Met vangschip door de IJSZEE
Spannende races
De ernst van
dezen tijd
De koning der Blauwe Ridders
Lager rantsoen in
Engeland
ONGSLAGEN
m
<59ste JAARGANG
ZATERDAG 25 JANUARI 1947
No. 20222
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN HOOf»redacteur
Dansende golven maakten
landrot ziek
ONDER EEN DEKEN
VROEGE trein naar
BELGF.
Een eeuiv geleden werd
Dorus Rij Iters geboren
„Mannen, opstaan! D'r zit een
schip op de „Pannekoek"! Ze
hebben een stakelvuur afgesto
ken. Vader gaat met de boot
uit!" roept een jong meisje, die
moeizaam door de bochtige nau
we steegjes en straten van den
Ouden Helder optornt tegen den
storm.
CONTINUATIE BLUM'S
POLITIEK
VA.
HA m
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURAiT
ALGEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR. DR J. WITLOX
i&iZÜO. EN ADMINISTRATIE I BROERSVE5T SCHIEDAM. TEE. 6880. ABONNEMENTSPRIJS P. KWARTAAL, 1.,. P. MND., 0.2. P. WEEK
Men zegt; Het is tegenwoordig
een ernstige tijd Men bedoelt daar
mee. dat de prijzen van de levens
middelen zeer boog zijn, textiel
schaarsch is en dat de loonen een
onvoldoend niveau hebben. Men
vindt het een er'nstigen tijd in dezen
zin. dat het eigenlijk niet veel be
ter is dan vóór den oorlog of nog
minder Maar men gaat niet diep
op de 'problemen is, d-w-z. men
vindt het niet van belang, dat er
een geweldige strijd gestreden
•wordt, die in den diepsten grond
niet anders is dan een strijd voor
of tegen Christus.
Men vindt het niet meer van zoo
heel veel belang, dat men katho
liek d.i. principieel georganiseerd
is. Men vindt dit een klein beetje
ouderwetsch, 'n ding dat uit den
tijd is en in onze samenleving niet
meer past.
Als het .Hoogwaardig Episcopaat
bij monde van onzen Kardinaal uit
drukkelijk als wensch te kennen
geeft, dat alle katholieken georga
niseerd moeten zijn in hun eigen
katholieke stand- en vakorganisa
ties, dan is 't niet te begrijpen, dat
velen zich nog door de gedachte
laten leiden dat een zekere een
heidsstreving boven een zelfstan
dige katholieke organisatie te ver
kiezen is- Terwijl de houding van
de Bisschoppen toch het beste be
wijs is, dat naar de meening van
datzelfde Hoogwaardige Episcopaat
de tijd zeer ernstig is,
Maar al te duidelijk zien wij, dat
in de verschillende landen de ver
houding zich toespitst in dezen zin,
dat de katholieken aan den eenen
kant staan en de communisten aan
de andere zijde. Overal ziet men,
dat het socialistische getij begint
af te nemen en dat de liberalen
met veel meer te vertellen hebben.
Bijgevolg blijft er niets anders over
dan dat de twee uiterste levens
beschouwingen lijnrecht tegenover
elkander komen te staan. Eener-
zijds het Katholicisme met zijn ge
loof in een persoonlijken God, ons
Uitgangspunt en onze Doelstelling,
anderzijds het communisme dat het
uitgangspunt en de doelstelling
zoekt in de materie, in de stof, met
uitschr,k'e#jk van het bestaan van
een persoonlijken God. Deze beide
levensbeschouwingen kunnen uit
den aard der zaak nooit tot een
vergelijk, een compromis komen,
omdat in den diepsten grond heel
de zaak draait om het vóór of tegen
Christus
Juist daarom komt het er op aan
dat wij principieel zijn, voor de 100
pet katholiek, en ten volle de con
sequenties aanvaarden van onze
levensbeschouwing. Een van die
consequenties is: het organiseeren
in katholiek verband. Er moet nu
kleur bekend worden, men mag
niets meer verdoezelen.
