*:-:-■;
„Oud en nieuw"-contrasten
Moeilijkheden bij haringexport
Toekomst van den landbouw
mh&sSpSvïS!: dr i-0? p?-
TusschenAMBACHT en KUNST
PAGINA 6
DONDERDAG 2 JANUARI 1947
NIEUWJAARSERNST NA
OUDEJAARSJOOL
WIJZIGING KINDER
BIJSLAGWET
Wettelijke regelin(g van
ondernemingsraden
DE VORDERING BIJ DEN ™ech
HANDEL
MR. J. BONNERMAN
PRIJSVERLAGING IN
FRANKRIJK
Twee etappes van elk 5 pet.
OPVOERING VAN DE
CONSUMPTIE
REISVERKEER MET
GR,-BRITT ANNIE
mmgm
1
„Niemand kan de Neder
landers verslaan
Een boodschap uit Amerika
BILLITON MIJ.
Bij de oudejaarsvieï-ing te New-
fYork waren op de Times Square
pldaar. een millioen menschen sa-
jnengepakt om lawaai te maken
Onder het wakend oog" van niet
Blinder dan 17-000 politie-asenten.
In de geheele stad waren boven
het gewone kwantum nog eens
12.000 politiemannen gedurende 3
kwartier extra in dienst.
Te Londen was tegen midder
nacht in het centrum van Westend
(Piccadilly Circus en Leicester
Square) een groote menigte saam-
gestroomd om „oud en nieuw" te
Vieren. Veel militaire en burger
lijke politie was op de been. In de
straten werd gejoeld, gedanst en
gezongen onder accompagnement
,van handbellen en houten ratels.
Te Parijs had de overheid uit-
aonderingsverlof gegeven tot kwis
tig electriciteitsverbruik. zoodat de
stad werd als ..ville lumière" in
vollen lichtglans pronkte
In dancings, restaurants en de
eenvoudigste volkskroegjes werd
'den geheelen nacht aan de dans
woede vrije teugel gelaten.
Met deze ongebreidelde uitgela
tenheid contrasteert scherp de
ernstige toon van de nieuwjaars- grooving" van het departement van
boodschap, door verschillende j Sociale Zaken voor 1947 in de
Staatsbestuurders tot de hun on- Tweede Kamer heeft de m:n,ster
Verschenen is Staatsblad G. 373,
lange historie en in het internal, waarin is opgenomen de wet van
nalf* r^eht Het ligt trouwens ge- ^1 December j.l.» houdende wijzi-
nale recht. Het ligt trouwens ge
heel in de lijn van de pogingen
tot het verzekeren van den wereld
vrede".
Koning George van Griekenland
heeft in zijn nieuwjaarsboodschap
onder meer zijn teleurstelling uit
gedrukt over de geallieerde poli
tiek ten aanzien van zijn land. De
eenheid en veiligheid, aldus de
koning, worden bedreigd. Hij be
treurde het bloed, dat in de noor
delijke provincies vergoten wordt.
In een nieuwjaarsboodschap voor
het Japansohe volk prees de Ame-
rikaansche generaal Douglas Mac
Arthur, opperbevelhebber der ge
allieerde strijdkrachten in Japan,
het meerendeel der Japansche po
litieke leiders voor de wijze, waar
op zij de problemen in Japan aan
vatten. In 1947, zei de generaal,
plaats hebben en de bevolking zal
zullen agrarische hervormingen
haar eigen leiders kunnen kiezen.
De nieuwe grondwet wordt van
kracht.
Bij d-e behandeling van de 3e
Berhoorige volken gerioht.
