Veiligheid in de lucht
De
OORZAKEN
vliegongelukken
m
van
d
DAKOTA'S zijn nietgevaarlijl
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
ONGSLAGEN
69ste JAARGANG
WOENSDAG 29 JANUARI 1947
No. 20225
Ze zijn van zeer verschillenden aardj
PROEFVLUCHT MET
VASTGEZET HOOGTE
ROER?
Viruly verontwaardigd
-
Vliegtuig met 9 missio
narissen vermist
Morgen een
kolenbon
Aflevering der drie mud
in termijnen
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
HOOFDREDACTEUR
AL.GEMEEN REDACTEUR DIRECTEUR: J. KUIJPERS MGR. DR J. WITLOX
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE BROERSVEST 8, SCHIEDAM. TEL. 68804 - ABONNEMENTSPRIJS 3.25 P. KWARTAAL, 1.10 P. MNP., f 0.26 P. WEEK
(Van onzen luchtvaart-medewerker)
Als we de statistieken raadplegen, dan blijkt, dat het vliegen
met verkeersvliegtuigen veel veiliger is dan het vóór den
oorlog wrs. In de V. S. van N. Amerika, waar meer wordt
gevlogen dan in eenig ander land ter wereld, bedroeg over
het fiscale jaar 1937 het gemiddelde voor één doodelijk
ongeval per passagier, 10.1 per 100 millioen passagieis-
mijlen (160 millioen km.), terwijl dit gemiddelde over 1945
tot 2.8 was gedaald en over 1946 tot slechts 1.47.
Het vliegen is dus buitengewoon veilig geworden en de
kans op een vlucht je leven te verliezen, is dan ook maar
heel miniem.
Het publiek pleegt zich echter m
al zijn nuchterheid niet te ver
gapen aan relatieve cijfers, doch
komt alleen of het meest onder
den indruk van absolute feiten.
En al mag de statistiek ons den
toestand nog zoo rooskleurig voor
stellen. het aantal ongelukken, dat
in den laatsten tijd heeft plaats
gehad, is zoo schrikbarend groot,
dat het tenslotte alleen de onge
vallen zijn die tot ons spreken.
Een ieder wil weten wat de oor
eaken van al die vliegongelukken
zijn Wij zouden het ook graag
weten, maar slechts van een be
trekkelijk klein aantal luchtver-
keersrampen is dit met eenige
zekerheid bekend- Naar de juiste
oorzaak van de meeste rampen,
kunnen we alleen maar gissen. Er
zijn echter, over het geheel ge
nomen, zekere aanwijzingen- Zoo
hebben bijna alle ongelukken
plaats gehad bij de landing of bij
den start en men leest nooit van
een vliegtuig, dat rustig op drie.
vier duizend M. vliegend, ineens
naar beneden viel.
De bekende en vermoedelijke
oorzaken van al die ongelukken
zijn zeer uUeenVoopcnd van
aard. Er zijn enkele typen vlieg
tuigen, die bij het groote pu
bliek in een kwaden reuk staan
en dat zijn, om de beestjes maar
bij hun naam te noemen, de
Lockheed Constellation" en de
Douglas ..Dakota".
Het eerste type niet, omdat er
Zoo'n ontstellend groot aantal on
gelukken mee zou zijn gebeurd,
doch voornamelijk, omdat er zich
een reeks verschijnselen hadden
voorgedaan, resulteerend inder
daad in enkele ongelukken, die
voor het Amerikaansche rijks
bureau voor de burgerluchtvaart
aanleiding waren de .Connie",
zooals de Constellation" in den
wandel wor'dt genoemd, voor een
tijd uit de vaart te nemen, zoodat
eerst verbeteringen en wijzigingen
konden worden aangebracht- Dat
was een prijzenswaardige maat
regel, die echter, vooral voor die
maatschappijen die een aanzienlijk
aantal van deze vliegtuigen in
dienst hadden, financieel leelijke
gevolgen hadaangezien elke
Connie" 2.200.000 kost en dus
aan gederfde inkomsten, om niet
van andere dingen te spreken,
zeer groote schade wordt geleden.