Die strijdgeest moet weer in onze
gelederen aangewakkerd worden
in alle felheid. Allen moeten wij
apostelen zijn. Allen, ieder in eigen
omgeving. Weg met alle laksheid,
alle gemakzucht.
Het Hoogwaardig Episcopaat re
kent op ons allen in den komenden
moeilijken tijd. Zijn wensch moet
voor ons een richtlijn zijn el}
richtlijn is: sterk door eendrachtige
samenwerking.
mi«r COMMANDEUR
Het zal weldra noodig zijn het
bacon.rani soen in Engeland te
verlagen. Tevens dreigt een ver
laging van het broodrantsoen, zoo
ook een verlaging van het bier.
rantsoen en een verminderde toe
wijzing van versch vleesch, aldus
„A. P."
Aankondigend dat de verlaging
van het rantsoen versch vleesch
te wij.en was aan een lagere bin.
nenlandsche productie van run
der en schapenvleesch, zei de mi.
nister van voedselvoorziening
John Straehey, dat de voorraden
corned beef het rantsoen in waar
de op zijn huidig peil zullen hou
den.
Te Batavia schijnt het normale leven zich langzaam-aan te
herstellen. Op de Passar zijn pisangs en andere vruchten weer
volop te koop, maar de prijzen zijn sterk gestegen.
De speciale verslaggever aan boord van de „Willem Barendsz
is op excursie geweest met een vangschip door de woelige
wateren der Zuidelijke IJszee en in zijn jongste telegram vertelt
hij van zijn wedervaren. Bij helder wee, maar met een stijve
bries, zet ik mij in de mand, die mij van de „Willem Barendsz
af aan boord van het vangschip moet brengen. Enkele oogen-
blikken zweven tusschen lucht en water en dan ben ik al aan
boord van de AM 3 getrokken, waar iemand mij vraagt, of ik
me gelukkig gevoel. Hij en de anderen, die om me lieen staan,
kijken wat somber; ze hebben een ietwat meewarig gevoel voor
me over, doch als ik hun vertel, dat ik de zee ken als mijn
vader en een Vlaardingschen trawler in drie dagen heb helpen
volvangen, klaren hun gezich en op, ik ben hun dus niet
heelemaal vreemd, denken ze.
poen vereenvoudigt de vangtech-
niek in groote mate in vergelijking
met de primitieve middelen, waar
mede onze voorvaderen de walvis-
schen te lijf moesten gaan.
'n Moderne harpoen weegt 90 kg
en is aan 'n tros van 000 M lengte
verbonden. Zij heeft den vorm
van een dikken ijzeren staaf
me t aan de punt een explo.
sieven kop, voorzien van weerha
ken. Als de kop in het lichaam
van den walvisch dringt, ontploft
de in den top aangebrachte gra
naat en de weerhaken zetten zich
vast in het lichaam Zoo kan het
dier naar het vangschip worden
gesleept. De schok die het vang.
schip zóu krijgen, zoodra een wal
visch door een harpoen is getrof
fen, wordt opgevangen door buf-
ferveeren. wa,armee de tros aan
boord verbonden is.
Wij stuiven nu als het ware
floor het water en passeeren ijs.
bergen, soms dicht nabij. Sommige
hebben een platten vorm, die je
zou doen verleiden even over te
stappen om een rondje te schaat-
sen.
Het wordt nu ontzettend koud;
de wind snijdt ,me door alles heen,
het water golft over den boeg, het
achterschip staat voortdurend
blank. Het schip danst over de zee
Als de jager klaar is met bun
keren, worden de trossen losge-
smeten en de walvisch. die als
..kurkenzak" is gebruikt tusschen
moederschip en AM 3 wordt naar
het achterschip van de „Willem
Barendsz" gesleept, opgetrokken in
de slipway en ter verwerking over
gegeven.
