Textielproduetie en tekort
Oostenrijk komt in verzet
srèü. ra
Nood is te groot van omvang
Hoe de K.L.M
een KINDERLEVEN redde
O/S
wereld
Het schema der
voorzieningen
Bevrijd, maar als verslagen behandeld
PAGINA 4
MAANDAG 23 DECEMBER 1943
RADIOLUISTERWEDSTRIJD
BENOEMINGEN IN HET
BISDOM HAARLEM
H.H. Wijdingen
John Lewis en de
kapper
s n?*s
mmxm
mm,: X-vX-.'.
BANANEN UIT DE
WEST
(Van onzen Weenschen correspondent)
DE toestanden, die heden ten dage in Weenen heerschen,
doen denken aan de toestanden in Holland in November
1944. Er is nog geen dreigende hongersnood, maar de
toewijzingen aan levensmiddelen zijn absoluut onvoldoende-
Er is bijna geen gas- Électriciteit komt nog maar een paar
uur per dag door- Kolen zijn niet te krijgen, zelfs niet in
den zwarten handel. Hout is schaarsch. Zelfs de straat
verlichting wordt, naarmate men meer van het centrum van
de stad afkomt, hoe langer hoe zwakker en dat is dan weer
de aanleiding voor allerlei ongure elementen, om in dezen 1 zeide dat hij twee jaar in Dachau sten der K. L M g
tjjd van het Jaar, nu het rond vijf uur donker wordt, met had doorgebracht. Hij werd door e eft' op het meest
meer brutaliteit dan ooit op te treden.
Ongure elementen grijpen
de gelegenheid aan
ONSCHULDIG VERDACHT?,
cfoArlprf»n-nrrtf?rt7Plti<a 'hiinn lipt TiAil
Ome Londensche regeering heeft
Indertijd <1943—1945) een vril
aanzienlijken textielvoorraad ge-
vormd aan grondstoffen, garens en
stukgoederen, met de bedoeling
aanstonds bij het herstel én de
spinnerijen èn de weverijen èn de
eoniiectieindustrie aan het draaien
te krijgen en het Nederlandsche
volk direct ta helpen. Het
bedoeld als een aanloop; men hoop
te daarna de eigen productie aan
wollen stoffen zóó sterk te maken
dat men zou kunnen volstaan met
den import van ruwe wol, terwijl
dan de verdere bewerkingen in
Nederland zelf zouden geschieden.
Oit is uiteraard goedkooper dan
wanneer men stukgoederen of con
fectie invoert. De import van een
jas kost ongeveer aan de\*ezen
evenveel als het materiaal vc<or zes
jassen, die hier in Nederland wor-
den vervaardigd. Zoo is het m
verhouding ook gesteld met stuk
goederen.
Het is dan ook goed te begrijpen
dat, toen eenmaal de Londensche
aankoopen waren opgebruikt, de
regeering met de zeer slechte de-
viezensituatie voor oogen het aan
koopen van confectie èn van s uk-
goederen niet kon voortzetten
Zou men dit wel hebben willen
(en ook kunnen) doen. dan zou
men er allerwaarschijnlijkst niet
in zijn geslaagd, het geheele volk
op korten termijn van behoorlijke
kleeding te voorzien. Op de inter-:
nationale markt is imme'rs de vraag
veel te groot, niet alleen van ons
maar ook van verscheidene andere
totaal uitgeputte landen.
Het gevoig van deze regeerings-1
politiek was, dat dé eonfectiefa-j
brieken, die tot dan behalve in
Nederland geproduceerde stukgoe-
deren ook veel buitenlandsch stuk
goed hadden verwerkt, haar positie
verslechterd zagen. De productie
liep noodzakelijkerwijs terug. Men
heeft dit verlies nrtchtans pogen
op te vangen, door een grooter
kwantum der Nederlandsche stuk-
goederenproductie dan voorheen
af ie staan aan de confectiebedrij
ven,
Te suggereeren. dat de stukgoe-
derenfabricanten liever exportee-
ren dan aan 't kleedingbedrijf leve
ren om eigen voordèel, en dat zóó
de nood dër coniectiefabrikanten
ion zijn ontstaan, is onjuist. Ten
volle is onlatigs 'door de bedrijfs
groep kleed iügindustrie op een
vergadering te Tilburg, samen met
ië óndervakgroep' wollenstoffen-
Veverii. erkend, dat de verhou-
Jrien liggen, zooals wij hierboven
acb°tsten.