Merkwaardig is in dit opzicht
Tooral de boodschap van Spanje's
Staatshoofd. generaal Franco, die
van Sociale Zaken meegedeeld, dat
hij voornemens was een wettelijke
regeling van ondernemingsraden
voor te bereiden. De minister heef;
o-a. zijn dank uitspreekt aan allen thans een co-m,missie ingesteld om
buiten Spanje, die het land heb-j hem hierover van advies te die.
ben be-repen en geholpen, m het men. In deze commissie zijn opge-
bijzonder aan de Katholieke we-nomen vertegenwoordigers van de
reld. aan welke Spanje. aldus Stichting van den Arbe d, hoofd-
Tranco zooveel te danken heeft 1 ambtenaren van departementen
«.Wij vergeven hun", zoo ging hij van Socia e Zaken en Economische
voort ..die zich er toe hebben la- Zaken en deskundigen op het ge
ging van de kinderbijslagwet. In
aansluiting daaraan bevat Staats
blad G. 374 een on. besluit tot uit
voering van art. 27, derde lid van
genoemde wet. Daarin wordt be
paald. dat de bijdrage, bedoeld in
art. 27, tweede lid onder a. be
draagt 5.3 procent van het loon,
dat voor premiebetaling in aan
merking komt.
Voor instellingen van weldadig
heid, welke voorkomen op de lijst,
bedoeld in art. 3 der armenwet,
bedraagt de bijdrage 2.55 procent.
De opslag, bedoeld in art. 27.
tweede lid onder b.. bedraagt voor
de werkgevers, die bij het rijks-
kinderbijslagfonds zijn aangeslo
ten, 0.2 procent van het loon, dat
voor premiebetaling, in aanmer
king komt.
Zij werkt terug tot i October. Het
voornaamste punt, dat gewijzigd
is, is wel, d£ït thans d.w.z. van 1
October 1946 reed3 voor het
eerste kind beneden den leeftijd
van 16 jaar kinderbijslag wordt toe.
gekend. Voor kinderen, die dag
onderwijs volgen aan een inrich
ting voor algemeen vormend, of
vakonderwijs, ia deze leeftijd ge
steld tot en met 20 jaar. De bijslag
bedraagt voor pe eerste drie daar
voor in aanmerking komende kin
deren f 0.40 en voor elk volgend
kind f 0.50 per kind en per dag.
Vermelding verdient voorts, dat
bij K. B. de kinderbijslagpre-
mie verschuldigd door de werkge
vers, aangesloten bij het rijkskin-
derbijslagfonds, met ingang van 1
Januari 1947 i3 vastgesteld op 5,5
pet.
Op 30 December j.l. is te 's-Gra-
venhage een protest vergadering
gehouden door belanghebbenden
bij den haringhandel, uitgezonderd
de reeders, naar aanleiding van de
vordering van haring bij houders
van haring ten behoeve van de
uitvoering van 't door de reeders-
vereeniging gesloten contract tot
levering van 100.000 sch-otsche
tonnen gezouten haring aan Rus
land en het door de regeering ge
sloten contract tot levering van
60.000 opgepakte kantjes gezouten
haring voor de Russische zóne van
Duitschland. De heer F* Ommering
ging uitvoerig op deze kwestie in.
Door allerlei omstandigheden,
o.a. met betrekking tot de vast
stelling van den maximum prijs,
duurde het dit seizoen lang voor
dat de export van haring eenigs-
zins op gang kwam. Dit was eerst
ongeveer medio Augustus het ge
val. Het afsluiten van bovenge
noemd contract voor levering aan
Rusland werd toen gunstig be
oordeeld. omdat de marktpositie
er aanzienlijk steviger door zou
worden. Toen Rusland echter tel
kens een vierde gedeelte van den
geheelen koop niet afnam, werd de
gunstige werking geheel teniet ge
daan Het vertrouwen in de markt
ging verloren, hetgeen zich demon
streerde in een verkoop door de
reeders van hun voor Rusland ge-
ten ver'e:den om te trachten ons j bied van het arbeidsrecht en
onrecht aar^ te doen" Spanje's po
litiek aldus" Franco, tegenover elk
land :s gekenmerkt door 'een vol-
ïnaak*» en onberispelijke ridder
lijkheid-
de
arbeidsverhoudingen. Tot lid en
voorz tter der commissie is be
noemd mr. dr. A. A. van Rhijn,
secretaris-generaal van het depar.
tem ent van Sociale Zaken, tot le
Philip Etter, president «n den den drs. A. Albregts, A. C- de
2wits°rschen bond, verklaart in
Sijn nieuwjaarsboodschap o-a-: .,Wij
moe'en. noch kunnen, een duim
breed wijken van onze neutraliteit.
