Kerk en Staat in Tsjecho-
Slowakije
Jodin leverde Joden uit
Vredespogingen in Indo-China
Kerstavond bij „Oome Willem"
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
ONGSLAGEN
ZATERDAG 58 DECEMBER 1MB
No, 2019$
HOOFDREDACTEUR
UITSTEKENDE
VERSTANDHOUDING
Terugroeping van Frankrijks'itZT%\
hoogert commissaris
gevraagd
Dit bleek o.m., toen onlangs een
Het verraad van Jopie
van Amerongen
VERTROUWEN,
VERTROUWEN...*
EXTRA BONAANWIJZING
VOOR EEN EI
SCHOENEN
Het restant der Amerikanen
mmm
Een Britsche mijnenveger in het Korfoe-kanaal bezig met de in
tneer dan een opzicht delicate en gevaarlijke werkzaamheid. Op
den voorgrond een losgekomen Duitsche mijn.
Hoogere loongrens
bij toepassing van de
sociale wetten
Om middernacht kwam
een walviscli binnen
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ÏöjGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR. DR. J. WITLOJf
BUREAUX VOOR*REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8, SCHIEDAM. TEL,. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MNP., 0.26 P. WEEK
Groote Katholieke activiteit
onder de jeugd
Gelegen op de grens tusschen
Oost en West, in het centrum van
Europa prachtig knooppunt naar
alte richtingen van ons wereld
deel. is Tsjechoslowakije ongetwij
feld een der zenuwcentra van het
Continent. Zelf Slavisch van af
komst. echter gedrenkt in de Wes-
tersche cultuur kon het de band
tusschen twee werelden zijn. Daar
om boezemt dit land. jonge staat
na den eersten wereldoorlog her
boren zwaar geteisterd door een
langdurige wreede nazi-bezetting,
steeds belangstelling in. En grijpt
tnen elke gelegenheid aan den
harteklop te. beluisteren van een
volk. dat voor zijn positie tus
schen dê naties met bewonderens-
waardigen moed strijdt.
Deze gedachten leefden in ons
geldt hetzelfde voor de eerste vijf
leerjaren. De katholieke priester,
die dit onderricht geeft, ontvangt
van den staat een honorarium als
leeraar, boven zijn normale pries
terhonorarium. Voor ander dan 't
Katholieke godsdienstonderwijs
wordt een aanvrage van minstens
twintig leerlingen vereisch.t; en
dan staat het buiten het officieele
program.
De Katholieke Actie is nog in
staat van oprichting. Gedurende
de nazi-bezetting is zij totaal on
derdrukt; nu wordt zij met de
jeugd als basis heropgebouwd.
Vooral de Orel-beweging van de
Katholieke verkenners, in Tsjecho-
slowakije Joenak, dappere jongens
genaamd, bloeit krachtig op. Zij
is federatief met de algemeene ver
kenners verbonden maar hier doet
zich weer het merkwaardige ver
schijnsel voor, dat de Katholieke
aalmoezenier ook gewaarborgde
rechten en invloed in de niet-
katholieke groepen heeft, zoodat
de Kerk haar vleugelen onder de
jeugd breed kan uitslaan.
Tegenover deze lichtzijden staan
De Fransche minister van overzeesche gebieden Moutet (links)
vertrekt per vliegtuig naar Indo-China in verband met de onlusten.
Gen. Juin middendoet hem uitgeleide.
op, toen wij ^aten jaP natuurlijk ook schaduwen. Zoo is
Füip leeraar* aan het gymnasium het priestergebrek geweldig
te Juciu en een der leiders van de
Katholieke Actie in het bisdom
Hradec Kralove, die op het oogen-
blik in ons land een aantal lezin
gen in het Esperanto geeft over
den godsdienstigen toestand in
zijn land. rr
De betrekkingen tusschen Kerk
en Staat in Tsjechoslowakije zijn
goed. zelfs hartelijk, vertelde hij
ons De Kerk wordt volkomen vrij
heid gelaten zich te ontplooien. Er
bestaat een modus vivendi met
het Vaticaan. geen Concordaat,
maar moeilijkheden hebben zich
niet voorgedaan; integendeel, er
heerscht een uitstekende verstand
houding
tnieuwe aartsbisschop van Praag
moest worden benoemd; er waren
twe<" candidafcen; de onderhande
lingen tusschen de regeering en
het Vaticaan werden in vriend-
schappelijken geest gevoerd en
leidden tot de benoeming van dr.
