaar! Kunstenaars van groote
naam en faam heeft dit genoot
schap onder zijn leden geteld
men denke maar eens aan de pro
minente figuren van de Haagsche
School. Daardoor en ook op ver
schillende andere wijzen heeft
„.Pulchri" een rol gespeeld in het
cultureele leven van stad en land
en nu wil het ook van zijn 100-
jarig bestaan een cultuur-demon
stratie maken, welke, naar het
hoopt, zal uitgroeien tot een cultu
reel reveil.
Verschillende instellingen op cul
tureel gebied hebben daartoe hun
medwerking reeds toegezegd zoo
als 't Gemeentemuseum, de Haag
sche Kunstkring, het Residentie
orkest, het Residenfcietooneel en het
Gemeente-archief.
Pulchri zelf zal op 2 Januari in
rijn zalen aan het Lange Voorhout
een tentoonstelling openen van
werk der leden. Het is de bedoe
ling, dat elk lid op deze jubileum
tentoonstelling een van zijn wer
ken zal inzenden, dat hij zelf als
het best- en meest representatieve
van zijn oeuvre beschouwt. Tijdens
deze tentoonstelling zullen cultu
reele middagen worden georgani
seepd.
In Januari zal een jubileumboek
verschijnen, waarin dr. H. E. van
Gelder een historisch overzicht zal
geven van de 100 jaar schilderkunst
in „Pulchri Studio" en dat vooirts
reproducties van werk en biogra
fieën zal bevatten van de tegen
woordige leden.
In het Gemeentemuseum wordt
omstreeks den jubileumdatum een
tentoonstelling gehouden van mees
ters van de Haagsche School.
Onder den titel „Honderd jaar
Haagsche letterkunde' 'organiseer
dr Moll in het Gemeente-archief
aan den Rijswijkscheweg een ten
toonstelling van handschriften- en
portretten van letterkundigen, die
in de laaste honderd jaar in den
Gistermorgen ontving H. M. de
Koningtn in het paleis aan het
Lange Voorhout te 's Gravenhage
prof. dr. Henry Leenhardt, verge-
ze d van zijn dochter, in particu
liere audiëntie. Hierbij heeft prof-
Leenh3rat namens de Faoulté
Libre de theologie protestante de
Montpellier aan H. M. de doctors
bul overhandigd.
Vervolgens bood H. M. de Ko
mngm aan prof. Leenhardt een
noenmaal aan.
Een Dinsdag in de Groote Hout-
straa gestolen personenauto werd
gisteren door de politie te Vaals
achterhaald. Vier jongens. 3 uit
Haarlem en 1 uit Amsterdam, al
len ongeveer 16 jaar oud, bleken
zioh van den wagen te hebben
meester gemaakt en reden er mee
naar Limburg mat de bedoeling de
auto over de Belgische grens te
brengen en te verkoopen. De jon
gens zijn op transport gesteld naar
Haarlem
Het Haagsch genootschap
speelde een rol in het cultu
reele leven van stad en land
Haag hebben geleefd en gewerkt.
Verder staan speciale voorstel
lingen en concerten door het R-.
aidentietooneel en het Residentie
orkest benevens teekenwedstrijden
in en buiten schoolverband op het
program.
Zoo zal de viering van het 100-
jarig bestaan van „Pulchri Studio'
zich niet slechts beperken tot een
feestelijke herdenking door de le
den in eigen kring, maar heel den
Haag zal op een of andere wijze
kunnen deelnemen aan het cultu
reel festijn, dat zoowel binnen als
buiten de muren van het jubilee.
rend genootschap wordt aangericht.