Het is bovendien niet goed te
begrijpen hoe een stukgoederen-
fabrikant aan het buitenland zou
kunnen leveren naar eigen belie
ven. daar het hem, door ambtelijke
maatregelen volstrekt niet vrij
staat te bepalen of en hoeveel hij
aan het buitenland wil leveren.
Dat het ambtelijke apparaat hier
hakkelijk te overrompelen zou zijn
wil er bij ons niet in. Men weet
in het Zuiden heel goed, hoe streng
b.v. de grenscontröle is
Naar men ons van ambtelijke
zijde verzekerde, gaat van de ge
heele stukgoederenproduetie niet
meer dan 8 pCt. naar het buiten
land; 10 pCt. komt voor rekening
van regeeringsopdrachten, ten bate
van PTT, leger, vloot en NS, ca.
80 pCt. komt direct vrij voor bin-
nenlandsch gebruik. Dit gaat ofwel
naar onze confectiefabrieken dj
komt als stukgoed in den handel.
Haar al is die 80 procent, rela
tief gezien, misschien n'et weinig,
ln feite is het absoluut verre on
voldoende om in het tekort te
voorzien.
Men zou nu wlilen zeggen: laat
de Nederlandsche stukgoederen-in
dustrie meer produceeren, dan kan
ze ook meer afstaan aan de con
fectiebedrijven.
Wij hoorden van verschillende
Met de naderend,, feestdagen
wordj er m Londen een levendige en
lucratieve handel gedreven In de
lunch_ en dinerrekeningen van de
dur8 "restaurants.
DÓ kellners nemen gewoonlijk de
rekeningen weer terug, als hun
cliënt heeft betaald en deze worden
„om den hoek" verkocht aan men-
schen met een bescheiden eetlust,
die hooge declaraties voor reis en
Veiét'.ijfkosp «n kunnen indienen.
De priiv—n der rekeningen stijgen
voortd,;—:nd. De koers van het
©ogenblik is niet minder dan 12
«hilling, 6 pence voor een rekening
van 4 pond sterling.
zijden, dat het streven inderdaad
daarop is gericht Het is de politiek
der regeering, deviezen beschik
baar te stellen voor het aankoopen
van ruwe wol, om te komen tot
volledige ontplooiing van de stuk-
goederenfabricage; dit bleek im
mers de voordeeligste weg. Maar
dan bedenke men, dat ln den tijd
der Duitsche bezetting het ma
chinepark aan zware slijtage on
derhevig was, zonder voldoende
herstel, dat de arfbeid nog niet in
het vooroorlogsche tempo geschiedt
dat ook in arbeidersmilüeu's niet
veel meer wordt gevoeld voor het
ploegenstelsel en dat er voor ver
dere ontplooiing tekort is aan goed
geschoolde arbeidskrachten.
Toch nadert men momenteel al
het peil van 1939 en men zal ook
de expansie wel bereiken, die men
wil, maar men beseffe, dat dan
ook de export van stukgoederen zal
moeten worden opgevoerd; deze
grootere export is immers noodig
tot. het verkrijgen van deviezen
voor de groote hoeveelheden wol,
die men te verwerken krijgt.
Intusschen zal het resultaat zijn,
dat er voor het Nederlandsche volk
dan ook meer ter beschikking
komt, ook aan winterstoffen, aldus
werd ons verzekerd. Men zal er
zijn verwondering over uit kun
nen spreken, dat men bij de stuk
goed erenproduetie bijna het peil
al van '38-'39 bereikte, terwijl er
toch zoo weinig te krijgen is. Het
eenige antwoord waarop is; vóór
den oorlog kom de productie de nor
male slijtage behoorlijk bijhouden.
Nu kan 'n productie, die altijd nog
iets minder is dan die van <39, die
grondige uitputting van 5 jaar to
talen oorlog op geen stukken vol
doen. Voeg daar nog bij, dat de
slijtage bij deze textielgoederen
niet kan worden opgevangen door
de voorziening, dan begrijpt men,
dat de achterstand dreigt nog lan
gen tijd groote afmetingen te be
houden.
De eenige goede oplossing blijft;
zelf meer te fabriceeren, grooter
productiviteit, meer arbeiders
scholen.
Naast dit alles blijft de strijd
tegen den zwarten handed nood
zakelijk. En hierbij zal de komende
nieuwe wetgeving op dit terrein
zeker van groot nut kunnen zijn.