3 Beran, bekend uit de verzets
beweging. die geruimen tijd in
Dachau heeft doorgebracht en de
grootste sympathie ook in met-
katholieke kringen geniet. Bij zijn
wijding op 8 December J.l. was
practisch de geheele regeering
aanwezig, ook de communistische
minister-president en de commu
nistische minister van propagan
da. Radio-Praag zond de geheele
plechtigheid uit.
De vrijheid van godsdienst is
volledig gewaarborgd, en de finan-
cieele positie der priesters is voor-
treffelijk geregeld. Zij worden
voor de salarieering als staats
ambtenaren beschouwd en houden
den geheelen burgerlijken^ stand
van de
van de bevolking van het land.
welke voor 75 procent katholiek
is gedoopt, practiseert, vooral iu
de grootere steden maar een dee"
Men heeft echter groot vertrou
wen. dat de activiteit onder de
jeugd rijke vruchten zal dragen,
en dat de Kerk in Tsjechoslowakije
een mooie toekomst tegemoet gaat.
De geestelijke herleving wordt ook
van bovenaf gestuwd. Na een oor
log volgt, zeide president Benes,
nog dezer dagen, steeds een pe
riode van materialistischer levens
opvatting; wil echter het land zijn
volle positie heroveren dan moet
het geestelijk leven weer stijgen;
aan dit moeilijk werk zal ook de
staat zijn krachten wijden.
misverstand op te lossen en een
accoord te vergemakkelijken. Na
alle gewelddaden, die zijn bedre
ven, kan men echter niet langer
Zeven Vietnameesche arbeiders- 'spreken van het bereiken van een
en politieke organisaties hebben vrij accoord met de Vietnameezen
aan den Fransclien minister van
Koloniën Moutet, een resolutie
gezonden, waarin wordt verzocht
om onmiddellijke stopzetting der
vijandelijkheden, hervatting der
onderhandelingen tusschen de
regeering van Frankrijk en Viet,
nam en de samenstelling van
een Fransch-Vietnameesche com
missie» die een onderzoek naar
den toestand moet instellen.
Voorts wordt gevraagd om de
onmiddellijke terugroeping van
admiraal Thierry d'Argenlieu»
den Franschen hoogen commis
saris voor Indo-China.
De Fransche minister van Ko
loniën, Moutet, die thans een on
derzoek instelt naar den toestand
in Indo-China, heeft heden tijdens
Voor het bijz. gereöhtshof te
's-Gravenhage heeft gisteren te-
redht gestaan de 27-jarige jodin C.
Fransman, wie negen punten wa
ren ten laste gelegd alle betrek
king helbbende op het verraden van
joden.
De kroongetuige in dit proces,
de leider van de afdeeling opspo
ring Joden van den S.D., de 31-
jarige C. H- Kaptein, weigerde den
eed af te leggen, waai om hij werd
wieggeleid. Uit een eerder door
Kaptein afgelegde verklaring kwam
vast te staan, da,t verdachte die
tijdens de bezetting optrad ónder
den naam „Jopie van Amerongen",
katholieken bij. Dat dit .aanvankelijk door den S-D was ge-
- - - - - arresteerd, doch later was vrijge
laten. onder voorwaarde, dat zij
den S-D. behulpzaam zou zijn bij
het opsporen van ondergedoken
Joden. Volgens deze verklaring
zou zij in Leiden een 20-tal joden
verraden hebben waaronder haar
eigen broertje. Ook in Den Haag
en andere plaatsen had zij
de adressen van ondergedoken
Joden kunnen bemachtigen, het
geen haar, daar zij zelf Jodin was,
uiteraard gemakkelijk gelukte
Verschillende getuigen legden
voor deze verdachte zeer bezwa
rende verklaringen af.
intusschen ook niet geheel zonder
bezwaren is blijkt uit het feit, dat
büv. in Praag een parochie is van
26 000 zielen, van wie een 3000
pascaanten: maar mede van de
overigen moeten alle geboorten,
huwelijken en overlijdens worden
bijgehouden, wat natuurlijk een
uitgebreide administratie ver
eisen t.
Bij het lager en middelbaar on
derwijs staan per week twee uur
verplicht katholiek god dienst-on-
derwijs op het program; bij het
voorbereidend hooger onderwijs
De verdediger, mr. Van Duyne
had twee getuigen a décharge op
geroepen, die verklaarden hoe
verdachte geheel onder pressie
van Kaptein stond.
Volgens een schadelijke verkla
ring van een anderen S.D.-agent
zou verdachte in totaal 58 joden
aan dezen dienst hebben uitgele
verd. waarvan zelfs eenmaal 28 op
één dag, hetgeen verdachte snik
kend ontkende.
