De grootsteparochie
7
K.V.P. verliest haar
van NEDERLAND
Jongeren-Commissaris
Van Vessem heeft goed geboerd
Het „aquarium" van
Pastoor Olsthoorn
De koude
PAGINA 4
MAANDAG 27 JANUARI 1947
Zielzorg onder de
Nederlandsche
Het volk der binnenschippers is een
geloovig volk. De eenzaamheid op
zijn schip, dat de eindelooze rivie
ren en kanalen van West-Europa
binnenschippers bevaart, zijn voortdurende worste-
ling met wind en getij, de verant
woordelijkheid, die hij draagt voor een gezin, dat lief en
leed met hem deelt en voor de lading, die hij vervoert,
brengen den schipper nader bij Hem, Die wind en water
regeert. Het scliippersvolk is een volk van diep geloovige
mannen en vrouwen, die hun godsdienst innig beleven, die
hun kinderen tot oprechte christenen opgevoed wensohen
(ALS EEN MISSIONARIS
N.S.B.-er TEGEN
ZIJN ZIN?
Vakcentrales vragen aan
wijzing van kolenbon
v-
DE HEER J. R. ROBERT
VERONGELUKT
Pastoor Olsthoorn voor zijn pastorie bij de auto, die hem in
ttaat stelt „huisbezoek" te brengen in de verste uithoeken van
zijn uitgestrekte parochie.
te zien.
Nauwelijks kan men ziöh dan ook
een schooner, een verhevener en
meer verantwoordelijke taak in
denken dan die, welke rust op de
Schouders van pastoor Olsthoorn,
den Rotterdamschen schipperspas-
toor. Op hem rust de veelomvat
tende plicht om den schippers die
met vrouw en kind de ontelbare
waterwegen van West-Europa be.
Varen, die geen eigen home aan
den wal hebben, omdat hun huis
hen op hun reizen vergezelt, gees
telijken bijstand te verleenen, er
voor te zorgen, (lat hun kinderen
katholiek onderricht ontvangen.
In een der heerenhuizen aan de
Havenstraat 150 in Delfshaven, van
Oudsher een centrum van scheep,
vaart, heeft pastoor Olsthoorn zijn
pastorie, welke hij samen met zijn
kapelaan, den weleerw. heer Berk
hout, bewoont. Een eenvoudige,
weinig opvallende, gezellig inge
richte pastorie, maar een pastorie
van de grootste parochie van ons
8and. De jurisdictie van pastoor
Olsthoorn is immers niet beperkt
tot een bepaald gebied, een nauw
keurig begrensd territorium. Het
gezag van den schipperspastoor
strekt zich uit over alle Neder
landsche binnenwateren en tot
Ver buiten de grenzen van ons
land, over groote deelen van
Duitsöhland, België, Frankrijk en
Zwitserland, kortom over alle wa
teren, waarover de schepen der
Nederlandsche binnenschippers het
rood, wit en blauw van de Neder.
Jandsohe driekleur dragen.
Geen wonder dan ook, dat
pastoor Olsthoorn vaak spreekt
van zijn „aquarium", want een
territorium heeft zijn uitge
strekte parochie niet, een pa
rochie, die niet minder dan 6000
aielen telt van schippers, die met
bun gezin in de Maasstad hun
domicilie hebben, die hun plich.
ten trouw vervullen en die bij
geboorte huwelijk of sterfgeval
zich in verbinding stellen met
hun kerk in Rotterdam.
i Huisbezoek per auto
Pastoor Olsthoorn is de eenige
herder in Rotterdam, die zijn
«.huisbezoek" niet te voet kan
doen. Met zijn auto, een voor hem
onmisbaar vervoermiddel, trekt
hij door het heele uitgestrekte ha
vengebied van Rotterdam, waar
hij zijn „beweeglijke" parochianen
In de verste uithoeken aantreft.
Hoe vaak overkomt het hem niet,
dat hij zijn bezoeken aan eenzelfden
zieke op de meest uiteenliggende
plaatsen moet gaan brengen, om.
dat het schip intusschen is ver
haald.