B-uyn. ir. M. H. Damme, H. Die-
mer, mr. A. M. Engels, mr. H. L.
Fagel. ir. Z. Th. Fetter, dr. W. F.
de Gaay Fortman, H. J. Oosterhui3,
Bie geworteld is in een eeuwen- |A. Stapelkamp, jhr. mr. R. J. Stra-
- tenus en prof. dr. F. J. H. M. van
Secretaris-generaal van
Landbouw
M-t ingang van 1 Januari j.l. <s
In oe plaats van dr. H. M. Hi-'sch-
•eid benoemd tot secretaris-gene
raal van het ministerie van Land
bouw, Visscherij en Voedselvoor-
sien.ng ;n vasten dienst mr. J.
Th. Bonne-man, tot dan waarne
mend secretaris-generaal.
De nu uwe functionaris, die 50
Jaar oua is, begon zijn loopbaan
•is luitenant-ter-zee en keerde in
1921 na een ar.eja-ig verblijf in
Ned.-Indië uit de tropen terug,
ging over naar den marine-vlieg-
Ktieost en den onderzeedienst om
na de marine te hebben verla
ten het staatsexamen af te eg
gen en de stucie in de rechten te
Leiden te beginnen, welke hij in
1931 voltooide Hij vestigde zich
daarna als advocaat Vier jaar la
ter trad mr. Bonnerman in dienst
hij het tandbouiw crisisbureau en
sinds 1940 fungeerde hij als alge
meen secretaris van het rijksbu-
der Ven, tot lid en secretaris mr.
A. W. Quint.
De Franscihe regeering heeft
gisterenavond een maatregel van
vèrstrelckenden aard afgekondigd.
Alle prijzen moeten van heden af
met 5 pet. worden verminderd en
binnen twee maanden opnieuw met
5 pet De regeering hoopt met de
zen maatregel, waarvan het wel
slagen afhankelijk is van de wijze
waarop de regeering het blokkee-
ren der prijzen in handen heeft,
een verzachting tot stand te bren-
gen van de prijsverhoogingen, die
thans gaande zijn en 'die een sterke
toonbeweging dreigen tengevolge
te hebben.
Op de algemeene vergadering
der Groninger Mij. voor den Land
bouw trad de heer Ir. S. L. Lou-
wes, Bijzonder Adviseur van den
Directeur-Generaal van de F .AO.,
op. Als onderwerp had spreker
gekozen: Internationale landbouw-
aan,gelegenheden. v
Vroeger, aldus de Heer Louwes,
was er een teveel aan agrarische
producten, en konden wij onze
landbouwproducten niet tegen een
toonenden prijs verknopen. Iedere
regeering zal de prijzen van de
landbouwproducten op een zoo
danig peil moeten houden, dat
voor den gemiddelden boer de
mogelijkheid van een bestaan
overblijft.
De middelen van de regeering
om de prijzen te beschermen zijn:
de directe bescherming, beperking
door wijziging van de productie
en steun aan den export
Spreker was van meening.
dat een internationale handel,
berustend op een internatio
nale arbeidsverdeeling. in het
belang van het menschdom
zoo hoog mogelijk moet wor
den opgevoerd.
Dit zal niet kunnen geschieden
lamgs den simplistischen weg van
afschaffen zonder meer van in
voerrechten, quantitatieve restrie
wezen, dat deze middelen vol
komen moeten falen. Andere mid
delen worden toegepast om de
productie en den afzet in goede
banen te leiden.
Spreker haalde in dit verband
een en ander aan uit een uitvoerig
rapport van de Food and Agricul
ture Organisation, waarin het
minimum-niveau voor de ver
schillende landen wordt aangege
ven, wil er van een behoorlijke
voeding sprake zijn.
