BEDRIJFSOR GANISA TIL
KOUDE moordt BERLIJN
VORST IS DIEPTEPUNT
WEER GEPASSEERD
MINISTER DREES over:
DE
NIEUWE SPELLING
AANGENOMEN
De roep om vrije emaille-waren
IJsbrekers hebben
druk werk
Sociale Zaken
Er zijn nog veel
„maren
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1947
PAGINA 5
h&ms:
nmmmm
mmm
WEINIG VERANDE-
RING
MGR. J. DE HAAS
Kardinaal von Preysing
over den toestand
DE KOLENCRISIS IN
ENGELAND
Spoed-leveringen uit de
Yer. Staten?
ALEXANDER KOSMAN
75 JAAR
Een M.T.S. voor het Oosten van ons land. Het bekende gebouw
Presihhaaf te Arnhem zal worden gerestaureerd en ingericht
voor M.T.S., de eerste in het Oosten van het land. Medio Mei
hoopt men de school in gebruik te nemen.
t In den algemeenen toestand
komt weinig verandering. Over
bet vorstgebied bevindt zidh een
bijna geheel gesloten wolkendek,
dat in den nacht door uitstraling
plaatselijk tot aan den grond
reikt en mist veroorzaakt. Dit is
vooral in het Zuiden van ons
land, België, Frankrijk en Zuid.
West.Duitschland het geval. De
aanvoer van koude lucht vermin
derde iets tengevolge van het
verder afnemen van de Oostelijke
winden. De luchtdrukverdeeling
onderging echter geen essentieele
wijzigingen, zelfs kan gesproken
worden van een tij delijken achter
uitgang, omdat in Spanje en Z.
Frankrijk de barometer opnieuw
begon te dalen onder invloed van 't
opdringen van de Oceaandepressie,
en de luchtdruk boven 'de Britsche
eilanden vrijwel constant bleef.
De .Oostelijke luchtstroom blijft
dan ook over geheel West.Europa
aanhouden. De lucht, die nu echter
over Duitscbland wordt aange.
voerd, is niet meer zoo koud als
enkele dagen geleden. De vorst
periode is dus wederom een
dieptepunt gepasseerd doch kan
noiL 0beëindigd worden.
Hedenmorgen om 9 uur werden
de volgende temperaturen geme
ten: Twente —7 gr. C, Den Helder
7 gr. C, De Bilt 7 gr C, Vlis.
singen —6 gr. C, Sch phol —7 gr
C, Vliegveld Eindhoven —6 gr. C,
Vliegveld Leeuwarden 9 gr. C,
Vliegveld Eelde —8 gr C, Vlieg,
veld Beek —6 gr. c, Gilze Rijen
—5 gr. C-
De isolatie van Urk
Na nauwkeurig onderzoek is ge-
Weken, dat de 25 K» lange dijk
tussehen Urk en Kampen, met
kleine verbeteringen geschikt ge
maakt kan worden voor het ver
keer met vrachtauto's. Met puin
uit den N. O--polder wil men heden
het rijwielpad, dat toegang tot den
dijk geeft, verharden en verbree-
den. Op 5 K-M. van het eiland"
zijn de ijsbergen zoodanig, dat een
afrit gemaakt moet worden, die
toegang geeft tot den berm van
baizalt, die van Schokkerhaven
naar Kampen leidt. Zuiderzeewer
ken en aannemers h,ebben voor dit
werk 50 menschen. beschikbaar
gesteld. Men hoopt, dat de weg
Zaterdag berijdbaar is.
De burgemeester heeft aan Bin-
nenlandsche Zaken verzocht 50
wagens van drie ton ter beschik
king te stellen voor de ravitail
leering langs dezen weg.
Heden worden ook uit Rotter
dam 75.000 blikjes gecondenseerde
melk naar Kampen vervoerd, die
dan meegebracht kunnen worden.