De bezoeken van den schip,
perspastoor blijven echter niet
beperkt tot Rotterdam alleen,
(gis een missionaris trekt hü kilo
meters en dagen ver, zijn paro.
Duisburg
Ruhrort, naar Mannheim of
Straatsburg, naar Brugge, Gent
of Antwerpen, nu eens Duitsch-
land en Zwitserland in, dan weer
België en Frankrijk. Overal
moet hij den band onderhouden
met zijn schippers, er voor zor.
gen, dat zij Mis kunnen hooren,
dat zij kunnen biechten en com-
municeeren, dat hun kinderen
katholiek onderwijs ontvangen.
Rotterdam het centrum
In Nederland zelf beperkt de ac
tiviteit van pastoor Olsthoorn zich
tot Rotterdam. In Amsterdam, even
eens een centrum van de binnen
scheepvaart, zij het niet zoo be.
langrijk als dat in de Maasstad,
heeft hij kapelaan Solleveld ge-
stationneerd- In Breda is pastoor
Hamerlinck de vrijgestelde schip-
perspriester, die in Dinteloord,
waar hij op het oogenblik bezig is,
een ark-kerk te bouwen, de ziel
zorg op zich heeft genomen van
de schippers, die op Antwerpen
varen. Kapelaan Engwegen be
dient de schippers in het bisdom
Roermond, voornamelijk in de
kolenhaven Bom. In de bisdommen
Utrecht en Den Bosch is nog geen
priester vrijgesteld voor de ziel
zorg onder de schippers, doch het
ligt in de bedoeling daartoe spoe
dig over te gaan.
Schipperskerk St. Petrus
In Rotterdam hebben de schip
pers hun eigen, bijzonder fraaie
kerk in Delfshaven, de St. Petrus-
kerk, waar zij, als hun schip de
Maasstad aandoet Mis kunnen
hooren Zij vinden er in de Haven
straat hun pastoor, bij wien zij
om hulp en steun kunnen aanklop
pen voor hun geestelijke en ma-
terieele noöden.
Toch is de zielzorg onder de
katholieke schippers niets nieuws,
Reers in 1905 werd er door 82 per
sonen, leeken zoowel als geestelij
ken onder presidium van den deken
van Kaub aan den Rijn in Duitsch-
land een conferentie gehouden,
welke een schrijven heeft gericht
aan het toenmalige Duitsche epis
copaat, waarin werd gewezen op
de geestelijke en materieele nooden
der schippers. Een en ander nad
tot gevolg, de stichting van het
St. Nikolaus Schifferverband, het
welk ten doel had, de godsdiensti
ge en sociale belangen van alle
schippers, die op een eigen schip
voeren, te behartigen. Deze ver-
eeniging omvatte de geheele Rijn
vaart, dus ook de Nederlandsche
schippers en zij stelde zich, ge
schoeid op de leest van de St.
Josephgezellen, naast de geestelijke
verzorging harer leden, oa. ten
doel de wettelijke regeling van de
Zondagsrust en van den arbeidstijd
in het binnenscheepvaartbedrijf, de
oprichting van schipperstehuizen
en internaten voor katholiek on
derwijs, het oprichten van een
eigen schipperspers en het verza
melen van statistische gegevens
betreffende de binnenscheepvaart.
Deze organisatie heeft veel en
nuttig werk verricht, tot in 1919
belangrijke veranderingen kwa
men. Maar daarover in een vol
gend artikel.
Bet Utrechtsche Tribunaal
had Zaterdag den geheelen dag
gewijd aan de behandeling van
de zaak tegen het oud-lid der
Eerste Kamer, mr. A. J. van
Vessem, een bekende figuur in
de voormalige N.S.B. Nog ïs'
het hiermee niet gereed geko
men, zoodat Woensdagmiddag
om 4 uur wordt voortgegaan,
Inplaats van ruiterlijk toe te ge
ven of een verklaring voor zijn
handelwijze te geven, waarop voor
al majoor ds. Groenewege aan
drong, teneinde een blik in de ziel
van beschuldigde te kunnen wer
pen en tot een juist oordeel te
komen, putte mr. Van Vessem zich
uit in allerlei spitsvondigheden;
hij draaide telkfens om de kern
van de zaak heen en deed het
voorkiomen. alsof hij door zijn op
treden het'belang van vele mede
burgers had gediend.