Tijdens het debait in het Engel-
sche lagerhuis over het nieuwe
charter van de Engelsche omroep-
maatschappij (B-B-C.) heeft esca
drillecommandant G. Cooper, lid
van de labourpartij. de beschuldi
ging geuit, dat de engagementen
bij de B-B.C. aan de lunch en in
café's in de buurt van Oxford-
Circus worden afgesloten en zijden
kousen en bontjassen als middel
tot omkooperij daarbij in enkele
gevallen een rol speelden. Volgens
Cooper kon hij voor deze beschul
diging getuigen aanvoeren. Herbert
Morrison, Lord President of Coun
cil, adhtte het niet fair van
Cooper, dat hij deze kwestie in het
lagerhuis aanhangig maakt, terwijl
de B.B.C, hem reeds twee maal
verzocht heeft met de bewijzen
voor den dag te komen.
Inmiddels heeft Sir Allan Powell,
voorzitter van die B.B.C. aan Sir
Valentine Holmes opdracht gegeven
onmiddellijk een onderzoek in te
stellen en aan het bestuur verslag
uit te brengen.
Naar verluidt, is dit onderzoek
het grootste deel van het bestuur
van de B.B.C. zeer welkoen, omdat
bet de wijze van contracteering
zal verduidelijken.
Op het Doofstommen-instituut te
St. Michiels-Gestel heeft een kleine
réimie piaats gevonden van oud
gijzelaars, tie dank wilde betuigen
voor de hulp, in het gijzelaarskamp
ondervonden.
Onder hen bevond zich Mgr. Hen-
drikx, vicaris-generaal, die uit
naam van de aanwezige gijzelaars
het Instituut een gebrandschilderd
raam aanbood en daarbij de onder
vonden hulp in hartelijke woorden
memoreerde
Voor de derde maal binnen vier
dagen tijds heeft in de V. S. een
groote brand gewoed. Ditmaal heeft
het onheil het leven aan 5 tot 8
personen gekost.
De brand ontstond in een onge
bruikt koelhuis van vijf etages te
•New Yoirk (boven.Manhattan)
Terwijl men bezig was met het
blusschen had er een ontploffing
plaats, die het ernaast gelegen ge
bouw deed instorten. Veel bewo
ners, onder wie enkele kleine kin
deren, en verscheidene brandweer
lieden werden onder het vallend
(gesteente bedolven.
Spoedig waren priesters ter
plaatse om de bedolven slachtoffers
bijstand te verleenen, totdat hulp
kon worden geboden.
Blijkens nadere berichten vreest
men. dat 36 personen, die onder
de puinen van het ingestorte ge
bouw bedolven werden, hiet meer
in leven zijn.
Bij de verwoesting van Nijme-
gen's binnenstad door de Duit-
schers kort voor de bevrijding, is
een groot deel der historische
schatten van het gemeentehuis
verloren gegaan. Op initiatief van
de „V-V-V. Nijmegen Vooruit" is
nu een actie ingezet om via regee
ring en gemeentebestuur in onder
linge samenwerking van de Duit-
schers te eischen minstens den in
boedel van een middeleeuwsch
Duitsch kasteel, beschikbaar te
stellen, teneinde het te herbouwen
gemeentehuis wederom stijlvol te
kunnen meubileeren.
Vandaag heeft prof. mr. dr.
F. J. M Duyinistee, bij dé aanvaar
ding van zijn ambt als hoogleeraar
in het staatsrecht aan de R.K.
Universiteit te Nijmegen een réde
uitgesproken over: „De beteekems
van de onderscheiding tusschen de
begrippen staat in formeelen en in
materieelen zin
„Het moderne staatsbegrip, al
dus prof. Duynstee, berust op vol
ledige concentratie van de souve-
reiniteit" Deze concentratie was
gedurende vrijwel geheel de men.
schelijke geschiedenis tot aan de
Fransche revolutie onbekend.
Door de samenwerking van de
„ordinatio rationis" belichaamd
eanerzijds in het overheidsbevel,
anderzijds in. de aanvaarding daar
van door de samenleving in haar
gedrag, krijgt de gezagsuitoefe
ning haar innerlijk zedelijk karak
ter en verschilt zij wezenlijk van
machtsuitoefening.