De K. L. M. had een vliegtuig
aangeboden, maar het vliegveldie
op Urk is te klein. Tijdens de
besprekingen gistermiddag cirkelde
een bommenwerper over het eiland
om de situatie op te nemen.
Heden komt een vliegtuig met
twee officieren naar Urk om het
vliegveldje te controleeren. Even
tueel ziekentransport zal tot aan
tten tijd, dat er weer een boot kan
varen door de luchtmacht worden
verzorgd.
De Zaan wordt open
gebroken
Hoewel de levensmiddelenindus.
trleën in de Zaanstreek grondstof
fen p,er spoor en por auto aange.
Voerd krijgen is de aanvoer niet
voldoende om in de behoefte te
voorzien Daarom heeft de rijks
waterstaat besloten de Zaan te
laten openbreken. E enheel convooi
ugt op deze gelegenheid te wachten
TïuJn bestemming te bereiken.
Uit Rotterdam zijn Dinsdagmor.
seven sleeptbooten vertrokken
^m de Lek boven Schoonhoven
uf-fi breken- Na harden strijd
dril eeswijk bereikt, waarna
rS.1 f,eepers terugvoeren tot
Schoonhoven. Gistermorgen heb.
Weerverwachting medegedeeld S
door het K.N.M.I. te De Bilt
geldig tot Vrijdagavond:
Zwaar bewolkt met plaatselijk
nevel of mist. geen neerslag van
beteekenis; matige wind tus-
schen Noordoost en Oost; aan-
houdende meest matige vorst.
14 Febr.: Zon op 7.59 uur. on-
der 17.50 uur; maan op 3-33 uur,
onder 11.38 uur.
ben deze drie schepen zich weer
met de anderen vereen ;gd, om
gezamenlijk de reis naar Arnhem
te maken-
De veerdienst Amerongen-Eck
en Wiel vaart zoowel overdag als
des nachts normaal voor personen-
auti's en lichte vrachtwagens en
de veerdienst Anna-Jacoba.Zijpe
vaart van uur vóór laag water
tot 1 uur na laag water.
Z. H. Exc. Mgr. Joseph de Haas
van de Minderbroeders Francisca.
nen, bisschop van Avassuahy in
Brazilië, is gisteren per vliegtuig
van Schiphol naar Montevideo
vertrokken. Deze bijna 70-jarige
bisschop die 4 Juni 1877 te Eer.
sel geboren werd, verblijft reeds
40 jaar in Zuid-Amerika. Hij heeft
een yacantie van twee maanden
£h ons land doorgebracht.
Nog een uurtje is er heengegaan met de replieken over de
wijziging onzer schrijftaal. Veel nieuws hebben zij niet
gebracht; het stond vast dat ondanks het booze V.V.
het ontwerp met groote meerderheid, zij het dan niet van
alle zijden even geestdriftig, zou worden aanvaard. Het is
ten slotte zelfs zonder stemming goedgekeurd; met aan-
teekening nochtans dat „een gedeelte der a.r. fractie" zich
wil beschouiwd,zien te hebben tegengestemd. Is dat „gedeelte"
eigenlijk staatsrechtelijk verantwoord? Niemand weet nu, wie
der a.r. senatoren aan den kant van prof. Woltjer staan met
zijn ,,salvavi animam". De minister gaat nu met bekwamen
spoed de commissie voor de woordenlijst samenstellen: de
Nederlandsche candidaten zijn al gepolst; met België wordt
onmiddellijk contact opgenomen.
Prof. Donkersloot bleek intus-
schen op de reeds in eèrsten ter
mijn toegezegde spoedbehandeling
dezer aangelegenheid niet heele-
maal gerust. Ofschoon niet alle
heil van de lijst verwachtend, gaf
hij toch als zijn overtuiging dat
er dringende behoefte aan be
staat, nu de „hij-en zij-woorden"
jaren lang verwaarloosd zijn en
aan den daardoor veroorzaakten
chaos zonder lijst zeker geen ein
de komt. Zoo na ligt hem en
terecht deze zaak aan het hart,
dat hij zijn gedachtengang te de
zen nog eens formuleerde in een
uitvoerige motie, waartegen overi
gens niemand bezwaar had, ook de
minister niet en die dan ook zon
der meer onder den hamer door
ging.