Toen hij in 1035 ïid van de
N.S.B. werd, deed hij dit met de
intentie in de Eerste Kamer te ko
men en daar een zelfstandige
neutraliteitspolitiek te verdedigen.
Hij onkende nationaal-socialist te
zijn geweest en vond daarom den
De raad van vakcentrales heeft
zioh in een telegram tot den mi
nister van economische zaken ge
wend, in verband met dein kolen
nood in de gezinnen, van den vol.
geni-ien inhoud;
„De raad van vakcentrales ont.
vangt uit alle deelen ivian het land
verzoeken om aanwijzing van al
thans één kolenbon. Vele ge
zinnen zonder brandstof- Bij hui
dige vorst deze toestand nijpend.
De raad van valkcentrales, de
moeilijkheden der regeerinig mede
in verband met brandstoff en be
voorrading bedrijfsleven begrij
pend, dingen er, gezien de nood
toestand gezinnen, bij u op aan al
het mogelijke te doen, dat nieuwe
kolenbon zoo spoedig mogelijk
wordt aangewezen-"
-N-.
Hoe te Palembang de kade langs de Moesi er uit zag, na de
zware gevechten met de extremisten
In den nacht van Zaterdag op
Zondag is d eheer J. R. Robert,
de Jongeren-commissaris der
Kath, Volksparty en voorzitter
van den kring Amsterdam der
K.V.P., tengeVolge van een auto
ongeval by Diemen om het leven
gekomen.
De heer J. Robert werd op 1
Maart 1909 te Amsterdam geboren
als zoon van een ambtenarenfa-
milie. Hij studeerde lichamelijke
oefeningen M.O. en behaalde te
vens het diploma paedagogiek.
Later was hij zoowel bij het
lager als middelbaar onderwijs
werkzaam.
In den zomer van 1940 begon hij
met zijn ondergrondsche werk hij
hielp Engelandvaarders en bereid
de sabotage-daden voor. In Juni
1941 viel hij door verraad in han
den van den Sicherheitsdienst. Na
9 maanden op de Weteringschans
te Amsterdam ingesloten te zijn
geweest, werd hij naar Bucben-
wald overgebracht, Gedurende de
lange jaren, die hij in dit gruwel-
kamp doorbracht, heeft hij zich
zeer heldhaftig en opofferend
gedragen. Hij organiseerde al
spoedig de „ondergrondsche
kerk", waardoor ten slotte 5000 H.
Communies per week konden wor
den uitgereikt. Veertien dagen
voor 'zijn bevrijding Werd hij met
43 anderen tot den strop veroor
deeld; hij wist zich echter te Ver
bergen onder een vloer, en werd
in April 1945 idoor de Amerikanen
meer dood dan lévend aangetrof
fen. Desondanks bleef hij in Bu-
chenwald om behulpzaam te zijn
bij de evacuatie van het kamp. In
opdracht van de Amerikanen
schreef hij een uitvoerig rapport
over de toestanden in Buchen-
wald.
In den zomer van 1945 kwam hij
eindelijk naar Amsterdam terug.
Hij aanvaardde geen functie meer
bij het ooderwijs doch werd aan
gesteld tot Jongeren-Commissaris
der Kath. Volkspartij. Hij had
daarbij een groot doel voor oogen
n.l. om de K,V,P. in ieder opzicht
te verjongen. Daarnaast ging zijn
belangstelling uit naar vele gebie
den van leven en cultuur. Lang
werkte hij bijvoorbeeld aan de
voorbereiding van een plan om ef
fectieve sociale hulp te bieden in
de sociaal verwaarloosde en ont
wortelde buurten der groote stad.
Met de uitvoering van dit plan
hoopte hij spoedig te kunnen be
ginnen.
Onlangs werd hij tot voorzitter
der afdeeling Amsterdam der K.
V P. gekozen als opvolger van
den heer J. H, Koersen.
Met den heer Robert verliest de
K.V.P. een van haar strijdbaarste
en bekwaamste voormannen, wiens
optreden voor de toekomst nog
zooveel beloften inhield.