In verband met dezen eisch van
voortdurende wisselwerking tus
schen overheid en gemeenschaps
leven wees spr. er op, dat de
overheid rechtens niet bevoegd is
om de wet en feitelijke wetshand
having te hanteeren als een in
strument om zijn abstracten wil
aan de samenleving op te leggen.
Prof. Duynstee ging uitvoerig
na hoe het staatsbegrip zich van
de vroegste eeuwen tot heden
heeft ontwikkeld en herinnerde
aan de Middeleeuwen, waarin de
juridische orde als zoodanig voor
den Middeleeuwschen memsch de
beteekenis van een verwezenlijking
van de goddeliike orde had Ver
der schetste hij de toekomst van
den modernen staat in West-
Europa en wees erop, dat deze be
rust op een dynamische opvatting
van de sociale orde. Spr. besloot
zijn rede met een betoog over de
constitutioneele beteekenis van den
modernen staat
Op 16 Januari 1939 besloot de
Haagsche raad in beginsel tot den
aanleg van een aanvullingswater,
leiding, welke water zou onttrek
ken aan de Lek Daarbij zal het
water na een voorbehandeling,
worden gevoerd naar het bestaan
de zuiveringsbedrijf, waar. voor-
loopig nog gedeeltelijk, de infiltra-
tie-drainagemethode in de duinen
zou worden toegepast.
De oorlog heeft de uitvoering
van het plan onmogelijk gemaakt,
doch technisch werd het verder
voorbereid.
Om een behoorlijke garantie voor
de watervoorziening van 's-Gra-
venhage te verkrijgen, is het nood
zakelijk, de uitvoering van het
plan thans onverwijld ter hand te
nemen. Immers zal, indien in 1947
zou worden begonnen, eerst in 1952
op waterlevering uit de rivier kun
nen worden gerekend, of ruim tien
jaar later dan oorspronkelijk met
het oog op den toestand van het
wingebied noodig werd geacht
Onder voorbehoud meenen B. en
W. de kosten thans op 16.000.000
a 18 000,000 te moeten ramen,
waarvan 12.000.000 a f 13.000 000
voor de transportleiding.. Dien
overeenkomstig hebben zij thans
bij den raad een desbetreffend
voorstel ingediend
In aansluiting op bovenstaand
voorstel stellen zij bovendien voor
te besluiten tot inrichting van een
noodwaterwinning langs de kaswe
tering, een terrein, dat wat den
diepen watervoorraad betreft, tot
het duingebied behoort.
Voor de uitvoering van dit plan
vragen B en W. een crediet van
550-000.
Met de arrestatie van kapitein
Van H. en korporaal B. is het
onderzoek in de botmaanslagen-
affaire geenszins afgeloopen In
tegendeel de Haagsche commissaris
van politie N. D. Pool zet heit met
all'e kracht voort.
Gisterlen zijn eenige personen
verhoord, onder wie leden van de
Haagsche P. R. A. Van twee hun-
nier is bekend, dat zij deel hebben
uitgemaakt van het voormalige
Bureaiu Nationale Veiligheid. Een
der verhoorde personen is in arrest
gesteld tot zijn mogelijk aandeel in
de organisatie, die bij de aanslagen
betrokken schijnt, is onderzocht
Van de bewering echter, dat heit
B. N. V. als zoodanig met die
organisatie zou hebben te maken
gehad, is tot dusver niets gebleken
De leden der vroegere Haarlem-
sche knokploeg zijn zeer ontsteld
over het feit, dat hun voormalige
Leider De B. bij de bommenkwestie
Zoodoende missen zij volkomen
het vermogen zich onbevangen in
te leven in de frissche sfeer van
het ongerept natuurlijke; zoodoen
de kunnen zij geen oogenblik on
gedwongen verkeeren in die ver
rukkelijke wereld, door de primi
tieve verbeelding beheerscht, die
geen anderen ernst kent dan den
helderen ernst van het argelooze
spel. En zoodoende óók wast de
strooperige stnoom van gekunstel
de druksels, van al te poeteloerig
be-pend papier, tot zulk een hoogte
dat de jongste lichting van lezen-
den er reddeloos in te verdrinken
dreigt.