Verdachte verklaarde tenslotte,
dat zij uit angst voor Kaptein ge
handeld heeft. Deze dreigde voort
durend haar te laten deporteeren.
In zijn requisitoir zeide de pro
cureur-fiscaal, mr. de Gruyter, dat
de zwaarste straf hier op haar
plaats zou zijn geweest, ware het
niet, dat verdachte onder zekere
Het Fransche passagiersschip ,,Ile
de France" zal binnenkort met
9000 soldaten Oran in Noord-Afrika
verlaten en zich op weg naar
Tourane in Indo-China begeven.
De berichten, volgens welke de
naar Toulon zou
De 24-jarige Nathanael Obasi van
den Isurstam in Nigeria is door
zijn stamgenooten uitgekozen om
aan de universiteit te Durham op
hun rekening te gaan studeepen
voor tandarts. In een interview
verklaarde Nathanael, dat het een
valsch denkbeeld is, dat alle Afri
canders mooie tanden hebben. In
heel Nigeria zijn slechts drie tand-
artsen oP 'n bevolking van 22 mil-
I lioen Zijn stam stelt vertrouwen
in den ijver van den •jongeman, die
de eerste gediplomeerde geoitsver-
zorger van zijn stam zal zijn.
Een enkele week geleden publL
ceerden we in deze krant een arti
kel over het feit, dat in ons land
door echtscheidingen 10 000 kinde
ren per jaar uit gezinsverband
worden gerukt.
Voor een Engélsche rechtbank
diende nu een merkwaardige zaak»
De vrouw van één Engelsch oor-
logs-krij gsgevangene had een nog
al vroolijk leven geleid. Tweemaal
in 17 maanden had zij haar man
geschreven, waarvan nog een maal
om echtscheiding. De krijgsgevan
gene was uit Japan thuis gekomen
en bij een twist stak de man zijn
vrouw, welke daad hém nu S
maanden gevangenisstraf kost. Da
vrouw verklaarde echter: Om mijn
gedrag verdiende ik die messteken.
Eigenlijk moest ik in de gevange
nis- Alles komt echter in orde. Bij
een toevallig kerkbezoek hoorde ik
„He de France"
terugkeeren om „belangrijke ver-
sterlcingen voor het Fransche leger een preek ovér de huwelijken, die
in Indo-China" aan te voeren, wer-door den oorlog zijn kapotgemaakt.
771 IU~ 2£0uid van schaamte ben ik naar de
den door het Fransche ministerie
van Buitenlandsche Zaken beves
tigd.
Een Indo-Chineesche woordvoer
der te Parijs heeft verklaard, dat
de pers-attaché van de zich in
Frankrijk bevindende Vietnamee
sche delegatie. Dang Tsjan Lieu,
door de Fransche politie te Mar
seille is gearresteerd. Alle pogin
gen om te vernemen, waarom hij
gearresteerd werd, zouden ver-
geefsch geweest zijn.
Het centraal distributie kantoor
heeft de bonnen 536 en 547
Algemeen geldig verklaard voor
het koopen van een ei. Tegen het
einde der volgenide week kan de
bekendmaking van nog een bon
voor een ei, eveneens voor alle
leeftijdsgroepen, wvrden verwacht.
Van het laatste restant van de
aankoopen van schoenen in Ame-
ika, zijnde 360.000 paar, zullen
200.000 paar binnenkort aan de
pressie had gehandeld. Spr eischte noodgebieden worden verstrekt. De
nu 20 jaar gevangenisstraf. j overige 160.000 paar zullen spoedig
De verdediger schilderde de ra- j ondeir de winkeliers worden ver
giek van het bestaan der Joden I de,ejd
gedurende de bezetting. Om haar i
eigen familie, haar ouders te red-
den heeft verd. anderen aan ver- j
volging blootgesteld. Spr. conclu-
deerde tot ontslag van rechtsver
volging.
De president bepaalde de uit
spraak op 10 Jan. a s.
gevangenis gehold, om mijn man to
spreken. En er is een wonder-
schoone kans op nieuw geluk voor
ons en onze kinderen. Het kerst»
diner komt over een half jaar op
tafel Vertrouwen van den mam-
vertrouwen
De wereld Is juist vol van wan
trouwen. En daarom schieten de
wederopbouw, de vernieuwing niet
op. Men gelooft niet. noch de sta
ten onderling, noch regeeringen en.'
volken, noch in de bedrijven de
partners elkander. Die hou-d'ng
wreekt zich eiken dag. slijt den
goeden wil af.