Toedracht van het ongeluk
Een automobilist, die Zaterdag
avond, een uur na middernacht,
het viaduct te Diemen passeerde,
ontwaarde in het voorbijgaan een
brandend achterlicht in de naast
den weg onder het viaduct door-
loopende trekvaart en waarschuw
de ijlings de rijkspolitie, die om
half twee met eed takelwagen ter
plaatse verscheen. Een half jiur
later had men de personenauto
uit de vaart getrokken, waarin hét
ontzieldé licbaaha Van 'dén beer
Robert werd aangetroffen. Dit is
voorloopig overgebracht naar de
Diemer begraafplaats.
Gebleken is, dat de heer Robert
die daags tevoren in Almelo ge
sproken had voor een afdeeling
der katholieke jongeren organisa
tie, Zaterdag een bespreking had
gevoerd in Nijmegen en zich dien
avond alleen in zijn wagen naar
Amsterdam op weg begeven had.
Volgens een door de politie opge
stelde reconstructie van het on
geluk moet hij met vrij groote
snelheid het viaduct bij Diemen
over den rijksverkeersweg van het
Gooi naar Amsterdam genaderd
zijn. De breede weg splitst zich
onder het viaduct in twee een.
richtingwegen en men neemt aan,
dat de heer Robert te laat den
verkeerspijl heeft opgemerkt, die
zich daar in het midden van den
weg bevindt. Het had Zaterdag
avond gesneeuwd, waardoor het
aannemelijk is, dat hij met zijn
auto midden op den breeden weg
reed teneinde de naar beide zijden
der straat gewaaide sneeuw te
vermijden. Tot voor korten tijd
bevond zich onder het viaduct een
duidelijk in het oog vallende ver
lichte verkeerspijl, die echter om
ver is gereden en provisorisch was
vervangen door een onverlichten,
maar van een reflector voorzienen
pijl. Waarschijnlijk heeft de heer
Robert sterk geremd, waardoor
zijn wagen op den gladden weg
slipte, met flinke snelheid over
het linker gedeelte van den weg
gleed en over het daarnaast op
hetzelfde niveau gelegen voetpad.
Juist op dit punt bevindt zich
geen afrastering langs de vaart
zoodat de wagen geen enkele hin
dernis op zijn weg vond en met
den neus naar beneden in de ruim
een meter lager gelegen Muider-
trekvaart schoot. Door de groote
kracht van den val bezweek ook
het ijs. De wagen sloeg over den
kop en verdween, schuins lpngs
den weg liggende, 3 meter van den
wal af, bijna geheel onder het ijs.
Slechts een gedeelte van de ach
terwielen met het nog steeds bran
dende achterlicht staken nog bo
ven het water uit„
naam N-S.B. ongelukkig gekozen»
Bij (het uitbreken van den oorlog
had hij als Kamerlid bedank*
maar niet als lid van de N.S.Bl
Door dit laatste vreesde hij bij de
Duitschers in ongjenade te komen
en waar hij pas in een Neder*
landsdh intemeeringskamp had
vertoefd, voelde hij er weinig
voor opnieuw opgesloten te war»
den. Zijn bedoeling was nu ziefc
langzamerhand terug te trekkat
en vandaar, dat hij steeds minder
NSB.-toijeenkomsten bezocht-
De president legde hem enkele
foto's voor, "waar men mr. Van
Vessem bij N.S.B.-bijeenkomsten in
de eerste rij zag zitten, o a. by
de installatie van mr. Muller als
commissaris van de provincié
Utrecht.
„Ik meen, dat de burgemeester!
er ook bij was", merkte mr. Vail
Vessem op.
„Dat kan wel zijn. Uw houding
was in ieder geval niet erg flink.
U had meteen voc«r de N.S-B.
moeten bedanken, als u het met
haar handelwijze'niet meer eeni
was", werd beschuldigde onder de
oogen gebracht die zelf verklaarde1,
dat hij per vliegtuig naar Zwit
serland wilde uitwijken, maas
weigerde, toen men hem een mili»
taire geleide mee wilde geven.