Met nadruk zegde intusschen de
minister, die tegenover het effect
der woordenlijst „scepticistisch"
staat, den afgevaardigde toe, een
schrijven te zullen richten aan de
gemeentebesturen, de directeuren
van H-B.S- en Gymnasium, waar
van ook aan de bijzondere scholen
afschrift wordt verstrekt, met ver
zoek den leeraren dit punt onder
de aandacht te brengen en aldus
een zekere rem aan te leggen om
het kwaad terug te dringen.
Dat we toch inderdaad wel met
een compromis tussehen De Vries
en Te Winkel eenerzijds en Kolle-
wijn aan den anderen kant te doen
hebben, betoogde Z-Exc- nogmaals
tegenover genoemden anti-rev.
hoogleeraar. er op wijzend dat van
de 5 hoofdbeginselen der eerstge
noemde schrijfwijze er 4 geheel en
de vijfde nog gedeeltelijk gehand
haafd zijn gebleven.
Gistermiddag om kwart voor vijf
arriveerde de 66-jarige kardinaal
Konrad von Preysing, bisschop
van Berlijn, op Schiphol. De kardi
naal, die met zijn secretaris op
doorreis is naar Amerika, waar hij
zes weken de gast zal zijn van den
aartsbisschop van Cincinnati, stond
in het restaurant enkele journalis
ten te woord, die den bisschop
o.m- vroegen hoe de Duitsche
katholieken op 't oogenblik tegen
over het communisme staan. Glim
lachend verzocht Z. Em- echter
zich hierover niet te behoeven uit
te laten.
Wel deelde bij bijzonderheden
mede over den thans in de Duit
sche hoofdstad heerschenden ko
len- en voedselnood. dien hij als
catastrofaal schilderde. Naar hij
zeide, had hij kortgeleden een
dokter gesproken, die in één nacht
tot zeven maal toe voor dringende
gevallen naar patiënten trok
welke hij allen doodgevroren in
hun bedden aantrof. „Er zijn door
de Siberische koude in Berlijn
zeker reeds meer dan 100 men
schen in hun bedden dood
gevroren", zoo deelde hij mede.
Hoofdzakelijk is dit te wijten aan
volslagen kolengebrek. Veruit de
meeste families bezitten in het
geheel geen brandstof meer".
Niet alleen zijn vele woningen
onverwarmd, maar door de meeste
giert, bij gebrek aan ruiten, de
Oostenwind, Tenslotte hebben de
Berlijners nog weinig weerstand
ook. omdat zij ondervoed ge
raken, zoo zij dit al niet zijn.
Over het bezoek aan de natuur
lijk ook onverwarmde kerken, was
de kardinaal intusschen zeer te
vreden. Zelfs in den nazi-tijd",
zoo zeide hij, ,,zijn de werkelijk
trouwe aanhangers van ons geloof
regelmatig ter kerke gegaan".
De kardinaal hoopt de Ameri-
kaansche bisschoppen te danken
voor de hulp, die zij den Duit.
schers en den Duitschen katholie
ken kerken hebben verleend-
Drie kwartier nadat het AOA-
toestel op Schiphol geland was,
stegen de passagiers weer in en
vertrokken naar Shannon in
Ierland op weg naar New-York.
In een officieel Britsch commu
niqué werd gs'erenavtond mede.
gedeeld, dat de „zeer kritieke"
forandsttoffennood in Engeland
heeft genoodzaakt tot het instel,
len van een centrale commissie
van ministers en vertegenwoordi
gers der industrie, welke den
strijd op de steenkool van dag
tot dag zal coörd neeren.