Waar de zaken zoo liggen, betee-
kent de verschijning van het boek
je, dat geboren werd uit de colla
boratie van den teekenaar Piet
Worm en den dichter Bertus Aaf-
jes. een extra prettige verrassing-
Dit boekje, getiteld ,,Bid, kindje,
bid!", onderscheidt zich immers,
zoowel in tekst als in verluchting,
op bepaald prijzenswaardige wijze
van wat er op dit gebied helaas
gangbaar is- Het bevat een reeks
gebedjes op maat en rijm, die mee-
rendeels inderdaad zuiver afge
stemd zijn op het kleuterlijk ge
moed dus zonder het kleverig
moralisme dat den kleinen gemeen
lijk in den mond wordt gelegd en
dat, als men dit niet wist, hen zou
doen houden voor stastokjes in het
stichtelijke. Hetzelfde is het geval
met de prentjes en de overige
illustraties, al zijn wij lichtelijk
geneigd aan te nemen dat deze
vaker dan de versjes toch een
toetsje te zoet zijn.
Maar het volmaakte is nu een
maal niet van deze aarde. Daar
vandaan dat wij slechts zeer ter
loops willen opmerken dat bij
keuze van een ander letterbeeld de
winst aan duidelijkheid en de
grootst mogelijke duidelijkheid is
tenslotte eerste vereischte voor het
nauwelijks de bewaarschool ont
wassen geslacht het eventueel
verlies aan grafische fraaiheid al
licht zou hebben gecompenseerd-
Een bezwaar dat wij, bij alle
waardeering voor ,,De Fontein" die
dit bekoorlijke boekje in het licht
gaf, meenen zwaarder te moeten
laten wegen, is een bezwaar van
socialen aard. Het bestaat hierin
dat de prijs van deze uitgave wel
wat aan den hoogen kant is, zoo
dat dit simpele breviert je niet
gauw in de handjes zal komen van
het grut, waarvan de ouders moeite
hebben de financieele eindjes aan
elkaar te knoopen. Zijn dat onder
de huidige omstandigheden niet
vooral de ouders van de groote ge
zinnen? En is het niet passend
om niet te zeggen: plicht het er
op toe te leggen dat de kleuters uit
die gezinnen niet het nakijken be
hoeven te hebben, als het gaat om
iets goeds dat tegelijk mooi is?
A. E.
N-a.v- „Bid, kindje, bid!" van
Piet Worm en Bertus Aafjes. Uitg.
,,De Fontein" te Utrecht.
betrokken is. Men kent hem als
een vurig tegenstander van nat.
socialisme en communisme, doch
kan zidh bijna niet voorstellen, dat
hij zich zou hebben geleend voor
moordaanslagen op personen van
wie niet vast staat dat zij tijdens
den oorlog werkelijk „fout" zijn
geweest Aangezien De B. de familie
Boer niet heeft gekend, nemen
zijn vroegere collega's dan ook aan,
dat hun oud-leider slechts op
order kan hebben gehandeld.
Kapitein Van H. heeft ook een
uitstekenden staat van dienst in de
illegaliteit en wordt door wie heim
kennen niet tot sluipmoorden in
staat geacht. Bij zijn manschappen
zou hij zeer populair zijn.
De jongste arrestatie
Onze Haagsche redacteur be
richt ons nader, dat de nieuw ge
arresteerde persoon is de 31-jarige
F. G. A. B. uit de Reinkenstraat
te Den Haag, die vroeger op het
Bureau Nationale Veiligheid heeft
gewerkt. Zooals hij bij zijn ver
hoor heeft bekend, heeft deze man
geweten van de plannen om be
paalde personen om het leven te
brengen. Hem was ook dezen zo
mer een proefbom getoond, waar
aan hij zijn goedkeuring hechtte.