Wanneer in I960 de bevolking
met 25 pet. zou zijn vermeerderd,
dan zullen de minimum-wenschen
van de F.A.O. zijn, dat de wereld-
granenproductie' moet toenemen
met 21 pet., de verbouw van bol-
en knolgewassen, aardappelen etc.
met 27 pet., suiker 12 pet., vetten
34 pet., erwten, boonen en soja-
boonen 80 pet., groenten en fruit
163 pet., vleesch 46 pet. en melk
100 pet. Dit is alleen mogelijk als
de techniek van de landbouw
economie vooruitgaat. Dit betee-
kent: meer gebruik van kunst
mest, werktuigen etc.
De voor den oorlog gevoerde
politiek n.l. om te trachten door
beperking Tan de productie hei
vraagstuk op te lossen was in
wezen in strijd met de werke
lijke behoeften van de wereld.
Men moet het niet zoeken in
beperking van de productie, maar
in opvoering van de consumptie.
De boeren hebben er het groot
ste belang bij, dat in Nederland
een politiek gevoerd wordt, waar-
10 November door het bestuur van
de reedersvereeniging aan Rusland
een verlenging van den termijn
voor de afname was toegestaan,
waarbij dit bestuur de fout had
gemaakt geheel niet tp overleggen
met den handel en de groote
reeders- exporteurs, m.n. over de
hoeveelheden die zij gezamenlijk
reeds hadden verkocht. De expor
teurs hadden ni. inmiddels ook niet
stil gezeten en waarschijnlijk al
den geheelen voorraad verkocht
tegen belangrijk hoogere prijzen.
In dien zelfden tijd had de re
geering onderhandelingen aange
knoopt met de Russische zone over
de levering van haring in ruil voor
kali-zouten, die dringend noodig
zijn voor den landbouw. Dit con
tract kwam begin December tot
stand.
Aangezien de reeders hun voor.
raden voor de levering aan Rus
land niet- hadden gereserveerd, le
vert de uitvoering van het kali
contract moeilijkheden op. want
de reeders verschuilen zich thans
achter hun verplichtingen voor het
Russische contract, om daardoor
minder voor het kali-contract te
leveren. Dit is nu de oorzaak van
het feit. dat van den handel en
den verwerker de haring, die zij
gekocht en voor eigen bedrijf
noodig hebben, werd gevorderd.
Deze rookerijen en inleggerijen
moeten met hun voorraden hun
bedrijf den geheelen winter aan
den gang houden. Zij protesteeren
er tegen, dat bij hen de haring
wordt weggehaald voor een con
tract, dat de particuliere reeders
vereeniging met Rusland heeft af
gesloten. Daarbij komt. dat con
tracten met andere landen, die een
beteren prijs betalen, waarschijn
lijk niet geheel kunnen worden
nagekomen-
Ten slotte nam de vergadering
een motie aan, waarin o.m. ge
protesteerd wordt tegen de vorde-
rin- bij de handelaren en verwer
kers en verlangd wordt, dat het
de particuliere reedersvereeniging
niet meer wordt toegestaan zelf
standig contracten af te sluiten en
dat, mochten onverhoopt de ge
nomen maatregelen gehandhaafd
blijven, een bepaalde schadever
goeding worde vastgesteld.
Deze motie zal ter kennis ge
bracht worden van den minister
raad. de leden van de Staten-
Generaal en het Bedrijfschap voor
Visscherijproducten.
tie en hoe men het verder -mag door de koop-kracht van de consu-
noemen. De praktijk heeft be-1 menten wordt opgevoerd.
reau voor de voed elvoorz ening in ,L. vriie valt-
oorlogstijd. De naam van mr. Bon. Heropening van de vrije vaK
nerman die in 1939 tevens optrad i t?, v
den economischen school te itiSSClien (.Bel^l f
Een merkwaardige school heeft,
•ls secretaris van
Verddigingsraad. is verbinden
aan de snelle totstandkoming van
de serie van acht noodwetten, kort geleden, na jarenlange ge.