Wij varen met volle kracht weg
en ik moet bekennen het valt niet
mee, zoo van de groote schuit over
gestapt te zijn op dit kleine 400-
tonnertje. Er staat een geweldige
deining en het scheepje danst op
de golven dat het een lieve lust
is. Maar het is geen lust voor mij.
Zou ik dan toch nog 'te zeer land
rot zijn? In elk geval moet ik weer
eraan geloven. De eenige troost is,
dat nog nooit iemand aan zeeziekte
is gestorven.
Zoodra ik kan, geef ik mijn oogen
goed den kost. Op het jagersdek is
men druk bezig het schip visch-
klaar te maken. Het kanon wordt
geladen met harpoen en kruit; de
lijn waarmee de harpoen straks in
bliksemsnelle vaart zal voortschie-
ten. wordt bevestigd. Zoo'n har
en wendt zich op lederen draai
van het roer
Ik sta met den kapitein op de
brug en zie hoe een matroos langs
een louwladder naar het kraaien,
nest klimt. Nu is alleen nog maar
zijn hoofd en iets van zijn hand
te zien. Hij zit er hoog, maar
zwiert met zijn „nest" alle kanten
uit. Zijn taak is belangrijk-
Zijn er walvisschen vooruit? De
man geef seinen met zijn handen.
Een zwaaiende hand beteekent
naar bak- of stuurboord voor. of
achteruit. Iedereen aan boo-d is
gespannen.
De jager valt onophoudelijk over
stuur, en bakboord, en als we
gaan eten. hebben we geen rustig
oogenblik. Slingerlatten zijn er
niet We houden onze borden soep
in de handen en gaan met de zee.
tjes mee. Dat duurt zoo den ge-
heelen maaltijd. Het water heeft
een blauw.groene kleur; de wol
kenstoeten zijn betooverend van
vorm. Kaapsche duiven en wal
vischvogeltjes zwermen rond het
schip, roofzuchtige orca's duiken
in 't water op Op de brug is de
luidspreker ingeschakeld. Ik hoor
hoe de andere jagers hun vang.
sten aan het moederschip opgeven.
Het wordt een wedstrijd wie het
meeste binnen brengt. Aan de ge
zichten van de bemanning lees
af, dat het werk een spel gelijkt:
wie wint vanckiag. van de week,
wie angt de meeste walvisschen.
We snuffelen de ijskoude zee at
Dat gaat zoo dag ep nacht door en
hoogstens wordt des nachts en.
kele uren gestopt. Van werken in
ploegen is geen sprake Allen zijn
vrijwel voortdurend in der weer
ter voorbereiding en in afwach
ting tevens vian de dingen die ko
men zullen.
Betooging te Rome van arbeiders, die uiting gaven aan hun
ontevredenheid over de stijging van de noodzakelijke levens
middelen.
Als men de collaboratiezaken
een beetje bijhoudt, moet men wel
tot de conclusie komen, dat er
tijdens den oorlog heel wat is ge
knoeid en tegelijkertijd knap ver
diend. Hetzij onder dwang, zooals
men „huilend" meedeelt, hetzij uij,
zuiver winstbejag hetzij om mil-
lioenen te verdienen hetzij om een
flink weekloon op te strijken.
Velen, grooten en kleinen, hadden
n ruim of heelemaal getön geweten
en daarnaast weinig of geen vader
landsliefde.
Minister Lieftinck kan aan die
gevallen thans verdienen, want er
mag geen cent in .iet bezij blijven
van dergelijke individuen. Want
wat dunkt van een omzet aan
bunkers en Spaansche ruiters van
20 millioen-
Een ander merkwaardig geval
was de samenwerking door de
Wit's Dekenfabriek, Aldaar hadden
de directeuren zich niet minder
dan ingespannen- om moffenorders
los te krijgen.