Op tweeden Kerstdag wordt via
Hilversum I, van 22.0022.20 uur,
een iuisterwedstrljd uitgezonden
onder den titel: Welken tak van
sport zag het kerstmannetje?". De
opbrengst komt geheel ten goede
aan het fonds noodgebieden, dat
de leniging der maatschappelijke
noo>dem in onze zwaargetroffen ge
bieden beoogt. Meer dan, duizend
prijzen worden uitgeloofd.
Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem heeft benoemd tot rector
te Medemblik (Huize St. Marti-
nus) den weleerw. heer F. H. M.
Lohman, voorheen kapelaan te
's Gnawenhage (H. Jacobus).
Z. H, Exc. de Bisschop van
(Htarlem heeft Zaterdag 21 De
cember 'i-n zijn huiskapel te Haar
lem de tonsuur en de vier lagere
H.H. Wijdingen toegediend aan
den eerw. frater, C. Gumpel S.J.
en aan den eerw. heer A. W. van
Buij tenen uit het bisdom La
fayette.
Z. H- Exc. Mgr. W. Mutsaerts
heeft Zaterdag de H. Wijding van
het diaconaat toegediend aan de
Eerw. fraters S. P. Kroonenburg,
B. A. v. d. Braak en G. L. Oomen
en het H Priesterschap aan den
Eerw. frater E. F. Hoekx van de
Abdij van Berne te Heeswijk.
Tydens de mijnwerkersstaking
In Amerika had Sidney Martin,
een kapper in Chicago, vcav
klaand, dat hij, als de leider der
mynwerkers, John L. IoCwis, ooit
een voet in zijn zaak zon zetten,
diens borstelige wenkbrauwen J
zou afscheren.
Verleden week Donderdag kreeg
kapper Martin John Iiewis j
werkelyk tot klant. Toen hQ
opdracht kreeg zijn klant té
scheren, legde Martin zijn scheer^ j
mes neer en hekeek peinzend de
zware wenkbrauwen van sQn
klant. Hjj werd ln zijn over
peinzingen gestoord door oen,
hevig gebrul uit den scheerstoel.
l«ewis vloog plotseling overeind
en sloeg het toestel van «e
fotograaf, die een clandestiene
foto van hen wilde maken aa~
gruzelementen
Martin schoor ztfn klant en gaf
hem een gelaatsmassage. Op do
gebruikelijke wjjze
:,-g
De Maas overdekt met een dikke ruige laag witte ijsschotsen levert
een fantastisch schouwspelmaar 't is een ernstige belemmering
voor de scheepvaart
De snelle K.L.M.-Constellations,
die, vliegend over landen en ocea
nen, de verbinding van het Moe
derland met Nederlandsdh West-
Inddë onderhouden, hebben eenige
weken lang nog iets anders gedaan
buiten hun gewone functie: heit
vervoeren van passagiers, post en
vracht. Zij hebben gezamenlijk
het leven gered van een klein jon
getje, dat ergens in een ziekenhuis
in ons land langzaam lag te ster.
ven
Op de kiniderzaal van het zie
kenhuis ligt een 3-jarig. jongetje,
Geert de Kooter. De helft van zijn
korte bestaan Leeft hij hier reeds
doorgebracht- Hij is n.l. een slacht
offer van de gevreesde kinder
ziekte intestinaal infantilisme-
Hierbij neemt het lichaam geen
of onvoldoende voedsel op, daar
I de darmen niet normaa.1 function-
Ineeren. De patiënt wordt dus steeds
zwakker. Het benige redmiddel hier
is een miinimaal dieet, welks samen
stelling afhankelijk is van de
ziekteverschijnselen. Dir. de Plan-
que, de geneesheer-directeur van
Ihet' Itterson-ziekenhuis, Heeft ln
dit geval een dieet van vruchten-
Een paar dagen daarvoor werd
er in dezelfde slad een man gear
resteerd, die alleen in een laken
gehuld door de straten wandelde,
en riep dat hij de Gandhi van Oos
tenrijk wilde worden-
In Vorarlberg, in het door de
Fransdhen bezette gedeelte, had
mlen op een Franschen militairen
trein hakenkruisen geschilderd;
gelheel het spoorwegverkeer werd
toen voor een paar dagen stop ge
zet, en de dorpen, waardoor de
trein gereden was, kwamen die
zelfde dagen zonder stroom te zit
ten