De gearresteerde kapitein baron
van H„ die niet, zooals aanvanke
lijk gemeld, 27 doch 37 jaar oud
is, blijft hardnekkig ontkennen,
dat hij met de zaak iets te maken
heeft.
Tegenover deze ontkenningen
staan evenwel de getuigenissen
van sergeant De B„ op wiens aan
wijzingen hij gearresteerd is en
van den thans aangehouden B., bij
wien Van H. vaak thuis kwam en
bij welke gelegenheid de plannen
ook zijn besproken.
Een beschuldiging
Volgens geruchten zou de aan
slag op den heer Boer zijn onder
nomen, omdat hij aan de Duit-
schers zou hebben verraden, dat
achter zijn vinkenbaan op Ockenr
rode een boot was klaargelegd,
waarmee twaalf Nederlanders naar
Engeland zouden varen.
In elk geval zijn deze 12 man
gearresteerd en doodgeschoten.
Een Duitscher, die in verband
met de aanhouding van deze men
sehen een militaire onderscheiding
had gekregen, zou aan een Haag-
schen politieagent hebben ver
klaard, dat eigenlijk niet hij, maar
Boer die onderscheiding had ver
diend.
De agent zou dat later weer aan
anderen hebben oververteld. In-
tusschen is dit verhaal moeilijk te
controleeren. daar de agent is
overleden, Boer zelf is omgeko
men en de Duitsche militair reeds
lang is vertrokken.
De bom, waarmee de aanslag is
gepleegd, was een zgn. Molotov
cocktail, waarmee tijdens den oor
log vaak tanks werden aangeval
len en onschadelijk gemaakt. Een
eivormige handgranaat met een
flesch benzine op den beugel ge
monteerd- Het geheel was zoo
verpakt, dat de ontvanger den in
druk kreeg, dat hij een kruikje
jenever ontving.
Wanneer men het touwtje aan
de bovenzijde van de flesch, dat
van een lakstempel was voorzien,
had losgemaakt en de flesch ben
zine dan niet meer op den beugel
TRIBUNAAL.
Voor het Tribunaal alhier ver.
schenen de volgende personen;
C. W. HARMANS, uit Haarlem,
was van 19431945 secretaris van
den Dienst voor Sociale Zaken te
Vlaardingen. Bovendien groeps.
leider en zangleider van de N.S B.,
lid N.V,D., Arbeidsfront enz- De
verdediger, mr Verkinderen, wees
er in zijn pleidooi op, dat zijn
cliënt zich nooit misdragen heeft
jegens anderen. Uitspraak op 20
December.
T. J BSiOERE, voorheen chef.
kabinet van den N.S.B.-burgemees-
ter vein Vlaardingen Hij was van
1934 tot 1945 lid van de N.S.B.,
groepsleider ofwel Gruppenführer.
lid der W.A., van den Volksdiensvf
en vrijwilliger bij het legioen Ne.
derland in 1942. Mr Vermaas con
cludeerde. dat verdachte van een
verkeerde geestesgesteldheid" was
maar hem geen misdraging kon ten
laste worden gelegd. Uitspraak
20 December
F. C. VELTENAAR, te Vlaar.
dingen, lid der N.S.B., Ned. Volks,
dienst, collectant Winterhulp, blok.
hoofd en groepsleider van de NSB,
zijn minderjarige dochter toege.
treden als lid van den Jeugdstorm,
het aanbrengen van den heer R.
ie Vuyst bij den S.D. wegens zijn
activiteit voor onderduikers. Ver-
|dachte ontkende lid van de land-
I wacht te zijn geweest De*verde-
I diger, mr Boekhoven, beschreef
iVeltenaar als 'n oprechten N.S.B.er
geen profiteur, wel een grootspre
ker. Hij is reeds zwaar gestraft,
zijn vrouw heeft in het kamp on-
geneeslijke t.b.c. opgedaan, even
als één van zijn dochters. Uitspraak
20 December.
CORSO.