De bekende mr. v. d. Putt die
niet gauw in den put zit hield
het pleidooi, om de dekenfaibnkan-
ten die onder één deken met de
moffen hadden gelegen, uit den
put te halen. De advocaat had
koffers documenten uit zijn villa-
kantoor laten aanrukken. We heb
ben onder alle rangen en in alle
groepen helden van verzet leeren
kennen, waardoor lieden als bun
kerbouwers en dekenmakers des
te harder tegenvallen.
We zijn te dezer zake benieuwd
naar het eindvonnis. Want geiijk.
het verslag meldde zal de voor
zitter de uitspraak aan betrokkenen
thuis sturen.
Hoe zal dit cadeau onder couvert
er uitzien?
Geen deken er over heen.
Kleinen moeten hun straf on
dergaan. maar grooten mogen
evenmin hun boete ontloopen. reit
is bovendien dat onder de kleine
collaborateurs gezinsnood een
woordje meesprak of druk van
bovenaf een moeilijke beslissing
uitlokten.
HENK VAN DER MAZE
Al ls het dan nog niet bekend,
wanneer hij zal gaan loopen t°ck
kan reeds worden vermeld, dat de
Ned. Spoorwegen de plannen ge.
reed hebben voor he: inleggen van
een vroegen trein Rotterdam Cmet
aansluiting van Ams:erdam) A -
werpen (met aansl. naar Brussel).
Zoodoende zullen z,kenmenschen
zóó vroeg in Antwerpen (èn Brus
sel?) kunnen komen, diat ze na
afdoening van hun zaken s avonds
nog weer thuis kunnen zijn.
Het is Doortje, eenige kind van
Dorus, die een menschenleeftijd
geleden in. stormnachten de taak
van omroepster vervult. En in de
kleine huisjes trekken de vletter,
lui over hun blauwe truien de
oliejassen en drukken de helm
op het hoofd en dan rennen ze
als zeeridders en eersteklas sport,
lui naar de boot, waar Dorus Rij.
kers op hen wacht
Dit gebeurde in December, toen
de „Renown" op de „lillijkste"
plek in zee vast zat.
Dorus Rijkers, de dappere Ne-
derlandsche Watergeus uit de 19e
eeuw, werd op 27 Jan. 1847 ge
boren. De geboortedatum van een
man, op wien niet alleen Neder,
land, maar de heele wereld tro'sch
kan zijn. Een man, die 80 jaa*" 'anS
moest werken voor een sober be.
staan en met de zijnen tegen storm
en golven 511 menschen, mannen,
vrouwen en kinderen van den ver
stikkingsdood in de golven gered
heeft
Dorus Rijkers was de Koning
der Blauwe Zeeridders en met
recht droeg hij vele medailles,
welke in heeten strijd verdiend
waren. Toonbeeld van menschen-
rfiin, broederliefde, opofferings ge
zindheid en volharding.
Nederland eerde hem wel als
eeij groot zeeheld, maar een tor-
gen-vrije levensavond als belóo-
ning voor zijn groote daden bleef
uit! Tot op hqogen leeftijd moest
hij alles aanpakken, zelfs kolen-
booten lossen, om in zijn onder
houd te voorzien.
Nederland heeft iets goed te ma
ken aan de nagedachte van dezen
held en zijn mannen. Vier en
twintig jaar geleden is 't „Dorus
Rijkersfonds" gesticht om den le
vensavond van vele dappere oude
ridder-redders te verlichten. Ieder
jaar heeft het fonds 40.000 gulden
noodig. Het lidmaatschap van het
„Dorus Rijkersfonds" bedraagt
minimum 2.50 per jaar en dan
ontvangt men het maandblad e
gratis bij. Dorus Rijkers vervulde
zijn plicht tot het uiterste laat
zijn makkers met op hun °"deIJ
dag omkomen van ellende! Werpt
Gij, Nederlanders, hun de redding-
boei toe! Giro 21602, Den Haag,
In een gisteravond ge,ho"d^
radio-rede heeft Paul Bamadier.
socialistische eerste minister van
Frankrijk, verklaard, dat zijn regee-
ring de politiek van Leon Blum zal
voortzetten» vr- -■