sappen voorgeschreven, dat gewet»
tigd wordt door het gebrek aan
een bepaalde vitaminecombinatiej
Desondanks gaat de klein© patiënj
voortdurend achteruit. Tot op ze*
keren dag het ziekenhuis de beo
schikking krijgt over een, hietea#
zeelr klein, quantum Amerikaan»
sdhe geconfijte bananen. Bij wijze
van proef wordt dit aan het dieël
toegevoegd. De uitwerking over*
treft de verwachtingen. He ziekte»
proces, dat steeds in ernst was toe®
genanten, wordt geremd. Maar, dé
kleine voorraad blik-bananen 1»
in 10 dagen Uigeput en de gevolgen
blijven niet uit. Het patiëntje komf
weer in levensgevaar. Het geheel*
personeel van het ziekenhuis, da«
Geertje als tröetelkind is gaan bef
schouwen, zoekt naar ©en oplossing
van het probleem om bananen té
krijgen. Alle pogingen falen-
Redding door de lucht41
Zoo was de toestand, toen dé
hoofdverpleegster Zr. Drooggelmattj
in de krant iets las over den dienst
AmsterdamCuracao van de IC
L .M. Misschien wist ze onze lucht»
va.,rtmaat schappi|die elke wee®
in idre dagen den afstand van Nó'*
derland naar de West aflegt, ér iet#
op te vinden. Het antwoord van
de hoof ^stewardess Trix Terwhidt
op Zuster Drooggelmans brief lie*
niet lang op zich wachten. Er moete-
ten bananen komep, dus er kwamen
bananen. Binnen een week kon dg
eerste zending van Schiphol won»
den gehaald. Sindsdien wend eiken
Vrijdagmiddag aan de poort va»
het ziekenhuis een groot pakket
per K.L-M -auto bezorgd. En Geer*
herstelde, hoewel langzaam. Het
directe levensgevaar was echter ge»
weken. Na een maand was hij zoo»
ver hersteld, dat andere voeding*»
middelen worden toegediend.
Dr. De Planque «mt
het woord
Wij spraken dezer dagen Dr. dg
Op de universiteit in Weenen j PlanqUl.. <jie ons mededeelde, dat
kwam het bij de verkiezingen, die h t ^g^g^uis mi een geregeld*
kort geleden plaats vonden, ook toewijzing van bananen van het
tot incidenten. De leider van het Rijksbureau krijgt, zoodat me»
„sociaal-democratische Studenten- e iet jaT,ger van de cl li en.
a Y,"T:verband" kwam op het podium en "J™™ T m cebruik te hm
kon komen.
Moordovervallen zijn aan de
orde van den dag; vrouwen worden
overvallen, zonder dat er iemand
iets aan doen kan, want de politie
beschikt niet over voldoend© rol-
lend materiaal om snel ter plaatse
i te kunnen zijn, en het komt zelfs
voor dat vijf agenten het met één
revolver moeten doen. In de cou
rantenbericht en die lang niet alle
feiten mededeelen, wordt vaak ge-,
sproken over „de daders wiaren
buitenlanders", „de daders spra
ken een vreemde taal", „de daders
waren gekleed (vermomd) in Rus
sische uniformen.". Elk bericht
eindigt met de laconieke opmer
king dat de daders onbekend kon
den ontkomen.
Zonder twijfel komt een deel van
deze misdaden op rekening van de
Russische bezettingstroepen, maar
men mag van den anderen kant
niet vergeten, dat Weenen over.
s roomd is van allerlei zoogenaam
de „DP's", Kreaten, Serven. Slo-
venen, Polen, ook wel Hongaren,
die om een of andere reden niet
naar hun land willen of kunnen
terugkeeren en dit de gemakke
lijkste manier vinden om aan bun
levensonderhoud te komen.
Zoo zijn de toestanden in Wee
nen, thans twee jaar na de bevrij
ding.
Het is begrijpelijk, dat de be
volking, die dit alles moet mee
maken, langzamerhand bsgint te
bedanken 'voor deze soort van
„democratie". Daar komi: nog bij,
dat volgens de overeenkomst van
Moskou Oostenrijk beschouwd zou
worden als een bevrijd, niet als
een bezet land; eri de bevolking
zich vanaf het begin krampachtig
aan dit idee vasitgeklampt had.