We ke in 1939 door d-e regeer ng dwongen slutting weer haar werk-
werden uitgevaardigd met he*- zaamheden hervat, tot nut van
Oog op de bu ten-gewone omstan Roazendaal, Bergen op Zoom en
den verderen Z. W. hoek van Bra.
bant. Te weien de vrije vakschool
l met hoogere vo'makingsleergangen
„Sint Joseph" te Esschen, niet ver
I over de grens in België gelegen.
De heer Wildenbergh, Antwer
penaar en bestuurder van deze
bond van plattelandsvrouwen, tel- school, ze te ons uiteen, hoe het
lende ruim 24 900 leden, heeft een resultaat dat wij in voortreffelijk
adres aan de Tweede Kamer ge- 1 snij- en beeldhouwwerk te Roo.
Bigheden
Gebrek aan onderwijzers
op het platteland
H:t hoofdbestuur van oen Ned-
richt, waarin h-et zijn groote be
zorgdheid uitspreekt over het feit,
dat voor de scholen op 'net plat
teland z>ch bijna geen of in het
geheel geen leerkrachten aanmel
den. Het hoofdbestuur drinigt er bij
de Kamerleden op aan. dezen toe
stand onder' de oogen te zien en
zoo mogelijk met voorstellen te
komen, die aam den trek van plat
telandsonderwijzers naar de stad
een einde kunnen maken. Reeds nu
zijn vele kinderen op het platte-
zendaal hadden waargenomen, kon
bereikt worden door een zeer soe.
pele inrichting der school.
Naast den gewonen vakschool.cu-r
sus, is er 'n zeer vrije volmaikings-
cursus, welke laatste is ingedeeld
in hout. en bouwnijverheid schil,
der- en kunstambachten en ten
slotte metaalnijverheid. Deze laat.
ste cursus is zoo typisch, omdat
hier niet star wordt vastgehouden
aan 'n program, maar omdat hier
gelet word; op wat de leerling
stoken"311 °nderWijS Ver' wil Vanzelfsprekend gewVhe*
hier meergevorderden in 'n be.
paa'd ambacht, die zich wilton
Groot-Brittannië en België zijn
Jn onderhandeling getreden over de
afschaffing van visa bij het reizen
van en naar beide landen. Uit goe
de bron wordt vernomen, dat, na
*5
V:;Ai/-I":;!
heer Wildenbergh ,,moet op 'n
graf 'n festoen of 'n behoorlijken
kop kunnen uithouwen, 'n meubel,
maker moet goed steek werk kun
nen verrich'en aan z'n meubelen;
het afsluiten van de onderhand®- beiden kunnen zich in dezen cur.
lingen met België, Groot-Brittan- sus bekwamen De volmaking kan
Bië een soortgelijke overeenkomst hier zoo lang worden voortgezet,
wil treffen met Nederland en o's men zelf wil. Zoo is het moge
Luxemburg. Zwitserland en de lijk dat utt den steenbouwer
speci diseeren hoewel het bezit Madonna met hind, gesneden
de vrije vakschool te Esschen
Komt er 'n verzoek tot oplei
ding in 'n nieuwen ambachts.tak,
dan wordt daarvoor gezorgd. Zoo
vroegen de Noord.Biabantsche be
zoekers, die smid waren, veelal
om zich te mogen bekwamen in 't
z g. plaatwerk. Als er 2 aanvragen
zijn voor 'n speet'-disatie, komt er
waar d - vounakmgscursus wordt
gegeven, is zoodanig, dat zoo ruim
mogelijke ontwikkeling kan wor
den verkregen.
De 3 groote localen der 3 hoofd,
lakken zijn met elkaar verbonden,
juist met bedoeling dat studen
ten van elk der afdeelingen in de
andere afdeelingen hun 'icht
zullen gaan opsteken. Zoo kan 'n
plaatwerker uit de metaalbewer.
kingsafdeeling z'n nut doen met
het boelseeren, dat geschiedt in de
afd schilder- en kunstambachten.
Veel Noord.Brabanders profi
teerden reeds van dit onderwijs,
dat door de week op de avonden
en ook des Zondags wordt gege
ven. De lessen zijn gratis. Ook
hier staat er de heer Wildenbergh
persoonlijk borg voor. dat deze
gunstige bepaling gehandhaafd
blijft In 1940 telde de school 342
leerlingen uit de provincie Ant.
werpen en 224 uit Noord-Brabant.