De gewijzigde Constellation" is
heelemaal niet slecht, en mets
minder veilig dan welk ander goed
vliegtuig ook-
Het tweede type is de Douglas
C-47 van de Amerikaansche lucht
macht, in het Amerikaansche leger
de Sky train" genoemd, in Enge
land Dakota"- Deze .Dakota",
een militaire uitvoering van de
bekende Douglas DC-3 was in den
oorlog het werkpaard van de ge
allieerde luchtmachten en -heeft in
alle werelddeelen als transport
vliegtuig geweldig goed werk ge
daan. Na den oorlog was er een
zeer groot aantal van deze toestel
len beschikbaar en-.aangezien er
groote vraag naar verkeersvlieg
tuigen was. lag het voor de hand
die Dakota's" te gebruiken, eerst
zóó als ze uit de „dump" kwamen,
met alleen maar banken erin, later
netjes als verkeersvliegtuigen in
gericht.
De Dakota's" die in verschil
lende landen op de luchtlijnen
worden gebruikt, zijn echter alle
surplus-oorlogsmateri-eel en van 't
..verleden" van zoo'n vliegtuig
weet men dus feitelijk maar
weinig af- Bij de verbouwing tot
verkeersvliegtuig worden ze na
tuurlijk wel grondig nagezien,
maar er blijft nog altijd de moge
lijkheid. dat men niet alle zwakke
piekjes kent. Zoo was er onlangs
zoo'n C-47 die behoorlijk was ver
bouwd, een tijd bij een maat
schappij. die haar materieel heel
serieus pleegt te onderhouden,
dienst had gedaan en toen aan een
andere onderneming was verkocht.
Deze bekeek het geval blijkbaar
nog serieuser en ontdekte dat die
Dakota" achter onder in den
romp verschillende corrosieplek-
ken vertoonde Met nadruk ver
klaren we. dat dit geenszins wil
zeggen, dat de „Dakota" geen
veilig of betrouwbaar vliegtuig
zou zijn. maar er blijkt toch uit,
dat men met surplus-materieel
extra op z'n qui vive moet zijn.
Het ,gaat dus niet aan om te
zeggen, dat sommige ongelukken
aan onbetrouwbaar oorlogsmate-
rieel zouden zijn te wijten, doeh
een onderzoek ook in die richting
is toet geiboden.
Een woordvoerder van de K-L.M.
in Kopenhagen heeft, naar A.P.
meldt, medegedeeld, dat plan is.
een Dakota-vliegtuig van de K.L-M.
van het vliegveld Kastrup te doen
opstijgen met vastgezet hoogteroer,
teneinde vast te stellen, of dit de
oorzaak geweest kan zijn van de
ramp.
Hij voegde eraan toe, dat er on
derhandelingen hierover gaande
zijn tusschen het hoofdkantoor van
de K L M. te Den Haag en Deen-
sche autoriteiten.
De woordvoerder 'deelde mede,
dat er een plan wordt bestudeerd
De ruine op het vliegveld Croydon, nadat een Dakota-vliegtuig
in botsing ivas gekomen met een ander toestel, dat te wachten
stond.
om een vliegtuig te gebruiken,
waarvan het hoogteroer is vastge
zet, bemand met vrijwilligers.
Voordat de machine kan neerstor
ten, moet het hoogteroer worden
vrijgemaakt.
Inmiddels zet de internationV
commissie van onderzoek haar
werk voort.
De heer Eskildsen. de adviseur
van den Deenschen rijksluchtvaart
dienst, die aan het hoofd van de
commissie staat, verklaarde, dat
er niets gevonden was te.r on
dersteuning van de theorie, dat
een vergeten stalen klamp het roer
had vastgezet en de oorzaak was
geworden van de ramp. en dat het
niet zeker was, of het ooit moge
lijk zal zijn de werkelijke oorzaak
vast te stellen.