De Riussien voelden echter niets
voor deze vriendschappelijke poli.
tiek. Zij ontvingen dan ook de
„afgezanten van de ondengrond-
sche beweging in Oostenrijk" op
den dag van de capitulatie van
Weenen met een siavisöhen glim
lach en handelden verder geheel
en al volglens hun eigen wensefcen
en inzichten.
Maar ook bij de andere bezet-
tingsmogemdheden heeft de idee,
dat nationaal-socialisme een zui
ver Pruisische aangelegenheid was,
en dat Oostenrijk practisob
het eerste land was, dat door de
Duitsche soldatenlaars onder den
voet werd geloopen, maar heel
weinig ingang kunnen vinden.
Heit Oostenrijksdhie volk heeft
dezen toestand een jaar lang lijde
lijk aangezien. In de laatste weken
echter begint, als reactie tegen de
onbegrijpelijke houding van alle
bezetters een nieuw er) ramasme
allerwege brutaal den kop op le
steken.
In Graz bij de verkiezingen op
de universiteit, sprak een voor
malig officier van het Duitsche lé
ger, ridderkruisd.'ager. en droeg
voor die gelegenheid zijn Duitsche
officierslaarzen. Hij werd door een
overg'iocr deel van de students.m
toegejuicht. Men schrsoawde:, „Wij
willen n'et rood, wij willen niet
zwart, wij wiPen rood-wit-zwart!"
F,n de vergadering eindigde met
een enorm tumult,
Den volgenden dag organiseer
den de communiaiisdhe arbeiders,
die deze en dergelijke feiten ge
hoord hadden, een demonstratie
ten gunste van een „vrije, demo
cratische universiteit". Arlbeiders
van andere fabrieken sloten zich
red"
Vilf-en-twintig getuigen cha*Êé
hebben 14 dezer voor het bijzonder
ger-rh shof te Amsterdam hun
verklaringen afgelegd tegen de»
45-jariren fabrikant D. J. R. uttj
menbl4arah,eteunfver^tótsgeboSw, I Hilversum. Verraad werd hemten
waar hel tot fonmeele vechtpartijen laste gelegd van
kwam, waarbij verschillende stu- een poging zich. in de kringen van
denien voor het meerendeel vrou-jhet illegale dagblad „Trouw t®
welijké, gewond werden. Hen jonge dringen, verraad van de illegal®
student, die naar het oordeel der verze'sgroep „Wim lengevoig®
- 1 1 T I J*»M ««AiWT
arbeiders aan het ideaal van den
blonden Germaanschen halfgod
beantwoordde, en daarom voor
sën voormalig lid van de S-S. ge
houden werd, werd met vereende
krachten van het balcon van de
eerste étage in de hal neergewor
pen, ofschoon een later onderzoek
uitwees, dat hij volkomen onschul
dig was. Hij ligt nu met inwen
dige kneuzingen naast enkele ka
meraden ln het Weensdhe stads
ziekenhuis.
Hoe ernstig deze voorlooplg op
zich zelf staande feiten op het
eers'e gezicht ook mogen schijnen,
veel ernstiger Is het voortschrij
dende gevoel van ontevredenheid
vooral onder de Jonge mannen.
Alleen een betere voedselpositie
zou verandering in dezen toestand
kunnen scheppen» Een mensch
leeft nog steeds niet van woorden
alleen; ook niet als deze zijn:
democratie, Westersche of Aziati
sche democratie»
waarvan viifen-veertig leden va»
deze groep door de Duitschers web
den ter dood veroordeeld, hel
mededeelen aan het arbeidsburean
te Hilversum, dat iemand in n«J
bezi- was van een ondeugdelijk»
ausweis en het zich toeëigene»
van gelden welke hij van Joqe»
aannam eri waarvan hij voorga'
deze af te dragen aan „Vr!
Nederland''.
Zaterdag waren er negen,
twintig getuigen décharge.
De procureur-fiscaal, mr. H-
Blaisse. achtte enslotte het groote
ste deel van de tenlastelegging
niet bewezen en voor wat er ove*
bicef, meende hij zeker geen strax
:e kunnen onleggen. die uitga®#
boven den tijd van interneerin
Hij zag dsn ook geen reden R. n'
1 anger van ziin vrijheid beroofd
houden, doch wel de 2aak voo*
hernieuwd onderzoek naar de»
raad heer commissaris terug 4®
wijzen. Het hof trok zich hierop
in raadskamer erug «n besloot
daarna R, terstond ln vrijheid 1»
stollen.