In den oorlog is veel aan en in de
school vernield, nu is men den cur-
I sus .veer begonnen en de toeloop
uit Noord-Brabant belooft weer
aanzienlijk te zullen worden.
Bij het 25_jarig bestaan der
school in 1940 werd dit feest door
dien geheelen Z.W. hoek van Bra
bant meegevierd en het Nederland,
sche ministerie van O K- en W.
toonde toen veel belangstelling
voor de gevolgde vrije methode,
..die de in België nog sterk levende
traditie van het betere ambachts-
werk (daar is nog ambacht, wat
in het Noorden veelal reeds kunst
zou heeten), weer naar Noord.
Nederland overbrengt.
Het gesprek van dien avond met
den heer Wildenbergh eindigde
onder 'n glas donkeren, koppigen
wijn en met warmte bracht mijn
gastheer een toast uit op Noord
en Zuid.Brabant, „de scharnieren"
zooals hij zich uitdrukte, „die wij
aan weerszijden van de grens ge-
C! - i 1 «CU atccu IUUV/CI XI A'jn vuur 11 üueu 'l
later aan cte beurt3 n zlJn ^tkt beeldhouwer en uit den meubel n! 'n aparte cursus.
De Nedierlandsche ambassadeur
in de Vereenigide Staten, jhr. Lou
don, heeft via de radio een Nieuw
jaarsboodschap tot het Nederland-
scbe volk gericht. Hij verklaarde,
dat het Amerikaansche publiek ten
zeerste getroffen is door den strijd
en het lijden van het Nederland-
sche volk en dankbaar voor de zeer
vriendschappelijke wijze, waarop
de Amerikaansche troepen in Ne
derland zijn ontvangen en geher
bergd. Hij haalde uit ,,Time" een
uitspraak aan, welke slaat op H. M
de Koningin, namelijk: „Het huis"
heeft een goede huisvrouw" en
wees ook op hetgeen een Ameri
kaansche journalist zeide van Wal
cheren: „E enmirakel van droog
legging, door bet genie der Neder
landers tot stand gebracht.
Verder verklaarde jhr. Loudon,
dat de Nederlandsche geldzu've-
ring in de Vereenigde Staten
ten hoogste wordt gewaardeerd.
„Niemand kam de Nederlanders
verslaan", aldus de Saturday
Evening Post
De heer Loudon herinnerde nog
aan de maidentrip van de Wester-
dam en aan de manier waarop de
K.L.M. opnieuw een luchtnet rond
de geheele wereld tot stand heeft
gebracht.
Den polltiekcn heropbouw in
Nederland noemde hij een „demo
cratische wedergeboorte". Velen In
Nederland vragen zich af. of men
in Amerika niet een al te rooskleu-
rigen indruk krijgt van den toe
stand in Nederland, waar nog zoo
vele moeilijkheden moeten worden
overwonnen en gewieldige proble
men moeten worden opgelost De
Nederlanders zullen het voor elkaar
brengen, vierklaarde Loudon, doch
zij hebben nog steeds de hulp van
Amerika noodig. Tenslotte vroeg
de ambassadeur Gods zegen voor
bet werk van herstel van het land,
dat „geregeerd wordt door die wij
ze. hoogstaande vrouw: de Konin
gin."
Werkt thans op 75 pet. van
de capaciteit
De beer F. J. Houwert, direc
teur van de Billiton Mij., heeft in
New-Yonk verklaard dat de Ned.-
Indische tinproductie tdgen het
einde van 1947 het niveau van
voor den oorlog zal overtreffen.
Hij verklaarde dat de maatschappij
maker 'n houtsnijder groeit.
1 De inrichting van
smeerd moeten laten loopen, ten|
bate van de Ned-erlandsch.Belgi- 'hans reeds op 75 pet. van de ca
de localen, 1 sche samenwerking" paeiteit werkt.