De Deense he politie-inspecteur.
die het onderzoek leidt, zeide nog.
dat de krantenberichten over „de
geheimzinnige stem", die eenige
minuten voor de ramp plaats had,
aan de Kopenhaagscbe reddings
brigade had gevraagd, hoe te han
delen bij het neerstorten van een
vliegtuig, aan een onderzoek wa
ren onderworpen.
De politie ontdekte gisteren, dat
een der employé's van het vlieg
veld, de reddingsbrigade had op
gebeld met het verzoek het alarm
systeem bij vliegtuigongevallen te
willen controleeren.
Dit telefoontje had plaats een
paar minuten voor de Dakota
neerstortte.
Viruly, de bekende KLM-
vlieger kwam gisteren met een
Dakota in den lijndienst van Malmö
naar Schiphol gevlogen en hij
toonde zioh in een onderhoud ver
ontwaardigd over de critiek, wel
ke vooral in de Scandinavische
bladen is geuit op de zoogenaamd
te hooge belasting door de K.L.M-
van haar Dakota's-
„Met mijn collega's heb ik in
de oorlogsjaren 1600 vluchten met
Dakota's gemaakt van Londen
naar Lissabon terwijl de machi
nes een totaal gewicht hadden van
eerste Amerikaansche bommenwerper met vier straal*
motoren, de Consolidated-Vultee XB46. Deze middenklasse
'bommenwerper, waaraan twee jaren in het geheim gebouwd is
te San Diego, heeft 34.4 M. spanwijdte eii 32.2 M lengte*
29.000 Engelsdbe ponden. En in
deze jaren is slechts één toestel
verongelukt, dat was de machine,
waarin zich o.m. de Engelsó.ié
filmsier Leslie Howard bevond.
Na de Duitsche capitulatie en
bij den wederopbouw van de bur
gerluchtvaart heeft de K.L.M. dit
gewioht tot een maximum van
23-000 pond teruggebracht Met dit
gewicht kunnen wij de Dakota's,
nadat ze los zijn van den grond,
op één motor tot 2000 meter hoogte
optrekken. Nu beweren de Zwe
den, die de Dakota's niet zwaar
der laden dan 26.000 pond dat het
gevaarlijk is deze grens te over
schrijden waarmede ik het zeker
niet eens' ben. Dat hebben immers
de oorlogsjaren wel bewezen. Maar
dan nog: de verongelukte Dakota
had het masaimumgewicht van
28.000 pond niet bereikt en woog
slechts 26.500 Engelsehe ponden!"
Dat er, als er ongelukken ge
beuren, meer Dakota's veronge
lukken dan toestellen van andere
merken., spreekt vanzelf; immers
deze machines vliegen over heel de
wereld en in veel girooter getal
dan andere.
Wat de ramp op Kastrup be
treft, achtte de' heer Viruly de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat
dit was veroorzaakt door de roer-
klamp. Hij was daarvan echter
niet overtuigd en naar zijn weten
onderzoekt de commissie nog twee
andere mogelijkheden, die ze
ker in de theorie maar wellicht
ook in de practijk de oorzaak
van de ramp kunnen zijn geweest.
Viruly was Zondagmiddag twee
en een half uur nadat de P-H.
T.C-R verongelukte, eveneens op
Kastrup geland met passagiers op
weg naar Malmö, doch daar hij
verder moest, had hij slechts wei
nig tijd am zich van het gebeurde
op de hoogte te stellen. Maandag
keerde hij terug naar Amsterdam,
waarbij hij in Stockholm passa
giers opnam, die Geijssendorffer
niet meer had kunnen meenemen.
Maar eea van de passagiers ver
telde, liet de piloot in Stockholm
zijn toestel nazien, want de moto
ren draaiden niet tot zijn algeheele
voldoening; een olieleiding moest
worden schoongemaakt en de
antenne was beschadigd. Het
grondpersoneel was drie uur be
zig aan de machine*, waarna Vi
ruly naar Kopenhagen vertrok-
Boven de Deensche hoofdstad ven-
zocht hij radiografisch een andere
machine voor hem klaar te zet
ten voor het laatste stuk van de
reis, omdat hem duidelijk was ge
wenden, dat er nieuwe bougies
in de motoren moesten warden,
gezet.