Majoor ds. Groenewege sprgg
van een der meest weerzinwekkend
de houdingen, die hij tijdens da
bezetting had leeren kennen ais
wees op de afslachtingen, die ook
door de N S B werden verricht.
„Dat de N.SB. daarin de ha»4
had was mij niet bekend", aldus
beschuldigde.
„Dat is een zondige onkunde".
„Ik heb altijd nog getracht oa»
recht goed te maken".
„Wij moeten u dus nog dank
baar zijn".
„Dat te verlangen zou onbe
scheiden zijn".
Beschuldigde ontkende geweten
te hebben ,dat aandeelen, die hij
van een drukkerij in Utrecht voor
de N.S-B. kocht, Joodsch bezit
waren en iets uitstaande te hebben
gehad met den aankoop van een
huis in Amersfoort voor de we®
duwe van overste Mussent. Hij
had alleen een eisch tot schadeloos^
stelling voor haar behandeld.
Uitvoerig werd 'gediscussieerd
over de vraag of de heer Van
Vessem een functie bij de N S B.
had, dan wel alleen als advocaat
voor de beweging was opgetreden»
Hij was ook benoemd tot oppers
baljuw, maar had die onderschei
ding zelf dwaas gevonden.
Voor de in vrijheidsstelling van
den 'heer Sloots te Leiden en het
ongedaan maken van de confisca»
tie van diens bedrijf, een uitgaf
verij boekhandel en onderwijs
instituut, zou (hij een honorarium;
van 75.000 bedongen hebben,
maar beschuldigde beweerde, dat
dit bedrag was bedoeld als een
vergoeding, bij gedeeltèn jaarlijks
uit te betalen voor de rechtskun
dige adviezen, die hij verder ge
durende 25 jaar zou geven.
Beschuldigde had voorts Ver»
schillende klachten over antL
D'uitsche gezindheid, o.a. van gees
telijken doorgezonden aan mr. Van
Gienechten en aan de procureurs
generaal van Roermond en Am»
hem. Hij gaf voor daarmee it»
willen voorkomen, dat Duitsche
instanties deze zaken zouden be
handelen en had (hoop; dat rrteM
op de griffies van genoemde recht
banken de stukken wel zou laten
liggen.
Generaal Winkelman zou h«
bewogen -ebben te verklaren, dat
deze niet door verraad van d|«
N.S.B.maar door overmadh* van
de Duitschers moest capituleeren-
Mr, B, van Woelderen, de be
heerder, gehioord over de finan-
cieele positie van verdachte gaf
een uiteenzetting, waaruit bleek,
dat na aftrek van schuilden, eg,
nog een saldo van 74 000 over
zou zijn. Nadat hiervan de belas
ting zou zijn afgetrokken, zou a*
niet veel overblijven,
Mr, dr. S. Kruyff, voorzitter
van het tribunaal, ontvouwde
aan de hand van de rapporten
der belastingen een zonniger
beeld: het vermogen zou van
46,000 In 1940 gestegen zyn tot
ƒ232.000 in 1944. Het Jaariyk-
sche inkomen bleek ingevolge
dezelfde fiscale gegevens In ds
oorlogsjaren bijna vervyftlen-
voudigd te zyn.
De heer Van Baren, lid van het
tribunaal, noemde beschuldigd»
een slibberige figiuur en herinner
de aan de brieven die hij aai)
vroegere relaties, o.a den voorzit
ter van de Eerste Kamer, baron
De Vos van Steenwijk had gezon
den met verzoek zijn persoon ta
beschermen.
De heer Koos Vorrink had by
den secretaris-generaal van he|
Dep. van Justitie ©en goed woord ja
voor hem gedaan, maar volgens
mr. Van Vessem uit eigen bewe
ging.
„Er is geen vergelijking te ma-.
ken tusschen de arme sloebers,
die hier zoo vaak komen en door
sociale wantoestanden naar da
N.S.B. gedreven werden en u",
aldus de heer Van (Baren, JIIs
vind, wat u deedt zeer vies co
u zeer schuldig".
Nadat het tribunaal in raadka
mer was geweest, werd de zitting
tot Woensdag a-s, geschorst.