Woensdagavond zijn in één der
zaaltjes van den Volksbond door
den voorzitter van het Vlaardingsch
Comité voor de viering van Natio
nale Gedenkdagen de prijzen uitge.
reikt van het Bloemencorso, ge
houden op 31 Augustus 1945.
Verschillende oorzaken konden
voor deze late uitreiking worden
aangevoerd en wel in hoofdzaak
deze, dat de prijzen nog niet te
koop waren. Dank zij echter het
ingrijpen van den secretaris den
heer A. Vermeer, was het nu zoo
ver en ontvingen de winnaars naast
een fraai uitgevoerd diploma hun
prijzen in den vorm van een zilve
ren lauwerkrans voor de eerste en
een zilveren medaille voor de
tweede prijzen.
VERZETTING WEEKMARKT
B. en W. van Vlaardingen brengen
ter openbare kennis, dat de week.
.markt in de week van 22 t m 28
Dec. 1946 gehouden zal worden op
Dinsdag 24 Deo. en dat de week
markt vallende in de week van 29
Dec. 1946 t.m. 4 Jan. 1947 zal plaats
vinden op Donderdag, 2 Jan. 1947.
ZONDAGSDIENST
Van Zaterdagavond 7 uur tot
Zondagavond 11 uur zullen in bij.
zondere gevallen voor de genees-
kudigen Birnie, Dwarshuis, Jacob-
sen, De Koning, Linzel, Van den
Pol. Stoop, Thio en Westenbrink
dienst doen: dr. A. L. Erltelens,
Oosthavenkade 11, tel. 2074; dr. P.
G. Kousemaker. Hoflaan 13, tel. 2203
Geopend: 'Apotheek Wester,
apotheek, Voorstraat 53, teL 2683.
PECH GEHAD
Dezer dagen vervoegden zich
twee personen, die voorgaven van
de arbeidsinspectie te zijn, ten
huize van den hear P. G. alhier; G.
en diens edhtgenoote waren af
wezig, dooh onder bedreiging van
een revolver dwongen zij de doch.
ter des huizes de brandkast te
openen. Zij hadden echter pech,
want er bleken slechts waardelooze
papieren in de brandkast aanwezig
te zijn.
GOEDE VANGST.
Door allerlei handelingen van
verdachten aard kreeg de Rijks
politie argwaan tegen een eersten
luitenant van het Amerikaansclhe
leger, die hier zijn tenten had opge.
slagien. Deze pseudo-luitenant be
schikte over een groote dosis bru
taliteit, daar hij alle corresponden.
tie portvrij voerde en bij het rei
zen gebruik maakte van de tweede
klasse. Bij nadar onderzoek besloot
de Rijkspolitie dezen persoon,
wiens borst was getooid meit drie
Amerikaan sche onderscheidingen,
eens duchtig aan den tand te voe
len. Hierbij bleek, dat Ihij geen
Amerikaansch officier was, doch
een doodgewoon Nederlandseh po
litiek delinquent, die reeds gërui-
men tijd door de politie te Roo
sendaal werd gezocht wegens het
verduisteren van gouden sieraden-
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Johanna Petronella
Maria, d v. A. P. Westerman en
M. J. Groenewegen; Johannes Ma.
ria Paulus z. v- F. J- M. Koot en
Ph. J- L. Learbuoh; Maria Johanna
Florentina, d v. C. J. Maree en
M. C. v. d. 'Berg; Johanna, d. v.
D. Hordijk en C. M. Boender; Cor
nelia Adriana Maria, d. v. J. C.
Langelaan en H. C. Tas.
drukte, kwam de handgranaat tot
ontploffing en stak ook de ben.
zine in brand.
De korporaal B„ die te Haarlem
de wapens en munitieverzameling
van sergeant De B- vervoerde, is
niet meer in arrest bij de Haag
sche politie, doch ter beschikking
gesteld van zijn commandant.