Zoo legden de passagiers de reis
van Kopenhagen naar Schiphol
Maandag af in de voor civiele
doeleinden omgebouwde oorlogs-
Dakota, waarin de enquêlecom-
missie der K,L*M. zich naar Ko-
pcii .asen had begeven'.
Aldus het relaas van een der
passagiers.
Desgevraagd vertelde de vlieger
hierover, dat hij inderdaad in de
eerste machine niet verder wilde
vliegen. „Maar de allerbeste toe
stellen moeten nu eenmaal af en
toe worden gerepareerd". Hij
voegde er aan toe dat de pech,
die hij met het toestel had. hem
geen moment had verontrust en
door niemand zou zijn opgemerkt,
als de algemeene spanning. die
het ongeluk op Kastrup heeft ver
oorzaakt, zich niet had doen ge
voelen
DE PIN ZIT VAST
Naar de kranten melden, is de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat
de schokkende vliegramp bij Ko.
penhagen is veroorzaakt door een
roerpin, die de stuurinrichting be
lemmerde te functionneeren
De machtige Douglas-Dakota
verhief zich, een kostbaren in.
houd .tan mienséherlevens mee
voerend, en mogelijk door een
kleine belemmering stortte enkele
minuten later het gevaarte omlaag
en explodeerde.
De eventue ele vbegramp.oor.
zaak is overigens wel een symbool
van het dagelijksehe leven. Hoe
vaak immers treft men in een be
drijf of ten nadeele van een be
drijf van die belemmerende roer.
pinnen aan. Nederland bij zijn her.
opbouw en feitelijk de heele we.
ueid hebben last met de stuurin
richting tengevolge van cie vast
zittende klampen.
W« behoeven hier geen uitge.
breide opsomming te geven van da
soorten tegenhoudende roerpin
nen. Ieder ervaart dagelijks op
zijn of haar manier de belemme.
ringen om vooruit te komen.
Zaak is het alleen zelf niet een,
dusdanige roerpin te zijn. Eerlijk
onderzoek, zou nog wel een en
ander aan het licht brengen.
Aan bet wegwerken van vast
zittende klampen moeten we ech
ter allen meedoen. Dat kan ook-
Doch die taak eischt bepaalds
deugden als moed, opt.misrfie, vol.
harding, opgeruimdheid en een in
binden van eigenbelang lusteloos,
heid en onverschilligheid.
Maar tja, het aankweeken M
•verwijderen van bovengenoemde
elementen naar gelang ze goed of
kwaad zijn, kost nog al off'trvaa m
diEneidat is nu juist nog steeds
niet de sterkste zijde in ons volks
leven Men vergete met, dat, wil
len we er bovenop komen, de of
fervaardigheid naar alle kanten
verdrievoudigd moet worden bij
den offerzin van voor den oorlog
vergeleken.
Een lastige roerpin!
HENK VAN DHR MAZE,
Opnieuw wordt een vliegtuig van
de Chineesche Nationale Lucht
vaartmaatschappij vermist, ditmaal
met een bemanning van 2 Ameri
kanen en 24 passagiers, onder wi®
9 buitenlandsche missionarissen.
Het toestel vloog van Hankou naar
Tsjoengking.
Naar wij vernemen zal mor
gen, Donderdag 30 Januari, een
kolenbon worden aangewezen
voor de resteerende drie een
heden brandstoffen. Deze bon
zal per 1 Februari geldig wor
den verklaard, doch kan reeds
op 31 Januari bij den kolen
handelaar worden ingeleverd.
Het is echter geenszins zeker,
dat men daarop direct 3 H.L.
kolen kan verkrijgen.
Aan den handel is nl. verzocht
den aanwezigen voorraad gelijk
matig over de verschillende ge
zinnen te verdeelen, zoodat men,
dus b.v. voorloopig één H.L. zou
verstrekken per gezin en' de rest
nog even laten wachten.
Zou mén den handel moeten
bevoorraden om ineens de 3 een
heden af te leveren, dan zouden
alleen met deze bevoorrading
twee drie maanden gemoeid
zijn.