Tevens is besloten, zware straf
fen op te leggen voor on/wettig
stroomverbruik voor bui^houdelij.
ke doeleinden.
De electriciteitsbeperkingen voor
huishoudelijke doelenden zijn
thans practisch tot geheel Groot.
Brittannië uitgebreid.
Volgens den specialen corres
pondent van de „Daily Mail" te
Washington zouden Britsche func,
tionarissen aldaar gereserveerd
staan tegenover een suggestie
van den kant van het Witte Huis,
om steenkool, welke momenteel
met bestemming voor Nederland
en andere Europeesche landen
onderweg is, naar Groot-Britannië
te dirigeeren, om tegemoet te
komen in de acute steenkoolcrisis.
Kapitein Granville Conway, de
transport-deskundige van den
Amerikaanschen president, heeft
verklaard, dat een verzoek van
Groot- Britannië in dezen geest
„goedgunstig behandeld zou wor
den".
De Britsche woordvoerder wees
er echter op, dat tot een derge-
lijken stap niet kon worden over
gegaan zonder overleg met de be
trokken landen.
Bij de behandeling van minister
Drees' begrooting bleek, hoezeer
deze Excellentie evenals bij de
Tweede ook in de Eerste Kamer
favoriet is- Van bijna alle zijden
werd hem in 'hooggestemde be
woordingen hulde gebracht voor
zijn beleid en den omvangrijken
arbeid door hem ondanks zijn de
biele gezondheid (in den bezet
tingstijd is hij tot tweemaal toe
wegens ziekte uit gevangenschap
ontslagen) tot stand gebracht- Al
leen de communisten deden na
tuurlijk hun best weer buiten
beentje te spelen; maar zonder
eenige waardeering bleef hun cri-
tiek niet.
Uiteraard werden ook van an
deren kant ondanks de loftuitin
gen bezwaren vernomen en na
dere inlichtingen gevraagd.
Origineel was de critiek van
mej. Tjeenk Willink (Arb,), die
George Bidault, de Fransche
minister van buitenl. zaken
onderteekend te Parijs de
vredesverdragen met Bulgarije,
Roemenie, Hongarije, Italië en
Finland.
meende dat het departement vwl
dezen bewindsman een aK te bo»
scheiden deel van -'slands finasf»
ciën opeischt. Wel gaf ze zelf to<£'
dat als straks de nooduitkeering
voor de ouden van dagen haar be
slag heeft gekregen, de uitgaven
voor Sociale Zaken plots zullen,
zijn verdubbeld: maar een bedrag
van slechts 20.000 voor gezins
zorg zat haar blijkbaar zoo hoog
dat ze bovendien nog voorbij zag,
wat de bewindsman terecht op
merkte. dat bij zijn departement
veel financieele bemoeienis buiten
de begrooting om gaat. Ook de
heer De Bruün (K-V-P.) had in
tusschen geklaagd over dit magere
bedragje van 20.000 voor een zoo
hoogst belangrijke zaak (zelfs
mej. Tjeenk Willink beriep zich
daarvoor op een pauselijke uit
spraak) en hoopte dat de minis
ter zich voortdurend voor oogen
zou houden dat het hier een me-
moriepost geldt. De minister ver
klaarde evenzeer van meening te
zijn dat met het bedrag niet kan
worden volstaan. Zeer binnenkort
is ter zake een beslissing te ver
wachten.