Vertrouwen kweeken is een zaak
van geduld, eerlijkheid en voor
zichtigheid. In dit verband hopen
we wel, dat de regeeringsv'oorlich»
tingsdiensten in 1947 alleen maan
mededeelingen zullen verstrekken»
die reëel zijn. Reëel, wanneer het
niet, en reëel wanneer het wel
gaat. Als Nederlanders kunnen we
best een stootje hebben. Doch we
zijn als volk alles behalve gechar
meerd op ijle voorspiegelingen W«
wilden smoesjes schrijven. doch
dat is nog al grof.
Vertrouwen, vertrouwen Het is
te schenken, doch dan ook reali
teiten.
Men wachte zich echter voor
wantrouwen bij voorbaat. Scheur
makers zijn het. die het moeilijke
weefsel van het vert-rouwenspa-
troon moedwillig en hersenloos
vernielen.
HENK VAN DER MAZE,
fcWv.'-ÏÓiJSt- '•'•v
'és
Met ingang van 1 Januari a. s.
wordt de loongrens, welke in som
mige sociale verzekeringswetten
voorkomt, in verband met de
plaats gevonden hebbende stijging
der loonen verhoogd van 3000 tot
f 3750 per jaar. Tevens wordt het
maximum dagloon, waarnaar de
premien en de uitkeeringen wvrden
berekend, gewijzigd van 8 in
10. Een en an'der heeft tot gevolg
dat de invaliditeitswet, de ziekte
wet en het ziekenfondsbesluit van
genoemden datum af eveneens van
toepaf .lag zullen zijn op personen
die in loondienst werken tegen een
loon van meer dan 3000, doch van
niet meer dan f 3750, uiteraard
indien deze personen aan de ove
rige in deze wetten genoemde
voorwaarden voldoen.
De werknemers, op wie het zie
kenfondsbesluit van toepassing
wordt, dienen zich vóór 18 Januari
bij het algemeen ziekenfonds hun
ner keuze als verplicht verzekerde
laan te melden»
De speciale verslaggever van de
„Willem Barendsz" seint:
Al moge het dan, blijkens de
telegrammen, flink winteren in het
vaderland, de jagende sneeuw en
de harde wind, die om ons g.ert.
zorgen hier zeker voor een niet
minder geschikte sfeer om in de
geen woord als de wijdingsmuziete
door het zaaltje ruischt. De tongen
komen echter weer los als Striibos
een zijner films heeft vertoond en
de binnengekomen kersttelegram,
men worden uitgereikt
Het hoogtepunt van'deze kerst,
viering is de verrassing van de
vele kerstpakketjes, die ombeken
den ons hebben gezonden. Soms
is het als of er een vergissing in
het <t>el is want een gracieuse hand
heeft op een velletje postpapier ge-
beslotenheid van onze „huiskamer" |schreven dat >>ik bij jullie tfrug;
Kerstfeest te vieren Ikeer graag wat bananen zou heb.
Al vroeg in den namiddag Is heL^n,,. maar bananen groeien er nu
werk beemd'gd, maar £emjssroom i eenmaal niet aan de Zuidpoo Het
j aandoenj;jk de briefjes van de
onbekende geefsters te lezen. Zoo
vol belangstelling zijn zij voor ons
wel en wee: ,.Ik 'oen 19 en jij?"
schrijft er een. „Ik houd van alle
zeelui", lees ik in sierlijk hand
schrift van een ander velletje. Al
diie onbekende geefsters danken wij
allemaal recht hartelijk.
Juist te middernacht wordt onze
kerstviering gestoord. De sirene
loeit. Dat is het teeken dat weet;
een walvisch door de slipway aan
boord getrokken wordt. Nu s het
met de rust gedaan. Toch hebben
wij nog even tijd om den kok op
onze handen te dragen in letter-
die we voor deze gelegenheid fees
telijk hebben versierd-, is niet
groot genoeg om ons allemaal tege
lijk te laten bijeen komen. We
moeten het daarom in ploegen
doen, maar aan d-e stemming doet
dat niets af.
Nu dominé Wristers wegens zijr.
ziekte in Kaapstad heeft moeten
achterblijven, neemt Jan Strijtoos
zijn taak over- Hij spreekt een wij-
dlingswoord en doet het met gevoel
en overtuiging.
In de messroom wordt het al
voller en voller en de temperatuur
stijgt Buiten is 't ijzig koud. Hier
wordt de warme wijn rondgediend
en -wordien sinaaseppe'en uitge- lijken en figuurlijken zin, want hij
deeld. Er wordt accord on ge heeft gezorgd, dat wij vandaag op
speed, afgewi-set d door oree'mu Kerstdag kip, plumpudding ea,
Iziek. De stoere zeelui wisselen i likeur kregen.