Bedr ijfsorganisat ie
Uit het onderhoudend gekeuvel
vanden bewindsman releveeren
wij nog, wat hij zeide aan het
adres van den heer De Bruijn die
hem over zijn plannen inzake de
bedrijfsorganisatie had geïnterpel
leerd. Hem stelde Z.ExC, gerust
met te verzekeren dat hij een
warm voorstander is van het in
stituut en z-i. zeer veel met
functioneele decentralisatie zal te
bereiken zijn, maar de taak der
bedrijfsorganisatie toch niet onbe
grensd zal kunnen zijn- Alles wat
alleen het bedrijf betreft, kan haar
worden overgelaten doch zoodra
beslissingen ernstige repercussies
hébben op het algemeen belang of
speciale individueele belangen, is
er toch een centraal machtsorgaan
noodig om toezicht te houden. De
prijsstelling b-v. blijve buiten de
bevoegdheid; ook met bedrijfsver-
gunningen is voorzichtigheid gebo
den, Voor het overige wachte men
het wetsontwerp van „Econ. Za
ken" af.
Verder legde Z.Exc- uit, hoe men
er toe gekomen is ten aanzien van
de ondernemingsraden naar een
afzonderlijke regeling te streven,
ofschoon deze in de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie kan wor
den betrokken-
Een voorleopige Soc- Econ.
Raad is in economicis onmisbaar,
zooals de Stichting van den Ar-
beil in sociaal opzicht een ideaal
contact orgaan vormt voor de re
geering. Zoolang de bedrijfsorga-
nisatie nog niet tot stand is ge
komen, moet hier een voorziening
worden getroffen.
Communistische politiek
Aardig zette de minister zijn
Communistische opponenten
schaakmat. Zij vonden het n.l. met
in 's lands belang dat er geen par
tijgenoot zitting had in het college
van rijksbemiddelaars.... maar
zouden waarschijnlijk toch niet be
reid zijn aan de eenzijdige samen
stelling een einde te maken door
toe te treden! Evenzoo klaagden zjj
dat de E.V-C. niet in de Stichting
van den" Arbeid is opgenomen,
waardoor deze alom geprezen in
stelling voor dè arbeiders onaan
vaardbaar is gewordenmaar
gezien de statuten hebben ze toch
geen ambitie er zitting in te ne
men!
L. H
M
Het Rijksbureau voor metalen
heeft in overleg met de fabri.
kanten in emaille.waren aan
den Minister van Economische
Zaken voorgesteld, de emaille.
artikelen distributie.vrij te ma
ken.
Het is, naar wij vernemen, lang
niet zeker of de minister op deze
suggestie zal ingaan. Vooreerst
omdat het bij de tegenwoordige
groote behoefte aan emaille.artike-
len te vreezen is, dat de voorra.
den spoedig zullen zijn uitver
kocht, zoadat er voor degenen, die
gaan trouwen, niet voldoende zal
overblijven om het hoognoodige
keukengerei te kunnen koopen.
Dit zou voor den minister een re.
den kunnen zijn om de distributie
van deze artikelen eenigszins in
handen te houden.
Vervolgens dient men niet uit
het oog te verliezen, dat 't dunne
plaatijzer, dat voor de vervaardi
ging van emsille.artikelen nood<£
is, ook wordt gebruikt voor de fa«
brikatie van kleine electro.moto-
ren. Naar deze electro.motoren,
welke hier te lande vervaardigt
worden, bestaat in het buitenland!
een groote vraag. Export van d!t'
artikel is van groot belang voor
onze deviezen.positie. Nu is' er in
ons land op het oogenblik een vrij
behoorlijke voorraad van dit dun
ne plaatijzer. Die zal echter gere -
geld aangevuld moeten worden.
Van onze leveranciers van dit ar„
tikel is onlangs Tsjechoslowakije
uitgevallen, zood'at voldoende aan.
vulling van den voorraad niet gé*
heel verzekerd is.
Zooals men ziet, zijn er ver
schillende kanten aan dit vraag,
stuk. Het zal dan ook geheel van
het inzicht van den minister af
hangen, of de potten en pannen,
en ander keukengerei binnenkort
bomvrij zullen worden.
Alexander Kcsman. de eertijds
beroemde Nederlandsche violist
bereikt heden den leeftijd van, 3w
jaar.
